Błazen

Błazen Obraz w Infobox. Portret błazna Gonelli ,
obraz przypisywany Jeanowi Fouquet , ok. 1440-1445,
Wiedeńskie Muzeum Historii Sztuki .
Nazwa błazen, głupiec króla lub głupiec

Błazen , wariatem króla , albo szaleńcem , to komiczna postać , której zawód był rozśmieszać ludzi. Najbardziej znani są głupcy królów i głupcy panów . Należą do nich Triboulet , błazen François I er . Są też kobiety „szalone” lub „szalone”, na przykład Cathelot, szaleje za Katarzyną Medycejską . Szaleńcy rozśmieszają ludzi. Zabawiają i używają bezczelności.

Historia

W królowie mieli mianowany błazen, jedyna postać, która mogłaby wyśmiać suwerena bez konsekwencji, chociaż satyra zawsze stanowiły zagrożenie lub nawet niebezpieczeństwo dla artysty. Pokazy często odbywały się na dużych bankietach, na których kilku wasali bawiło się u boku swoich panów. Court , w mniej lub bardziej luksusowych zamkach, miał swoją operetkę jesters którego komedia często pozostawały trywialne, blisko commedia dell'arte , mimo że „gra” tych pierwszych aktorów było znacznie mniej niż pracował z artystami "  nadzieniem  "z XVII -tego  wieku .

Jednym z pierwszych pism, gdzie humor od błazna jest związane jest z priscus , grecki historyk, w 449  : Attila już szaleńca w jego służbie rozpraszać goście . To jest po raz pierwszy mówimy o błazna - chociaż można było podejrzewać, że istniała już wcześniej - ale nie ma dowodów świadczy o XIV th  wieku , gdzie rachunkach srebra królów Francji regularnie wymienia wydatki, czasem wysoka, nadwornych błaznów lub stworzonych dla nich.

Ostatni błazen, L'Angély , żył za Ludwika XIII i trochę za Ludwika XIV.

Etymologia i symbolika

Męski rzeczownik „błazen” to pożyczka z włoskiego buffone sama pochodzi z onomatopeiczne radykalnej buff- która wyraża obrzęk policzków .

Na poziomie mitologicznym głupiec króla jest jeszcze starszy: Momos jest błaznem bogów Olimpu .

Samo słowo jest deformacją bouphonies , „ofiar wołów” w starożytnej Grecji  : po egzekucji ofiary miała miejsce „święta komedia”, aby „przezwyciężyć śmierć” zwierzęcia: po pierwsze, topór, który został użyty przez hierofantów do zabicia bydła został osądzony i skazany na Prytaneum, a następnie wygnany; następnie skóra ofiarowanego zwierzęcia została wypchana i umieszczona obok żywego wołu, aby przeciągnąć pod tym samym jarzmem symboliczną bruzdę, tak jakby ofiara wciąż żyła w nowej postaci.

Erasmus podkreśla znaczenie błaznów dla królów w Pochwała szaleństwa , XXXVI: „Najwięksi królowie smakują ich tak mocno, że niejeden bez nich nie mógłby usiąść do stołu lub zrobić kroku lub obejść się bez nich przez godzinę . Cenią głupców bardziej niż surowych mędrców, których są przyzwyczajeni do utrzymywania z ostentacji ... bufony, oni, zapewniają to, czego książęta szukają wszędzie i za wszelką cenę: zabawę, uśmiech, iskierkę ... do śmiechu, zabawa. ” . Ale Erasmus czyni również kilka aluzji do roli drugoplanowej, która przypadła błazenowi: roli odkrywcy, groteskowego lustra. O roli świadczyło to, że bufony tworzyły prawdziwą formację, która była bardziej dostosowana do ludzi ducha niż do prawdziwych kretynów. Wydaje się, że pewne dyskretne skojarzenia nie były mu obce, zdaniem Bernarda Rogera w Discovering alchemy .

Błazen wskazuje na dwoistość każdej istoty i jego twarzy błazna. Dobrze zrozumiany i przyjęty jako czynnik postępu, odrzucony, symbolizuje zatrzymanie wznoszącej się ewolucji.

Święto głupców byłoby przetrwanie znacznie starszych festiwali rytualnych, podobny do Saturnalia .

Szaleniec jest również w alchemii symbolem przedstawiającym rozpuszczalnik , akcję rozkładu (czarna praca).

W tarocie Marsylii tajemnica Maty nazywana jest również „Głupcem” i jest tu wędrówką, szaleństwem, ale także wolnością i lekkomyślnością.

Słowo „błazen” jest coraz częściej używane w potocznym języku mówionym na określenie niezbyt poważnej osoby, w związku z czym słowo to jest używane jako zniewaga.

Różne rodzaje błaznów

Błaznów podzielono na dwie odmiany: błazna tak zwanego „naturalnego”, dotyczącego osoby o prostym umyśle lub cierpiącego na chorobę psychiczną, oraz tak zwanego błazna „sztucznego”, który teoretycznie jest tylko niedoskonałym. kopia pierwszej odmiany, ale która jest obecna jako pierwsza w literaturze europejskiej z pewnością dzięki archetypowemu wizerunkowi Łotrzyka.

„Naturalny” błazen

Nazywa się go również fol naturel lub fol naïs po starofrancusku, naprawdę cierpi na szaleństwo i mógłby zostać wykorzystany na dworze króla, aby odwrócić uwagę tego ostatniego. Warto jednak zauważyć, że śmiech z naturalnego błazna dworskiego nie jest aktem trywialnym, może być odbierany jako brak miłosierdzia, a nawet chciwość daremnych przyjemności.

„Sztuczny” błazen

Uważa się, że jest to reprodukcja niższej jakości naturalnego szaleństwa, a wraz z ponownym narodzeniem będzie on preferował określenie „przyjemny”, aby go nazwać. Niemniej jednak, pomimo jego rzekomego charakteru jako kopii, wyłania się on przed szalonymi naiwami w literaturze europejskiej, z pewnością dzięki cechom wspólnym z łotrem , opisanym przez Mirceę Eliade jako „inteligentny i głupi, bliski Bogom przez swoją„ Pierwotność ” „i jego moce, ale bliższe człowiekowi przez jego żarłoczny głód, jego wygórowaną seksualność, jego niemoralność”.

W innych kulturach

Niewyczerpująca lista błaznów

Fikcyjne błazny

Literatura

Kino

Teatr i opera

Bibliografia

Uwagi i odniesienia

  1. „  Nadworni błazny  ”
  2. Drewniane berło zwieńczone groteskową głową
  3. Jean-Claude Guillebaud, Philippe Baudorre, Caroline Casseville, Jean-Claude Ragot, Jean Touzot, La rire , Confluences,2008, s.  15
  4. „Bouffon” , w Dictionary of the French Academy , w National Center for Textual and Lexical Resources [dostęp: 5 maja 2017].
  5. Definicje leksykograficzne i etymologiczne słowa „bufon” ze skomputeryzowanego skarbca języka francuskiego na stronie internetowej National Center for Textual and Lexical Resources [dostęp: 5 maja 2017].
  6. Pausanias I, 24,4 i I, 28,10 cytowane przez M. Detienne, Les Jardins d'Adonis , Gallimard, 1972, s.  106 i nast., Oraz przez Reynal Sorel, L'Orphisme , PUF 1995, ( ISBN  2 13 047210 9 ) , str.  93 .
  7. ed. Dangles
  8. Jean Chevalier i Alain Gheerbrant, Słownik symboli , Robert Laffont,1982, s.  143-144
  9. Tatjana Silec , „  SZALEŃSTWO KRÓLA: WYJĄTEK SPECJALNEGO RODZAJU  ” ,czerwiec 2008, s.  2
  10. Alain Rey, „  Historyczny słownik języka francuskiego  ”
  11. Mircea Eliade, La Nostalgie des origines: metodologia i historia religii , Gallimard,1971, s.  302-303
  12. Nathalie Gauthard, „Szyderczy mistrzowie Tybetu lub metamorfoza śmiechu”, L'ethnographie , 2 | 2020, opublikowane 20 marca 2020 r. URL: https://revues.mshparisnord.fr/ethnographie/index.php?id=346
  13. Jules Mathorez , Histoire de Chicot, błazen Henri III , 1914, Biblioteka cyfrowa National School of Charters .
  14. François-Xavier Testu; La Méchanceté autora , Editions Robert Laffont , Bouquin; p.  743 ; 2014

Zobacz też

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne