Wojna francusko-sabaudzkie

Henryk IV i wojna Savoy. Ogólne informacje

Przestarzały	1600 - 1601
Miejsce	Sabaudia
Wynik	Francuskie zwycięstwo Traktat z Lyonu

Wojujący

Królestwo Francji

Księstwo Sabaudii

Dowódcy

Henryk IV
marszałek de Biron
Lesdiguières
książę Sully

Charles-Emmanuel I st
Nicolas de Watteville
Gérard de Watteville
Humbert de Saix d'Arnans

Zaangażowane siły

Około 16 000

Wojna francusko-sabaudzkie

Bitwy

Wojna francusko-sabaudzkie (1600-1601)

Współrzędne 45 ° 35 ′ 00 ″ północ, 6 ° 20 ′ 00 ″ wschód Geolokalizacja na mapie: Francja

Geolokalizacja na mapie: Rodan-Alpy

Geolokalizacja na mapie: Sabaudia

Francusko-sabaudzkiej wojna 1600-1601 jest konflikt między nimi, w 1600 roku The Księstwo Sabaudii z Charles-Emmanuel i Królestwa Francji od Henryka IV i który kończy się w 1601 roku wraz z Traktatem z Lyon korzystny dla Francji.

Traktat pokojowy między Francją a Hiszpanią, podpisany w Vervins w 1598 roku, pozostawił otwarty spór między Francją a Sabaudią o posiadanie markiza Saluces . Tekst powierzył rozstrzygnięcie arbitrażowi papieża Klemensa VIII, który miał trudności z pogodzeniem punktów widzenia i ostatecznie zrezygnował z podjęcia decyzji.

Kontekst geopolityczny

Kiedy w 1548 r. ród Saluces, niegdyś suwerenny, a następnie wasal Francji, wymarł śmiercią ostatniego markiza Gabriela de Saluces , Henryk II zjednoczył markiza Saluces z koroną Francji.

Dla Karola Emanuela I st Sabaudii , posiadanie tego terytorium jest niemal niezbędne, aby mieć łączność pomiędzy Piemoncie i County Nicei . Wykorzystując francuskiego niepokoju wewnętrznego, on zdobył 1 st październik 1588 , The Marquis pretekst, aby zapobiec przywódcę protestantów w Dauphiné , Lesdiguieres , oddaj je do rozprzestrzeniania jego doktryny we Włoszech.

W 1595, kiedy Henryk IV przybył do Lyonu , oferuje księciu Sabaudii Karolowi Emanuelowi I st Saluzzo markizowi jako twierdzę francuską dla jednego z jego synów. Ale Charles Emmanuel argumentując swoje prawa zwierzchność że ci przodkowie wykonywanej podczas XIV -tego wieku , twierdził, że ten kraj jako swoją własność.

ten 20 grudnia 1599Król Francji przyjmuje księcia Sabaudii w Fontainebleau . Podczas swojego pobytu Charles-Emmanuel spiskuje; wszedł w łaski Henrietty de Balzac d'Entragues, markizy de Verneuil , która była kochanką króla od śmierci Gabrieli d'Estrée , składając jej wspaniałe dary. On stara się również wygrać przychylność książąt Épernon , Bouillon , La Tremoille , marszałka de Biron i hrabia d'Auvergne , naturalny syn na koniec Karola IX , którzy byli niezadowoleni z królem.

W celu rozstrzygnięcia sporu, Henri IV proponuje Charles-Emmanuel albo wrócić czysto i po prostu marquisate z Saluces lub zachować go przed cesją Bresse , w księstwie w Barcelonnette , w dolinie Sture , w dolinie Perugia. i miasto Pignerol .

Książę Sabaudii prosi o trzymiesięczny okres do namysłu, a in marzec 1600, pozostawia bardzo niezadowolony ze swoich stanów. Za pośrednictwem gubernatora Milana Pedro Enríqueza de Acevedo , hrabiego Fuentes, zwrócił się do sądu hiszpańskiego o pomoc w jego projektach.

W tym czasie książę gromadzi milicje i część oddziałów, aby przeciwstawić się Lesdiguierom, którzy mogliby zaatakować Wygnańców . Wysłał lorda Albigny do Conflans z kilkoma kawalerzami i kilkoma kompaniami włoskiej piechoty, rozkazał zajmującemu to miejsce pułkownikowi Ponte, aby udał się do twierdzy Pignerol z 400 kawalerią. Pozyskuje także 1500 Hiszpanów stacjonujących w Mediolanie. W dniu 5 sierpnia The Lord of Berny , za pośrednictwem poczty, ostrzegł Henri IV, księcia Sabaudii nie chciał przeprowadzić traktat.

Po upływie trzymiesięcznego terminu Henryk IV wzywa Karola-Emmanuela, aby się ogłosił. Książę odpowiedział, że wojna byłaby dla niego mniej szkodliwa niż pokój, jaki mu zaoferowano. Natychmiast Henryk IV wypowiedział mu wojnę,11 sierpnia 1600, aby nie dać hrabiemu de Fuentes czasu na dokończenie przygotowań.

Kalendarium i przebieg wojny

Początek kampanii

Aby położyć kres intrydze, Henryk IV przygotowuje się do wojny. ten5 lipca 1600udał się do Lyonu, aby zorganizować Armię Alp i zbliżyć się do przyszłego teatru działań. W tym celu Henri de Schomberg dostarczył 2000 niemieckich lansquenetów , prowincjonalnej milicji w dużej mierze włączonej do Gwardii Francuskiej .

W Pikardia , Piemont , szampan i Navarre pułki odtworzony ze szczątkami pułków stłumione w 1598 roku spółki wchodzące w skład Straży zostały zwiększone do 300 mężczyzn i innych do 200. Dzienna płatnej z piechoty, którzy należnej została ustalona na 6 Sous i 8 den. jednak ubiera się i karmi. Pensja jeźdźca, łącznie z koniem, wynosi 1 liwra, 13 soli i 4 denary. Każdy żołnierz otrzymuje 2 bochenki po 12 uncji dziennie, a uzbrojenie dostarczają kapitanowie.

Wojska francuskie, które początkowo liczyły 8000 ludzi, szybko się podwoiły. Wielki mistrz artylerii Francji , Maximilien de Béthune, markiza de Rosny , nakazał poruczników artyleryjskie Lyonnais i Dauphiné, komisarzy Burgundii, Prowansji i Langwedocji, aby zebrać swoje najlepsze pistolety, który dostarcza w bardzo krótkim czasie znaczną artylerii i amunicji pod dostatkiem.

11 sierpnia została wypowiedziana wojna, król Francji nakazał marszałkom Biron i Lesdiguières wkroczyć do Księstwa Sabaudii .

Książę nie martwi się, bo polega na sile swoich miejsc i pomocy sojuszników w pokonaniu króla Francji. Jednak twierdze, z których książę Sabaudii jest tak dumny, upadają jedna po drugiej:

W dniu 13 sierpnia , Bourg-en-Bresse została podjęta przez marszałka Biron. Odporny na cytadelę, Biron powierzył blokadę generałowi porucznikowi w Burgundii Edme de Malain, baronowi de Lux, wraz z kilkoma oddziałami piechoty do ochrony baterii. Marszałek podbije wtedy Bresse , Bugey i hrabstwo Gex . Zajął kolejno Poncin , Pont d'Ain , Ambronay , Saint Denis-le-Chosson , Saint-Rambert , Belley , czarter Pierre-Châtel , dwa Seyssel , fort l'Écluse i Gex . Począwszy od Grenoble, korpus marszałka Lesdiguières przecina Isère w Barraux wieczorem i marszów na Montmélian w nocy .

W dniu 14 sierpnia , Henri IV założył siedzibę w Grenoble zabierając ze sobą swoją kawalerię, 400 silny, Straż francuskie, trzy szwajcarskie firmy i 4 armaty od Fort Barraux i tym samym dołączył Korpusu marszałka Lesdiguières , któremu towarzyszy Arquebusiers z Créquy , pułki z Nérestang i Balagny , 3 spółek Straży francuskich , z carabins z Dauphiné i 2 armaty, który poprzedzał go.
16 sierpnia miasto Montmelian zostało zdobyte przez Karola II de Créquy w obecności jego teścia, marszałka Lesdiguièresa i króla Francji. Współcześni autorzy podają różne daty. Historyk Barbiche wskazuje datę 14, podczas gdy Babelon w biografii króla Francji podaje 17. Jeśli często wskazuje się, że oblężenie Montmelian trwa 3 miesiące, zdobycie miasta nastąpiło szybko; to trwające 3 miesiące oblężenie cytadeli.

Przestarzały 16 sierpnia 1600, w liście Henryka IV do markiza de Rosny , wskazuje: „Idę spać w Marche , która jest w Sabaudii, a od tego wieczoru zobaczyć zamek Montmelian, gdzie ci, którzy są w środku, są biednymi ludźmi. Może być stu dość złych żołnierzy i trzystu lub czterystu mężczyzn, biednych mężczyzn lub kobiet z miasta, którzy odeszli tam, gdy wkroczyły do niego nostre, i którzy chcieliby go opuścić; ale nie chcę, żeby na to pozwalali” . Cytadela Montmélian, zwana także zamkiem Montmélian lub fortem Montmélian, i która zostanie przejęta16 listopada, pozostanie najważniejszym wydarzeniem tej wojny. Po zdobyciu miasta francuskie dowództwo, zdając sobie sprawę, że nie będzie łatwo zdobyć cytadelę, która stawia opór, dzieli swoje siły na 2 korpusy i zostawia trochę sił do zablokowania cytadeli.

Oblężenie Chambery i jej cytadeli

Korpus Crillon , składa się z Gwardii francuskich , Straży szwajcarskich oraz w Bourg de Lespinasse pułk wyruszył na zainwestować Chambéry . Jego pierwszym działaniem jest przejęcie kontroli nad Faubourg du Reclus i Faubourg de Montmélian. Ale w nocy dwie kompanie Francuzów, biorących się nawzajem za grupy wrogów, walczą z taką wściekłością, że zaśmiecają ziemię zabitymi i rannymi, spowalniając w ten sposób czas inwestycji sabaudzkiej stolicy.

Korpus Lesdiguièresa idzie w górę doliny Isère z trzema pułkami i dwoma armatami i maszeruje na Saint-Pierre-d'Albigny , Miolans w kierunku Conflans, gdzie myśli o spotkaniu z oddziałami sabaudzkimi dowodzonymi przez Pierre'a de Seyssela , który Decamps dowiedział się, że zostanie zaatakowany.

Król spędza noc w Marchii . Tego samego dnia Berton de Crillon , Mestre obóz w pułku gwardii francuskiej staje się panem przedmieściach w Chambery .

17 sierpnia rano Henryk IV jest w Marchii, gdzie śpi tego samego wieczoru, aw ciągu dnia przebywa na przedmieściach Chambéry. Miasta o słabych fortyfikacjach i niezbyt korzystnej sytuacji broni garnizon liczący 400 ludzi. Król daje mieszkańcom 4 dni na poddanie się.
20 sierpnia król Francji, a za nim Berton de Crillon i jego lekkie konie, przybyli przed miasto Chambéry .
21 sierpnia miasto Chambéry otwiera swoje podwoje dla wojsk króla Francji. Hrabia Chabod de Jacob, gubernator Sabaudii, a następnie mieszkańcy schronili się w garnizonie w cytadeli. Tego samego dnia Belley i Rumilly zostają zabrani, a Aix-les-Bains zostaje porzucone przez mieszkańców.

Oblężenie Conflans

W dniu 22 sierpnia , korpusu armii Lesdiguières lewo MONTMELIAN w kierunku Saint-Pierre-D'albigny i zamku Miolans i podpalili przedmieściach z Conflans . Mieszkańcy wycofują się do miasta, podczas gdy marszałek spędza noc w Saint-Pierre-d'Albigny .
W dniu 23 sierpnia , pozostawiając część swoich wojsk stojących Conflans, Lesdiguières postęp w kierunku zamku Miolans która zbudowana jest na bardzo wysokim, strome skały ze wszystkich stron i których Isère przechodzi u stóp.
24 sierpnia , na widok francuskich wojsk królewskich, obrońcy dowodzeni przez Jacquesa de Cerisiera, giermka i pana Argis-en-Bugey , szybko poddają się i obiecują wyjść 28 sierpnia w południe. Lesdiguières następnie natychmiast wrócił do Conflans. Tego samego dnia król kazał sprowadzić do cytadeli Chambéry baterię 8 armat. Obrońcy zamku przestraszeni tym pokazem siły skapitulowali, ale cytadela została przekazana królowi Francji dopiero 8 dni później. Umowa kapitulacji przewidywała, że "w tej ośmiodniowej kadencji książę przyjdzie z pomocą wojskiem, kapitulacja nie nastąpi" . Po pozostawieniu w Chambéry sił wystarczających do blokady i ochrony zapasów oraz parku amunicji, Henryk IV odszedł, by dołączyć do Lesdiguières, którzy przybyli do Conflans.
W dniu 25 sierpnia , Lesdiguières rozpoczął oblężenie zamku Chateau de Conflans zbudowanych na skrzyżowaniu Arly i Isère bronić wejścia do Tarentaise i które było bronione przez około 1000 do 1300 żołnierzy. Francuzi położyli baterie na górujących nad wioską wybojach i pokonali twierdzę. Dokonano wyłomu, ale oblężeni uniemożliwili szturm. Negocjowali i zgodzili się na poddanie się „pod warunkiem, że otrzymają życie i pierścienie i zostaną ostrzelani w bezpieczne miejsce” . W tym czasie król Henryk wysłał księcia Sully, aby odwiedził cytadele Sainte-Catherine , Seyssel , Pierre-Châtel , Châtillon-sur-Cluses , Bourg-en-Bresse i inne miejsca w Bresse w celu ich zdobycia.
27 sierpnia Fort Conflans poddał się. 1030 żołnierzy dowodzonych przez barona Nicolasa de Vateville, markiza de Versoy, ustąpiło królowi, którego armia była mniejsza.

Siedziba Charbonnières

28 sierpnia 600 francuskich żołnierzy pod rozkazami du Plessis zajęło Château de Conflans. Jedyną pozostałą obroną była wieża Charbonnières , kluczowa obrona Maurienne, broniona przez kilka kompanii piemonckiego pułku Bindi pod rozkazami gubernatora Humberta de Saix, lorda Arnens . Fort znajdował się przy wejściu do wąskich wąwozów, które ciągną się u podnóża Mont-Cenis za miastem Modane. „Zamek ten został zbudowany na Iſère, na szczycie skały niedostępnej ze wszystkich stron, z wyjątkiem wąskiej całości, która prowadzi do Bramy” . Król je obiad w zamku Miolans , a następnie udaje się do Charbonnières , aby tam oblężyć i śpi w Chamoux .
29 sierpnia , gdy armia francuska wróciła do Saint-Pierre-d'Albigny, Créquy i Abel de Bérenger de Morges zostali oddzieleni ze swoimi żołnierzami, by zainwestować w fort Charbonnières . Szybkość ich działania niemal zaskoczyła garnizon fortu, który myślał o spaleniu posterunku w obawie, że wojska francuskie tam się zatrzymają. Markiz de Rosny miał 10 dużych dział i 2 mniejsze umieszczone w baterii na szczytach górujących nad zamkiem, które oddały 637 strzałów przed garnizonem, nie mając nadziei na uratowanie, prosząc o kapitulację „oddając mu życie i czerwone pierścienie.; ponadto uzgodniono, że zajmie miejsce z wygaszonymi knotami i bez flag. "
31 sierpnia , pod koniec aktu kapitulacji, król objął w posiadanie całe miejsce Chambery. Pozwala na przejście na emeryturę wszystkich oficerów księcia Sabaudii, którzy nie chcieli pozostać w mieście. Hrabia Chabod de Jacob wraz z 300 żołnierzami „rozstawionymi sztandarami, bębny bijące, życie i pierścienie uratowane” opuścił zamek i otrzymał od króla pozwolenie na wkroczenie do Tarentaise .
1 st września , Lesdiguieres pudełko na Bettonet .
W dniu 2 września , król Henryk IV złożony w Chamoux i cała armia przekroczyła Isère na łodziach.
10 września podpisano kapitulację Château de Charbonnières , ale „co było najodważniejsze wśród Aſſieges, odmówiwszy przyjęcia go jako niehonorowego, ponownie zaczęli bić to miejsce, które wkrótce potem powróciło. "

Po tym zwycięstwie, Henry off część jego armii, z 4 karabinów, pod dowództwem marszałka Lesdiguieres , który znał ten kraj, który został już pokryty chwały w jego powodzenia wobec samego Karola Emanuela I st Sabaudii. Korpus wojskowy składał się z tysiąca arkebuzów z Delfin, przyzwyczajonych do walk w górach, nocnych ataków i niepojętych ataków ręcznych.

11 września Henryk IV opuścił Château de Charbonnières , kierując się do Grenoble i spał w La Rochette .

Kampanie Maurienne i Tarentaise

12 września król jadł obiad w Grenoble i spędził noc w Saint-André-la-Côte , niedaleko Lyonu .
13 września Lesdiguières przebywał w La Chambre . W tym czasie król zajmuje się swoimi sprawami w Lyonie i śpi w Grenoble, gdzie przebywa 8 dni.
14 września Lesdiguières przybywa pod Saint-Jean-de-Maurienne .
15 września Francuzi wycelowali armaty na zamek Saint-Jean de Maurienne i wezwali obrońców, którzy bez dyskusji opuścili to miejsce.
16 września Lesdiguières ustanowił wicehrabiego Pasquiers, który miał dowodzić fortem Saint-Jean-de Maurienne.
17 września Lesdiguières wysyła oddział, aby zainwestować w zamek Saint-Michel-de-Maurienne .
18 września , kiedy przybył Lesdiguières, gubernator opuścił to miejsce bez kapitulacji, a Francuzi opuścili garnizon. Po całkowitym podbiciu doliny Maurienne armia francuska wycofała się.
19 września wieczorem była w La Chambre.
20 września przebywa w Conflans i przygotowuje się do wejścia do Tarentaise , gdzie po drodze spotyka włoskiego kapitana Rosso, który osłania odwrót hrabiego d'Alligny.
21 września Rosso broni przełęczy Aigueblanche, a Lesdiguières atakuje barykady Briançon znajdujące się na dnie fortu Briançon, który zamyka przejście. Włosi utknęli na skale powyżej, nie pozwalając mu przejść, marszałek spędził noc w Aiguebelle, oddalonej o pół ligi . Tam znalazł de Créquy, który przybył z Maurienne przez górę La Chambre.
W dniu 22 września The pułk Créquy wreszcie wziął barykadach Piemontu. Armia francuska w sile 3500 przybyła przed stolicę Tarentaise , Moûtiers , która została ewakuowana przez Rosso dopiero po trzech atakach. Francuzi wkraczają do miasta i tam się barykadują. Lesdiguières następnie inwestuje w fort Briançon i prosi o armaty. Popychani przez Francuzów, Piemontczycy wycofali się na drodze do przełęczy Petit-Saint-Bernard, walcząc pieszo w Villette , Aime , Bellentre i Séez, zanim zostali wyrzuceni za przełęcz Petit-Saint-Bernard. W tym czasie, dalej na północ, 2 ligi od Genewy , znajdował się położony w pobliżu Viry fort Sainte-Catherine zbudowany przez księcia Sabaudii , który stanowił wieczne zagrożenie dla niepodległego miasta. „Fort znajduje się na pagórku pośrodku otwartej przestrzeni, której wydaje się być centrum” . Król wysłał Sancy'ego i hrabiego Soissons, by zajęli tę twierdzę. Fort zostaje przejęty przez pułk Bourg de Lespinasse . Król opuszcza Grenoble do Chambery.
30 września Henryk IV opuścił Chambéry wraz z Henrykiem I z Savoie-Nemours i około 10 000 ludzi, kierując się na Aix-les-Bains .

3 października był w Aix, a następnie udał się do Annecy .
4 października we Florencji kardynał Pierre Aldobrandini udziela weselnego błogosławieństwa Marii de Medici , przyszłej królowej Francji.
5 października król Francji dokonał triumfalnego wjazdu do Annecy w towarzystwie Cornette Blanche , pułku Nérestang i spędził noc na zamku . Pozostał w mieście przez 3 dni, podczas których przyjął marszałka de Biron, szlachtę genewską, obiecując im zdobycie Fort Sainte-Catherine w celu ochrony ich przed agresją sabaudzką i wysłał François de Bassompierre do Théodore de Bèze .
6 października do Tarentaise przybyły dwa działa, które natychmiast umieszczono w baterii przed fortem Briançon .
W dniu 7 października , gdy obrońcy Briançon były silnie bombardowany i atakowany. Następnie znajdują schronienie w wieży na rogu skały. Francuzi wspinają się na plac, chwytają rannego gubernatora i kierują się prosto na wieżę. Obrońcy poddają się. 2 armaty są wysyłane w celu zmniejszenia Château Saint-Jacques, znanego również jako Saint-Jaquemoz / Saint-Jacome , który kontroluje wąski Siaix i dostęp do Haute-Tarentaise. Francuzi mogą podejść do Fort Saint-Jaquemoz tylko bardzo wąską ścieżką. Dwie sztuki artylerii obalają szańce sabaudzkie. Rozpoczyna się krwawa walka, która trwa do czasu, gdy ich dowódca, pan Lod, zmusi ich do ucieczki.
8 października król, po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z Genewami, opuścił Annecy.
9 października był w Faverges i spędził noc na zamku . „Wieś została spalona w części przez przeoczenia w kuchni dla smakoszy, gdzie ogień został złapany . ”
Na 10 Henri przybył w Beaufort i spędził noc w Chateau de la Sallaz .
11 października król dokonał rekonesansu Cormet d'Arêches , jednego z przejść, przez które Karol-Emanuel I Sabaudzki i jego armia mogli wejść do Sabaudii, by uratować Montmelian , usunął placówkę Piemontu, a następnie wrócił do Beaufort i tam spędził noc. W nocy, w Tarentaise , po przejściu w zasięgu arkebuzów , 2 działa zostają umieszczone w baterii przed Saint-Jacome.
12 października wraz z ośmioma tysiącami ludzi opuścił zamek i wieczorem przybył do Saint-Pierre-d'Albigny . W Tarentaise rano zaczynają strzelać armaty, niszcząc część zamku Saint-Jacques . O godzinie 15.00 300 obrońców Château de Saint-Jacques poddało się.

Wyprawy w hrabstwie Nicei

Wojna toczy się także na drugorzędnych frontach, w szczególności w hrabstwie Nicei, któremu Francuzi od początku działań wojennych straszą. Karol , książę Guise , zebrał wojska, przeciwko którym Savoyards mogą przeciwstawić się tylko małym oddziałom.

Po kilku tygodniach obserwacji wzdłuż Var bez podejmowania czegokolwiek, Annibal Grimaldi , hrabiego Beuil otrzymuje od Charles I er de Guise , gubernatora Provence, propozycji rozejmu między prowincjami, który został podpisany w dniu 22 września .

25 września , trzy dni po zjeździe, adiutant księcia Guise ostrzegł Annibala Grimaldiego, że wyraźny rozkaz nakazał wojskom francuskim zaatakować. Gubernator Nicei natychmiast wezwał dżentelmenów i milicję królewską prowincji, którzy natychmiast przybyli wzmocnić garnizon.

28 września wojska francuskie obozowały pod murami Nicei . Obrońcy są na tyle silni, że mogą się wydostać. Francuzi wycofali się do Var, gdzie gwałtowna burza właśnie zmiotła mosty. Dlatego przeprawiają się przez rzekę brodem; zaatakowani przez Niçois ponieśli pewne straty.

1 st październik , w nocy, oddział 600 Francuzów dotarł do bram Nice, mieli nadzieję na niespodziankę. Ale strażnicy Piemontu zabijają petardy i wychodzą. Książę Guise, który stał na czele wojsk, wycofał się w pośpiechu i wrócił do Prowansji .

Oblężenie Montmelian

13 października król był w Montmélian, gdzie bez powodzenia podjął rozmowy z obrońcami. Wieczorem jest w Chambery. Lesdiguières wraca do Montmelian, by dołączyć do króla. Wieczorem król zebrał wszystkie swoje siły przeciwko zamkowi Montmélian.

Podczas gdy król zajmuje tę siedzibę, rozchodzą się pewne pogłoski o spiskach przeciwko państwu; podejrzenia te poparte są głównie zbyt cichą postawą księcia Sabaudii w obliczu niebezpieczeństw, na jakie był narażony, jakby nie miał się czego obawiać, pozostając spokojnie w Turynie, nie przysyłając żadnej pomocy, podczas gdy król Francji zabrał mu prawie wszystkie miejsca w Sabaudii. Szybko pojawiają się nasiona wylęgu spisku, z których najbardziej zgubne są nasiona Charlesa de Gontaut-Biron .

25 października legat papieski, szukając sposobu na zawarcie pokoju, wzywa księcia do zawarcia ugody. Księcia Sabaudii obietnice na piśmie dać w zamian za marquisate z Saluces , Bresse , z Baliwatem od Gex i doliny Barcelonnette z pewną sumę pieniędzy.

W dniu 7 listopada , Karol Emanuel I st Sabaudii opuszcza Val d'Aosta z 22.500 bojowników Piedmont , hiszpański, Szwajcarii i Sabaudii, aby przejechać przez Col Petit Saint Bernard następnie z powrotem na dół w dolinie Tarentaise . Jednak 4000 żołnierzy hiszpańskich wypożyczonych księciu przez hrabiego de Fuentès odmówiło wyjścia poza Saint-Bernard. Przejścia przełęczy Petit-Saint-Bernard na Pas de Seltz strzeżone przez elementy pułków Nawarry i Chambaud , groźba ataku wojsk sabaudzkich nie przestraszyła Francuzów. Książę Sully otrzymuje zezwolenia na króla Francji, aby przejść oblegają twierdzy Montmélian i korpusu piechoty Lesdiguière zajmuje droga do Tarentaise.

9 listopada Lesdiguières spali w Conflans .
10 listopada był w Aigueblanche . Rano awangarda sabaudzkiej pod wodzą lorda Albigny przekracza przełęcz Petit-Saint-Bernard .
11 listopada przeszła cała armia księcia Sabaudii ; bitwa jest nieunikniona. Książę założył swoją kwaterę główną w Villette , naprzeciwko francuskich placówek zainstalowanych na Pas de Séez . Lesdiguières jest ze swoją armią w Moûtiers .
12 listopada król wybiegł z Chambéry, chcąc następnego dnia rozpocząć potyczkę . Francuzi rozpoczęli rekonesans na Montgiraud , Villette i Aime, aby zbliżyć się do przełęczy Petit-Saint-Bernard i zajęli góry Cormet i Notre-Dame de la Gorge, przez które Piemontczycy mogli zejść do Faucigny . W tym samym czasie wojska sabaudzkie przeniosły się do Aime . Jacques, hrabia Brandis, gubernator twierdzy Montmelian spotyka króla, kapitulacja jest już skuteczna.
13 listopada pojawił się śnieg, a pogoda była tak zła, że wojska nie mogły się ruszyć. Jednak obie strony spotykają się w Cieśninie Niebieskiej . Francuzi próbowali spaść na flankę Piemontu w niestrzeżonej paradzie; ten ostatni prawdopodobnie byłby zdziwiony, gdyby ilość padającego śniegu nie zatrzymała kolumny w marszu. Jednak wieczorem, gdy pogoda się uspokoiła, Piemontczycy zajmują Montgiraud , Villette i Aime, aby przybyć i oblegać fort Saint-Jacome.
14 listopada Lesdiguières wysłał 2000 arkebuzerów Dauphinois , dowodzonych przez kapitana Jacques'a de Chambaud, aby zajęli i umocnili Montgiraud oraz przeciwstawili się posuwaniu się Włochów. Natychmiast biorą udział w bitwach rozpoznawczych, w szczególności pod Villette , które atakują od frontu i od flanki, przez urwiste przepaści, nie będąc w stanie wyprzeć piemonckich obrońców. Niektóre kompanie pułku Créquy idą w ślady Cela.
16 listopada obowiązuje kapitulacja twierdzy Montmélian . Król natychmiast rozkazał Créquy osiedlić się tam ze swoją kompanią i wzmocnić ją obficie dostarczając. Książę Sully chce przekonać króla do rozbiórki tego miejsca, ale uratuje ją duża liczba dworzan, którzy według Sully'ego mogliby być za wynagrodzeniem księcia Sabaudii.
Od 15 listopada do 18 grudnia obie armie stają naprzeciw siebie; powoduje to 3 lub 4 lokalne ataki francuskie. Warunki pogodowe nie pozwalają na nic poza kilkoma potyczkami na placówkach.

Wyprawa do markiza Saluces

Na początku listopada armia piemoncka zagroziła desantem w Tarentaise . Charles-Emmanuel z Sabaudii zebrał armię składającą się z 6000 sabaudzkich piemonckich lub sabaudzkich, 6000 z innych stanów włoskich, 4000 Hiszpanów, 600 szwajcarskich i 50 kompanii kawalerii, tworząc ciało 800 mistrzów i 4500 arkebuzerów na koniach.

Król postanawia prowadzić wojnę w markizie Saluces , aby stworzyć dywersję. Pod dowództwem Monsieur d'Auriac 1500 piechoty i 200 kawalerii wkroczyło do doliny Maïra i zaatakowało fort Acceglio . Pożar na placu opóźnia wojska francuskie, które w końcu wkraczają na plac wyważając drzwi petardą ; po walce w środku obrońcy poddają się. D'Auriac następnie przechodzi do Saint-Damiana , następnie Cartignan i Dronero . W Piemoncie wszczęto alarm , wskazując na atak dużej armii francuskiej.

Markiz d'Este zebrane część królewskiego milicji w Savillan , gdzie nazwie 800 Hiszpanów z Carmagnole garnizonu i 200 lekkich koni na czele którego stał się Busque . W dniu 27 listopada , awansował na Dronero ; na 28 , wszedł do doliny maira i pojechaliśmy Francuzów z Cartignano, następnie wkroczył na Saint-Damiana .

Francuzi następnie wycofują się do Portów. Generał piemoncki natychmiast pokonuje 150-osobowy oddział maszerujący przez góry oddzielające dolinę Maïra od doliny Grany, a drugi, również 150-osobowy, na wyżynach, które pogrążają się w wiosce Lod. To ostatnie ciało jest pierwsze w obecności Francuzów. Wybucha długa i niepewna walka. Po zajęciu kaplicy Savoyards zmuszają Francuzów do przejścia na emeryturę. Drugi oddział natrafia na wąwozy, których nie da się przebyć, i dopiero po długich objazdach dociera do wskazanych stanowisk; napotyka tylko słaby opór.

Ponieważ wzgórza są już zajęte, markiz d'Este zbliżył się do Portes z dna doliny i dał sygnał do ataku. Po zaciętej walce wojska francuskie wycofały się w nocy do Lod i Strop . W tym dniu Piemontczycy zostali wzmocnieni przez milicję królewską prowincji Asti ; milicja Canava , która przybyła dzień wcześniej w Dronero, przeniosła się do Saint-Peyre, w dolinie Varaita , licząc na zdobycie tyłów francuskich, przechodząc obok kołnierza Elvy . D'Auriac, poinformowany o tym ruchu, wycofał się do Acceglio , zostawiając część żołnierzy w stodołach Naufie i Strop z rozkazem okopania się tam.

Z braku żywności francuski generał odwołał swoje placówki i ponownie przekroczył Alpy .

Koniec wojny

9 grudnia król przybył do Lyonu .
10 grudnia Henryk IV złożył nieszpory w opactwie Ainay .
W dniu 16 grudnia , Fort Sainte-Catherine została podjęta. Burżuazja Genewy proszą króla Francji o jego zburzenie: bliskość wielce przysparzała ich miastu kłopotów i sprawiała, że byli w ciągłym niepokoju. Aby ich zadowolić, Henryk IV nakazał jego rozbiórkę, co zostało zrobione.
17 grudnia w prymatach Saint-Jean w Lyonie legat udziela błogosławieństwa Henrykowi IV i Marii Medycejskiej oraz potwierdza ich małżeństwo.
18 grudnia z powodu braku żywności Piemontczycy wycofali się po utracie podczas sporadycznych ataków ponad 200 ludzi i 2 wysuniętych pozycji. Po odejściu wojsk włoskich do doliny schodzą wojska francuskie. Pora roku nie nadaje się do walki w górach, armie wyjeżdżają, by zająć kwatery w kierunku Montmelian i Sainte-Catherine; tego samego dnia król wyjechał z Lyonu do Paryża. Z Lyonu wyrusza na Loarę pod Roanne , skąd zejdzie do Briare . Następnie jedzie warstwami drogowymi Fontainebleau , jedzą obiad z Villeneuve , mija tacę z Tuileries w Paryżu, warstwami w klasztorze Baron Monglas w Saint-Nicolas du Louvre .
ten 17 stycznia 1601The Traktat z Lyonu kładzie kres wojnie.

Uroczystość

Król Henryk IV, dla upamiętnienia tego zwycięstwa nad księciem, kazał wybić medal przedstawiający Sabaudię w postaci zabitego u stóp Herkulesa centaura , trzymającego w rękach maczugę i koronę, na której wygrawerowano „ oportunius ” (Dosłowne tłumaczenie na francuski: „Jeszcze bardziej dogodny”). „Mściwa” legenda Babelon. Była odpowiedzią na medal wybity przez księcia Sabaudii szydzący z króla Francji, na którym wygrawerowano legendę „Opportun”, pod wizerunkiem triumfującego centaura.

Bibliografia

François de Bassompierre , Dziennik mojego życia – wspomnienia marszałka de Bassompierre .
Charles de Baschi , markiz d'Aubais, Uciekinierki do służby w historii Francji T1 część druga .
Maximilien de Béthune duc de Sully , Mémoires du Duc de Sully , tom 3.
JAC Buchon Wybór kronik i wspomnień o historii Francji , tom 2.
Marius Hudry „ Tarentaise w armiach strategii króla Francji w XVI TH i XVII -tego wieku ,” Historia w Sabaudii ,1980, s. 27-36 ( czytaj online ).
Jules Michelet , Prace .
Maximilian Samson Friedrich Schoell, Kurs Historii Państw Europejskich .
Jacques-Auguste de Thou , Historia uniwersalna od 1543 do 1607 (tom 9) ,1609.
Pułkownik Édouard Hardÿ de Périni, Bitwy francuskie , tom 2.
Berger de Xivrey , Zbiór listów Henryka IV .

Linki zewnętrzne

Uwagi i referencje

Źródła pochodzą z prac cytowanych w Bibliografii

Starożytna i współczesna uniwersalna biografia Michauda, strona 227 i następne .
Wojny we Włoszech (1494-1559) .
Dolina Perugii; Valle Perosa po włosku.
Léon Menabrea , Historyczne Alpy: Pierwsze badanie: Montmelian i Alpy , Puthod,1841, 1841 634 s. , s. 471.
pułkownik Édouard Hardÿ de Périni, Bitwy francuskie , t. 2.
Universal History , tom 9 autorstwa Jacques-Auguste de Thou .
Karol II de Créquy zostanie pułkownikiem pułku gwardii francuskiej w 1606 roku.
Bernard Barbiche i Ségolène de Dainville-Barbiche , Sully, człowiek i jego wierni , Paris, Fayard ,1997.
Jean-Pierre Babelon , Henri IV , Fayard,2009, 1120 s. ( ISBN 978-2-213-65816-2 ).
Fort de Montmélian na 123savoie.com .
Artykuł Léona Ménabréa „ Montmelian i Alpy”, Memoirs (Tome X), Académie de Savoie , 1841, s. 632 .
Gabriel Pérouse , Okolice Chambéry: Przewodnik historyczno-archeologiczny , La Fontaine de Siloé , coll. „Pole regionalne”,1993( ISBN 978-2-908697-47-6 ) , s. 115.
Zbiegłe fragmenty do wykorzystania w Historii Francji , tom 1, część druga autorstwa Charlesa de Baschi markiza d'Aubais .
Jacques de Cerisier, również pisany Serisier, dziedzic i władca Argis-en-Bugey , mieszkał w Grésy w dolinie Miolans. Był kapitanem zamku Miolans , krewnym François de Sales .
Zamek Seyssel znajdował się na wzgórzu, które dominuje nad miastem na północnym zachodzie, na prawym brzegu Rodanu, zwanym również Bastie de Seyssel.
Nicolas de Vateville pisze również Nicolasa de Wateville.
Humbert de Saix , dziedzic, pan Arnens, gubernator Charbonnières i Miolans [1] .
Genealogia Władców Wzgórz .
Pamiętniki księcia de Sully , tom 3, strona 77 i następne, Maximilien de Béthune, książę de Sully .
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje 23 września.
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje 27 września.
Charles Baschi, markiz Aubais w ulotnych części używane w historii Francji , tom 1, część druga wskazuje na 1 st października.
Dziennik mojego życia – wspomnienia marszałka Bassompierre'a .
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje 2 października.
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje 3 października.
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje na 4 października.
Wojskowego historii Piemontu , Alexandre de Saluces, str. 31 i nast.
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w kawałkach zbiegów do służby w historii Francji , tom 1, druga część, wskazuje na 5 października.
Bruno Berthier i Robert Bornecque: Ufortyfikowane kamienie Sabaudii
Charles de Baschi, markiz d'Aubais, w " Uciekinierach do służby w Historii Francji" , tom 1, część druga, wskazuje 10 000 lokajów i 800 koni.
Jacques de Chambaud lub de Chambaut pan de Privas, pułkownik, zwykły szlachcic króla .
Montgiraud jest wioską Montgilbert .
Léon Menabrea , Historyczne Alpy: Pierwsze badanie: Montmelian i Alpy , Puthod,1841, 1841 634 s. , s. 482-493.
Siaix lub Saix lub Cieśnina Niebios. Są to dwie skały, oderwane od siebie, umożliwiające płynięcie wód Izery, która bez tego przejścia utworzyłaby jezioro w górnej dolinie.
Charles Dufayard , Historia Savoy ( 5 th edition) , Boivin & Company, wydawcy,1914, 328 s. , s. 173.