Lepczyca

Galium aparine

Galium aparine Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Arkusz botaniczny Gratteron Gaillet Klasyfikacja
Królować Plantae
Podział Magnoliophyta
Klasa Magnoliopsida
Zamówienie Rubiales
Rodzina Rubiaceae
Uprzejmy Galium

Gatunki

Galium aparine
L. , 1753

Klasyfikacja filogenetyczna

Klasyfikacja filogenetyczna
Zamówienie Gentianales
Rodzina Rubiaceae
Opis obrazu Galium aparine01.jpg.

W Cleavers ( Galium aparine L.) jest roślin zielnych bardzo często rodziny z Rubiaceae .

Etymologia i nazwy

Powszechne przekonanie, rozpowszechnione, ale unieważnione przez wielu autorów, mówi o obecności enzymu, który pozwala na zsiadanie się mleka. Ta właściwość byłaby źródłem popularnej etymologii „mleko przepiórcze” wynikającej z nazwy rodzaju Galium (z greckiego γάλα, γάλακτος , gala, galaktos oznaczającego „mleko”). Epitet aparinê oznaczający tę roślinę w starożytności w języku greckim i być może pochodzi od greckiego ἀπαρίνη oznaczającego „która chwyta”, wywodzącego się od ἀπαίρω (podnosić, usuwać).

Ten gatunek rośliny znany jest również pod nazwami „rièble”, „cocklebur”, „osioł-skrobak”, „język-skrobak”, „język krwawiący”, „gaille”, „wisząca słoma”, „lepka trawa”, „słodki anyż”. Kilka z tych nazw narodowych odnosi się do małych zakrzywionych kolców, które pokrywają łodygi i owoce, co pozwala mu wspinać się na inne rośliny lub, za pomocą kulistych owoców – małych „kulek” – przyczepić się do ubrania. aby rozpowszechniać jego nasiona .

Opis

Aparat wegetatywny

Jego wielkość waha się od 20  cm do 2  m . Część podziemna składa się z dość smukłego korzenia głównego. Jest to bardzo haczykowata roślina o smukłej czworokątnej łodydze, nabrzmiałej w węzłach, długości od 30  cm do 1  m , bardzo szorstkiej, ponieważ ma małe zakrzywione kolce, które pozwalają jej wspinać się przylegając do innych roślin. Jeśli takie podpory nie są dostępne, ściółka kontynuuje swój cykl rozwojowy jak roślina prostaty. Odwrotnie, w przypadku gęstego zagęszczenia, tasaki łapki mogą służyć jako wsparcie dla osobników tego samego gatunku.

Liście podłużne, bardzo wydłużone lub owalne (długość od 12 do 60  mm i szerokość od 3 do 8  mm ), mają wygląd od 6 do 9 okółków w wyniku przekształcenia przylistków w zwykłe liście (pseudo-okółek wynikający z podwojenia przylistków). ). Wyposażone w pojedynczą żyłę, na górnej powierzchni najeżone są małymi kolcami skierowanymi do góry, a na brzegach małymi kolcami skierowanymi w dół.

Układ rozrodczy

Roślina hermafrodytowa kwitnąca latem, jej aktynomorficzne kwiaty o średnicy 2  mm, białawe lub zielonkawe, w kwiatostanie pachowym (od 4 do 5 kwiatów na szypułkę z 5 do 6 przylistkami). W każdym okółku zwykle tylko w pachwinie jednego lub obu prawdziwych liści rozwija się gałązka: kwiaty są ułożone w małe rozgałęzione kielichy, wystające długo z liści. Składają się z kielicha liściastego z 4 bardzo krótkimi zębami, korony gamopetal z 4 płatami mukronatymi i 4 pręcikami naprzemiennie z płatami korony. Słupek składa się z 2 połączonych słupków i 2 stylów. Jej kuliste owoce, 3 do 7  mm długości , są rozłupnia diakenes . W kolorze zielonym, są gęsto pokryte haczykowatymi włoskami, każdy noszony przez małą bulwę, włoskami ułatwiającymi rozprzestrzenianie się epizoochorów .

Cykl

Jest to zimowa roślina jednoroczna, która kwitnie od maja do października.

Jeden z chwastów, który najlepiej opiera się sezonowi zimowemu.

Dystrybucja i siedlisko

Ta euroazjatycka roślina, wprowadzona na całym świecie, jest bardzo powszechna we Francji. Ten gatunek bioindykatorowy występuje w zbiorach, nieużytkach ruderalnych , żywopłotach, obrzeżach pól i zaroślach do 1000  m wysokości. W miastach rośnie u podnóża murów i drzew. Docenia wilgotne gleby gliniaste, a także azotany (jest to roślina nitrofitowa lub nitrofilna często kojarzona z pokrzywą zwyczajną ). Półcienisty, ruderalny terofit , jest gatunkiem wskaźnikowym dla eutrofizacji środowisk.

Kilka cechy predysponują go do inwazji  : szybki rozwój jej nasion, wczesne kwitnienie po krótkim okresie wzrostu wegetatywnego, self-kompatybilności , lepkość owoców i liści, które sprzyjają jego rozproszenie i zanieczyszczenie upraw, odporność na phenox y herbicydów i pojawienie się młodych rośliny przez cały sezon wegetacyjny, co pomaga im uciec przed herbicydami i uprawą.

Oddziaływania

Odporna na herbicydy roślina chwastowa, powszechnie spotykana w ogrodach targowych, pastwiskach, winoroślach i na polach różnych roślin uprawnych, które mogą w szczególności zmniejszyć plony zbóż o 30 do 60% przez wyleganie .

Posługiwać się

jedzenie

Dobre prażenie dojrzałych owoców (dopiero gdy zaczną brązowieć) zapewnia jeden z najlepszych substytutów kawy (rośliny należącej do tej samej rodziny), ale mniej bogaty w kofeinę , co tłumaczy jej zastosowanie jako pseudo-kawy podczas blokady kontynentalnej , i ponownie na początku XX th  century Anglia, gdzie jest dalej mocnej kawy, gdyż pozostawał drogie w produkcji. Zerwane świeżo dojrzałe, gdy ich kolor zmienia się z zielonego na brązowy i odpowiednio upieczone, ich aromat jest bardzo podobny. Jest prawdopodobne, że nasiona innych gatunków z rodzaju Galium mogą stanowić substytut podobnej jakości, ale są zbyt małe, aby można je było wykorzystać.

Młode liście i łodygi (zanim roślina wchłonie krzemionkę i stanie się zbyt twarda) mają smak przypominający pędy grochu i mogą być spożywane na surowo (w sałatce, soku, pesto) lub najlepiej ugotowane (w zupie), aby usunąć szorstką teksturę. Są one bogate w witaminy C .

Inny

Łóżko to ma wiele zastosowań i niewątpliwie od dawna towarzyszy ludzkości: lecznicze (jako środek hipotensyjny, przeciwskurczowy, napotny , moczopędny, stosowany w szczególności w infuzji; pospolity do użytku zewnętrznego, jako maść do leczenia niektórych chorób skóry), nalewki ( przez korzeń), pasza (do karmienia drobiu lub jako środek do szorowania (swędzące liście).

Roślina służyła również jako słomka do wypychania materacy. Podobnie jak słodka marzanka wonna , jej pomarszczone liście i łodygi mogą służyć jako naturalny dezodorant. Ta słoma zawiera ten sam glukozyd (asperulozyd) co marzanka wonna, ale w przeciwieństwie do marzanki wonnej, po wysuszeniu nie wytwarza pod wpływem fermentu kumaryny , której waniliowy zapach utrzymuje się przez kilka lat.

Niełupek zaopatrzone w haki, takie jak te z rzepakowy i Gaillet gratteron są pochodzenia biomimetycznego wynalazku z rzepami . "Wiszące Cleave" daje również początek zabawom w krzaki, podczas których dzieci przyklejają łodygi na plecach innych lub wsuwają nasiona do koszuli.

Jak wszystkie gatunki słomy, jest jadalna, ale nieprzyjemna w ustach z powodu tych haczyków (stąd potoczna nazwa „skrobak do języka”). Odmiany wieloletnie bez haczyków, choć mniej delikatne i soczyste, są o wiele przyjemniejsze. Wszystkie odmiany tworzą przyjemną herbatę.

Galeria

Uwagi i referencje

  1. Czy zsiadłe mleko powoduje koagulację mleka?
  2. François Rozier , Nowy kompletny kurs z teoretycznego i praktycznego rolnictwa , Deterville,1809, s.  63
  3. François Couplan , Rośliny i ich nazwy. Historie niezwykłe , Éditions Quae,2012( czytaj online ) , s.  63
  4. (w) D. Gledhill, The Names of Plants , Cambridge University Press,2008( czytaj online ) , s.  52
  5. Pascale Servais i Pierre Seba, „  Galium aparine L.  ” , na Tilo Botanica ,2018(dostęp 20 kwietnia 2019 ) .
  6. "  ἀπαίρω  " , na LSJ ,2019(dostęp 20 kwietnia 2019 ) .
  7. Jean-Claude Rameau , Dominique Mansion, Gérard Dumé, francuska flora leśna: ilustrowany przewodnik ekologiczny , francuski las prywatny,1989, s.  1427
  8. Dzieci korzystają z tej nieruchomości i bawią się wklejaniem prętów na plecy innych osób.
  9. François Couplan i Eva Styner, Przewodnik po jadalnych i toksycznych dzikich roślinach , Delachaux i Niestlé,1994, s.  152
  10. (w) JG Puntieri Pyšek & P, „  Skutki gęstości ośrodka fizycznego i biomasy, które wytwarzamy w hierarchii i wielkości populacji G. aparine  ” , Oikos , tom.  66,1993, s.  279–284.
  11. Philippe Jauzein i Olivier Nawrot, Flore d'Île-de-France. Klucze determinujące, taksonomia, statuty , wydania Quae,2013( czytaj online ) , s.  410-411.
  12. Philippe Jauzein, op. cyt. , s. 413
  13. RJ Moore, „  The Galium aparine Complex in Canada  ”, Canadian Journal of Botany , tom.  53 N O  9,1975, s.  877-893.
  14. Philippe Jauzein, Olivier Nawrot i Gérard Aymonin, Flore d'Ile-de-France , Quae,2011( czytaj online ) , s.  617.
  15. (w) N. Malik, WH Vanden Born, „  Biologia kanadyjskich chwastów. 86.Galium aparine L. i Galium spurium L.  ” , Canadian Journal of Plant Science , tom.  68 N O  21988, s.  481–499 ( DOI  10.4141 / cjps88-059 ).
  16. (w) J. Rola, „  Przyczyny i skutki odchwaszczania w uprawach  ” , Weed Abstr. , tom.  20,1971, s.  425.
  17. (w) Euell Gibbons, Stalking the Healthful Herbs , firma David McKay,1966, s.  222.
  18. François Couplan , Uczta warzyw: dzikie rośliny jadalne , Editions Ellebore,2009, s.  344
  19. (w) Merritt Lyndon Fernald, Alfred Charles Kinsey, Jadalne Dzikie Rośliny Wschodniej Ameryki Północnej , Courier Corporation2012, s.  342
  20. (w) Megan Brickley i Rachel Ives (wydanie:. Megan Brickley Ives Rachel (eds)) The Bioarchaeology of Metabolic Bone Disease , San Diego, Academic Press, 2008( ISBN  978-0-12-370486-3 , czytaj online ) , „Rozdział 4 – Szkorbut z niedoborem witaminy C” , s.  41–74.
  21. Gérard Guillot, Przewodnik po roślinach w miastach i wsiach , Humensis,2015( czytaj online ) , s.  102.
  22. Michel Botineau, Przewodnik po roślinach jadalnych we Francji , Humensis,2013( czytaj online ) , s.  118.
  23. (w) Jeremy Burgess, Michael Marten i Rosemary Taylor, Pod mikroskopem. Ujawniony świat ukryty , Archiwum CUP,1990, s.  179.
  24. (w) Richard Mabey Flora Britannica , Sinclair-Stevenson,1996, s.  341.
  25. (w) Gregory L. Tilford, Jadalne i lecznicze rośliny Zachodu , Mountain Press Publishing, Mountain Press Publishing, s.  36.

Zobacz również

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne