Masyw Pedraforca

Pedraforca masyw , lub po prostu Pedraforca , to masyw górski w tej Pireneje łańcucha w prowincji Lleida i Barcelona , Katalonia , Hiszpania . Ma 5,6 km długości i 5,6 km szerokości, a kończy się na Pollegó Superior na wysokości 2506 metrów. Ze względu na osadowych natury jej skał i zaawansowanej pozycji w stosunku do centralnej części Pirenejów, masyw Pedraforca jest częścią tej sprzed pirenejski podporą . Pod względem geologicznym masyw położony jest na obszarze południowo-Pirenejów .

Pedraforca jest charakterystyczny góra Katalonii: ma bardzo szczególny kształt, utworzony przez dwie równoległe grzbiety połączonych w środku za pomocą podaniu , w Enforcadura (2 356 m ). Na pierwszym grzbiecie Pollegó Superior ma wysokość 2506 m (z drugim szczytem Calderer na 2497 m ), a na drugim grzbiecie Pollegó Inferior sięga 2445 m . Wyjątkowość jego kształtu, okrągłej podstawy i fakt, że jest odizolowany od innych okolicznych pasm górskich, uczyniły ten masyw jednym z najbardziej znanych na terytorium Katalonii, uznanym za „naturalne miejsce o znaczeniu narodowym”.

Cały masyw Pedraforca jest częścią parku przyrody Cadí-Moixeró . Okoliczne miasta to Gósol na zachodzie i Saldes na wschodzie, w Comarca Berguedà w prowincji Barcelona .

Toponimia

W katalońskim , Pedra oznacza „kamień”, ale także „Rock” czy „Rock”. Jeśli chodzi o forkę , może ona oznaczać „widelec”, ale także „ widelec ” chłopów (stary widelec z dwoma zębami). Najlepszym tłumaczeniem byłoby zatem „kamienny widelec” lub „kamienny widelec”, co stanowi wyraźną aluzję do kształtu jego podwójnego szczytu.

Przełęcz Enforcadura , pomiędzy dwoma grzbietami, może być interpretowana w języku katalońskim w ten sam sposób, dosłownie jako „na twardym widelcu”.

Te dwa grzbiety razem przyjmują lokalną nazwę Pollegons w liczbie mnogiej, Pollegó jest liczbą pojedynczą i oznacza wierzchołek grzbietów.

Geografia

Pedraforca masyw położony jest w północno-zachodniej części comarca z Berguedà w prowincji Barcelona . Można do niego dojechać drogą B-400, która zaczyna się od małej przełęczy na 113 kilometrze autostrady C-16 z Abrera do Bellver de Cerdanya (oś doliny Llobregat ). Mała droga C-563 przecina Tuixén , Josa de Cadí i Gósol .

Punkt widokowy zawieszony na klifie przy sanktuarium Gresolet na wysokości 1566 m npm oferuje, przy dobrej pogodzie, panoramę masywu.

Główne szczyty

szczyt górski	Wysokość (metry)
Pollegó Superior	2 506,
Pollegó Inferior	2,444
Roc Roig	2,052
Roca Roja	2,038

Geologia

Obecny relief został utworzony pomiędzy -40 i -20 Ma ( Eocenu i Oligocen ) konsekwencją tworzenia się Centralne : the geologicznych warstw z osadowej rodzaju , złożone głównie z Drugorzędowy (od -256 Ma ) do eoceńskiego (ok -35 mA ) to windy na wysokości od -40 do -20 mA w wyniku zderzenia między płytą iberyjską na południu i eurazjatycką na północy.

Jednak masyw Pedraforca jest geologicznie złożony, co czyni go interesującym miejscem: na obszarze kilku kilometrów kwadratowych zbiegających się od góry do dołu, górny poziom wód Pedraforca ( średnio powyżej 1500 m ), dolny Pedraforca zwierciadło (poniżej górnego lustra wody) i Cadi na wschodzie są świadkami powstania Pirenejów podczas orogenezy alpejskiej . Warstwa górna to zbiór różnych warstw osadowych pochodzących odpowiednio z południa na północ z kredy górnej , ze znaczną miąższością osadów z kredy dolnej (tworzących grzbiety szczytowe), jury i triasu górnego (zob. rysunek), w odległości kilku metrów od górnej kredy . Pod tym arkuszem kompozytowym znajduje się dolny arkusz wykonany z materiału z górnej kredy, ten jest nowszy, ale znajduje się poniżej; obserwację tę można wytłumaczyć zjawiskiem ciągu , które przy użyciu uskoku odwrotnego pozwala starszym warstwom przejść nad nowszymi. Wreszcie, w krajobrazie, lustro wody Cadí wychyla się na północny wschód w rejonie klifów Gresolet. Idąc drogą wokół rzeki Mulleres, wyraźnie widać kontakt podstawy Cadí ze skałami górnej warstwy Pedraforca.

Obserwacja Pedraforca z wioski Saldes pozwala wyraźnie zidentyfikować jej budowę geologiczną składającą się z trzech warstw: warstwa Cadi znajduje się w północnej strefie Pedraforca, gdzie zaczyna się pasmo Cadí , południowe zbocze tej ostatniej jest bardziej lub mniej identyczne z warstwami warstwy wodonośnej Cadí. Dalej na południe w miejscu zwanym Gresolet zaczyna się seria materiałów z dolnego lustra wody, głównie margle z wapieniami, które wyróżniają się na tle reliefu. Górna warstwa to szczyty zwane Pollegons (dosłownie „wielokąty”), odpowiadające dwóm pionowym prętom wapienia pochodzącym z dolnej kredy, z poziomem pośrednim wykonanym z margli (przełęcz Enforcada). Zróżnicowana erozja margla, który jest kruchy w porównaniu z twardszym wapieniem, ukształtowała ten szczególny relief. Wreszcie na południu znajdują się gliny węglowe i czerwone z paleocenu (znanego w regionie jako garumniański ).

Trening

Oto chronologiczne ramy głównych wydarzeń:

Między -230 a -144 mln lat temu na starszych skałach permu osadzały się materiały osadowe z triasu i jury .
Między -144 a -99 mln lat temu, w okresie dolnej kredy , za zatopienie bloków osadów pochodzących z tego okresu, głównie wapienia i margla, odpowiada seria pęknięć w gruncie .
Między -99 a -75 mln lat temu pierwsze osady górnej kredy zostały osadzone powyżej poprzednich bloków, które zatykają pęknięcia.
Między -75 a -69 mln lat temu, pod koniec górnej kredy, rozpoczęło się zderzenie między iberyjską a europejską płytą tektoniczną. Gdy obie płyty zbliżają się do siebie, tworzy się odwrotny uskok : starszy materiał z dolnej kredy kończy się na nowocześniejszych osadach z górnej kredy, tworząc warstwę ciągu . W ten sposób powstaje górna warstwa Pedraforca utworzona z wapieni dolnej kredy.
Między -69 a -66 milionami lat temu górny poziom wód gruntowych Pedraforca nadal przesuwa się ponad materiały z górnej kredy, które następnie tworzą dolny poziom wód w Pedraforce.
Pomiędzy -66 i -33 milionów lat, głównie w dolnej i środkowej eoceńskiego (z Ilerdian do -55,8 mA do dolnej Lutecian około -46 mA), warstwa osadu osadza się w płytkim morzu, które będą tworzyć CADI obrus . Pod koniec tego okresu początek wypiętrzenia Pirenejów zamyka to morze, a dwa płaty Pedraforca wznoszące się od południa stykają się z taflą Cadí na północy.
Między -33 a -25 milionów lat temu, z nowym odwróconym uskokiem, górny i dolny obrus w Pedraforca przechodzą przez wełnę Cadí. Istnieją zatem trzy odwrócone warstwy: na wierzchu górna warstwa Pedraforca (najstarsza z triasu, jury i dolnej kredy), pośrodku dolna warstwa Pedraforca (pośredni wiek górnej kredy), a poniżej warstwa Cadí (najnowsza z eocenu), całość spoczywająca na piwnicy mezozoicznej i paleozoicznej pod kępą cadí.
W ciągu ostatnich milionów lat erozja dotychczasowych reliefów, w obecności twardych wapieni (na poziomie dwóch grzbietów szczytowych) i miękkich margli (na poziomie przełęczy Enforcadura między dwoma grzbietami), ustępuje góry - typowa sylwetka rozwidlenia, a także charakterystyczny piarg znajdujący się pośrodku pod przełęczą Enforcadura.

Pogoda

Dwie strefy klimatyczne są wyraźnie zróżnicowane w zależności od wysokości w masywie:

poniżej 1500 do 1700 m występuje typowy klimat górski ;
powyżej 1700 m zaczyna się strefa klimatyczna poziomu subalpejskiego, a następnie poziomu alpejskiego .

Opady koncentrują się w miesiącach letnich, a średnie roczne opady przekraczają 1100 mm . Opady śniegu nie są obfite, chociaż szczyty masywu pozostają w zimie pokryte śniegiem. W dolinach średnia roczna temperatura wynosi od 10 do 12 ° C , a średnia temperatura znacznie spada wraz ze wzrostem wysokości.

Flora i fauna

Flora

Na poziomie góry (poniżej 1700 m npm ) rośnie dąb dojrzewający ( Quercus pubescens ), który zajmuje dużą część stoków w towarzystwie klonu czarnego ( Acer opalus ), bukszpanu pospolitego ( Buxus sempervirens). ), Serviceberry o liściach owalnych ( Amelanchier ovalis ), orzech laskowy ( Corylus avellana ), głóg pospolity ( Crataegus monogyna ), jałowiec pospolity ( Juniperus communis ), śmierdzący ciemiernik ( Helleborus foetidus ), dzika róża ( Rosa canina ) i zawilec ( Anemone hepatica ), między innymi. W zacienionych i wilgotnych sektorach lesie Gresolet The buk zwyczajny ( Fagus sylvatica ) ściera ramiona ze wspólnym jodły ( Abies alba ). Jeśli chodzi o sosnę zwyczajną ( Pinus sylvestris ), jest ona dość rozpowszechniona i można ją spotkać wszędzie ze względu na eksploatację jej drewna. Las Gresolet jest bohaterem jednej z pierwszych kampanii konserwatorskich przeprowadzonych w Katalonii w 1920 i 1921 roku.

Na poziomie subalpejskim (między 1700 a 2300 m npm ) nieliczne lasy rosną pośrodku piargu. Roślinność składa się z drzew iglastych, takich jak kosodrzewiny ( Pinus uncinata ) i wspólnym jodły ( Abies alba ), z krzewów zimozielonych jako wspólny bukszpanu ( Buxus sempervirens ), w żelazistego rododendron ( różanecznik alpejski ) i roślin, takich jak zielona hellebore ( Helleborus viridis ), anemon alpejski ( Pulsatilla alpina ) i croisette wiosenna ( Cruciata glabra ).

Na poziomie alpejskim (powyżej 2300 m npm ) trudne warunki klimatyczne uniemożliwiają występowanie drzew i krzewów. Rozwija się roślinność przystosowana do zimnego i skalistego środowiska, niektóre endemiczne dla masywu pirenejskiego, takie jak ramondie pirenejskie ( Ramonda myconi ), obecne od około 25 milionów lat, skalnica pirenejska ( Saxifraga longifolia ), która przybyła podczas pierwszych zlodowacenia milion lata temu i lubi podłoża wapienne oraz wiciokrzew pirenejski ( Lonicera pyrenaica ). Inne godne uwagi gatunki to Creeping Globular ( Globularia cordifolia subsp. Repens ) i paprocie wysokogórskie ( Woodsia glabella subsp. Pulchella ).

Dzikiej przyrody

Różnorodność lasów i łąk jest schronieniem dla bogatej fauny, w której wyraźnie dominują gatunki typowe dla etapów alpejskich i górskich. Bliskość Serra de Cadí i Moixeró zapewnia tym gatunkom duże obszary, niezbędne do zaspokojenia ich potrzeb terytorialnych.

Ptaki: spotykamy dużą różnorodność i dużą liczbę, masyw stanowi ponadto specjalną strefę ochronną dla ptaków. Na poziomie górskich , znajdziemy kowalik zwyczajny ( Sitta europaea ), to świergotek drzewo ( Anthus trivialis ), przy czym żółty wróbel ( Emberiza citrinella ), przy czym gil ( Pyrrhula Pyrrhula ) i słonki ( Scolopax rusticola ), które żyją w jodły, lasy sosnowe i bukowe w środowisku leśnym. Kolejny mieszkaniec lasu łatwo usłyszeć i rozpoznać to dzięcioł czarny ( Dryocopus martius ), w przeciwieństwie do głuszca ( Tetrao urogallus ), co jest bardzo trudne do zauważenia ze względu na jego samotne nawyków i jego siedlisk w głębokiej górskiej zaroślach.. Wreszcie, w dolnej części małych dolin, można usłyszeć w nocy w czasie letnich miesięcy Sowa Sowa ( Otus scops ) oraz dużą liczbę tawny sowy ( Strix aluco ). Na poziomie alpejskim inne gatunki ptaków osiadłych obejmują górski Venturon ( Serinus citrinella ), krzyżodzioba czerwonodziobą ( Loxia curvirostra ), kaszę czerwonodziobą ( Pyrrhocorax pyrrhocorax ) i kaszę czerwonodziobą . Żółty ( Pyrrhocorax graculus ) . Ptaków drapieżnych, takich jak wspólny pustułki ( Falco Tinnunculus ) i po krótkim toed orła ( Circaetus gallicus ), korzystnie gniazdo w najtrudniej dostępnych urwiska. W chłodniejszych i wilgotnych klifach znajdujemy tichodroma echelette ( Tichodroma muraria ), małego owadożernego ptaka, który porusza się po ścianach w zaskakująco zwinny sposób. Jeśli chodzi o kos plastronowy ( Turdus torquatus ) i kos skalny ( Monticola saxatilis ), rozmnażają się również na dużych wysokościach, ale po lecie opuszczają masyw.
Ssaki: największym gatunkiem dzikich zwierząt jest kozica ( Rupicapra pyrenaica ), roślinożerna, która dominuje na szczytach masywu. Inne mniejsze ssaki to królik pospolity ( Oryctolagus cuniculus ), wiewiórka ruda ( Sciurus vulgaris ), nornik leśny ( Clethrionomys glareolus ) i ryjówka pospolita ( Sorex araneus ). Z mięsożerców spotykamy lisa rudego ( Vulpes vulpes ), kuny leśnej ( Martes martes ), łasicy ( Mustela nivalis ) i dzikiego kota ( Felis silvestris ).
Płazy i węże: euprocte pirenejska ( Calotriton asper ), salamandra pospolita ( Salamandra salamandra ), żaba trawna ( Rana temporaria ), żaba Pereza ( Rana perezi ), ropucha szara ( Bufo bufo ), wąż zielony i żółty ( Coluber viridiflavus ) oraz girondine coronelle ( Coronella girondica ). Jedynym trującym gatunkiem jest żmija boleńska ( Vipera aspis ), dość rozpowszechniona w Pirenejach.
Motyle: Tristan ( Aphantopus hyperantus ), Gazé ( Aporia crataegi ), Spanish Tobacco ( Argynnis paphia ), Pearly Medium ( Fabriciana adippe ), Silenus ( Brintesia circe ), Siarka ( Colias hyale ), Cytryna ( Gonepteryx rhamni ), Lemon of Provence ( Gonepteryx cleopatra ), Peacock-du-jour ( Aglais io ), Little sylvain ( Limenitis camilla ), Cerulean Sylvain ( Limenitis reducta ), Cardinal ( Argynnis pandora ), Apollo ( Parnassius apollo ), Rave's Pieris ( Pieris rapae ), Oak Thecla ( Neozephyrus quercus ).

Wreszcie, endemicznym i rzadkim w Pirenejach gatunkiem ślimaka jest Pyrenaearia parva . Został zidentyfikowany tylko w Andorze oraz w Parku Przyrody Cadí-Moixeró , zwłaszcza na obszarze Pedraforca, jest gatunkiem wrażliwym i chronionym.

Historia

Na północy istnieją ślady człowieka neandertalskiego ( środkowy paleolit ) i anatomicznie współczesnego człowieka ( górny paleolit ), na północy Cerdanya . Pierwsze ślady archeologiczne, niektóre w masywie, pochodzą z neolitu z dolmenami Molers .

Dziedzictwo

Istnieją następujące elementy dziedzictwa historycznego i kulturowego :

wiele kościołów architektury romańskiej jest rozrzuconych po większości wiosek lub w ukrytych miejscach masywu: sanktuarium Gresolet (Saldes), Santa Maria del Castell (Saldes), Sant Martí (Saldes), Sant Andreu de l'Espà (Saldes) ), Sant Sebastià del Sull (Saldes), Sant Ponç de Molers (Saldes), Santa Maria del Castell (Gósol), Santa Margarida de Gósol (Gósol) i Santa Eulàlia de Bonner (Gósol);
fortyfikacje: w średniowieczu region masywu Pedraforca i jego okolice były kontrolowane przez hrabiów Cerdanya , którzy używali zamków Saldes i Gósol do ochrony swoich terytoriów. Te fortyfikacje były początkiem obu wiosek, ale obecnie są one częściowo zrujnowane;
kilka tradycyjnych ścieżek przecinających region, w szczególności ścieżki hodowlane, ponieważ w regionie i jego okolicach znajdują się ważne obszary alpejskich pastwisk . Te drogi zachowują niezwykłe przybudówki, takie jak kamienne mury, działki, mosty, karczmy i korty ;
malarstwo: Pablo Ruiz Picasso spędził lato 1906 w Gósol , gdzie zmienił swój styl i stał się bardzo produktywny. Po lecie Picasso opuścił Gósol, przekraczając Serra del Cadí przez Pas dels Gosolans, aby powrócić do Paryża , gdzie rozwinął swój kubistyczny styl . Pamięć o jego wizycie pozostaje w Gosolanach, którzy mają pokój Picassa z reprodukcjami dzieł namalowanych przez artystę w tym mieście.

Mity

Wokół Pedraforki, od dawna uważanej za magiczną górę, krąży wiele legend. Jedna z legend mówi, że w sylwestra (tzw31 grudnia) czarownice zbierają się na Pedraforce, aby tańczyć i latać na miotłach. Inna legenda wyjaśnia, dlaczego góra ma tę cechę: w sylwestra czarownice obchodziły szabat na szczycie starożytnej góry. Czarownice zostały podzielone na dwie części i walczyły ze sobą, robiąc tyle hałasu, że ziemia zatrzęsła się. Mieszkańcy Saldes byli tak przerażeni, że zaczęli modlić się do św. Michała . Ten ostatni słuchał ich, zstąpił z nieba mieczem i podzielił górę na dwie części, aby oddzielić dwa klany czarownic. Ponadto szczyt starej góry został rozbity na miliony kawałków, co dało początek całemu gruzowi Pedraforca.

Działalność człowieka

Ochrona

W 1932 r. Pierwsza oficjalna propozycja ochrony tego obszaru została uwzględniona w planowaniu terytorium ogółu Katalonii już w czasach republikańskich . Ekstrakty z węgla brunatnego odkrywkowych, prowadzone w południowym sektorze Masywu od XIX -tego wieku i potęguje rozwoju przemysłowego rozpoczęła się w 1950 roku, również przyczyniły się do pilności zachowaniu witrynę. W 1963 r. Ponownie zbadano prowincjonalny plan planowania Barcelony , który był przewidziany dla potencjalnego parku przyrody Cadí-Pedraforca.

Plik 31 maja 1966, ustawa promulguje utworzenie krajowego rezerwatu łowieckiego Cadí, który obecnie obejmuje Port del Comte . Prawo to, wciąż obowiązujące, stanowi, że zasoby dzikiej przyrody i ich wykorzystanie do celów łowieckich mogą pozostać źródłem dochodu dla ludności zamieszkującej ten obszar. Statut autonomii Katalonii otwiera drzwi do ostatecznego ochrony przestrzeni. W 1980 r. Komisja urbanistyczna Katalonii zatwierdziła listę obszarów o szczególnym znaczeniu przyrodniczym, wśród których znajdują się masywy Cadí - Moixeró - Pedraforca; całość tego wniosku została przyjęta przez parlament Katalonii i włączona w formie załącznika do ustawy z dnia24 grudnia 1981ustanawiające dodatkowe zasady ochrony obszarów o szczególnym znaczeniu przyrodniczym, na które może mieć wpływ działalność górnicza.

Następnie katalońskie prawo 6 maja 1982tworzy „Park Narodowy Masywu Pedraforca”. A później15 lipca 1983The Cadí-Moixeró Natural Park został stworzony przez dekretu i grup razem w jednej strefie ze statusem Parku masyw Pedraforca The masywu Cadi i masyw Moixeró . W 2004 roku administracja Parku Narodowego Pedraforca połączyła się z administracją Parku Narodowego Cadí-Moixeró.

Na poziomie europejskim w Wrzesień 1987, zgodnie z dyrektywą 79/409 Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej , park przyrody Cadí-Moixeró jest uznany za obszar specjalnej ochrony ptaków. Następnie, po latach, decyzją Komisji Europejskiej z dnia22 grudnia 2003obszar ten jest częścią sieci Natura 2000 w ramach tzw. „alpejskich” regionów biogeograficznych.

Piesze wycieczki i wspinaczka

Pedraforca jest mityczny wędrówka Pireneje, zwłaszcza dla wspinaczy, odnosząc się do początków eskalacji w Katalonii na początku XX th century, Louis Estasen i współpracownicy uznania oczywistych dróg wspinaczkowych, jak na zachodzie naruszeniem dolnej Pollegó albo Ścieżka Roja i trasa Grallera w górnym Pollegó. Trasa Estasen została otwarta w dniu30 czerwca 1928stanowi pierwsze wejście na północną ścianę Górnego Pollegó i dolnego Pollegó. Ten pierwszy jest uważany za fundamentalny element wspinaczki skałkowej w Katalonii. Wejście na północną ścianę górnego Pollegó w zimie pozostaje porównywalne pod względem trudności z tymi, które znajdują się w Alpach.

Na główne szczyty prowadzą też łatwiejsze szlaki turystyczne. Najczęściej odwiedzanym szczytem jest najwyższy punkt Pollegó superior , którego główne trasy wspinaczkowe to:

z Gósol , przez las La Tossa i La Tartera, następnie wzdłuż klifowej ścieżki;
również z Gósol: jedź drogą GR 107 do Font-Terrers, a następnie przez Set-Fonts i Chemin du Verdet ( Canal del Verdet );
ze schroniska Lluís Estasen , również przez Chemin du Verdet.

Jednak te wycieczki na Pedraforkę pozostają wysokogórskimi wędrówkami i muszą być przygotowane: dobra kondycja fizyczna, odpowiedni sprzęt (buty, jedzenie i napoje), warunki pogodowe i bardzo zmienne temperatury.

Gospodarka

Tradycyjne zajęcia związane z masywem to głównie rolnictwo i wypas bydła. Istnieją małe operacje wyrębu związane z gospodarką leśną. Kopalnia węgla brunatnego Clara przestała istnieć po śmierci 34 osób10 kwietnia 1944podążając za płomieniem ; jest to najpoważniejszy wypadek górniczy w historii regionu Katalonii. Władze stawiają na rozwój turystyki poprzez atrakcje kulturalne (wspomniane wyżej obiekty architektoniczne, Muzeum Picassa), przyrodnicze (piesze i przyrodnicze) i sportowe (wspinaczka, rowery górskie, samochody 4 × 4).

Uwagi i odniesienia

Google Maps , „ Relief map of the Pedraforca massif ” (dostęp 27 września 2018 ) .
(ca) Geographical and Geological Institute of Catalonia , „ Topographic Map of Catalonia ” (dostęp 27 września 2018 r . ) .
(ca) Geographical and Geological Institute of Catalonia , „ Geological Maps of Catalonia ” (dostęp 27 września 2018 r . ) .
(ca) Généralité de Catalogne , „ Planowanie strategiczne chronionych parków przyrody Katalonii ” [PDF] (dostęp: 29 września 2018 ) .
Parks of Catalonia ( Generalitat of Catalonia ), „ Geological interest: Pedraforca massif ” [PDF] (dostęp 3 października 2018 ) .
Parks of Catalonia ( Generalitat of Catalonia ), „ Geological interest: Cadí range ” [PDF] (dostęp 3 października 2018 ) .
Parks of Catalonia ( Generalitat of Catalonia ), „ Natural Site of National Interest of La Pedraforca ” [PDF] (dostęp: 29 września 2018 ) .
Pierre Birot, „ Essay on the morphology of the Catalan Pyrenees ” , Annales de géographie, tom 249, strony 238-253, 1935 (dostęp 3 października 2018 ) .
Parks of Catalonia ( Generalitat of Catalonia ), „ Fauna and flora of the Cadí-Moixeró Natural Park ” [PDF] (dostęp 30 września 2018 ) .
(en) International Union for the Conservation of Nature , „ Pyrenaearia parva ” (dostęp 30 września 2018 ) .
(CA) parki Katalonii ( Generalitat Katalonii ) „ masyw du Pedraforca culture i histoire ” (dostęp 29 września, 2018 ) .
(ca) Edukacyjna sieć telematyczna Katalonii, „ Czarodziejska góra ” (dostęp 30 września 2018 ) .
Parks of Catalonia ( Generalitat of Catalonia ), „ Geological interest: area of L'Espà and Saldes ” [PDF] (dostęp: 29 września 2018 ) .

Załączniki

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Geographic and Geological Institute of Catalonia , „ Topographic Map of Catalonia ” (dostęp 27 września 2018 ) .
(ca) Généralité de Catalogne , „ Natural Parks of Catalonia ” (przegląd: 27 września 2018 r . ) .