Nurhachi
| Nurhachi 努爾哈赤 帝 努尔哈赤 ᠨᡠᡵᡤᠠᠴᡳ | |
 Portret Nurhachi | |
| Tytuł | |
|---|---|
| Khan z późniejszych Jinsów | |
| 17 lutego 1616 - 30 września 1626 | |
| Poprzednik | Nowa dynastia |
| Następca | Huang Taiji |
| Biografia | |
| Dynastia | Qing |
| Imię urodzenia | Houjin aijibao后 金 叆 鸡 堡 |
| Data urodzenia | 21 lutego 1559 |
| Miejsce urodzenia | Jianzhou zuowei (建州 左卫), w Mandżurii |
| Data śmierci | 30 września 1626 (w wieku 67 lat) |
| Dzieci |
Huang Taiji 
|
 |
|
Z mandżurskiej pochodzenia , Nurhachi ( uproszczony chiński :努尔哈赤 ; Tradycyjny chiński :努爾哈赤 ; Pinyin : ; mandżurski :ᠨᡠᡵᡤᠠᠴᡳ 
, nurgaci ;21 lutego 1559 - 30 września 1626) osiągnął jedność plemion Jurchen i założył późniejszą dynastię Jīn (後 金, ). Miała to stać się dynastią Qing , ostatnią chińską dynastią cesarską.
Znaczenie historyczne
Zjednoczenie plemion Manchu Jurchen dokonane przez Nurhachiego stało się podstawą sukcesów osiągniętych przez jego następców.
Huang-Taiji , jeden z jego synów, zastąpił go i zreformował organizację armii mandżurskiej, tworząc w szczególności korpus artyleryjski, łamiąc w ten sposób opór chińskich armii z dynastii Ming .
To pozwala następcy Huang-Taiji , Shunzhi , obalić dynastię Ming i zastąpić ją na chińskim tronie późniejszą dynastią Jin, pod nową nazwą, którą od tego czasu nadała sobie dynastia Qing .
Ta ostatnia dynastia, która zasiadła na tronie Chin , panowała nad Chinami od 1644 r. (Po upadku Ming) do 1912 r. , Kiedy to obalono ostatniego cesarza Puyi (Pǔyí 溥儀), aby zrobić miejsce dla Republiki Chińskiej .
Biografia
Nazwisko
Nurhachi urodził się w klanie Gioro , członek grupy etnicznej Jurchen .
To sam Nurhachi w 1612 r. Przemianował swój klan na Aisin Gioro (爱新觉罗, ), dodając pierwsze słowo Aisin , które w mandżurskim oznacza „złoto” lub „złoto”. Chińskie słowo określające złoto to Jin (金, ), co wyjaśnia, dlaczego dynastia założona przez Nurhaciego przyjęła nazwę „dynastia Jin”.
W Ming zapisów Dynasty , to klan została przekazana przez postaci Tong (佟, , który jest nazwisko wśród Hans.
Początki
Nurhachi urodził się w 1559 roku. Jego rodzina pochodzi z obszaru, który jest obecnie częścią Korei Północnej . Według chińskich źródeł młody człowiek spędził wczesne lata jako żołnierz w Fushun, gdzie nauczył się chińskiego.
W 1582 roku jego ojciec Taksi i jego dziadek Giocangga zginęli w ataku rywalizującego przywódcy Jurchen, Nikana Wailana , podczas gdy był prowadzony przez chińskiego generała Li Chenglianga w służbie dynastii Ming.
Zjednoczenie plemion Jurchen
W następnym roku Nurhachi zaczął jednoczyć plemiona Jurchen; gdy miał 25, on ścięty Nikan Wailan w Tulin , aby pomścić śmierć swojego ojca i dziadka, którzy mówi się, że pozostały mu tylko trzynaście zbroje dla każdego fortuny.
W 1593 roku dziewięć sprzymierzonych plemion Yehe, Hada, Ula, Hoifa, Khorchin, Sibe, Guwalca, Jušeri i Neyen zaatakowało Nurhachi, ale zostało całkowicie zmiażdżone w bitwie pod Guleshan (古勒 山 之 战).
Od 1599 do 1618 roku Nurhachi rozpoczął długą kampanię podboju czterech plemion Hulun . W 1599 r. Zaatakował Hadę, którą ostatecznie poddał w 1603 r. W 1607 r. Przyszła kolej na klęskę plemienia Hoifa, następnie Ula w 1613 r., A ostatecznie Yehe, pokonany w bitwie pod Sarhu w 1619.
W 1599 r. Zlecił dwóm swoim tłumaczom, Erdeni Bagshi i Gagai Jarguchi, napisane przez siebie pismo mandżurskie z alfabetu mongolskiego, co umożliwiło opracowanie alfabetu mandżurskiego składającego się z 24 liter.
W 1606 roku otrzymał od Mongołów tytuł Kundulun-chana, „Szanowanego Cesarza”.
W 1616 roku Nurhachi ogłosił się Khanem (królem) i założył dynastię Jin, często nazywaną późniejszą dynastią Jin. Rzeczywiście, dynastia Jin (1115-1234) została również utworzona przez Jurczenów, a Nurhaci pokazał w ten sposób, że postrzegał siebie w pewien sposób jako spadkobiercę tej odległej linii.
W 1624 roku otrzymał propozycję Mongołów Chorczińskich , którzy kontrolowali obszar na wschód od Khinggan i na zachód od Songhua .
To jego syn Huang Taiji po śmierci przemianował późniejszą dynastię Jin na „dynastię Qing”, dlatego też Nurhachi jest często uważana za założycielkę dynastii Qing, mimo że nie panowała w Chinach dopiero od 1644 r., Po upadek Ming.
Zbudował pałac w Mukden (obecnie Shenyang ) w prowincji Liaoning.
Walcz przeciwko chińskiej dynastii Ming
W 1618 roku Nurhachi miał dokument zatytułowany Siedem wielkich przyczyn irytacji , w którym wymienił siedem oskarżeń przeciwko Ming, które doprowadziły go do buntu przeciwko władzy dynastii Ming. Większość tych skarg dotyczyła konfliktów z Yehe i faworyzowania, jakie Ming okazywał Yehe.
Nurhachi poprowadził wiele zwycięskich operacji wojskowych przeciwko dynastii Ming, Koreańczykom, Mongołom i innym klanom Jurchen, znacznie rozszerzając swoje terytorium.
Od 14 do 18 kwietnia 1619, prowadzi bitwę pod Sarhu , czyli kawalerią mandżurską złożoną głównie z łuczników, pokonuje Hansa z Ming, wyposażonego w broń palną, taką jak zamki i armaty .
Wreszcie, w roku 1626, Nurhachi poniósł pierwszą poważną klęskę militarną w swoim życiu, gdy zmierzył się z chińskim generałem Yuánem Chónghuànem (袁崇焕). Uważa się, że Nurhaci został ranny przez portugalską artylerię Yuána Chónghuàna w bitwie pod Ningyuan . Nie można odzyskać, zarówno fizycznie jak i moralnie, zmarł jakiś czas później (oficjalna historia jest bardzo nieprecyzyjne o tym) w małej miejscowości DE-A Man (靉福陵隆恩門), przy czym30 września(?) 1626, w wieku 68 lat. Jego grób znajduje się na wschód od Shenyang.
Posiadłość Nurhachi
Następcą został ósmy syn Nurhachi, Huang Taiji . Mówi się, że Hong Taiji przejął tron, zmuszając żonę swojego ojca, Abahaia (w) , do popełnienia samobójstwa, aby nie dopuścić do objęcia tronu przez jego młodszego brata Dorgona, syna Abahaia.
Powodem tego czynu było to, że Nurhachi pozostawił dowodzenie nad dwoma elitarnymi Sztandarami, „Żółtymi Sztandarami”, Dorgonowi i Dodo , synom Abahaia. Huang Taiji zamienił dowództwo nad swoimi dwoma „białymi chorągwiami” na dowództwo nad dwoma „żółtymi sztandarami”, zapewniając w ten sposób ich wsparcie w zdobyciu tronu; zmuszając Abahaia do popełnienia samobójstwa, pozbawił w ten sposób wszelkiego wsparcia 15-letniego Dorgona i 14-letniego Dodo.
Organizacja wojskowa
Nurhachi bardzo szybko był w stanie sprzymierzyć się z plemionami mongolskimi, nie tylko po to, by uniknąć konieczności walki z nimi podczas walki z Chinami Ming, ale także polegać na ich wojowniczych cechach, w szczególności korzystając z ich legendarnego doświadczenia w polu. Łucznicy na koniach. .
Umocnił ten sojusz przez umiejętne małżeństwa między Mandżosem i Mongołami, faworyzując plemiona mongolskie, które się do tego dały, i poddając inne.
Co więcej, jednym z najbardziej trwałych osiągnięć, jakie Nurhachi przekazał swoim potomkom, było ustanowienie tak zwanego systemu „ Osiem Sztandarów ”, który miał przypieczętować jedność ludu mandżurskiego i ostatecznie stanowić kręgosłup potęgi wojskowej. Imperium Qing.
Nurhaci początkowo stworzył cztery „sztandary” ( żółty , niebieski , biały i czerwony ), które następnie podzielił na osiem „sztandarów”, począwszy od 1615 r., W postaci zwykłych (lub zwykłych) banerów z obramowaniami.
Status Sztandarów nie zmienił się znacząco za panowania Nurhachi, ani też za jego następców, pozostając zasadniczo pod kontrolą rodziny królewskiej:
- Dwa elitarne korpusy „Żółtych Sztandarów” nadal znajdowały się pod bezpośrednią kontrolą samego Nurhachi.
- Dwa „Niebieskie Sztandary” były pod dowództwem brata Nurhachiego, Surhachiego, aż do jego śmierci, po czym dwa „Niebieskie Sztandary” zostały powierzone dwóm synom Surhachiego, Chiurhali i Ah Mingowi.
- Najstarszy syn Nurhachiego, Chuyin, kontrolował „Biały Sztandar” przez większość rządów ojca, dopóki się nie zbuntował. Następnie „ Sztandar Białej Granicy ” został przekazany wnukowi Nurhachi, a „ Zwykły Biały Sztandar ” jego ósmemu synowi, jego spadkobiercy, Huang Taiji. Jednak pod koniec panowania Nurhachiego to Huang Taiji kontrolował dwa „Białe Sztandary”.
- Ostatecznie „Czerwone Sztandary” powierzono Daishanowi, drugiemu synowi Nurhachi.
Pierwsi władcy rodziny Aisin Gioro
| Nazwa królestwa | Imię i nazwisko | Królować | Tytuł |
|---|---|---|---|
| Giocangga | ? - 1582 | Wódz plemienia Jurchen | |
| Taksi | ? - 1582 | Wódz plemienia Jurchen | |
| Tiānmìng | Nurhachi | 1582 - 1626 | Wódz plemienia Jurchen do 1616 r., A następnie Khan późniejszego Jina do 1626 r |
| Tiāncōng | Àixīn Juéluó Huáng Tàijí | 1626 - 1643 | Khan późniejszego Jina |
| Shunzhi | Àixīn Juéluó Fúlín | 1643 - 1661 | Khan późniejszego Jina, wówczas pierwszego cesarza Chin z dynastii Qing , od 1644 roku |
| Kangxi | Àixīn Juéluó Xuányè | 1661 - 1722 | Cesarz Chin z dynastii Qing |
Ostatnim władcą był oczywiście Aisin Gioro Puyi , „ Ostatni Cesarz ”.
Źródła historyczne
Informacje, które posiadamy na temat biografii Nurhachi pochodzą z różnych źródeł:
- Opublikowane później mandżurskie prace propagandowe, takie jak The True Manchu Chronicles (po chińsku: Mǎnzhōu Shílù滿洲實錄, w mandżurskim: the Yarkiyang Kooli ).
- wiarygodne źródła z okresu, zwłaszcza te znalezione w dokumentach z okresu koreańskiego. Na przykład wiele informacji dotyczących dojścia Nurhachi do władzy zostało zachowanych w koreańskich dokumentach, takich jak The True Chronicles of the Joseon (Joseon Wangjo Sillok 朝鮮 王朝 實錄), w szczególności w Seonjo Sillok i Gwanghaegun Ilgi .
- kroniki napisane w języku mandżurskim i sięgające czasów Nurhachi, ponieważ przetrwały. Zrewidowana transkrypcja tych kronik została przygotowana na prośbę cesarza Qianlonga; sama została przetłumaczona na język japoński pod tytułem Manbun roto , a na język chiński pod tytułem Manwen laodang . Na Uniwersytecie Harvarda byłby realizowany projekt mający na celu opracowanie tłumaczenia na język angielski pod tytułem The Old Manchu Chronicles .
Inny
Nurhachi w kinie
W filmie z 1984 roku Indiana Jones and the Temple of Doom , Indiana Jones stara się w pierwszej scenie wymienić wyrzeźbioną urnę zawierającą prochy Nurhachi (którą udało mu się zdobyć) na ogromny diament.
W rzeczywistości Nurhachi został pochowany w Fuling , „Grobowcu Wschodu”, położonym na zalesionym obszarze około 8 kilometrów na wschód od Mukden (Shenyang).
Uwagi i odniesienia
- (fr) Ten artykuł jest częściowo lub w całości zaczerpnięty z artykułu z angielskiej Wikipedii zatytułowanego „ Nurhaci ” ( zobacz listę autorów ) .
- Uwaga: Republika została proklamowana 10 października 1911 r. Podczas buntu Wuchang . Ale Republika Chińska została proklamowana w Nanjing dopiero w styczniu 1912 roku przez Sun Yat-sena. Stąd czasami wahanie co do dokładnej daty końca dynastii Qing.
Zobacz też
Powiązane artykuły
- dynastia Ming
- Później dynastia Jin
- Dynastia Qing
- Mandżuria pod panowaniem dynastii Ming
- Zjednoczenie Jürchenów
- Przejście z Ming do Qing
- Osiem banerów
- Jurchen