Systemowe

Układowa jest sposób, aby określić, czy badanie wyjaśni wszelkiego rodzaju zjawiska , które jest przede wszystkim wziąć pod uwagę to zjawisko jako systemu  : cały kompleks interakcji, często między podsystemami , a wszystko to w systemie większa . Różni się od tradycyjnych podejść, które próbują podzielić system na części bez uwzględnienia funkcjonowania i aktywności całości, czyli samego całego systemu.

Systemics faworyzuje zatem podejście globalne, makroskopowe, holistyczne lub syntetyczne; obserwuje i bada system z różnych perspektyw i na różnych poziomach organizacji  ; a przede wszystkim uwzględnia różne interakcje zachodzące między częściami systemu (w tym dowolnymi podsystemami ).

Stopniowo pojawiły się w połowie XX -go  wieku, układowa została zbudowana w opozycji do tradycji analitycznej kartezjańskiej i innych form redukcjonizmu , które mają tendencję do cięcia go podczas niezależnych stron i pokazała swoje ograniczenia w zrozumieniu rzeczywistości. Historycznie rzecz biorąc, dokonano rozróżnienia między dwiema głównymi fazami, często nazywanymi systemowymi „pierwszą” i „drugą”:

• Pierwszy systemowy, od lat 50. do 70. , jest często uważany za statyczny, skupiony wokół zamkniętych systemów teoretycznych badanych we Francji przez strukturalizm , w Stanach Zjednoczonych przez cybernetykę i teorię informacji  ;
• Drugi system, z lat 70., narodził się wraz z pojawieniem się koncepcji wyłaniania się i samoorganizacji i doprowadził do bardziej otwartej i stosowanej koncepcji systemów złożonych.

Termin systemowy został ukuty ze starożytnej Grecji systema ( σύστημα ), „zorganizowana całość”.

Oświetlenie

Zasady systematyki mają zatem zastosowanie do wszystkich dziedzin: technologii, nauk ścisłych, informatyki , psychologii , neuronauki itp. Podejście systemowe ułatwia modelowanie, ponieważ w całości skupia się na scharakteryzowaniu wymian badanego pierwiastka w ujęciu jakościowym i ilościowym.

Historyczny

Ojciec Étienne Bonnot de Condillac (1715-1780) w swojej pracy zatytułowanej Traite des Systèmes (1749) stworzył ramy dla tego, co miało stać się podejściem systemowym. Jego przykłady dotyczą nauk politycznych.

W 1906 roku ekonomista Vilfredo Pareto wprowadził pojęcie teorii systemowej w jednej ze swoich prac poświęconych ekonomii politycznej: Podręcznik ekonomii politycznej . Jednak nadużyciem byłoby uczynienie go twórcą tej teoretycznej orientacji. Można też odnieść się do artykułu System of Vauban w Encyclopédie of Diderot and D'Alembert .

Słowo ogólnoustrojowe jednak pojawiają się aż do połowy XX th  wieku i wywodzi się z teorii układowy (lub systemy teoretycznej), który jest jednym z fundamentów ogólnoustrojowe . Powszechnie wyróżniamy dwa systemowe , tj. Dwa kolejne wkłady do podejścia systemowego  :

• Pierwszy systemowy , zrodzony ze strukturalizmu , cybernetyki , teorii informacji i analizy systemów Ludwiga von Bertalanffy'ego, pojawił się w latach pięćdziesiątych XX wieku: koncentruje się na pojęciach struktury, informacji, regulacji, całości i organizacji. Istotnym pojęciem jest tutaj niewątpliwie pojęcie regulacji, ponieważ definiuje się je poprzez pojęcie pętli sprzężenia zwrotnego.
• Drugi systemowy , urodzony w latach 70. i 80., integrujący dwie inne podstawowe koncepcje: komunikację i samoorganizację (lub autonomię). U podstaw koncepcji samoorganizacji znajdujemy koncepcję systemu otwartego opracowanego przez Bertalanffy'ego: system otwarty to system, który poprzez wymianę materii, energii i informacji przejawia zdolność samoorganizacji. Właściwość samoorganizacji już istnieje w świecie fizycznym, jak pokazuje Ilya Prigogine ze strukturami rozpraszającymi (energetycznymi). Jeśli samoorganizacja respektuje drugą zasadę termodynamiki (o ile dotyczy tylko systemów otwartych, zdolnych do tworzenia pętli negentropii , a więc zasadniczo istot żywych, ale także systemów organizacyjnych i społecznych), to zaprzecza deterministycznym prawom, które stosuje się całkowicie tylko do układów fizycznych lub chemicznych.

Prądy prekursorowe

Formalna analiza systemów pojawiła się w XIX th  stulecie narodzin przemysłu. W tym momencie konceptualizowano koncepcje regulacji i sterowania, niezbędne dla bezpiecznej eksploatacji maszyn parowych . Od końca tego stulecia integracja logiki szerszej w naukach humanistycznych i społecznych pojawiła się wraz z holizmem w socjologii , podejściem jednostki poprzez logikę społeczną oraz pojęciem systemu w językoznawstwie w Saussure (analiza lingwistyki znakowej w relacjach z inne znaki lub teoria wartości znaku).

Spotkanie różnych podejść jest szczególnie katalizowane przez konferencje Macy, które gromadzą specjalistów z bardzo różnych dziedzin (od matematyki po neuropsychiatrię poprzez hipnozę ). Rozpoczęli w 1942 r. Od badania mechanizmów cyklicznej przyczynowości, próbując zidentyfikować uogólnioną zasadę, którą następnie opisali jako „ogólną naukę o funkcjonowaniu umysłu”. Po tym spotkaniu założycielskim pierwszy cykl tych konferencji (od 1946 do 1948 r.) Dał Norbertowi Wienerowi impuls do sformalizowania cybernetyki w 1948 r. Ta matematyczna schematyzacja teorii komunikacji będzie miała znaczący wpływ na wszystkie dziedziny nauki i pozostaje w niej bardzo obecna. pierwsza forma w elektronice , informatyce lub robotyce .

Aby zrozumieć zainteresowanie tą ewolucją, musimy pamiętać, że od René Descartes (a nawet od Arystotelesa ) badania naukowe opierają się na postulacie przyczynowości  : zjawiska na świecie można wyjaśnić łańcuchem przyczyn. Jeśli zjawisko na początku wydaje się zbyt złożone, wystarczy podzielić je na kilka łańcuchów przyczyn. Ten proces możemy nazwać procesem analitycznym. W przypadku teorii systemów podejście jest zupełnie inne. Jako postulat operacyjny przyjmuje się teleologię (studium ostateczności). Dlatego zamierzamy przedstawić to, czego nie rozumiemy, w zjawisku, które próbujemy zbadać pod kątem czarnej skrzynki . Ta czarna skrzynka jest uważana za aktywne zjawisko, którego zachowanie jest znane, ale nie jest znane jego działanie. O ile można poznać informacje zawarte w czarnej skrzynce i czy są to znane reakcje (informacje wychodzące), można uzyskać informację zwrotną ( informację zwrotną ) informacyjną (funkcja transferu), która pozwoli na stopniowe opisanie systemu sterowania czarną skrzynką.

Oprócz cybernetyki (szeroko nagłośnionej w Stanach Zjednoczonych), w tym samym okresie pojawiły się inne bardzo podobne nurty: nauki o komunikacji i kontroli Noberta Wienera i Claude'a Shannona , obliczenia Alana Turinga , organizacje społeczne Herberta Simona i złożoność Warrena Weavera . Wszystkie z nich można postrzegać jako początki systemu systemowego.

Drugi cykl konferencji (od 1949 do 1953) poświęcony jest głównie badaniu ewolucji systemów dynamicznych . Mówi się o „cybernetycznej generacji 2 e ”, która zawiera już wiele elementów systemowych; ale nadal brakuje ujednoliconego wyrażenia tego, jak zestaw badanych systemów może pasować do siebie (chociaż idea ta zawsze leżała u podstaw).

W dziedzinie nauk humanistycznych zasady wyłaniające się z ustroju od 1952 r. Były już stosowane w komunikacji społecznej. Są to badania przeprowadzone przez kolegium uczestników, które później zostanie nazwane szkołą Palo Alto . Ten nurt jest zawsze bardzo bliski narodzin systemu systemowego (jego inicjator, Gregory Bateson , jest zresztą jednym z uczestników konferencji Macy). Jednakże, chociaż jest ściśle powiązany, ma tę szczególną cechę, że została ukształtowana równolegle, co znajdujemy w terminologii, która odnosi się głównie do teorii systemowej , a więc do podstaw konstytutywnych, a nie do samego systemu.

Strukturalizm

Strukturalizm to zbiór myśli całościowy pojawiły się głównie w naukach humanistycznych i społeczny w połowie XX th  wieku, posiadające wspólną użycie określenia struktury rozumiane jako modelu teoretycznego (nieprzytomny lub nie empirycznie dostrzegalne) organizowanie postać badanego obiektu podjętej jako system, kładąc mniejszy nacisk na elementarne jednostki tego systemu, niż na relacje, które je jednoczą. Odniesienie do wyraźnych względem struktury , definicja nie jest ujednolicone pomiędzy tymi prądami organizowana jest stopniowo z budową instytucjonalnych nauk społecznych z końca XIX th  wieku w tradycji pozytywistycznej  ; pozostawał prerogatywą językoznawstwa i fonologii aż do jej uogólnienia po 1945 roku.

Powszechna opisowa definicja strukturalizmu zachowuje głównie francuski nurt tendencji semiologicznych i formalistycznych z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych (językoznawstwo, krytyka literacka, psychoanaliza, w szczególności nauki społeczne), ale strukturalizm jest czasami uznawany w historii o dłuższym okresie trwania za etap współczesny. z teorii poznania , w genealogii filozofii postaci , od Arystotelesa do Leibniza, Kanta, Husserla Goethego, w szczególności, holistycznych modeli naukowych, które będą prowadzić do układowy.

Cybernetyka

„  Cybernetyka  ” to nazwa wybrana przez matematyka Norberta Wienera do określenia reprezentacji „tego, co kieruje”, w sensie identyfikacji leżącej u podstaw logiki, mechanizmu komunikacyjnego, który powoduje, że coś się dzieje lub nie. Obdarzony wieloma różnorodnymi dziedzinami zainteresowań, uczestnicząc w początkach robotyzacji i elektroniki, jest jednym z uczestników konferencji Macy (patrz # Pędzle nośników myśli ). Jest znany ze swojej zdolności do schematyzowania wszystkiego, a zatem będzie tym, który ma za zadanie sformalizować język reprezentujący mechanizmy komunikacji w ogóle.

Zrobi to w Cybernetics lub Control and Communication in the Animal and the Machine opublikowanym w 1948 r., Który w ten sposób ustanawia ogólną naukę o regulacji i komunikacji w systemach naturalnych i sztucznych i proponuje po raz pierwszy wynieść ideę czarnej skrzynki do rangi instrumentalnej koncepcji modelowania naukowego. Nazywa go cybernetyką w nawiązaniu do greckiego kubernêtikê ( który kieruje ), terminu, którego Platon użył do określenia pilotowania statku. Następnie ubolewał, że nie zdawał sobie sprawy z użycia tego terminu przez André-Marie Ampère w sensie zaczerpniętym ze sztuki rządzenia ludźmi.

Cybernetyka skupia się na opisie relacji z otoczeniem. W tym celu konieczne jest zidentyfikowanie komunikujących się struktur badanego obiektu (maszyny, zwierzęcia lub innego), skupiając się wyłącznie na efekcie zewnętrznym (bez uwzględnienia wewnętrznych przyczyn tych efektów, stąd schematyzacja czarnej skrzynki ). Reprezentacja jest wykonana przy użyciu tylko kilku elementarnych cegieł:

• z affecteurs (lub czujniki), które stanowią zbiór zmian środowiskowych;
• te efektory , środki działania na środowisko;
• czarna skrzynka , element konstrukcyjny, którego wewnętrzne działanie jest ignorowany, i który jest uważany jedynie w odniesieniu do jego wejść i wyjść;
• sprzężenie zwrotne pętli (lub sprzężenie zwrotne ): istnieje sprzężenie zwrotne pętli, gdy wielkość wyjściowa czarnej skrzynki reaguje na zmienną wejściową, zgodnie z procesem sprzężenia zwrotnego. W tym drugim przypadku nie mamy już do czynienia z prostym związkiem przyczynowo-skutkowym, ale z nieliniową, bardziej złożoną przyczynowością, w której skutek działa wstecz na przyczynę. Istnieją dwa rodzaje sprzężenia zwrotnego: sprzężenie dodatnie (wzmacniacz) i sprzężenie ujemne (kompensator).

Rolą cybernetyki jest zatem przewidywanie, zgodnie z tą reprezentacją, ewolucji jej zachowania w czasie. W ten sposób umożliwiło wydobycie naukowych podstaw rygorystycznej analizy koncepcji organizacji i kontroli .

Teoria informacji

Teoria informacji przedstawia schemat komunikacji w następujący sposób: wszystkie informacje są wiadomością wysyłaną przez nadawcę do odbiorcy zgodnie z określonym kodem. Claude Shannon postanawia teoretyzować informacje, ignorując ich znaczenie . To punkt widzenia teoretyka, ale i inżyniera: treść przekazu sama w sobie nie wpływa na sposób jego przekazania. Liczy się tylko ilość informacji do przekazania, mierzalna zgodnie z teorią Shannona (i która nie odpowiada temu, co w języku potocznym rozumiemy przez „ilość informacji”). Celem Shannona, inżyniera w firmie telefonicznej ( BELL ), było jak najbardziej efektywne wykorzystanie kanałów transmisyjnych.

Teoria informacji Claude'a Shannona grupuje matematyczne prawa dotyczące przesyłania sygnałów w kanałach materialnych ze stosunkiem sygnał / szum. Teoria ta ma zastosowanie do transmisji sztucznych sygnałów, a także do językoznawstwa lub do układu nerwowego . Problem z jej zastosowaniem do języków wernakularnych polega na tym, że dzieje się to kosztem znaczenia i kontekstu kulturowego.

Prowadzi to również do paradoksów  : „Medor to pies” zawiera mniej bitów informacji w sensie technicznym niż „Medor jest czworonogiem”, a mimo to przekazuje znacznie więcej informacji semantycznych, ponieważ wszystkie psy są czworonogami (więc nie wszystkie czworonogi są psami ).

Pojawienie się ogólnoustrojowe

To właśnie w 1968 r. Teoretyzowano o globalnym funkcjonowaniu systemów biologicznych w pracy General System Theory , uznanej za element założycielski systematyki, chociaż podstaw jest wiele, z których główną jest niewątpliwie ruch cybernetyczny . Z wykształcenia biolog, naukowiec o różnorodnych zainteresowaniach, Bertalanffy wcześnie interesował się koncepcją organizmu jako systemu otwartego. Uczestniczy w powstawaniu „ holistycznej  ” teorii  życia i przyrody. Jego podejście do biologii będzie podstawą jego ogólnej teorii systemów. W tych ramach naukowiec jest prowadzony do eksploracji różnych obszarów zastosowań swojej teorii - psychologii , socjologii czy historii - jako wielu „poziomów organizacji”. Poprzez zasadę systemu otwartego (którą wprowadził w 1937 r. ) Przedstawia „dynamiczną interakcję” systemów, która umożliwia teoretyzację powiązania z systemem ogólnym (obejmującym złożoność wywołaną przez ich interakcje). Ponownie integruje również różne pola wpływów, które zakotwiczą podstawy systemu poza prostym wpływem ruchu cybernetycznego. Paradygmat systemowy integralnie uwzględnia elementy procesów ewolucyjnych, które łączą je w sposób nieliniowy lub losowy, w tak zwane systemy złożone. „Ogólna teoria systemów” jest zasadniczo modelem, który można zilustrować w różnych gałęziach wiedzy, na przykład w teorii ewolucji .

Możemy wyróżnić trzy poziomy analizy:

• Nauka o systemach , składająca się zarówno z badania poszczególnych systemów w różnych naukach, jak i ogólnej teorii systemów jako zbioru zasad, które mają zastosowanie do wszystkich systemów. Podstawową ideą jest tutaj to, że identyfikacja i analiza elementów nie wystarcza do zrozumienia całości (takiej jak organizm lub społeczeństwo); nadal musimy badać ich relacje. Bertalanffy usiłował rzucić światło na odpowiedniki i izomorfizmy systemów w ogóle: to jest cały przedmiot ogólnej teorii systemów.
• Technologia systemowa , dotycząca zarówno właściwości sprzętu, jak i zasad tworzenia oprogramowania . Problemy techniczne, zwłaszcza w organizacji i zarządzaniu globalnymi zjawiskami społecznymi (zanieczyszczenie środowiska, reformy oświatowe, regulacje monetarne i gospodarcze, stosunki międzynarodowe), stanowią problemy obejmujące dużą liczbę powiązanych ze sobą zmiennych . Przykładami tego są teorie „globalne”, takie jak teoria cybernetyki, teoria informacji, teoria gier i decyzji, teoria obwodów i kolejek itp. Takie teorie nie są „zamknięte”, specyficzne, a wręcz przeciwnie, interdyscyplinarne.
• Filozofia systemów , promująca nowy paradygmat systemowy, obok paradygmatu analityczno-mechanistycznego nauki klasycznej. Systemowość konstytuuje, jak sam powiedział Bertalanffy, „nową filozofię natury”, przeciwstawioną ślepym prawom mechanizmu, na rzecz wizji „świata jako wielkiej organizacji”. Taka filozofia musi np. Dokładnie rozróżniać systemy rzeczywiste (galaktykę, psa, komórkę), które istnieją niezależnie od obserwatora, systemy pojęciowe (teorie logiczne, matematyka), które są konstrukcjami symbolicznymi, oraz systemy abstrakcyjne (teorie eksperymentalne) , jako szczególna podklasa systemów pojęciowych, które odpowiadają rzeczywistości. Po pracach nad psychologią formy i determinizmami kulturowymi różnica między systemami rzeczywistymi a systemami pojęciowymi jest daleka od jasności. Ta ontologia systemów otwiera się zatem na epistemologię, refleksję nad statusem bytu wiedzącego, relacją obserwator / obserwowany, granicami redukcjonizmu itp. Ostatecznym horyzontem jest zatem zrozumienie kultury jako systemu wartości, w którym osadzona jest ewolucja człowieka.

Nie będzie śledzić serię amerykańskich prac, które zostaną uznane za klasykę na temat: podejście systemowe przez C. Zachodnim Churchman , systemów analizy przez J. van Court Hare, Teorii Systemu L. Zadeh, systemu Dynamics J. Forrester i Zarządzania System autorstwa C. Schoderbeck. Odniesienia są od tego czasu niezliczone, a czasem rozbieżne w zależności od kierunków studiów. Pomimo znaczenia, jakie mogą mieć rozwój teorii od czasu pracy Bertalanffy'ego, brak perspektywy oznacza, że ​​żadne inne odniesienie nie jest jednogłośnie uznawane.

Systemowa  generacja 3 e

W obliczu trudności napotykanych w stosowaniu cybernetyki do systemów społecznych, które są firmy lub organizacji w ogóle, Karl E. Weick (USA) i Peter Checkland (Anglia) w 1970 roku położył podwaliny pod „układowe 3 th generacji” w pełni skoncentrowany na systemach społecznych. Chociaż twierdzi, że tak, teoria ta nie wywarła wpływu na ruch myśli, w przeciwieństwie do źródeł, na których się opiera.

Koncepcja systemu

Historyczny

Nowoczesna koncepcja systemu sięga lat czterdziestych XX wieku . Wynika to z wkładu różnych postaci. Oprócz Ludwiga von Bertalanffy'ego , Norberta Wienera , Claude'a Shannona , o których przed chwilą mówiliśmy, należy jeszcze wspomnieć:

• Warren McCulloch  : Początkowo neuropsychiatra , rozszerzył swoje badania na matematykę i inżynierię . Jako pionier nowoczesnej teorii automatów , jako pierwszy porównał sieciowe funkcjonowanie elementów maszyny do neuronów w mózgu. Rozpoczął poważne prace nad sztuczną inteligencją i założył nową naukę, bionikę .
• Jay Wright Forrester  : inżynier elektronik, od 1960 poszerza dziedzinę zastosowań nowej teorii systemów do dynamiki przemysłowej, następnie rozwija „ogólną dynamikę systemów” (patrz Dynamika systemów ).
• Herbert A. Simon  : Nagroda Turinga ( 1975 ) i „Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii” ( 1978 ), Herbert Simon opracował wizję organizacji, poznania i inżynierii, w dużej mierze inspirowaną teorią systemów. Odrzucając dychotomię między naukami ścisłymi a naukami stosowanymi, jego prace znajdują się na styku informatyki , ekonomii , psychologii i biologii . Był jednym z pierwszych teoretyków ograniczonej racjonalności podmiotów gospodarczych i administracyjnych. Szymon, tropiąc „uporządkowaną formę ukrytą w pozornym nieładzie”, postulował, że rozróżnienie między sztucznym a naturalnym nie działa na poziomie sposobów przetwarzania informacji przez złożone systemy (mózg czy komputer), w tym organizację zapewnianą przez formalne zasady adaptacji do otoczenia. W 1956 roku Herbert A. Simon wraz z Allenem Newellem stworzyli powszechnie uważany za pierwszy system komputerowy sztucznej inteligencji ( teoretyk logiki dla RAND Corporation ).

Nowe podejście systemowe jest rozwijane w Stanach Zjednoczonych w odpowiedzi na różne problemy: rozwój instrumentów naprowadzania rakiet, modelowanie ludzkiego mózgu i zachowania, strategia dużych firm, projektowanie i produkcja pierwszych dużych komputerów itp.

Cztery podstawowe pojęcia

Cztery koncepcje mają podstawowe znaczenie dla zrozumienia, czym jest system:

• Interakcja (lub współzależność) odnosi się do idei nieliniowej przyczynowości. Ta koncepcja jest niezbędna do zrozumienia koewolucji i symbiozy w biologii. Szczególną formą interakcji jest informacja zwrotna (lub informacja zwrotna ), na której skupiają się prace cybernetyki .
• Cały (lub całe) . Jeśli system jest przede wszystkim zbiorem elementów, to nie da się go do nich sprowadzić. Zgodnie z ustaloną formułą całość to więcej niż suma jej części. Bertalanffy wykazuje, wbrew opinii Russella, który odrzuca koncepcję organizmu, „że nie można otrzymać zachowania całości jako sumy części i [że należy] uwzględniać relacje między różnymi systemami wtórnymi i systemy, które je pokrywają [w celu] zrozumienia zachowania części ”. Tę ideę wyjaśnia zjawisko emergencji  : na poziomie globalnym właściwości niepodlegające odliczeniu pojawiają się z właściwości elementarnych, co można wytłumaczyć efektem progowym.
• Organizacja to centralna koncepcja pozwalająca zrozumieć, czym jest system. Organizacja to uporządkowanie całości zgodnie z rozmieszczeniem jej elementów na poziomach hierarchicznych. W zależności od stopnia zorganizowania całość nie będzie miała takich samych właściwości. Dochodzimy w ten sposób do idei, że właściwości całości zależą w mniejszym stopniu od natury i liczby elementów, które zawierają, niż od relacji, które są między nimi ustanowione. Możemy podać dwa przykłady:
  • to izomery są związki chemiczne samym składzie i takiej samej masie, ale różne rozwiązania konstrukcyjne i w związku z tym różne właściwości.
  • że mózgi ludzie mają mniej więcej taką samą liczbę neuronów , ale to, co zadecyduje różne umiejętności, to jest rodzaj i ilość stosunków między nimi w danej dziedzinie. Można powiedzieć, że organizując się, ustrukturyzowana jest całość (struktura jest więc zorganizowaną całością).

Organizacja jest także proces, w którym materiał, energia oraz informacje są połączone i tworzą całość lub struktury. Niektóre całości rozwijają formę autonomii; organizują się od wewnątrz: mówimy o samoorganizacji.

Istnieją dwa rodzaje organizacji: organizacja w modułach, w podsystemach (co również odnosi się do organizacji w sieciach ) i organizacja na poziomach hierarchicznych. Organizacja w podsystemach działa poprzez integrację już istniejących systemów, podczas gdy organizacja na poziomach hierarchicznych wytwarza nowe właściwości na każdym dodatkowym poziomie. Dlatego pojęcie organizacji na nowo odkrywa pojęcie pojawienia się, o ile jest to stopień zorganizowania całości, który przechodzi z jednego poziomu hierarchicznego na drugi i wydobywa nowe właściwości. Pojawienie tworzy wyższy poziom.

Generalnie zdajemy sobie zatem sprawę, że pojęcie organizacji obejmuje aspekt strukturalny (jak zbudowana jest całość) oraz aspekt funkcjonalny (na co pozwala struktura). Strukturę możemy przedstawić za pomocą schematu organizacyjnego , funkcję za pomocą programu .

• Złożoność systemu jest wynikiem co najmniej trzech czynników:
  • wysoki stopień organizacji;
  • niepewność jego otoczenia;
  • trudność, jeśli nie niemożność, zidentyfikowania wszystkich elementów i wszystkich zachodzących w grze relacji. Stąd idea, że ​​prawa, które pozwalają opisać ten typ systemu, nie prowadzą do jego identycznej reprodukcji, ale do określenia globalne zachowanie charakteryzujące się zmniejszoną przewidywalnością.

Opis systemu

Pod względem strukturalnym system składa się z czterech elementów:

• elementy składowe  : możemy ocenić ich liczbę i charakter (nawet jeśli tylko w przybliżeniu). Elementy te są mniej lub bardziej jednorodne (np. Samochód: układ napędowy, podwozie, przedział pasażerski, połączenie z podłożem, nadwozie). W przedsiębiorstwie komercyjnym elementy są niejednorodne (kapitał, budynki, personel itp.),
• granica (lub granica), która oddziela wszystkie elementy jej środowiska  : granica ta jest zawsze mniej lub bardziej przepuszczalna i stanowi interfejs ze środowiskiem zewnętrznym. Jest to na przykład błona komórki, skóra ciała, karoseria samochodu. Granice systemu mogą być bardziej rozmyte lub szczególnie przesuwane, jak w przypadku grupy społecznej,
• sieci relacji  : elementy są rzeczywiście ze sobą powiązane. Widzieliśmy, że im więcej wzajemnych powiązań, tym wyższy stopień organizacji i większa złożoność. Relacje mogą być różnego rodzaju. Dwa główne typy relacji to transport i komunikacja. W rzeczywistości te dwa typy można sprowadzić do jednego, ponieważ komunikowanie się to transport informacji, a transport to przekazywanie (cyrkulacja) materiałów, energii lub informacji.
• zapasy (lub zbiorniki), w których przechowywane są materiały, energia lub informacje stanowiące zasoby systemu, które muszą zostać przesłane lub odebrane.

W aspekcie funkcjonalnym system składa się z:

• przepływy materiałów, energii lub informacji, które pożyczają sieci powiązań i przechodzą przez zasoby. Działają według wejść / wyjść (lub wejść / wyjść ) ze środowiskiem;
• ośrodki decyzyjne, które organizują sieci powiązań, to znaczy koordynują przepływy i zarządzają zapasami;
• pętle sprzężenia zwrotnego, które służą do informowania na wejściu strumieni o ich wynikach, tak aby umożliwić centrom decyzyjnym szybsze poznanie ogólnego stanu systemu;
• dostosowania dokonywane przez ośrodki decyzyjne jako funkcja pętli sprzężenia zwrotnego i czasów odpowiedzi (odpowiadających czasowi potrzebnemu na przetworzenie informacji „w górę” i dodatkowemu czasowi, w którym informacje „w dół” zamieniają się w działania).

Istnieją dwa rodzaje systemów: systemy otwarte i systemy zamknięte. Jak sama nazwa wskazuje, systemy otwarte mają więcej wymian z otoczeniem, systemy zamknięte cieszą się większą autonomią (samoorganizacja). Oczywiście to rozróżnienie nie jest jasne: żaden system nie jest całkowicie zamknięty w sobie ani całkowicie przepuszczalny. Rozróżnienie to zostało wprowadzone przez termodynamiki w połowie XIX th  wieku: zamkniętego systemu wymiany tylko energii z otoczeniem, w przeciwieństwie do systemu otwartego, że wymiana energii, materii i informacji. Pojęcie systemu otwartego zostało znacznie rozszerzone dzięki pracom nad żywotnością Cannona około 1930 r. I Bertalanffy'ego w latach 40. Pojęcie systemu zamkniętego jest w istocie tylko koncepcją teoretyczną, ponieważ każdy system jest mniej lub bardziej otwarty.

Konserwacja systemów: stan stały i homeostaza

Podstawową funkcją systemu jest jego własna konserwacja. System musi pozostawać w stanie stałym, zorientowanym na optimum. Jednak jedną z cech charakterystycznych systemów, które „działają” jest to, że wszystkie są w stanie nierównowagi termodynamicznej , o ile stale wymieniają energię ze swoim otoczeniem. Dlatego czują się zobowiązani do utrzymywania stałego stanu, charakteryzującego się względną stabilnością, w ramach której występują nierównowagi spowodowane przepływem wejść i wyjść. Mechaniczny obraz pozwalający zrozumieć tę wewnętrzną dynamikę systemu to obraz roweru, który musi poruszać się do przodu, aby znaleźć się w stanie dynamicznej równowagi.

System, który znajduje się w stanie równowagi po wyczerpaniu wszystkich możliwych wymian z otoczeniem, osiągnął stan „śmierci termicznej” (używając wyrażenia Boltzmanna ). Prawo fizyczny pokazując, że wszystkie systemy zamknięte skończyć jak ten prędzej czy później zwanej entropią (znanego również jako 2 nd  zasady termodynamiki ).

Zachowanie stanu stałego jest również koniecznością systemów cybernetycznych (czy to organicznych, czy sztucznych): ich samoregulacja zależy od pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego, które pełnią funkcję kontroli i stabilizacji wokół wartości średniej.

W żywych systemach występuje szczególny proces: homeostaza . Homeostaza ( homios , to samo i zastój , zatrzymanie, odpoczynek) odnosi się do zdolności systemu do utrzymywania się w stanie ciągłym, w swojej formie i warunkach wewnętrznych, pomimo zakłóceń zewnętrznych. W przypadku zwierząt warunki wewnętrzne są liczne i zależą od podsystemów (utrzymanie temperatury wewnętrznej, ciśnienia krwi, zawartości wody i innych niezbędnych substancji itp.). Termin homeostaza został wymyślony przez fizjologa Waltera Cannona w latach dwudziestych XX wieku; ale właściwość jest odkryta od połowy XIX -go  wieku przez Claude Bernard , który opisuje zasady regulacyjne środowiska wewnętrznego. Teoretycznie system doskonale samoregulujący oznaczałby możliwość powrotu do stanu początkowego po zakłóceniu. Niemniej jednak, jeśli żywy świat walczy ze strzałą czasu (wszystkie żyjące istoty tworzą tymczasowe pętle negentropii ), to jednak nigdy nie wracają do identycznego stanu, ale ewoluują w nieco inny stan, do którego dążą. możliwe do ich stanu początkowego. Dlatego żywy system zachowuje swój kształt pomimo wymiany z otoczeniem; dlatego też jego stabilność nie wyklucza pewnej ewolucji. Krótko mówiąc, prosta cybernetyczna regulacja utrzymująca system w stałym stanie (jak to ma miejsce w przypadku termostatu ) różni się od homeostazy, która wbrew nazwie jest złożonym i autonomicznym procesem samoregulacji, obejmującym odnowę elementów i autonomii. reorganizacja strukturalna.

Różnorodność systemu

Różnorodność systemu to liczba konfiguracji lub stanów, które ten system może przyjąć. Ta właściwość jest konieczna, aby zapobiec stwardnieniu. Jednak różnorodność systemu nie powinna przekraczać możliwości kontrolnych tego systemu, co cybernetyka W. Ross Ashby wyraził tzw. Prawem wymaganej różnorodności: „Aby sterować danym systemem, trzeba mieć kontrolę, której różnorodność jest co najmniej równa różnorodności tego systemu ”.

Rodzaje systemów

Istnieje kilka typologii. Przytoczmy dwa z nich:

• Jacques Lesourne za typologia odróżniającą:
  • Układy stanu (transformacje wejścia / wyjścia, bez regulacji wewnętrznej. Np .: silnik samochodowy).
  • Systemy bramkowe (zintegrowana regulacja wewnętrzna, możliwość osiągania celów. Np .: pomieszczenie z termostatem, rakieta samonaprowadzająca).
  • Systemy uczenia się (w tym pamięć, mechanizmy obliczeniowe, umiejętność podejmowania decyzji i adaptacji w oparciu o zarejestrowane dane oraz procesy prób i błędów. Na tym poziomie możliwa jest samoorganizacja. Np. Systemy ekspertowe w strategii ekonomicznej czy wojskowej).
  • Systemy z wieloma decydentami (złożona struktura kilku systemów celowych, organizujących się spontanicznie (gry) lub hierarchicznie (organizacje). Kiedy hierarchie są uwikłane w jeszcze większy i bardziej złożony system, mówimy o społeczeństwach).
• Typologia Jean-Louis Le Moigne, która oddziela:
  • Systemy maszynowe, które są częścią mechaniki i inżynierii.
  • Żywe systemy (i złożone systemy sztuczne), w których pojawiają się procesy zapamiętywania, podejmowania decyzji (lub dowodzenia) i koordynacji (lub pilotażu).
  • Systemy ludzkie i społeczne, z pozorem inteligencji (lub zdolności przetwarzania informacji symbolicznej), pozwalające na samoorganizację poprzez abstrakcyjne mechanizmy uczenia się i inwencji, ale także z finalizacją (intencjonalność), przearanżowanie całego systemu według samodzielnie wybranych celów.

Nowy typ systemu pojawiło się w drugiej połowie XX -go  wieku w dziedzinie badań naukowych chaosu deterministycznego: w układzie dynamicznym . Pierwsza idea charakteryzująca tę dziedzinę polega na tym, że za pozornym nieładem kryje się porządek bardziej złożony niż porządek widoczny. Drugi pomysł polega na tym, że ten porządek następuje przez samoorganizację i pojawienie się nowych cech i właściwości, których wcześniej nie brakowało.

Narzędzia i obszary zastosowań

Narzędzia systemowe

• Analogiczne rozumowanie  : jeśli wykracza poza matematycznych idei równości współczynników proporcji, The analogia jest rodzaj rozumowania, które mogą przynieść różne obszary. Podejrzany w wiedzy, cieszy się odnowioną przychylnością, po części dzięki systemowi. Główne formy analogii to:
  • Metafora .
  • Izomorfizm  : analogia pomiędzy dwoma obiektami z podobieństw strukturalnych.
  • Model: opracowanie ram teoretycznych, które można ogólnie określić schematycznie, umożliwiając teoretyczne opisanie i przedstawienie zbioru faktów. Model można stworzyć z metafory. Na przykład Antoine Lavoisier , porównując serce do silnika, oferuje mechaniczny model krążenia krwi.

Ta analogia wydaje się niewiarygodna na poziomie dyscyplinarnym i analitycznym. Z drugiej strony na poziomie interdyscyplinarnym może okazać się szczególnie owocny. W ten sposób umożliwia transpozycję pojęć, które są istotne dla domeny w innych domenach, w których nie są one mniej istotne:

• W kinetycznej teorii gazów Ludwig Boltzmann inspiruje się statystycznymi prawami zachowania populacji ludzkich.
• Od lat pięćdziesiątych XX wieku stosowano pojęcie informacji genetycznej .
• Pomoc techniczna decyzja (w kategoriach strategicznych): pochodzą one z dyscypliny nazywa Badania Operacyjne , które wymaga stosowania naukowych metod analitycznych i technik obliczeniowych do organizacji działalności człowieka. Stanowią narzędzia w ramach trzech odrębnych dziedzin: kombinatoryki, losowości i współbieżności.
  • Kombinatoryka  : wchodzi w grę, gdy konieczne jest połączenie w procesie decyzyjnym zbyt wielu parametrów. Dziedzina ta wykorzystuje dwie metody: algorytm , szczegółowe zalecenie operacji, które należy wykonać, aby z pewnością uzyskać rozwiązanie postawionego problemu; oraz programowanie liniowe, mające na celu określenie wartości zmiennych lub czynności, zgodnie z dostępnymi zasobami i mając na celu uzyskanie optymalnego wyniku.
  • Losowo  : gdy mamy do czynienia z sytuacjami niepewnego wyniku, w których określenie dokładnych wartości nie jest możliwe, uciekamy się do prawdopodobieństwa i środków.
  • Konkurencja  : bardzo często ograniczenia wynikają zarówno ze złożoności parametrów branej pod uwagę, jak iz koniecznego uwzględnienia decyzji partnerów lub przeciwników. Ten aspekt procesu decyzyjnego został przeanalizowany przez matematyczną teorię gier i zachowań ekonomicznych, która powstała w 1944 roku na podstawie pracy Johna von Neumanna i Oskara Morgensterna  : Teoria gier i zachowań ekonomicznych . Teoria gier odnosi się do sytuacji konkurencyjnej, zarówno w politycznym , wojskowym i gospodarczym. W takich sytuacjach możliwe są dwie strategie: kooperacja i zapasy, a istnieją trzy klasy gier, które mieszczą się w ramach różnych strategii:
    • W czystej gry kooperacyjne , gdzie dodać indywidualne preferencje zbiorowego użyteczności.
    • W czystej gry walki , których paradygmat jest Duel, które liczą się tylko antagonistów indywidualnych preferencji: nie ma możliwości i korzyści dla społeczności, indywidualne preferencje powinny przeważać nad innymi. W tym kontekście staramy się przewidywać zachowanie przeciwników:
      • po pierwsze poprzez porzucenie swoich intencji, subiektywnych iz definicji niedostępnych;
      • po drugie, zakładając ich racjonalne zachowanie (poszukiwanie maksymalnych zysków przy minimalnych stratach).
    • Do gry mieszane , gdzie trzeba wziąć pod uwagę racjonalność poszczególnych graczy, ale także zbiorowe użytkowy: procedury negocjacyjne, są następnie wykorzystywane negocjowanie lub arbitraż.
• Reprezentacje graficzne  : praca systemowa często wykorzystuje wykresy do przekazywania zestawów danych, które byłyby żmudne i mało intuicyjne, aby prezentować je w sposób liniowy i dyskursywny. Trzy rodzaje reprezentacji graficznych:
  • Schemat  : graficzne przedstawienie relacji pomiędzy kilkoma zestawami. Np .: albo histogram przedstawiający odsetek dzieci, które nie ukończyły szkoły według różnych kategorii społeczno-zawodowych. Na osi X mamy różne kategorie społeczno-zawodowe, na osi Y odsetek dzieci, które nie ukończyły szkoły, przy czym każdy prostokąt przedstawia stosunek między dwoma parametrami (kategorią i wartością procentową) z dwóch rozważanych zbiorów;
  • Mapa  : to dwuwymiarowa reprezentacja trójwymiarowego obiektu (miejsce, formacja geologiczna podłoża, maszyna, budynek itp.). Najbardziej znanym przykładem jest oczywiście mapa geograficzna, której dwa wymiary przedstawiają płaską powierzchnię terenu, zgodnie z zadaną skalą, z przywracaniem wysokości dzięki warstwicom;
  • Sieci  : jest to wykres relacji pomiędzy elementami tego samego całość (drzewa genealogicznego, schemat organizacyjny spółki, program komputerowy, sieci dróg, itd.).
• Modelowanie ogólnoustrojowe  : W najbardziej ogólnym sensie naukowym, model odnosi się do abstrakcyjnej transkrypcji rzeczywistości. Modele rodzą się z modeli i diagramów. Obecnie modele cybernetyczne (wykorzystywane do badania warunków regulacji systemu w inżynierii lub naukach przyrodniczych) i modele komputerowe są najbardziej rozpowszechnione w nauce. Język graficzny jest językiem par excellence do modelowania systemowego (na przykład „Diagramy wpływów” w Dynamice Systemów, „Modele procesów i procedur” w metodzie OSSAD )

Obszary zastosowań

Teoria ta stopniowo pojawiła się jako bardzo potężne podejście, które miało różne zastosowania, w szczególności w biologii , ale także w naukach społecznych w ekonomii czy psychologii u Gregory'ego Batesona i tak zwanej School of Palo Alto .

Szkoła ta jest głównym źródłem wprowadzenia zasad systematyki w dziedzinie nauk humanistycznych, w szczególności antropologii i psychologii . Terminologia teorii systemowej jest często kojarzona z tym zastosowaniem, gdzie jest generalnie synonimem terminologii teorii systemowej używanej preferencyjnie w ramach nauk ścisłych.

Główne obszary to:

• nauki przyrodnicze: nauki o życiu i ziemi, ekologia ,
• geografii poprzez stworzenie modeli, głównie chorématique ,
• giełdy gospodarcze i firma: ekonomia , zarządzanie , automatyka biurowa ,
• socjologiczna metoda  : typologia organizacji, nauk społecznych , nauk politycznych ,
• Badania przy wykorzystaniu ludzkich zachowań: nauk kognitywnych , psychologii , terapii rodzinnej , terapii grupowej , pedagogiki , językoznawstwa , coachingu * strategii wojskowej ,
• badania inżynieryjne: informatyka , automatyka ( robotyka ), sztuczna inteligencja i sieci komunikacyjne .

Systematyka jest zatem nowym paradygmatem, który:

• grupuje procedury  :
  • teoretyczny,
  • ćwiczyć,
  • metodologiczne,
• stwarza problemy dotyczące trybów  :
  • obserwacja,
  • reprezentacja,
  • modelowanie,
  • symulacja,
• ma na celu wyjaśnienie pojęcia systemu  :
  • jego granice,
  • jej stosunki wewnętrzne i zewnętrzne,
  • jego struktury,
  • wyłaniające się prawa lub właściwości .

Systemowa i psychoterapia

Systemics okazał się również owocny w dziedzinie psychologii klinicznej, a zwłaszcza terapii rodzin . I tak Paul Watzlawick , amerykański psycholog , psychoterapeuta i psychoanalityk , w latach 60. stworzył systemowe terapie rodzinne. Jest to terapia krótkotrwała , w przeciwieństwie do psychoanalitycznej i długoterminowej psychoterapii czy terapii lojalnościowej . Rozwinęła się w szkole Palo Alto , a następnie w Europie dzięki pracy psychiatrów, takich jak Mara Selvini Palazzoli czy Guy Ausloos . Polega na globalnym podejściu do problemu, którego doświadcza pacjent, biorąc pod uwagę, że objaw, który ten przedstawia, jest wynikiem dysfunkcji całego środowiska, którego jest integralną częścią. Według systemistów nie byłoby szaleńca, a byłyby tylko szalone związki . Innymi słowy, wszystkie zachowania są przyjmowane w interakcji z innymi, uwikłanymi w sieć relacji.

Na przykład, biorąc pod uwagę alkoholika , to podejście terapeutyczne będzie traktować cały system relacyjny osoby, tak że nie będzie on już mógł pełnić możliwej roli kozła ofiarnego, w którym mógł zostać umieszczony. W związku z tym zachowanie alkoholowe mogło być dostosowane do komunikowanych oczekiwań. W takim przypadku terapeuta nie będzie starał się prześledzić genezy problemu, ale raczej będzie szukał, jak postępować w tym stanie relacyjnym, aby „społeczna część” tego, co powoduje to zachowanie, jak najszybciej zanikła (bez kwestionowania fizyczna zależność).

Teoria gier psychicznych rozwinięta na podstawie analizy transakcyjnej jest również inspirowana, w mniejszym stopniu, systemową. Pokazuje, że w przypadku wadliwej komunikacji lub patogennej relacji, każdy aktor dostosowuje swoje zachowanie do zachowania drugiego, zgodnie z wcześniej zdefiniowanym scenariuszem, aby utrzymać wszystkich aktorów w ich odpowiednich stanach (chorobotwórczych lub nie). Ogólnym modelem tych parapsychicznych gier jest Trójkąt Karpmanna .

Systemowe i ekonomiczne

Systemowość inspiruje niektórych ekonomistów i liderów do wprowadzania nieliniowych rozwiązań. Na przykład liniowe polityki oszczędnościowe mogą wyrządzić więcej szkód niż rozwiązania, przynajmniej w krótkim okresie. Pozytywne skutki makroekonomiczne mają rozwiązania systemowe, które pozwalają rozwiązać kilka problemów w ramach jednego działania. Należy wykorzystać niewidzialne powiązania między zawodami, podmiotami społecznymi. Ekonomia systemowa wymyślona przez Michela de Kemmetera w 2012 roku oferuje 3 zasady:

1. Każda firma lub projekt przyczynia się do dobra wspólnego
2. Ma 7 poziomów bilansów (gruntowy, finansowy, procesowy, emocjonalny, komunikacyjny, wiedza, dobro wspólne). Te ostatnie 5 to kapitał niematerialny .
3. Tworzy wartość w całym ekosystemie interesariuszy, umożliwiając aktywację nowych zasobów

Ta nowa teoria, zainspirowana ekosystemami w przyrodzie, uważa każdego aktora społeczeństwa za związanego z całością. Wprowadza również pojęcie „życiowych funkcji społeczeństwa” (mobilność, zdrowie, edukacja, mieszkalnictwo, przedsiębiorczość, więzi społeczne…). Powiązania między podstawowymi funkcjami jasno pokazują, w jaki sposób niektóre zawody obejmują inne funkcje w celu wprowadzania innowacji. Globalne kryzysy od 2007 r. Mają charakter systemowy, to znaczy ze względu na wzajemne powiązania ich skutków stanowią systemowe ryzyko finansowe .

Aksjomatyczny

[Do sprawdzenia: wydaje się, że jest to raczej specyfikacja niż podstawa aksjomatyczna]

W swojej pracy Systemic: Life and Death of Western Civilization opublikowanej w 2002 roku Jean-Pierre Algoud proponuje systemowy paradygmat jako podstawę refleksji, zorganizowany wokół 7 założycielskich aksjomatów podejścia systemowego  :

• Aksjomat 1: „Zrekonstruuj cały system” poprzez przegrupowanie i zebranie wiedzy niezbędnej do zrozumienia badanego obiektu.
• Aksjomat 2: „Przekształć indywidualne uczenie się wiedzy” poprzez rozwijanie wszechstronności i dekompartmentalizację wiedzy w celu całkowitej reintegracji Człowieka ze Wszechświatem, którego jest on interesariuszem.
• Aksjomat 3: „Ponowna integracja człowieka we Wszechświecie” poprzez usunięcie opozycji między naukami ścisłymi (tj. „Naukami ścisłymi”) a naukami humanistycznymi (tj. „Naukami miękkimi”), w celu ujednolicenia tandemu podmiotu / przedmiotu.
• Aksjomat 4: „Umiejętność sporządzenia listy kryteriów identyfikacji systemu” w celu uniknięcia niejasności obiektu badanego i sformalizowanego przez powiązaną teorię naukową.
• Aksjomat 5: „Opanowanie ewolucji obiektu poprzez Dynamikę Systemów  ” w heurystycznej strukturze, w której motorem ewolucji jest energia.
• Aksjomat 6: „Sterowanie naturalnym lub sztucznym systemem za pomocą systemowych teorii o charakterze predykcyjnym” w ramach możliwych granic naturalnej ewolucji Wszechświata .
• Aksjomat 7: „Myślenie o Części jako o redukcji Całości”.

Uwagi i odniesienia

Uwagi

• Ten artykuł jest częściowo lub w całości zaczerpnięty z artykułu zatytułowanego „  Teoria systemowa  ” (patrz lista autorów ) .

Bibliografia

1. Joël de Rosnay, Le Macroscope Towards a global vision , Paryż, Seuil ,1975, 295  str. , s.  110
2. Jean-Louis Le Moigne , Teoria systemu ogólnego. Teoria modelowania (por. Wprowadzenie)
3. Jacqueline Léon , „  Historiografia uogólnionego strukturalizmu. Badanie porównawcze  ”, Les dossiers de HEL (dodatek elektroniczny do czasopisma Histoire Epistémologie Langage) , Paryż, Société d'Histoire et d'Épistémologie des Sciences du Langage, vol.  nr 3,2013( czytaj online )
4. François Dosse , History of Structuralism (w dwóch tomach) , Paris, Discovery , 1991 i 1992 ( rep.  2012), 550  s. ( ISBN  978-2-7071-7465-9 )
5. Jean Petitot , „  Morfologiczna genealogia strukturalizmu  ”, Critique , Paryż, t.  55, no .  621-21,1999, s.  97-122 ( ISSN  0011-1600 , czytaj online )
6. Jean-Louis Chiss , Michel Izard i Christian Puech , „  strukturalizm  ”, Encyclopaedia Universalis ,2015, rozdział III, Strukturalizm i filozofia / Złożona chronologia / Jaka periodyzacja? ( czytaj online , sprawdzono 14 lipca 2015 r. )
7. Jean-Louis Le Moigne , Teoria systemu ogólnego. Teoria modelowania , www.mcxapc.org, pot.  „The Classics of the Complexity Intelligence Network, format e-book”,2006( 1 st  ed. 1977 Prasy Universitaires de France , rééd.1986, 1990, 1994) ( czytaj on-line ) , s.  46, rozdział 2, część 1 Dla każdego dyskursu, jego paradygmat
8. Cybernetyka i społeczeństwo, ludzkie wykorzystanie istoty ludzkiej , 1950.
9. André-Marie Ampère, Esej o filozofii nauki lub wystawa analityczna naturalnej klasyfikacji całej ludzkiej wiedzy , 1834.
10. Jean-Louis Le Moigne , Teoria systemu ogólnego. Teoria modelowania , s. VI i VII.
11. Systemy losu
12. teoria ogólnym systemem
13. Patrz Serge Frontier , Consequences of a systemic vision of ecology , strony 109-169, Environment, reprezentacje i koncepcje natury , praca zbiorowa pod kierownictwem Jean-Marc Besse i Isabelle Roussel, L'Harmatan, 1997
14. https://clubofbrussels.org/wp-content/uploads/2019/08/Le-Nouveau-Jeu-Economique_de-Kemmeter-Mauhin.pdf

Załączniki

• Struktura asocjacyjna systemistów we Francji .Stowarzyszenie to, założone zimą 1999-2000, przejęło władzę od „Systemic College” późnego AFCET i dlatego zostało nazwane AFSCET. Od tego czasu dąży do tego, aby wraz z organami międzynarodowymi, do których należy, jak np. UTE i ISE, zajmować się energią elektryczną, miejsce, w którym Systemistycy będą mogli dyskutować o swoich treściach, tworząc w ten sposób solidne odniesienia. Gérard Donnadieu jest jednym z ostatnich wciąż aktywnych członków założycieli, Daniel Durand, Francis Le Gallou, Bernadette Bouchon-Meunier ... uczestniczyli w AFSCET.

Bibliografia

 : dokument używany jako źródło tego artykułu.

• Joël de Rosnay , Le Macroscope , w kierunku globalnej wizji , 1977; „Przygoda żywych” , w kierunku rozumienia pojawiania się życia i jego funkcjonowania przedstawionego metodycznie przez systemowy 1991, ( ISBN  2020135116 i 9782020135115 ) , Du Seuil;
• Daniel Durand, Systemic , Paryż, PUF , pot.  „  Co ja wiem?  „( N O  1795)luty 2013, 12 th  ed. , 127  str. ( ISBN  978-2-13-061785-3 )
• Jean-Louis Le Moigne , Teoria systemu ogólnego. Teoria modelowania , www.mcxapc.org, pot.  „The Classics of the Complexity Intelligence Network, format e-book”,2006( 1 st  ed. 1977 PUF rééd.1986, 1990, 1994) ( czytaj on-line )
• Jean-Louis Le Moigne, Modelowanie złożonych systemów , 1990, ( ISBN  2040197044 )
• Jean Piaget , Le Structuralisme , Paryż, PUF , coll.  "Kwadryga",październik 2007( 1 st  ed. , 1968, Coll. "Co wiem?", 12 wydań), 125  str. ( ISBN  978-2-13-056432-4 )
• Francis Le Gallou i Bernadette Bouchon-Meunier (koordynator), Systemics, Theory and Applications , Lavoisier , 1992 ( ISBN  2852067846 )
• Jean-Pierre Algoud , Systemowe: życie i śmierć zachodniej cywilizacji , wyd. L'Interdisciplinaire, 2 tomy, 1600 str., 2002 ( ISBN  2907447394 )
• Gérard Donnadieu i Michel Karsky, Systemics: myślenie i działanie w złożoności , 2002.
• Michel Crozier i Erhard Friedberg , The Actor and the System , Seuil , 1977.
• Dominique Bériot, Przewodnik systemowy dla menedżerów zespołów, 40 codziennych sytuacji menedżerskich , Eyrolles, 2018.
• Dominique Bériot , Manager by the systemic approach , przedmowa Michel Crozier, Éditions Eyrolles, 2014 [1]
• Dominique Bériot, Od mikroskopu do makroskopu , przedmowa Joël de Rosnay, redaktor ESF , 1992
• Jean-Michel Penalva , Modelowanie przez systemy w sytuacjach złożonych , 1997, Uniwersytet Paryski XI - praca doktorska
• Christiane Volant , Zarządzanie informacją w firmie: w kierunku wizji systemowej , Paryż, ADBS éd,2003( ISBN  978-2-84365-063-5 )
• Jacques Lesourne , Systemy przeznaczenia , Dalloz ,1976( OCLC  683397419 )
• Jacques Mélèse , Modułowa analiza systemów (AMS): skuteczna metoda stosowania teorii systemów do zarządzania , Paryż, Les Ed. D'Organisation,1991( 1 st  ed. 1972), 233  , str. ( ISBN  978-2-7081-1347-3 , OCLC  802662699 )
• Jean-Claude Lugan, System społeczny , Paryż, Presses universitaire de France , wyd.  "Co ja wiem? / Obecny stan wiedzy „( N O  2738)2009, 5 th  ed. , 127  str. ( ISBN  978-2-13-057552-8 i 978-2-130-60279-8 , OCLC  7583456958 )
• Norbert Wiener ( przetłumaczone  z języka angielskiego przez Pierre-Yves Mistoulon i Ronan Le Roux, pref.  Ronan Le Roux), Cybernétique et société: L'usage humaine des beings Humans ["  The Human Use of Human Beings: Cybernetics and Society  "], Paryż , Punkty , pot.  "Punkty naukowe",2014, 220  s. ( ISBN  978-2-7578-4278-2 ).
• Ludwig Bertalanffy ( tłum.  Z angielskiego Jean-Benoit Chabrol, pref.  Ervin Laszlo), Ogólna teoria systemów ["  Ogólna teoria systemu  "], Paryż, Dunod , pot.  "Iden",2012, 308  str. ( ISBN  978-2-10-058300-3 , OCLC  835146111 ).
• Francisco Varela ( przetłumaczone  z angielskiego przez Paula Bourgine i Paula Dumouchela), Autonomia i wiedza: esej o żywych istotach [„  Zasady autonomii biologicznej  ”], Paryż, Editions du Seuil , coll.  "Kolor pomysłów",1989, 247  s. ( ISBN  978-2-02-010030-4 , OCLC  955532405 ).
• Herbert A. Simon , Science of systems, Science of the artificial , tłumaczenie i postface Jean-Louis Le Moigne, Dunod, 1991.
• Roger Brunet „Kompozycja modelu analizy przestrzenne”, L'Szwajcarski Géographique , n O  4, 1980.
• Edgar Morin , Metoda , Seuil.
• Paul Watzlawick , JH Beavin i Donald D. Jackson , Une Logique de la Communication , Paryż, Seuil, 1972.
• Pierre Michard, Contextual Therapy of Boszormenyi-Nagy, nowa postać dziecka w dziedzinie terapii rodzinnej , Bruksela, de Boeck, 2005
• David Pouvreau, Une histoire de la 'systémologie générale' by Ludwig von Bertalanffy - Genealogy, genesis, aktualizacja i potomstwo projektu hermeneutycznego , praca doktorska (1138 stron), Paryż, EHESS , 2013, http: //tel.archives -ouvertes .fr / tel-00804157
• Michel de Kemmeter , The New Economic Game , Bruksela, Otherways-UHDR, 2014.
• Jean Petitot, „  Morfologiczna genealogia strukturalizmu  ”, Critique , tom.  55, no .  621-21,1999, s.  97-122 ( ISSN  0011-1600 , czytaj online )
• Jacqueline Léon, „  Historiography of Generalized Structuralism. Studium porównawcze  ” Les dokumentacje de HEL (dodatek do dziennika elektronicznego Histoire Epistémologie langage) , Paryżu, Société d'Histoire et d'Épistémologie des Sciences du langage, n O  3,2013( czytaj online )

Powiązane artykuły

• Systemy myślenia
• Systemologia
• Dynamika systemów
• Analiza decyzyjna złożonych systemów
• Ogólna teoria systemów
• Cybernetyka
• Inżynieria systemowa
• Automatyczny
• W dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych , analiza układowy , czasami nazywany systemowe podejście, tutaj odnosi się do jej zastosowania w psychoterapii . Jest ściśle związana z zasadą systemowości, ale jej cel pozostaje związany z terapią rodzinną .
• W ekonomii : systemowe ryzyko finansowe
• Ogólnoustrojowy środek owadobójczy
• Systemografia
• Podejście ekosystemowe , Biosystem
• Konstelacja rodzinna , psychogenealogia
• Konstruktywizm (epistemologia)
• Złożoność
• Prostota