Endemizm

Endemicznych charakteryzuje naturalne występowanie grupy biologicznej jedynie w określonym obszarze geograficznym. Pojęcie to, stosowane w biogeografii , może być stosowane zarówno do gatunków, jak i do innych taksonów i może dotyczyć wszelkiego rodzaju istot żywych, zwierząt , roślin i innych.

Gatunek endemiczny (lub endemiczny takson) jest z konieczności endemiczny w odniesieniu do nazwanego terytorium: koala jest endemiczny dla Australii , cyprys Lamberta jest endemicznym drzewem dla Kalifornii (chociaż później zasadzono go na całym świecie), drzewo arganowe jest endemiczny dla Maroka .

Gatunki endemiczne danego obszaru geograficznego tworzą podzbiór gatunków występujących naturalnie bez człowieka, zwanych gatunkami rodzimymi . Jednak wiele rodzimych gatunków może nie być endemicznych, jeśli występują naturalnie w innych częściach planety.

Wskaźnik endemizmu jest jednym ze wskaźników i elementów oceny bioróżnorodności  ; Na przykład, dla Europy cztery endemiczny europejskie na pięć żyją w obszarze Morza Śródziemnego sam, A biogeograficzny obszar, w którym więcej niż 50% gatunków 25,000 nagonasiennych i naczyniowych zarodnikowych żywe (figura się w stosunku do gatunków 15.000 roślin wyższych regionu Australii, które zamieszkuje obszar trzykrotnie większy). Dlatego Morze Śródziemne i jego okolice uważane są za jedno z gorących punktów bioróżnorodności planety.

Przyczyny endemizmu

Endemizm może wynikać z dwóch czynników:

• pojawienie się nowych gatunków , znane jako „proces specjacji  ” związany z izolacją geograficzną (postępująca rozbieżność cech genetycznych i/lub morfologicznych). Czasami mówimy o gatunkach „neo-endemicznych” , ponieważ endemizm bierze się z pojawienia się nowych gatunków. Ogólnie rzecz biorąc, im starsza wyspa lub wyspa ekologiczna, tym wyższy wskaźnik endemizmu ( Madagaskar u wybrzeży Afryki, Cypr na Morzu Śródziemnym czy Nowa Kaledonia na Pacyfiku ). Położenie geograficzne jest również ważnym czynnikiem; na przykład Cypr znajduje się na skrzyżowaniu trzech stref biogeograficznych (europejskiej, afrykańskiej i azjatyckiej);
• gatunek może stać się endemiczny na małym i odizolowanym obszarze geograficznym, jeśli zniknął gdziekolwiek indziej w swoim poprzednim zasięgu; wtedy mówimy o gatunkach „paleo-endemicznych” . Na przykład  w Afryce Północnej i na Wyspach Kanaryjskich istniała formacja roślinna o nazwie „  Rand Flora ” . Pustynnienie wyeliminowane florę kontynentu afrykańskiego, pozostaje jednak w pozostając na Wyspach Kanaryjskich. Inwazje biologiczne mogą również wymazać gatunek z kontynentu, który przetrwa na odizolowanych wyspach. Postęp pustyń lub zlodowaceń implikuje pewne migracje w kierunku obszarów ostoi, gdzie mieszanki genetyczne gatunków florystycznych, grzybowych lub zwierzęcych (niedawno podczas epizodów glacjalnych plejstocenu) mogą wywołać fazy hybrydyzacji i specjacji źródło lokalnych endemizmów.

Region endemizmu według regionu

Zjawisko endemizmu zależy od czynnika izolacji, który jest bardziej reprezentowany w niektórych obszarach geograficznych: wyspa, archipelag, półwysep, pasmo górskie, góra, dolina, jezioro, jaskinia itp.

Co do zasady, wskaźnik taksonów endemicznych w regionie wskazuje na jego stopień izolacji od innych terytoriów. Pasma górskie i jeziora mogą być obszarami o silnym endemizmie. Tak więc w Jeziorze Tanganika endemizm dochodzi do skrajności: przedstawiciele gatunku mogą być poddani skale, zatoce lub rafie i nigdzie indziej. To samo dotyczy jeziora Malawi .

Wyspy są również obszarami wysokiego endemizmu. Dotyczy to w szczególności Madagaskaru , Sokotry , ale także Maskareńczyków . Zobacz także artykuły pokrewne:

• Endemizm na maskareńczykach, w tym dla każdej z wysp ( Reunion , Mauritius i Rodrigues ) artykuł o florze i faunie;
• Endemizm na Hawajach  ;
• Bioróżnorodność Nowej Kaledonii .

Biologia konserwatorska

W biologii konserwatorskiej pojęcie endemizmu jest brane pod uwagę jako decydujące kryterium w klasyfikacjach ekologicznych stosowanych przez międzynarodowe organizacje ochrony przyrody  :

• klasyfikacja biogeograficzna Udvardy przez IUCN i UNESCO  ;
• klasyfikacja siedlisk przez Komisję Przetrwania Gatunków IUCN (SSC);
• z Ekoregiony WWF;
• z hotspotów ( "hotspotów") Biodiversity Conservation International  ;
• Endemiczne Obszary Ptaków ( obszar endemicznych ptaków ) BirdLife International  ;
• centra różnorodności roślin IUCN i WWF.

Uwagi i referencje

1. Olivier i Cheylan, 1991.
2. Caloi i in. , 1988.
3. Quezel, 1995.

Zobacz również

• Ekoregion
• Lista endemicznych gatunków Francji