Kościół z Antiochii lub kościoła Syrii był jednym z pierwszych chrześcijańskich Kościołów i jeden z komponentów Pentarchii . Zgodnie z tradycją została założona w 38 roku przez apostołów Piotra i Pawła . Jednym z jego najsłynniejszych biskupów jest Ignacy Antiocheński . W swojej historii zaznaczył kilka schizm, a dziś jego spadkobiercami jest kilka Kościołów należących do różnych wspólnot:
Antiochia była w czasach rzymskich siedzibą namiestnika prowincji Syrii i trzeciego miasta Cesarstwa . To było do VI th century jednego z głównych ośrodków chrześcijaństwa. To właśnie w Antiochii po raz pierwszy użyto nazwy „chrześcijanie” na określenie wyznawców.
Kościół Antiochii od samego początku miał silnego ducha misyjnego. Jesteśmy mu winni ewangelizację Mezopotamii i Imperium Perskiego, do którego region ten został prawie całkowicie przyłączony od 363 roku . J.-C.
Po zniszczeniu Jerozolimy (70) Antiochia pozostała jedyną metropolią chrześcijaństwa na Wschodzie i sprawowała jurysdykcję nad Syrią, Fenicją, Arabią, Palestyną, Cylicją, Cyprem i Mezopotamią. Sobór Nicejski (325) w szóstym kanon, przyjął utrzymanie przywilejów Kościoła Antiochii nad Wschodzie, podobnie jak te z Rzymu na Zachodzie i Aleksandrii nad Afryką. Ale potem rozległe terytorium zależne od jego jurysdykcji zmniejszyło się. Patriarchat Konstantynopola zachwyca go od IV th wieku niektóre z jego prowincji. Inni zadeklarowali swoją autonomię: Persja w 410 r., Cypr w 431 r., Jerozolima w 451 r ...
Świecki antagonizm między Cesarstwem Rzymskim a Imperium Perskim doprowadził do podziału Kościoła Antiochii między:
W 424 rne AD , synod Markabty zwołany przez katolikosa Dadiszona I jako pierwszy ogłosił autonomię katolikosatu z Seleucji - Ktezyfonu (przyszłość Kościoła Wschodniego ), który w 484 r. Przestrzega nauki teologicznej Teodora z Mopsuestii powiedział, że kwalifikator „kościoła nestoriańskiego ”).
Następnie „zachodnia” Syria jest polem bitwy nowych sporów chrystologicznych, które pogłębiają podziały religijne na Wschodzie. W istocie Sobór Chalcedoński ( 451 ) potępia monofizytyzm (który uznawał w Chrystusie tylko jedną naturę ) i głosi oficjalną naukę Kościoła, a mianowicie: obecność dwóch natur, boskiej i ludzkiej, w jednej Osobie Chrystusa.
Większość ludności syryjskiej odrzuca decyzje soborowe, prawdopodobnie z powodu różnic terminologicznych bardziej niż w teologii i oddzieliła się od oficjalnego Kościoła. Jednak to oddzielenie nie jest natychmiastowe. Został skonsumowany dopiero na drugim soborze w Konstantynopolu w 553 roku, po którym bizantyjska władza cesarska wywarła presję na zbuntowanych Monofizytów. To wtedy pojawiła się charyzmatyczna postać syryjskiego mnicha Jacquesa Baradaïa , który nosił flagę religijnego nacjonalizmu. Wyświęcony potajemnie biskup w 543 r. Przez Teodozjusza , patriarchę Aleksandrii na wygnaniu, Jakub został organizatorem Kościoła Monofizytów, zwanego także na jego cześć „ Jakobitą ”.
Jednak nie cała Syria gromadzi się w nowym Kościele. Społeczeństwo miejskie, bardziej kulturalne i zhellenizowane, bez problemu poddało się decyzjom soboru chalcedońskiego, który przyniósł mu miano „ Melkita ” (od melek : król), czyli partyzant cesarza bizantyjskiego. Podbój 636 muzułmanów tylko poświęcił ten podział. Jakobici, wrogo nastawieni do dominacji Bizancjum, opowiadali się za zwycięskim wejściem muzułmańskich Arabów do Syrii. Podczas kalifatu Umajjadów cieszyli się, że byli rządzeni z Damaszku i wiedzieli, jak stać się niezbędnymi w administracji. Ale jakobici stali się Arabami i wielu przeszło na islam.
Grecki patriarchat Antiochii nie stanął po stronie, gdy Rzym i Konstantynopol rozstały się. Schizma w nim, nie pojawił się w XVIII -tego wieku.