Morgan | |
Fikcyjna postać pojawiająca się w The Arthurian Legend . |
|
Morgan Le Fay , autorstwa Anthony'ego Fryderyka Augusta Sandysa (1864). | |
Oryginalne imię | Morgan |
---|---|
Znany jako | Kostnica |
Pochodzenie | Prawdopodobnie różne mitologie |
Seks | Kobiecy |
Rodzina | Córka Ygerne i króla Kornwalii, przyrodnia siostra Artura, żona króla Urien i matka Yvaina i Morfydda |
Otoczenie | Gorlois , Urien , Accolon , Król Artur |
Pierwsze pojawienie się | Geoffrey de Monmouth , Vita Merlini |
Wróżka Morgana jest postać z arturiańskich cyklu , w którym ona jest magiczny pół-siostra króla Artura . Pierwotnie postać pozytywna, następnie przedstawiana jest jako przeciwniczka króla, jego żony Ginewry i Rycerzy Okrągłego Stołu .
W Geoffroy de Monmouth jest szefową dziewięciu czarodziejek, które witają Artura w Avalonie po bitwie pod Camlann ; w Chrétien de Troyes jest siostrą Artura, maga i uzdrowiciela współpracującego z bratem. To z Lancelota-Graala jego charakter staje się jaśniejszy. Staje się przeciwniczką Artura, córki Ygraine (Ygerne lub Igerne w starofrancuskim) i Gorloisa , siostry Elaine i Morgause , przyrodniej siostry - przez matkę - Artura i żony - często niewiernej - króla Urien, z którym nie dogaduje się iz kim ma syna, Yvaina . Merlin jest jego mistrzem magii.
We współczesnych adaptacjach legend arturiańskich czasami zastępuje Morgause, znacznie mniej znaną od niej, jako matkę Mordreda , kazirodczego syna Artura. Jest tam przedstawiana jako zła uwodzicielka, ale czasami także jako pozytywna postać ucieleśniająca kobiecą moc, której nie podobało się średniowieczne społeczeństwo.
Morgane to kobiece imię. Pochodzi z byłego walijskiego Muirgen , sam z byłego irlandzkiego Muirgen . Jest to połączenie elementów muir „morze” i gen „zrodzony z”, stąd ogólne znaczenie słowa „zrodzony z morza”. Gaelicki Muir jest odpowiednikiem walijskiej Mor , Cornish i Breton mor , związane z galijskiej mori (potwierdzone jako bardziej w Wiedniu Słowniczek, glossed przez łacińskiego klaczy ) i cały sens „morze”. Element -gen jest bliskim krewnym galijsku genos „linii, rodziny”, ale jako drugi element w anthroponymic związku , wyraża ojcostwa iw wielu przykładów wydaje się być tłumaczone jako „rodzi, rodzi się z, syn ”(np Samogenus “ urodzony latem, syn lata ”, w żeńskim Nemetogena “ urodzony (w pobliżu) sanktuarium, córka sanktuarium ”). Muirgen musi wrócić do nieatestowanego protoceltyckiego związku * Morigenos . Były walijski Morgen (potwierdzone po raz pierwszy w Vita Merlini z Geoffrey z Monmouth , do nr 920) i Morgan są formami odmłodzony z Walii mor „morze”. Wydaje się, że stary walijski Morgen był początkowo męskim imieniem osobistym, oznaczającym zatem „zrodzony z morza, syn morza” i należącym do szeregu antroponimów w -gen , np.: Catgen „syn walki”; Festgen; Mategen (korespondent starego Irlandczyka Mathgena i Galijskiego Matugenusa ). Stary Breton miał ten sam rdzenny gen, który, jak się wydaje, przyjął znaczenie „pogański”. Utracone znaczenie -gen , popadło w analogiczną atrakcję bardzo licznych imion osób celtyckich w -an . Współczesne imię własne Morgan, które się od niego wywodzi, jest szczególnie dobrze reprezentowane w Bretanii, zarówno jako element toponimów pochodzących ze średniowiecza (np. La Ville Morgan w Plouguenast-Langast , Côtes d'armor), jak i jako nazwa rodziny. Francuska forma żeńska Morgane pochodzi od łacińskiego Morgana , utworzonego z żeńską końcówką -a .
Jean Markale jest „pewny, że Morgana to ta sama postać, co irlandzka bogini Morrigane”, której imię po gaelickim oznacza „wielką królową”. Morgana jest przedstawiana jako królowa wróżek i kochanka wyspy Avalon w Geoffroy of Monmouth .
Kiedy pojawia się w powieści Monmouth, Morgana mieszka na wyspie Avalon z ośmioma siostrami. Używając zaklęć, leczy króla Artura rannego w bitwie pod Camlann . Jeśli nie występuje w powieściach Wace'a i Layamaona , obu zatytułowanych Brut , pojawia się w powieściach Chrétien de Troyes , Erec i Yvain jako siostra Artura. Morgane pojawia się również w pracy Etienne de Rouen , Draco Normannicus . We wszystkich tych tekstach rola Morgane jest pozytywna: w Chrétien de Troyes ( Érec i Énide , Yvain lub Chevalier au lion ) uzdrowiła swojego brata oraz Yvaina i Lancelota .
Wysłana do klasztoru, gdy Uther Pendragon zabija jej ojca i poślubia matkę, otrzymuje pełne wykształcenie, a następnie zostaje przyjęta przez Merlina jako studentka sztuk magicznych. Uther zmusza ją do poślubienia Urien, którego nie lubi. Luksusowa kobieta zakochuje się w Camelocie w rycerzu Guiomart, kuzynie królowej Ginewry. Ten ostatni zrywa ich związek i dlatego Morgana nienawidzi swojego brata i Ginewry. Ta nienawiść wzrosła po tym, jak Lancelot odrzucił jego zaloty.
W niektórych opowieściach Morgana będzie szukała zemsty na Ginewrze, biorąc ją za zwłokę, na przykład przynosząc na dwór magiczny kielich, który ujawnia niewierność ( Tristan w prozie ). W Sire Gauvain and the Green Knight , Morgane jest wspólniczką pięknej damy z Haut-Désert, obie poszukujące śmierci Gauvaina poprzez podstępne i zdradzieckie czyny.
W niektórych relacjach chwyta pochwę – w której według niektórych kryje się ochronna moc miecza – i wrzuca ją do jeziora. W innych opowieściach Morgana inicjuje swojego siostrzeńca (lub syna, to zależy od historii) Mordreda, aby mógł zabić Artura. Mordredowi udaje się zabić Arthura, a to oznacza koniec Albionu . Ciało Artura jest przewożone łodzią przez trzy kobiety: Ygraine, Panią Jeziora i Morgane.
Postać Morgane charakteryzuje się złożonością. Według autorów jest wróżką lub człowiekiem, pożyteczną lub złą; siostra, przyrodnia siostra lub nie spokrewniona z Arturem . W konsekwencji znaczeń, które tam widzimy, jest wiele, czasami przeciwstawiają się sobie lub uzupełniają.
Zdolna do leczenia lub zabijania, Morgana przypomina osobowość bogiń, które mogły inspirować średniowiecznych autorów. Morrigan , celtycka bogini, ale także Sirona i celtyckie boginie Sulis i Sequana (dwie ostatnie są bardziej związane z wodą, jak Morgan) mogły posłużyć jako modele do stworzenia Morgany. Postać mogła mieć jedno ze swoich źródeł w bogini Morrigan , Tuatha Dé Danann inspirowana galijską Dea Matrona , jak pojawia się w średniowiecznej literaturze walijskiej. Córka Avallacha lub króla Avallacha (Avalonu?), w triadach walijskich jest, podobnie jak w cyklu arturiańskim, powiązana z królem Urienem . Ma dwoje dzieci, syna o imieniu Owain i córkę o imieniu Morfydd (w) .
Pochodzenie Morgane'a jest szczegółowo opisane w Lancelot-Graal . Tam jest córką Ygraine i Gorlois , księcia Kornwalii , siostrą Elaine i Morgause oraz przyrodnią siostrą Artura.
Według Lancelota-Graala , Morgana poznaje tajemnice magii Merlina i używa ich, by udaremnić plany króla Artura i Lancelota .
W powieści Monmouth jest przedstawiana jako czarodziejka ekspertka w sztuce uzdrawiania, znająca rośliny, potrafiąca zmieniać kształt i latać z miejsca na miejsce. Ta moc połączy ją, według Jill Marie Hebert, z Morrigan .
W powieści Hartmanna von Aue , Erec , Morgan jest opisany jako zdolny do przemieniania ludzi w zwierzęta. To przybliża ją do czarodziejki Kirke, która pojawia się w Odysei .
W dziele Étienne de Rouen jest nieśmiertelną nimfą zdolną do nadawania nieśmiertelności innym ludziom, w szczególności Arturowi, którego określa się mianem jej brata.
Kochać życieMorgane jest przedstawiana jako luksusowa kobieta, mająca wielu kochanków, z których najbardziej znanym i prawdopodobnie jej ulubionym jest Accolon , wróżka, która wydaje się szczerze kochać ją. W przeciwieństwie do Viviane nie ma romantycznego związku z Merlinem.
Niektóre źródła przypisują jej macierzyństwo Mordreda . W romansie o Merlinie czarodziej pojawia się królowi Arturowi w postaci czteroletniego dziecka, aby zarzucić mu zgrzeszenie przez posiadanie dziecka ze swoją siostrą Morgane, a następnie pod dzieckiem starca, gdzie ogłasza, że nienarodzony rycerz ( Mordred ) spowoduje utratę królestwa. Mordred można począć w „przypadkowy” sposób: Morgana reprezentuje młodą dziewicę ofiarowaną Rogatemu bogu, który jest nikim innym jak Arturem, podczas pogańskiego święta, bez wiedzy żadnego z nich. Dopiero po zakończeniu obrzędu obaj kochankowie odkrywają tożsamość drugiego.
W Lancelot-Graalu Morgane zmienia swoją osobowość i staje się przeciwniczką Artura i Okrągłego Stołu. Nie jest już magiczną postacią, która ratuje Artura, ale nikczemną postacią, która więzi niewiernych rycerzy swojej damie w Dolinie Bez Odwrotu , znajdującej się w Brocéliande , i która próbuje złamać miłość Lancelota i Królowej Ginewry.
W Le Morte d'Arthur chwyta Excalibur i popycha swojego kochanka Accolona, by zabił Artura, ale plan się nie udaje.
Pojawia się także w Matière de France, gdzie ma kochanka i wspólnika Ogiera de Danemarche . W Huon de Bordeaux ma syna Juliusza Cezara , Oberona , króla Faerie obdarzonego magicznymi mocami i posiadającego kilka cech wspólnych z Merlinem .
Jest wymieniona w Chronicles of Gargantua jako matka chrzestna tego ostatniego pod imieniem Morgan-le-Fay, podczas gdy w Pantagruel nazywana jest Morgue, wróżką z wyspy Avalon.
Morgana, rozumiana jako wcielenie bogini Morrigan , reprezentuje los. Morrigan sama jest formą galijskiej bogini matki Matrony , która daje Modron po walijsku . Teraz bogini matka wita zmarłego, tak jak Morgana wita Artura, gdy ten jest poważnie ranny. W przeciwieństwie do tego, w późniejszych tekstach Brittany Matter , jest złym magiem przeciwieństwem wróżki Viviane , dobroczynnej wróżki.
Imię Morgane prawdopodobnie łączy ją z Morgan / Morgen , wróżkami uwodzicielskich i niebezpiecznych wód bretońskiego folkloru.
Morgane kontynuował swoją działalność we Francji pod nazwą wróżki Margot i prawie wszędzie można znaleźć "Jaskinie Margot", "pokoje wróżki Margot", "fuseaux de Margot" czy "Roche Margot". Sainte Marguerite , reprezentowana „issourt” smok jako Lucéram lub w jego stóp Dragon- Wyvern symbolizujące siły telluryczne, mogło pożyczył niektóre z jego cech.
Morgane jest żoną Gargantui w niektórych popularnych opowieściach i jego matką chrzestną w Rabelais ; podobnie jak on nosi żakiet (rodzaj fartucha), w którym nosi kamienie. Według folklorysty Henry'ego Dontenville'a dźwięki MeReGue Morgane i GueReGue Gargantua korespondują ze sobą. Tak jak jest wiele gór „Gargan”, tak są góry (Morgon, Margantin, Mercantour…), rzeki (Morgon, Mourgon, Morge, Mourgues…), fontanny La Mourgue, które mogłyby temu zawdzięczać swoją nazwę.
Morgante Maggiore Pucci (koniec XV th wieku) relacjonuje wyczyny olbrzymiego Morgante lub Morgante Morgan. Transkrypcja jej imienia w kostnicy czasami łączy ją ze śmiercią.
Morgane ma swoje miejsce we współczesnych ruchach celtyckich odrodzenia. Rękopis słowa Druida bez imienia i bez twarzy , mówi : „Matko Wielki, Morgan, Celle-qui-sais-la-vuipre, Bel-Terre, LA Noire, la Dame de Sous-Terre, i tyle inne nazwy.… ”
Podobnie jak wiele innych postaci z legend arturiańskich, Morgana zajmuje ważne miejsce we współczesnej kulturze popularnej, zarówno w sztukach literackich , jak i wizualnych .
Postać jest wyraźnie reprezentowana w uniwersum powieści wizualnych Fate .
W Avalon Series of Marion Zimmer Bradley gra rolę obrończyni tradycji religijnych i magii bretońskiej przed postępem chrześcijaństwa przedstawianego jako opresyjny i patriarchalny. Jest uczennicą arcykapłanki Viviane . W Bedknobs Merlin of Fabien Clavel , Ana, uczennica Merlina , Morgana jest właściwie przyrodnią siostrą i kochanką Artura, pomogła mu zostać królem. W tej wersji Morgana jest córką Viviane i Uthera i ma talent do mrocznej magii.
Grupa heavymetalowa Grave Digger ma piosenkę o nazwie Morgan La Fay na swoim tematycznym albumie Excalibur .
Morgane jest jedną z głównych bohaterek filmu telewizyjnego Mgły Avalonu , w którym gra ją Julianna Margulies .
Fata Morgana jest także nazwa nadana zjawisku optycznym pobliżu miraż .