Juliusz Nyerere | |
![]() Juliusza Nyerere w 1965 roku. | |
Funkcje | |
---|---|
Prezydent Zjednoczonej Republiki Tanzanii | |
26 kwietnia 1964 r. - 5 listopada 1985 ( 21 lat, 6 miesięcy i 10 dni ) |
|
Wybór | 26 kwietnia 1964 r. |
Ponowny wybór |
30 września 1965 30 października 1970 26 października 1975 r. 26 października 1980 |
Wiceprezydent |
Abeid Karume Aboud Jumbe Ali Hassan Mwinyi |
Poprzednik | Nowa funkcja |
Następca | Ali Hassan Mwinyi |
Biografia | |
Imię i nazwisko | Julius Kambarage Nyerere |
Data urodzenia | 13 kwietnia 1922 |
Miejsce urodzenia | Butiama ( Tanganika ) |
Data śmierci | 14 października 1999 r. |
Miejsce śmierci | Lambeth , Londyn ( Wielka Brytania ) |
Narodowość | Tanzański |
Partia polityczna | Czama cza Mapinduzi |
Małżonka | Maria Nowak |
Religia | katolicki |
![]() |
|
Prezydenci Zjednoczonej Republiki Tanzanii | |
Julius Nyerere Sługa Boży | |
![]() | |
Czczony przez | Kościół Katolicki |
---|---|
Julius Kambarage Nyerere (ur.13 kwietnia 1922w Butiamie i zmarł dnia14 października 1999 r.w Lambeth , Londyn ) jest politykiem tanzańskiego pochodzenia etnicznego Zanaki (w) .
Był premierem Tanzanii od 1960 do 1961 , następnie prezydentem Republiki29 października 1964 w 5 listopada 1985.
Nazywany mwalimu (nauczyciel w suahili), był jednym z głównych przedstawicieli afrykańskiego socjalizmu .
Obecnie Kościół katolicki rozpoczął proces beatyfikacyjny, który wciąż trwa.
Urodził się w 1922 roku we wsi Butiama w północnej Tanzanii, niedaleko Jeziora Wiktorii . Jego ojciec, Burito Nyerere, był jednym z wodzów Zanaki, dość małej grupy etnicznej, i potrafił mówić po niemiecku, kraju, który przed 1919 r . stanowił niemiecką Afrykę Wschodnią . Ten ojciec jest poligamistą . Matka Juliusa Mugayi jest jedną z jego żon.
Tanzania jest wtedy terytorium pod mandatem Ligi Narodów powierzonym Brytyjczykom od 1921 roku, a Anglicy zachęcają miejscowych wodzów do umieszczania ich potomków w szkołach. W wieku 31 lat, w 1953 roku , Julius Nyerere, genialny nauczyciel, który przejechał przez Edynburg, aby ukończyć studia, a podczas nauki przeszedł na katolicyzm, objął kierownictwo Stowarzyszenia Afrykańskiego Tanganiki (TAA), które szybko przekształcił w firmę Bibi Titi Mohammeda w partię polityczną Tanganika Afrykański Związek Narodowy (TANU), który opowiada się za niepodległością. Zrezygnował z posady nauczyciela i podróżował po kraju niosąc orędzie niepodległościowe. W 1958 był obecny w Akrze (Ghana) na Konferencji Ludów Panafrykańskich, zorganizowanej przez prezydenta Kwame Nkrumaha .
Niepodległość jest przyznawana przez Wielką Brytanię w dniu9 grudnia 1961, bez przemocy. Julius Nyerere był krótko premierem, a po wyborach w grudniu 1962 r . został pierwszym prezydentem Republiki Tanganiki .
Twierdzi o jedności afrykańskiej: „Bez jedności narody Afryki nie mają przyszłości, z wyjątkiem wiecznych i słabych ofiar imperializmu i wyzysku. ”. W tej perspektywie próbuje przekonać przywódców Ugandy , Kenii i Zanzibaru do połączenia sił z Tanganiką w celu zbudowania jednej federacji. Obserwując niepokoje, które pojawiły się w niektórych nowo niepodległych krajach, w szczególności w Kongo, Nyerere zaczyna zastanawiać się nad miejscem i rolą armii. Niekiedy nieproporcjonalny wpływ młodych armii afrykańskich na politykę narodową i ich niezdolność do walki z najazdami wielkich mocarstw zachęcają je do prowadzenia kampanii na rzecz budowy armii wspólnej dla krajów Afryki.
W Styczeń 1964, rewolucja znosi sułtanat na Zanzibarze. 26 kwietnia 1964, Tanganika i Zanzibar łączą się, tworząc Zjednoczoną Republikę Tanzanii. Nyerere zostaje prezydentem nowo utworzonego państwa, a Abeid Karume (lider partii Afro-Shirazi, ASP), pozostający prezydent Zanzibaru , zostaje wiceprezydentem Tanzanii. Tanzania udziela wsparcia partyzantom Lumumbistów w Kongo, a OJA ustanawia swoją siedzibę w Addis Abebie (Etiopia). Jednocześnie pogarszają się stosunki z krajami zachodnimi; w 1965 Tanzania zerwała stosunki z Wielką Brytanią i wydaliła brytyjskie wojska z kraju w reakcji na poparcie Londynu dla segregacyjnego reżimu w Rodezji, podczas gdy RFN zerwała swoje stosunki z Tanzanią w następstwie otwarcia w tym kraju ambasady NRD. Pomoc gospodarcza udzielana przez niektóre kraje zachodnie zostaje odcięta.
Wręcz przeciwnie, Chiny, choć się rozwijają, zacieśniają stosunki z Tanzanią i oferują jej pomoc materialną. Kraj przyjmuje wielu uchodźców politycznych, w szczególności Ghańczyków po zamachu stanu z 1966 roku. Ponadto Julius Nyerere przyjmuje wiele „postaci” panafrykanizmu lub antyimperializmu, takich jak Malcolm X , Stokely Carmichael , Cyril Lionel Robert James czy Che Guevara , a kilka ruchów rewolucyjnych ma reprezentację w kraju ( ANC , ZANU , SWAPO , MPLA i FRELIMO ).
Pragnąc przyśpieszyć emancypację Afrykanów ze świata zachodniego, zainspirowana doświadczeniami komunizmu w Chinach , Nyerere zdecydowanie angażuje się w politykę socjalistyczną. W lutym 1967 r. , podczas deklaracji Arushy , określił zasady i doktryny, którymi chciał, by kraj się kierował. Zgodnie z ideałem Nyerere wszystko to powinno prowadzić do stworzenia egalitarnego, sprawiedliwego, zjednoczonego społeczeństwa, które we własnych zasobach znajduje środki do samowystarczalności. Edukacja staje się również priorytetem, kładąc kres dyskryminacji rasowej w szkołach.
Niedługo pojawią się pierwsze konkretne środki, które pozwolą zastosować tę politykę. Główne gałęzie przemysłu i firmy usługowe są znacjonalizowane, podatki wzrosły w celu większego podziału bogactwa. To właśnie w rolnictwie , głównym sektorze gospodarczym kraju, zmiany są najsilniejsze. Nazywane Ujamaas , czyli współbraterstwem , społeczności wiejskie są zorganizowane na zasadach kolektywizmu. Zachęty finansowe zachęcają do tworzenia spółdzielni. Pierwsze wyniki są rozczarowujące.
Na Zanzibarze partia Afro-Shirazi prowadzi otwarcie rewolucyjną politykę. Nieruchomości arabskie i indyjskie są znacjonalizowane. Pojawiają się nawet spory między Nyerere a Karume, tym drugim, chcącym zbliżyć się do świata komunistycznego, niż prezydentowi Tanzanii, który stara się jak najbardziej oszczędzić mu stosunków z Zachodem. W 1972 Karume został zamordowany z dość niejasnych powodów. W obecności Juliusa Nyerere odbywa się mu pogrzeb narodowy.
W tych latach, słabo wspierana przez Zachód, Tanzania , państwo bezaliansowe , dążące do wyobrażenia sobie socjalizmu w stylu afrykańskim, otrzymała pomoc od Chin , które ze swojej strony chciały zwiększyć swoje wpływy w Afryce Wschodniej . To dzięki chińskiemu wsparciu zbudowano w 1975 roku linię kolejową TAZARA (lub TANZAM) z Dar-es-Salaam do Zambii . Również na wzór chińskich gmin powstało 800 zbiorowych wiosek, skupiających populacje o różnym pochodzeniu etnicznym i plemiennym, przymusowo przesiedlanych ciężarówkami. Szacuje się, że w ciągu 4 lat, od 1973 do 1978 roku , przesiedlono w ten sposób kilkanaście milionów osób. Ta polityka, jeśli pozwala na pewne mieszanie się różnych grup etnicznych tworzących populację Tanzanii, brutalnie łamie ludzkie i wspólnotowe wzorce jednostek. Co więcej, podczas gdy w kraju jest ponad sto grup etnicznych (z silną większością Bantu ) oraz znacznie więcej języków i dialektów, Julius Nyerere opowiada się za standaryzacją językową poprzez użycie języka afrykańskiego, suahili .
Te interwencjonistyczne i utopijne polityki przynoszą coraz mniej oczekiwanych rezultatów. Pierwszy szok naftowy z 1973 r. znacznie pogorszył perspektywy gospodarcze kraju. Spada produkcja przemysłowa i rolna, a planowanie gospodarki przez administrację jest nieefektywne. Na poziomie politycznym partie (TANU de Nyerere i ASP) połączyły się i połączyły w 1977 r., tworząc Chama cha Mapinduzi (CCM), czyli partię Rewolucji. Pomimo trudności gospodarczych w kraju panuje pokój i przyjmuje wielu uchodźców z sąsiednich krajów będących w stanie wojny lub uciekających przed reżimem Amin Dada w Ugandzie. Nyerere nie zgadza się, aby polityka afrykanizacji administracji faworyzowała wyłącznie Tanzańczyków i umożliwiała obcokrajowcom dostęp do publicznego zatrudnienia. Wielu uzyskuje również obywatelstwo tanzańskie, w tym biali uchodźcy.
Stosunki Tanzanii z jej afrykańskimi sąsiadami (zwłaszcza na północy, Ugandą i Kenią ) uległy pogorszeniu na przestrzeni lat. Relacje te były jednak początkowo dobre, ponieważ te trzy kraje utworzyły w 1967 r . Wspólnotę Wschodnioafrykańską (Wspólnotę Wschodnioafrykańską) w celu ostatecznego utworzenia wspólnego rynku gospodarczego. Pierwsza współpraca ma na celu w szczególności ujednolicenie polityki wymiany i kontroli walut.
Ale Kenia , blisko krajów zachodnich, coraz bardziej oddala się od Tanzanii , a granica między tymi dwoma krajami jest nawet zamknięta od 1977 do 1983 roku . W Ugandzie , Idi Amin Dada , który ma ambicje ekspansji terytorialnej, oskarża Tanzanii sąsiad ukrywanie przeciwników jego reżimu. Uganda atakuje Tanzanii na koniec roku w 1978 i najechał okolice Jeziora Wiktorii . Tanzańczykom, przy pomocy chińskiego sprzętu wojskowego i ugandyjskich zesłańców, udaje się, po kilku miesiącach wysiłków i kosztem ciężkich strat ludzkich, odzyskać utracone terytoria, odsuwając od władzy Idi Amina Dadę. Żołnierze tanzańscy okupowali nawet Ugandę przez prawie dwa lata. Ta niechciana wojna kosztuje około 500 milionów dolarów; a na początku lat 80. , bez prawdziwego przemysłu, z nieproduktywnym sektorem rolnym, Tanzania była jednym z najbiedniejszych krajów na świecie.
Kraj pogrążający się w porażce, Nyerere zaczyna stopniowo modyfikować swoją interwencjonistyczną politykę prowadzoną od połowy lat 60. Wraz z coraz większą interwencją Banku Światowego i MFW zachęty finansowe do kolektywistycznej produkcji są częściowo przekierowywane na inwestycje dla dużego państwa gospodarstw rolnych i infrastruktury drogowej. W 1984 roku pojawiła się możliwość prywatnej własności środków produkcji i firma była bardzo stopniowo liberalizowana.
W 1985 roku Nyerere zdecydował się, wbrew zwyczajowi przyjętemu przez większość innych afrykańskich głów państw, wycofać się z polityki, mimo że zachował władzę przez 21 lat. To Ali Hassan Mwinyi , ówczesny prezydent Zanzibaru od 1980 roku , który go zastąpił. Pomimo w dużej mierze negatywnych skutków swojej polityki rozwoju gospodarczego, Nyerere zachował do śmierci14 października 1999 r., szacunek wielu Tanzańczyków i część społeczności międzynarodowej. Przypisuje się mu rzeczywiście, że położył podwaliny pod wieloetniczne państwo demokratyczne.
Julius Nyerere był praktykującym katolikiem. Kościół katolicki rozpoczął proces beatyfikacyjny, na mocy której został ogłoszony czcigodnym . Jest obchodzony w dniu14 października.
Kigamboni Most otrzymał swoją nazwę.