Juliusz Cezar

Funkcje
Juliusz Cezar
Portret Tusculum (w) , jeden z dwóch portretów Juliusza Cezara akceptowane, znaleziona przez Lucien Bonaparte w Tusculum .
Imperator Caius Julius Caesar Divus
Konsul
59 pne J.-C. - 59 pne J.-C.
48 pne J.-C. - 48 pne J.-C.
46 pne J.-C. - 44 pne J.-C.
Dyktator
49 pne J.-C. - 49 pne J.-C.
47 pne J.-C. - 47 pne J.-C.
46 pne J.-C. - 44 pne J.-C.
Prokonsula od Cisalpińskiej i Transalpine Galii
58 pne J.-C. - 50 pne J.-C.
Pontifex maximus
63 pne J.-C. - 44 pne J.-C.
Inne funkcje Kwestor ( 69 pne ) Edile Curule ( 65 pne ) Praetor ( 62 pne ) Właściciel ( 61 pne ) Pater patriae ( 45 pne )
Biografia
Dynastia	Julio-klaudyjczycy
Data urodzenia	12 lipca (lub 13) 100 (lub 102 pne )
Miejsce urodzenia	Rzym Republika Rzymska
Pochodzenie	Republika rzymska
Data zgonu	15 marca 44 pne AD (55 lub 57 lat)
Miejsce śmierci	Rzym Republika Rzymska
Natura śmierci	Zamach
Ojciec	Kajusz Juliusz Cezar III
Matka	Aurelia Cotta
Wspólny	Cossutia ( 85 do 84 pne ) Cornelia Cinna ( 84 do 68 pne ) Pompeia Sulla ( 68 do 63 pne ) Kalpurnia ( 59 do 44 pne J.-C. )
Dzieci	August (przyjęty) Brutus ? (z Servilią Caepionis ) Julia (z Cornelią Cinna ) Ptolemeusz XV ? (z Kleopatrą VII )

Juliusz Cezar ( łac . Caius Iulius Caesar IV od urodzenia, Imperator Iulius Caesar Divus po jego śmierci), zwany także po prostu Cezarem , był rzymskim generałem , mężem stanu i pisarzem , urodzonym 12 lub 13 lipca 100 pne. AD w Rzymie i zmarł 15 marca 44 pne. AD (w idach marcowych ) w tym samym mieście.

Jego wyjątkowa podróż, w samym sercu ostatniego stulecia Republiki Rzymskiej - wstrząsana napięciami społecznymi i wojnami domowymi - wyznacza rzymski świat i powszechną historię. Ambitny, opiera się na nurcie reformistycznym i demagogicznym ( popularyzatorskim ), który przepływa przez rzymskie miasto, aby promować jego wzrost polityczny. Strateg i taktyk , podbijając Galię , za pomocą swoich armii przesuwa granice Republiki Rzymskiej do Renu i Oceanu Atlantyckiego , a następnie wykorzystuje swoje legiony do przejęcia władzy w czasie wojny domowej przeciwstawiając go Pompejuszowi , jego dawnemu sojusznika, a następnie do Republikanów.

Uznany jako imperator faworyzowany przez bogów, jedynym mistrzem w Rzymie po serii zwycięstw Błyskawica nad jego przeciwnikami , podjął się zreformowania państwa i modyfikować organizację rządzącej klasy politycznej w celu zaspokojenia zapotrzebowania na Populares ruchu. , którym twierdzi, że jest. W tym celu stopniowo koncentruje – dzięki swojej kontroli nad Senatem Rzymu – wiele wyjątkowych uprawnień, wspieranych przez bezprecedensową politykę kultu jednostki , opartą na jego boskim pochodzeniu i osobistym losie.

Uwielbiany przez lud, któremu okazuje hojność oszczędną, ekonomiczną i krajową, został mianowany dyktatorem , najpierw na dziesięć lat z konstytucyjnymi uprawnieniami, potem dożywotnio, upoważniony do noszenia na stałe togi i korony triumfalistów. Podejrzany o chęć ustanowienia za pomocą tych środków nowej monarchii w Rzymie , został wkrótce zamordowany przez spisek senatorów pod przywództwem Brutusa i Kasjusza .

Jego dziedzictwo szybko staje się przedmiotem nowej wojny domowej między jego partyzantami i następcami, jego adoptowany syn z testamentu, Oktaw , triumfuje nad swoimi adwersarzami. Juliusz Cezar zostaje deifikowany, a Oktawian, zwycięski nad Markiem Antoniuszem , swoim zwycięstwem i eliminacją ostatnich republikanów dopełnia reformę Republiki Rzymskiej , która pozostawia miejsce dla pryncypatu i Cesarstwa Rzymskiego jako reżimu rządów cytowanych. Jego nazwisko staje się synonimem władzy i jednym z tytułów odniesienia dla wielu osobistych mocarstw w Europie Zachodniej . Jego osobowość i kariera są z biegiem czasu przedmiotem wielu mniej lub bardziej legendarnych historii w kulturach na całym świecie; w ten sam sposób określa się mianem cezaryzmu postawy polityczne zmierzające do oparcia silnej władzy osobistej na aprobacie ludowej i plebiscycie .

Źródła

Czasy Juliusza Cezara znane są z wielu źródeł historycznych, zarówno pierwotnych (literackich, numizmatycznych, epigraficznych, archeologicznych), jak i wtórnych, wśród których odtwarzamy pisma, które posłużyły do ich powstania, w historycznej dyscyplinie Quellenforschung . Problem w tym, że Cezar był często postrzegany jako postać paradoksalna ze względu na swoje czyny i osobowość, przez co współcześni przyjęli podzieloną, niejednoznaczną ocenę, sprzyjającą rehabilitacji i częstym zmianom poglądów. Chociaż ten okres starożytności jest jednym z najbogatszych w źródła, portret jest zniekształcony zgodnie z ideologią i wizją, jaką mamy o nim.

Różne średniowieczne i współczesne wydania Komentarzy do wojen galijskich
Commentarii autorstwa Bello Gallico, opublikowane w Wenecji w 1783 przez Bettinelli
Komentarze Cezara (1473-1476), f.189 - BL Royal MS 16 G VIII
Komentarze do wojny galijskiej (ok. 1519-1520) - BNF Fr. 13 429 f52
C. Iuli Caesaris De Bello Gallico, pod redakcją Ottaviano Scoto w Wenecji w 1482

Podstawowe źródła

Te podstawowe źródła umożliwiające poznać życie Cezara, jego działania i jego pomysły są oczywiście w pierwszej kolejności pisma samego Cezara i trzy rachunki wojny umieszczonej w korpusie cesarskiego. Do tego pierwszego rdzenia źródeł musimy dodać innych współczesnych: historyka Salluste'a , chociaż jego dwa Listy do Cezara są prawdopodobnie apokryficzne; informacje od płodnego Cycerona są fundamentalne: współczesny dyktatorowi, czasem przeciwnikowi politycznemu, czasem sojusznikowi okolicznościowemu, w prywatnej korespondencji czyni liczne odniesienia do swoich relacji z Cezarem. Słynny orator rzymski, szeroko komentowany i którego twórczość literacka jest bardzo zróżnicowana i dobrze znana, jest historycznym źródłem pierwszego zainteresowania dzięki swoim traktatom i korespondencji, chociaż zbiory nie przestrzegają dokładnej chronologii. Varro , polityk i gramatyk końca Republiki Rzymskiej, jest również źródłem, ale prawdopodobnie niewiele wyznawał swoich osobistych poglądów i nie przyłączył się do obozu Cezara aż do jego zwycięstwa pod Farsalią , kiedy Pompejusz został wyeliminowany.

W Libertas że Cezar skonfiskowane na rzecz reformowania swego ideału i jego ambicji, aby położyć kres wojnie domowej miał stosunkowo negatywny wpływ na wielu współczesnych komentatorów z rzymskiej arystokracji. Asinius Pollion , którego kronika zaginęła, zmieniłby w ten sposób strony, zwracając się do Oktawy. Te same problemy interpretacyjne pojawiają się w przypadku nieznanego historyka, którego dorobek zaginął, prawdopodobnie Lucjusza Aeliusza Tubero (który doceniłby strategię wojskową Cezara, ale skrytykował jego politykę), wykorzystał ją Dion Kasjusz . Liwiusz , nazywany przez Augusta „pompejański”, nie zachował się dla okresu cesarskiego, pozostały jedynie bardzo sumaryczne periochae , do tego stopnia, że stosunek i orientacja ideowa, jaką ona przejawia w stosunku do Cezara, jest dla nas niedostępna, choć jest prawdopodobnie, że jako bliski krewny Augusta, adoptowanego syna Cezara, był stosunkowo wyrozumiały wobec zamordowanego dyktatora, pomimo ambiwalencji między wymuszonym monarchizmem a przekonanym republikaninem, jak twierdzi Ronald Syme . CXVI periocha niemniej pokazuje frank sprzeciw wobec Cezara w niektórych punktach.

Wtórne źródła z okresu cesarskiego

Te źródła wtórne do czynienia z kilkoma problemami, ponieważ niektóre z prac opisujących życie Julius Caesar oscylują między dążeniu do moralizowania i prawdziwej troski o analizy historycznej. Źródła te, zwłaszcza współczesne początkom cesarstwa, niosą ze sobą dystans do obrony ustroju republikańskiego, odtąd zniesionego i odległego, nieaktualnego już w dziedzinie idei politycznych. Niewiele źródeł wtórnych było zatem wrogich Cezarowi, ale nadal mogą istnieć wpływy ze źródeł pierwotnych używanych przez późniejszych historyków. Livy był szeroko czytany, zwłaszcza przez Lucaina . W przeciwnym razie słowa Florusa , Swetoniusza , Flawiusza Józefa , Plutarcha , Appiana i Diona Kasjusza są na ogół raczej przychylne Cezarowi, choć zapożyczone z formy przesady, a nawet pobłażania przybranemu ojcu założyciela Cesarstwa.

Numizmatyka, epigrafia i archeologia

Wśród innych współczesnych źródeł można oczywiście przytoczyć numizmatykę , wykorzystywaną zwłaszcza w ostatnim okresie jego kariery, ze względu na to, co emisje monetarne mówią o jego komunikacji politycznej i religijnej. Epigrafika jest znacznie mniej rozwinięta niż w okresie cesarskim i jest często źle przypisane, takich jak tabele Heraklei , prawdopodobnie starsze niż czas Juliusza Cezara. Archeologia pozostaje podstawowym źródłem zrozumienia w szczególności przedsięwzięć wojskowych Cezara: podczas swoich długich kampanii w Galii i później Cezar dokonał licznych oblężeń, obozów marszowych, założył liczne kolonie w całym świecie rzymskim, i to do tego stopnia, że wiele miejsc wciąż nosi ślady tego fragmentu w ich toponimii. Rzymskie obozy znane jako Camp de César są bardzo liczne we Francji, a wiele z nich jest prawdopodobnie nieautentycznych, zażartował Voltaire „nie mijasz ani jednego miasta we Francji [...], gdzie nie znalazłeś dobrych ludzi, którzy chwalą się posiadaniem Cezara w domu ". Wśród słynnych stanowisk archeologicznych, na których poświadczona jest obecność Juliusza Cezara, można oczywiście wymienić miejsce bitwy pod Alezją , a nawet Bibracte i Gergovie . Archeologia w Rzymie i Galii pomaga również identyfikować Cezara i budynki przypisane do niego, w tym Forum Cezara i Saepta Julia .

Rewers monety Juliusza Cezara przedstawiający trofeum z tarczą galijską, carnyx; po prawej siekiera (Crawford, Roman Republican Coinage , 452/2)
Mennica Juliusza Cezara przedstawiciela w pontifex maximus po prawej z legendą CAESAR DICT PERPETVO. Na rewersie: P SEPELLIVS MACER, z Wenus stojącą po lewej, trzymającą zwycięstwo i berło; u stóp berła tarcza (Crawford, Roman Republican Coinage , 480/12)
Denar Juliusza Cezara, wybity między 49 a 48 pne. AD Z prawej strony emblematy pontyfikalne ( culullus , aspergillum , topór i wierzchołek ). Na rewersie po prawej stronie słoń depczący węża (Crawford, Roman Republican Coinage , 443/1)
Denar wybity za Cezara dla uczczenia boskiego pochodzenia ludu Iulia . Racja, głowa Wenus w prawo. Na rewersie CAESAR z Eneaszem stojącym po lewej, trzymającym pallad w prawej ręce i trzymającym Anchise na lewym ramieniu (Crawford, Roman Republican Coinage , 458/1)

Biografia

Młodzież i szkolenia

Początki rodziny

Caius Julius Caesar IV, znany jako Juliusz Cezar, urodził się około 100 roku p.n.e. AD , jest synem Caiusa Juliusza Cezara III i Aurelii Kotty , wzorowej kobiety i wielkiej cnoty według Tacyta i Plutarcha , również pochodzenia patrycjuszowskiego , gdyż wywodził się z ludu Aurelia (trzech jego braci było konsulami ). Pomimo źródeł historycznych dokładna data tego urodzenia pozostaje niepewna:12 lipca gdzie 13 lipca100 pne AD lub 102 pne. AD . Juliusz Cezar pochodzi więc od „ ludu ” patrycjuszy, Juliusza lub Iulesa ( Iulii ), którego początki sięgają najdawniejszych czasów w historii Rzymu. Przydomek jego rodziny, Cezar, co oznacza „ten, który tnie”, wskazuje, że jeden z jego przodków wyróżnił się w wojnie mieczem. Jego rodzina była jednak mało widoczna, kiedy się urodził. Jego ojciec, Kajusz Juliusz Cezar III , nie przekroczył w swej karierze politycznej rangi pretora w 92 roku p.n.e. AD i zmarł nagle pewnego ranka w 85 pne. AD przez założenie butów; Cezar miał wtedy piętnaście lat. Jego wuj Sekstus Juliusz Cezar III uzyskał konsulat w 91 p.n.e. AD, ale zginął podczas oblężenia Asculum podczas wojny społecznej . Tradycyjnie uważane przed Cezarem The Iulii rzeczywiście tworzą „ludzie” patrycjusz małoletniego, który służył w poprzednich wiekach niektóre konsulaty , ale nie zostało zawarte w I st wieku pne. AD , z pięćdziesięciu rodzin nobilitas, które zaopatrywały większość konsulów i które sprawowały kontrolę nad instytucjami i magistratami miasta. Iulii doświadczył porażki fortuny, i były nieco grosza w momencie rozpoczęcia kariery Juliusza Cezara, który dorastał w dzielnicy Subure dzielnicy miasta Rzym złej reputacji.

Cezar twierdził, że za przodka Iule (lub Ascanius ), syn Eneasza i Creuse , sprowadzony do Włoch przez ojca po upadku Troi . Ten twórca Albe la Longue został uznany za twórcę starych ludzi z Iulii który według cesarza Klaudiusza , później dołączyły do patrycjuszy z Rzymu . Cezar twierdził, że z tego rodowodu wygłosił pochwałę pogrzebową swojej ciotki Julii , żony Mariusza , przodka sięgającego wstecz do Wenus, którego cnoty czcił i daru twórczego życia przez narodziny poprzez wzniesienie świątyni Wenus Genitrix. na jej forum.

Według Tacyta , łącząc matczyne oddanie i twardą dyscyplinę, jego matka Aurelia dała Kajuszowi i jego dwóm siostrom Julii wzorową edukację. Tej rodzinnej edukacji i wytrwałym studiom Cyceron przypisze elegancję łaciny Cezara i jakość jego elokwencji, Cezar rzeczywiście napisał w swoim życiu kilka prac teoretycznych (niestety zaginionych) na temat gramatyki i retoryki. Plutarch i Swetoniusz będą także podkreślać jego sztukę relacji społecznych przez całe życie: życzliwość i uprzejmość wobec gospodarzy, nieskrępowaną rozrzutność, dobre maniery i dobre zachowanie na bankietach ( Caton , który go jednak nienawidzi, przyznaje, że „jest jedynym ambitnym, który nie upija się), błyskotliwa i kultywowana rozmowa. Te cechy uwodzenia będą jego pierwszymi atutami w rzymskim życiu publicznym, które rozpoczyna od 84 roku p.n.e. AD, gdy miał 16 lat.

Młodość Cezara

Młodzież Juliusza Cezara odbywa się w kontekście gwałtownych walk politycznych, które sprzeciwiają się Ottimati do Populares w Rzymie . Ci pierwsi utrzymują konserwatywną i arystokratyczną linię, która umieszcza senat rzymski w sercu Rzeczypospolitej. Ci ostatni chcą zaspokoić żądania społeczne i dać więcej przestrzeni politycznej Włochom i prowincjałom , integrując nowe elity z obywatelstwem, redystrybuując ziemie publiczne zgromadzone w rękach kilku wielodzietnych rodzin podczas podbojów i dając więcej władzy członkom zakonu jeździeckiego.

Juliusz Cezar dorastał pośród krwawych zamieszek ( pierwsza wojna domowa ): walki uliczne w Rzymie w 88 rpne. ne między partyzantami Kajusza Mariusza , przywódcy ludów , a zwolennikami Sylli , ówczesne zwycięstwo legionów Sylli nad marianistami u bram Rzymu w 82 rpne. AD , po którym nastąpiły bezwzględne obławy na banitów z przeciwnego obozu. Jego nauczycielem do czasu, gdy zabrał męską togę, jest Marcus Antonius Gnipho

Jego powiązania rodzinne stawiają Juliusza Cezara wśród popularyzatorów w rzymskiej grze politycznej. Jego ciotka Julia była żoną konsula Mariusza, a on sam ożenił się w 84 pne. BC Kornelia Cinna , córka Cinny , następczyni Mariusza na czele ruchu ludowego. Pomimo tych rodzinnych sojuszy, Juliusz Cezar nie wydaje się dołączyć do najbardziej skrajnych marianistów podczas wojny domowej, którą prowadzili przeciwko Sylli , być może także dlatego, że jest zbyt młody, aby wchodzić w te starcia. Możliwe, że Cezar podążał za umiarkowanymi, którzy zgromadzili się wokół Sylli.

W 84 pne. Cezar ne zostaje wybrany (lub jest kandydatem) na kapłaństwo flamen dialis (pierwszego kapłana Jowisza ) po samobójstwie Lucjusza Korneliusza Meruli podczas marianistycznych proskrypcji. Ta honorowa pozycja zabroniłaby mu wszelkiej działalności wojennej, a więc podjęcia honorowego programu nauczania . Sylla następnie domaga się, aby Cezar rozwiódł się z Kornelią Cinna i w ten sposób zerwał jego ostatnie więzy z marianistami, aby mógł otrzymać to stanowisko. Cezar odmawia i postanawia się ukryć, dopóki potężni obrońcy, w tym jego wuj Lucjusz Aureliusz Cotta , nie zginają Sylli i powstrzymują prześladowanie. Sylla w międzyczasie zablokował jego nominację na flamen diali i towarzyszące mu zakazy (a także posag żony i część jego spadku). Ostrożnie, Cezar opuszcza Rzym.

Zaciągnął się około 80 roku p.n.e. AD w wojsku i połączył z pretorem Marcusem Minucjuszem Thermusem teatr działań wojennych w Azji , gdzie Lukullus oblega miasto Mitylenę , stolicę Lesbos, która zebrała się pod Mitrydates VI . Cezar otrzymuje misję, by poprosić króla Bitynii , Nikomedesa IV , o wzmocnienie swojej floty. Swetoniusz rozbrzmiewa plotką o reputacji Cezara, donosząc, że w czasie tej ambasady miałby dwa razy bierne stosunki seksualne z Nikomedesem , najbardziej nikczemnym występkiem w oczach Rzymian: służyłby jako podczaszy na dworze królewskim i dzieliłby jego łóżko. To podejrzenie, które później było ciężkim i klasycznym żartem wśród jego żołnierzy, a nie niepodważalną rzeczywistością, towarzyszyło Cezarowi przez długi czas, w tym aż do jego ostatecznego triumfu, kiedy jego żołnierze upoważnieni do drwin z niego ośmieszali go z tytułu „królowej Bitynii ”, nazywając go mężem wszystkich żon i żoną wszystkich mężów.

Podczas zdobywania Mityleny Cezar dokonuje czynu, którego historycy nie precyzują, ale który przyniósł mu koronę obywatelską, największe odznaczenie wojskowe, zwykle przyznawane za uratowanie życia współobywatelowi w walce. Cezar nadal służy w Cylicji pod rozkazami Serwiliusza Izauryka , po czym zostaje zdemobilizowany.

Po śmierci Sylli w 78 pne. AD , Cezar pozostaje przez jakiś czas w Azji. Według Plutarcha podczas jego podróży po Morzu Egejskim w 75 roku p.n.e. AD , został porwany przez piratów z Cylicji, którzy wzięli go do niewoli na 38 dni na wyspie Farmakonisi i zażądali okupu w postaci dwudziestu talentów złota. Cezar twierdzi, że jest wart pięćdziesiąt i obiecuje wrócić, by zabić piratów po uwolnieniu, co rzeczywiście robi: po wystrzeleniu czterech galer mieszczących 500 uzbrojonych mężczyzn, chwyta ich w ich kryjówce i każe ukrzyżować . Następnie doskonalił swoją elokwencję u słynnego greckiego retora Molon de Rhodes .

Po powrocie do Rzymu rozpoczął swoje życie publiczne od pozwania prokonsula Gneusza Korneliusza Dolabellę, który właśnie zakończył swój mandat w Macedonii i oskarżył go o wstrząs mózgu . Pomimo przemówień Cezara i licznych świadków, których cytuje, cel ma zbyt dużą wagę polityczną: Dolabella zostaje uniewinniony, prawdopodobnie z solidarności klasowej ze swoimi sędziami, wszyscy z Senatu. Cezar podejmuje drugi atak na Caius Antonius Hybrida , który prawie się udaje. Antoniusz musiał uciekać się do interwencji trybunów plebsu, aby uniknąć potępienia.

Powstanie Cezara

Po tej pierwszej polityczno-militarnej sekwencji mającej na celu zintegrowanie go z ówczesnymi kręgami arystokratycznymi, César aktywnie rozwijał swoje stosunki, dużo wydając na przyjęciach i rozpoczął klasyczny kurs polityczny ( program honorum ): trybun wojskowy , kwestor w 69 p.n.e. AD w Hiszpanii , następnie edyl w 65 pne. AD zdobył przychylność ludu przywracając władzę trybunom plebsu i wznosząc posągi Mariusza . Odpowiedzialny za organizację igrzysk , mocno pożycza, by wydać widowiskowe, wyrównując według Plutarcha rekordową liczbę 320 par gladiatorów .

Równocześnie Cezar kontynuował działalność sądowniczą w sprawach, które pochlebiały nurtowi ludu . W 64 rpne. AD wniósł pozwy przeciwko byłym zwolennikom Sylli, skazanym Lucjuszowi Liscjuszowi i Lucjuszowi Bellienusowi, zapłacił za sprowadzenie głów banitów. Przegrywa jednak przeciwko Catilinie , przysięgłym odmawiającym potępienia członka starej rodziny Cornelii . W następnym roku w 63 pne. AD , z pomocą trybuna plebsu Tytusa Labienusa , Cezar próbuje ekstrawaganckiego ciosu prawnego, oskarżając o zdradę stanu starego senatora Syllanian Gajusza Rabiriusa o fakty sprzed trzydziestu siedmiu lat: zabójstwo trybuna plebsu Saturnina . Sprawa jest bezprecedensowa od czasu legendarnego procesu Horacego . Cyceron zapewnia obronę Rabiriusa ( Pro Rabirio ), ale dwaj sędziowie wyznaczeni przez pretora to nie kto inny jak sam Cezar i jego kuzyn Sekstus. Rabirius zostaje skazany, ale odwołuje się do ludu rzymskiego, jego wyrok przed komisją zostaje odroczony, a sprawa zostaje ostatecznie umorzona.

Cezar został wybrany w 63 pne. J. - C. pod Pontifexa maximus dzięki kampanii finansowane przez Krassusowi . Wydaje duże sumy pieniędzy i zaciąga wiele długów, aby zdobyć głosy tribute comitia , przeciwko dwóm byłym konsulom ( Servilius Isauricus i Quintus Catulus ), starszym i bardziej doświadczonym od niego. Zgodnie ze zwyczajem Cezar zamieszkał w domu papieskim w Regii i piastował urząd wielkiego papieża aż do jego śmierci.

Mianowany pretorem miejskim na następny rok w czasie spisku Katyliny ( 63 pne ), według Swetoniusza nie robi nic, by temu zapobiec. Podczas głosowania w Senacie nad losem wspólników Katyliny Cezar sprzeciwia się ich natychmiastowej egzekucji, którą uważa za nielegalną. Proponuje rozprowadzenie konspiratorów przez więzienia gmin i konfiskatę ich mienia, ale jego zdanie jest umieszczane w mniejszości po interwencji Cato. Wrogość senatorów do niego jest taka, że przyjaciele muszą mu pomóc w opuszczeniu tego miejsca. Kilka miesięcy później zostaje oskarżony o współudział. Zmuszony jest poprosić o pomoc Cycerona, który zeznaje, że spontanicznie przekazał informacje o spisku, a jego oszczercy są więzieni.

Wysłany jako właściciel do Baetica ( Hiszpania ) w 60 rpne. AD , może odejść dopiero po udzieleniu poręczeń swoim wierzycielom. Jego pospieszny wyjazd z Rzymu był motywowany chęcią uniknięcia działań prawnych, które mogły zostać wszczęte pod koniec jego urzędu. Cezar prowadzi swoje pierwsze dowództwo w ofensywie przeciwko wciąż zbuntowanym ludom iberyjskim . Po spacyfikowaniu prowincji wrócił do Rzymu, by tam triumfalnie paradować za swój sukces militarny, a następnie kandydować do konsulatu . Ale przygotowania do triumfu wymagają od niego stacjonowania poza Rzymem, podczas gdy musi być obecny, aby zgłosić swoją kandydaturę na czas. Prosi o zwolnienie, które Cato wyciągnął w palaverze. Cezar musi dokonać wyboru i rezygnuje ze swojego triumfu, by dążyć do konsulatu.

Od konsula do zdobywcy Galii

Utworzenie pierwszego triumwiratu i pierwszego konsulatu

Najwybitniejszym człowiekiem tego dnia jest Pompejusz , po zwycięstwie na Wschodzie przeciwko królowi Mitrydatesowi VI Eupatorowi . Kampania ta pozwoliła Rzymowi rozszerzyć się na Bitynię , Pont i Syrię . Pompejusz powraca pełen chwały ze swoimi legionami, ale zgodnie z regułą odwołuje je po otrzymaniu triumfu, w 61 av. J-C .

U szczytu chwały Pompejusz prosi o ziemię dla swoich byłych żołnierzy i potwierdzenie korzyści, jakie obiecał dla miast i książąt Wschodu, ale Senat odmawia. Cezar odpowiednio wykorzystuje rozczarowanie Pompejusza, zbliża go do Krassusa i tworzy z nimi pierwszy triumwirat . Ta tajna umowa przypieczętowuje sojusz między trzema mężczyznami, z których każdy powstrzymuje się od działań szkodliwych dla jednego z trzech. Cezar wkrótce po tym sojuszu umacnia się, poślubiając swoją córkę Julię Pompejuszowi.

Dzięki finansowaniu jego kampanii wyborczej przez Krassusa Cezar został wybrany konsulem w 59 p.n.e. AD , zbierając w szczególności dla swojej sprawy Lucjusza Lucceiusa , jednego ze swoich możliwych konkurentów.

Podczas swojej kadencji pozostawił swojemu koledze, kustoszowi Marcusowi Calpurniusowi Bibulusowi, tylko cień autorytetu. Bibulus i Cato mnożą działania obstrukcji wobec Cezara, ale zostają wyrzuceni z forum podczas promulgacji prawa agrarnego. Po tym incydencie Bibulus wycofał się do swojego domu do końca swojego mandatu, pozostawiając władzę Cezarowi, który dzierżył go sam. Rzymski historyk Swetoniusz podaje kilka wersetów opisujących sytuację polityczną:

„Co zrobił Cezar, kto z nas nie wie? - Co zrobił Bibulus, wciąż szukam. "

Cezar może odtąd ustanawiać prawo jako trybun, zgodnie z wyrażeniem Plutarcha , zaspokajać żądania ludów , składać przysięgi Pompejuszowi i uzyskiwać nowe poparcie ze strony rycerzy i prowincjałów: ignorując protesty senatorów Lukullusa i Katona , zmusza do ratyfikacji inicjatyw Pompejusz, który zreorganizował księstwa na Bliskim Wschodzie bez zasięgnięcia opinii Senatu; on ogłoszony kilka ustaw agrarnych: dystrybucja do weteranów Pompejusza działek publicznego ( Ager publicus ), dzięki czemu Capua się kolonią rzymską , zakup gruntów od osób, które były następnie dystrybuowane do 20.000 biednych obywateli. Obniżenie o jedną trzecią czynszu należnego państwu przez celników jest dobrodziejstwem dla rycerzy , biznesmenów i bankierów ( lex de publicanis ). Jej prawo przeciwko wstrząsom mózgu ( lex Iulia de repetundis ) umożliwia wreszcie karanie wojewodów, którzy zarabiają na swoich interwencjach lub dopuszczają się nadużyć finansowych. Wreszcie poddaje Senat kontroli opinii publicznej, publikując protokół z posiedzenia ( Actus senatus ).

Ta aktywność polityczna idzie w parze z przedłużonym aktywności społecznej: Swetoniusz nadaje się do Cezara, między innymi kochankami, żony Krassusa i Pompejusza, i, co wydaje lepiej potwierdzone, Servilia , Cato jest przyrodnią siostrą . Bardziej oficjalnie Cezar poślubił Calpurnię , córkę mianowanego na następny rok konsula Calpurniusa Pisona , co zapewniło mu przyszłą ochronę polityczną. Cezara zawiera jeszcze jeden sojusznik w osobie Klodiusza Pulchera , który mimo to zabiegał o swoją poprzednią żonę, spełniając bliską jego sercu prośbę: o zamianę stopnia patrycjusza na plebejskiego i ubieganie się w ten sposób o wybór trybuna plebs .

Cezar wykorzystuje jego popularność na przygotowanie się do kolejnego etapu swojej kariery: normalnie, Senat przedłuża mandat konsula przez prokonsulat z prowincji na okres jednego roku. Cezar obchodzi tę regułę przy pomocy trybuna plebsu Publiusza Watyniusza : ten czyni głosowanie ludu plebiscytem, który powierza Cezarowi i na pięć lat dwie prowincje, Galię Przedalpejską i Ilirię , pod dowództwem trzech legionów ( lex Vatinia). ). Aby zachować pozory autorytetu, Senat przyznaje mu dodatkowo Galię zaalpejską i czwarty legion.

Ostrzeżony polityk, Cezar może zaatakować Cycerona. Ten ostatni, pozbawiony swojej własności, postanawia udać się na wygnanie. Cezar nie ma już żadnych znaczących wrogów w Rzymie.

Prokonsul w Galii

U schyłku swego konsulatu Cezar szybko zdobył Galię, zaś pretor Lucjusz Domicjusz Ahenobarbus i trybun plebsu Antystiusz postawił go przed sądem, by odpowiedzieć na oskarżenia o bezprawność popełnioną podczas jego mandatu. Cezar jako znakomity prawnik sprzeciwił się innym trybunom, że nie można go powołać w zastosowaniu ustawy Memmia, która zabrania jakiegokolwiek ścigania obywatela nieobecnego w Rzymie za służbę Republice. Aby uniknąć dalszego kwestionowania sprawiedliwości, Cezar podczas prokonsulatu złożył wniosek o pozostanie w swoich prowincjach . W ten sposób spędza każdą zimę w Galii Przedalpejskiej , gdzie otrzymuje zwolenników, klientów i adwokatów i upewnia się, że co roku ma wśród wybranych urzędników w Rzymie sędziów, którzy są mu przychylni. Zarządzanie jego sprawami w samym Rzymie powierzono jego sekretarzowi Lucjuszowi Korneliuszowi Balbusowi , rycerzowi pochodzenia hiszpańskiego, z którym na wszelki wypadek wymienia zaszyfrowane listy .

Cezar od początku swego prokonsulatu rozpoczął podbój Galii pod pretekstem migracji Helwetów w marcu 58 roku p.n.e. AD ; Zagrożenie, według niego, sojusznikom Rzymu, takim jak Eduowie , takie wysiedlenie ludności związane z wyborem króla wśród Helwetów ukazało się w oczach polityka jako dobry powód do wszczęcia działań wojennych pod pozorem przywrócenia zamówienie do regionu. Ta wyprawa militarna była zatem motywowana ambicjami politycznymi, ale także interesami gospodarczymi, które wiązały Rzymian z pewnymi narodami galijskimi, które były klientami Rzymu ( Eduens , Arvernes itp.).

Prowadząc swoje kampanie, Cezar utrzymuje kontakty z rzymską klasą polityczną: Kwintus Tulliusz Cyceron , brat mówcy Marka Tulliusza Cycerona, zwanego Cyceronem , dowodzi w ten sposób legionem w Belgii ; Publiusz i Marek, synowie Krassusa , interweniują w Belgii, a następnie w Akwitanii ; Lucius Munatius Plancus i Marc Antoine będą w Alezji.

W Rzymie konserwatyści reagują na wojnę prowadzoną przez Cezara: jego konfrontacja z niemieckim ariowistą , który ma przypisaną w konsulacie Cezara cechę przyjaciela ludu rzymskiego, gorszy Cato z Utica , który głosi, że należy to zrekompensować za tę zdradę słowa rzymskiego przez wydanie Cezara Niemcom. Następnie Cezar usprawiedliwiał się obszernie w swoich komentarzach , szczegółowo opisując swoje wstępne negocjacje z agresywnym ariowistą, nawet zmuszając go do powiedzenia, że „gdyby zabił [Cezara], zrobiłby coś miłego dla wielu przywódców politycznych w Rzymie, a także do niego on (Arioviste) nauczył się tego poprzez orędzia tych, których śmierć byłaby warta jego przyjaźni z nim”.

W 56 pne. BC , Lucjusz Domicjusz Ahenobarbus , kandydatem do konsulatu obsługiwanym przez Cato i Cycerona , kładzie w swoim programie wyborczym zwolnienia i zamiennych Cezara jako prokonsul Galii. Zawsze zmuszony do zamknięcia w Galii, Cezar podejmuje odwet i ponownie łączy w Lukce swoich dwóch sojuszników, Krassusa i Pompejusza, a także wszystkich popierających ich senatorów. Wszyscy odnawiają umowę i określają podział prowincji. Ahenobarbus i Caton zostają zaatakowani na środku forum i nie mogą prowadzić kampanii. Pompejusz i Krassus wykorzystują poparcie Cezara, aby wygrać wybory i zostać wybrani na drugi konsulat w 55 p.n.e. AD . Cyceron jest wtedy jednym z zobowiązanych Pompejusza, coś, co ten przypomina mu ostro za pośrednictwem swego brata Kwintusa . Następnie Cyceron postanawia pokłonić się, aby nie znaleźć się w izolacji i popiera prorogację rządu Cezara przez kolejne pięć lat. Cezar jest wtedy pewien, że będzie w stanie zakończyć swój podbój w sprzyjających warunkach politycznych.

Po ukończeniu ich konsulatu w 54 pne. AD , każdy z pozostałych dwóch członków triumwiratu otrzymuje rząd prowincji: Krassus wyjeżdża do Azji, aby szukać chwały wojskowej, która mogłaby równać się ogromnej chwały Pompejusza i rosnącej Cezarowi. Hiszpania i Afryka są przypisane do Pompejusza, który woli pozostać w Rzymie, centrum władzy, i zdecyduje się przenieść do legatów zarządzać sprawami prowincji. Z czterech przydzielonych mu legionów konsularnych Pompejusz pożyczył dwa Cezarowi, który następnie potrzebował posiłków.

Podczas drugiego mandatu prokonsularnego, od 55 roku p.n.e. AD , Cezar przecina kanał i sprawia, że pierwszy wypad do Wielkiej Brytanii (obecnie Wielka Brytania ), nieznanego i niemal mitycznej krainie Rzymian czasu. Następnie przeprowadził atak militarny za Ren , tworząc tam most wspomniany w wojnach galijskich w formie analogii z tytułem pontifex maximus (dosłownie „ten, który tworzy most (między ludźmi a bogami)”). sprawował od 63 pne W tym samym czasie, w 54 pne, córka Cezara, Julia, która poślubiła Pompejusza, aby przypieczętować pierwszy triumwirat, zmarła przy porodzie. partia i że Pompejusza są wyraźniejsze i Waver porządku publicznego; przerwa między dwoma mężczyznami nie jest całkowite, ale śmierć Julia tak, że staje się coraz mniej możliwe do uniknięcia, ponieważ są one napędzane zarówno przez ich politycznych entourage.When The city radni zostali wybrani w 55 pne , Pompejusz rzeczywiście był otoczony nerwowym tłumem.Zwolennicy Cezara i jego togi splamili krwią demonstrantów.Niewolnik przywiózł wtedy togę Pompejusza w jego domu. Julia, kochająca, wyobrażająca sobie, że jej mąż został zabity, poronił. Jego zdrowie zostało trwale osłabione, powodując jego śmierć przy porodzie w sierpniu 54 pne. J.-C.. Jej dziecko, według jednych chłopiec, według innych dziewczynka, żyje tylko kilka dni. Cezar jest wtedy w Bretanii, według Seneki, kiedy otrzymuje wiadomość o śmierci Julii. Od zimy 54 / 53 BC. J. - C. , sytuacja w Galii pogarsza się, mnożą się bunty przeciwko brutalności wojny Cezara, który nie waha się ani zmniejszyć w niewoli dziesiątek tysięcy cywilów, ani pominąć jej miecz wielu pokonanych społeczności na polu bitwy. W 53 pne. AD , klęska i śmierć Krassusa i jego syna Publiusza w bitwie pod Carrhes z Partami , dopełnia zerwania ostatnich więzów triumwiratu. Cezar oferuje Pompejuszowi rękę swojej wnuczki Oktawii i oświadcza się córce Pompejusza za mąż, ale te propozycje sojuszy małżeńskich nie powiodły się. Dla wszystkich jest teraz oczywiste, że zakończenie działań wojennych w Galii będzie równoznaczne z rozpoczęciem nowej wojny domowej.

Początek roku 52 pne. AD jest trudny do Cezara: bunt w Galii rozprzestrzenia się pod przewodnictwem Arverne Wercyngetoryksa . W Rzymie zamieszki były takie, że Pompejusz został mianowany jedynym konsulem, za zgodą Katona i konserwatystów. Pompejusz poślubia Cornelie , młodą wdowę po Publiusie Krassusie i córkę kustosza Metellusa Scipio , którą przyjmuje w połowie roku jako koleżankę z konsulatu. Pompejusz jest teraz obrońcą partii konserwatywnej.

W 52 pne. Pne Juliusz Cezar odniósł decydujące zwycięstwo w oblężeniu Alezji , gdzie otrzymał kapitulację Wercyngetoryksa . Po okresie zimowania, w którym prawdopodobnie pisał swoje Komentarze do wojen galijskich , w 51 pne powrócił na drogę wojny . J. - C. Cezar po zdławieniu ostatnich ośrodków buntu potwierdza suwerenność Rzymu na terenach Galii położonych na zachód od Renu .

Według Velleius Paterculus , w dziewięciu kampaniach trudno byłoby znaleźć taką, w której Cezar nie zasłużyłby na triumf ; zmasakrował ponad czterysta tysięcy wrogów i wziął jeszcze więcej jeńców. Dla Plutarcha podbój Galii był jednym z największych zwycięstw Rzymu i umieszcza jego dowódcę Cezara wśród najwybitniejszych rzymskich generałów, takich jak Fabiusz , Metellus , Scypios :

„W ciągu niespełna dziesięciu lat, które trwała jego wojna w Galii, szturmował ponad osiemset miast, podbił trzysta różnych narodów i walczył w kilku zaciętych bitwach z trzema milionami wrogów, z których zabił milion i zrobili jak najwięcej więźniów” .

Wypełniając mandat prokonsula, Cezar przygotowywał swój powrót do Rzymu, podbijając opinię rzymską: odpowiedział na krytykę jego prowadzenia wojny, publikując swoje Komentarze do wojny galijskiej , trzeźwy, ale wyrachowany raport, w którym przedstawia się on na swoją korzyść , a następnie w 51 pne. ne zapowiada budowę wspaniałego i nowego forum , sfinansowanego z łupów Galów, na którym wznosi się świątynia poświęcona Wenus Genitrix, z której ma zejść. Celem Cezara jest teraz kandydowanie w wyborach w 50 r. p.n.e. AD dla drugiego konsulatu w 49 pne. AD , zgodnie z prawem, które narzuca dziesięcioletnią przerwę między poszczególnymi konsulatami. Aby uniknąć prawnego ataku, który zaprzysiągł mu Katon i który uniemożliwiłby mu prowadzenie kampanii, musi zachować mandat prokonsula w Galii i być kandydatem pomimo jego nieobecności w Rzymie. Ale to nie licząc na sprzeciw optymistów, którzy starają się przeszkadzać.

Konflikt polityczny

W Rzymie konserwatyści zrobią wszystko, aby zapobiec proponowanej kandydaturze Cezara. W 50 pne. Pne Cezar prowadzi swoją politykę z dala od Galii Przedalpejskiej : wybiera Marca Antoine trybuna plebsu na następny rok. Spłacając długi trybuna plebsu Kuriona , każe mu puścić Pompejusza i przejść na jego stronę. W końcu neutralizuje jednego z konsulów, Luciusa Emiliusa Paulusa , wpłacając mu na forum fundusze niezbędne do remontu bazyliki Emilia . Z drugiej strony jego porucznik Servius Sulpicius Galba, kandydat na konsulat za 49 lat, zostaje pokonany, a wybrani konsulowie Lucius Cornelius Lentulus Crus i Caius Claudius Marcellus są do niego zaciekle wrogo nastawieni. Konserwatyści też są aktywni i nawiązują kontakt z Labienusem , najlepszym porucznikiem Cezara.

Pod koniec roku 50 p.n.e. J.-C. , pierwsze podania broni pozostają w sposób legalny i odbywają się w Senacie . Trybun Curion proponuje, aby Pompejusz i Cezar jednocześnie oddalili swoje wojska, konsulowie są temu przeciwni. Senat postanawia, że Pompejusz i Cezar wyślą legion, aby przygotować się do wojny z Partami . Pompejusz Wybiera ja re legion którą pożyczył Cezar, Cezar zwraca XV th i musi zbyć dwa legiony tak (mimo to zachowuje dziewięć jeden towarzyszy Galii Przedalpejskiej inni zimują w Galii). Pompejusz wysyła te dwa legiony, aby zajęły swoje zimowe kwatery w południowych Włoszech. Po drodze ich oficerowie angażują się w intensywną pracę dezinformacyjną, twierdząc, że Cezar stał się ohydny i znienawidzony przez swoich żołnierzy, i nakłaniają Pompejusza do niedoceniania go.

Nadal przez Curiona i Marka Antoine'a, obecnie trybuna, Cezar próbuje nowej propozycji: zgadza się zachować tylko dwa legiony i rząd Galii Przedalpejskiej i Ilirii , pod warunkiem, że jego kandydatura na konsulat zostanie zaakceptowana. Pomimo poszukiwania kompromisu przez Cycerona , Cato odmawia narzucania państwu przez zwykłego obywatela swoich warunków; nowy konsul Lentulus traci panowanie nad sobą i wyrzuca z Senatu Kuriona i Marka Antoine'a. Historyk Velleius Paterculus oskarży Curiona o odpowiedzialność za to pęknięcie, a Appian przedstawi Marca Antoine'a jako inicjatora sporu. Według Plutarcha „dało to Cezarowi najbardziej zwodniczy ze wszystkich pretekstów” : zaatakować trybunów plebsu, świętych przedstawicieli ludu. Senat dekretuje, że Cezar musi zrezygnować ze stanowiska gubernatora i powrócić do Rzymu jako osoba prywatna.

Na szczyt państwa

Wojna domowa Cezara i Pompejusza

Cezar może przedstawiać się jako ofiara zaciekłości konserwatystów i jako obrońca trybunów plebsu. Podejmując inicjatywę nielegalności, postanawia 11 stycznia 49 pne. AD wkroczyć do Włoch pod bronią i przekroczyć Rubikon , rzekę wyznaczającą granicę między Włochami a Galią Przedalpejską . Plutarch i Swetoniusz inscenizują ten historyczny punkt zwrotny i przypisują Cezarowi cytat „ Alea jacta est ” ( „Czar rzucony” ), co oznacza, że kusił przeznaczenie. Dla Cezara są tylko dwa skutki: śmierć i hańba lub zwycięstwo i władza. Opiera się na śmiałości i szybkości swoich ruchów wojskowych oraz na doświadczeniu i lojalności swoich legionów, a od okrucieństw poprzedniej wojny domowej wyróżnia się polityką ułaskawienia, nie stosując ani zakazów, ani represji.

Cezar zdobywa port w Rimini i szybko posuwa się w kierunku Rzymu, nie napotykając oporu i dodaje do swoich sił trzy legiony, które Pompejusz zaczął zbierać. Pompejusz odzyskuje wojska w Kapui i wraca do Brindisi, skąd pisze do wszystkich gubernatorów prowincji, by zmobilizować się przeciwko Cezarowi. Konsulowie, Cato , Bibulus, a nawet umiarkowani senatorowie, tacy jak Cyceron, uciekają w pośpiechu, dołączają do Pompejusza w Brindisi i wyruszają do Dyrrachium w Epirze . Bez floty Cezar nie może ich ścigać.

W ciągu kilku dni spędzonych w Rzymie uspokoił senatorów, którzy tam pozostali, zaoferował ludowi rozdanie pszenicy, obiecał darowiznę w wysokości 75 denarów każdemu obywatelowi oraz nadał obywatelstwo rzymskie mieszkańcom Galii Przedalpejskiej . Po tym czasie ludzie wyznaczą go na dyktatora podczas jego nieobecności. Zapewniony o poparciu Włoch powierza zarządzanie Rzymem Lepidusowi , wysyła Kuriona w celu zajęcia Sycylii i Sardynii , gwarantując dostawę pszenicy do Rzymu, uwalnia byłego króla żydowskiego Arystobula II , by „wysłać dwa legiony do Syrii i zapobiec mobilizacji wojsk Pompejusza . Ale zwolennicy Pompejusza zatruwają Arystobula.

To właśnie wtedy Cezar postanowił udać się do Hiszpanii, aby uchronić siedem legionów, które Pompejusz wciąż miał na Zachodzie, zanim nawet pomyślał o ściganiu swojego rywala środkami morskimi, których i tak nie miał. Nie mając nic więcej do obaw po stronie Rzymu, Cezar wybiera drogę do Galii zaalpejskiej i, kurczowo trzymając się Ligur z Ventimiglia , wkrótce znajduje się u bram Marsylii . Greckie miasto odmawia mu wstępu, ukazując fasadę neutralności w konflikcie między dwoma mężczyznami, ale potajemnie łączy się z Pompejuszem. Cezar na próżno próbuje przekroczyć mury obronne miasta, ale Massalioci odpierają jego ataki tak dobrze, że woli kontynuować swoją podróż w kierunku Hiszpanii, pozostawiając trzy legiony, dowodzone przez Treboniusza , aby kontynuować oblężenie, podczas gdy on rozkazuje Brutusowi zorganizować blokada morska. Kiedy rok 49 p.n.e. ne kończy się, Cezar jest panem Włoch, Galii i Hiszpanii, ale jego porucznicy ponieśli niepowodzenia: Kurion zginął w Afryce , Gajusz Antoniusz został wzięty do niewoli w Ilirii , a jego najlepszy porucznik, Tytus Labienus , dołączył do obozu Pompejusza, który wzniósł armia nad wschodnimi prowincjami i sprzymierzonymi królestwami Rzymu. Flota pompejańska kontroluje Adriatyk , gotowa do lądowania we Włoszech.

W następnym roku, w styczniu 48 p.n.e. AD , Cezar zostaje wybrany konsulem ; realizując strategię opartą na inicjatywie i szybkości poruszania się, podjął niemałe ryzyko przeprawy przez Adriatyk zimą i zaskoczył Pompejusza w Epirze . W trudnej sytuacji podczas oblężenia Dyrrachium, gdzie zamknął Pompejusza na cztery miesiące, Cezar musi się wycofać, przyciągając Pompejusza do Tesalii . W sierpniu 48 pne. J.-C. , popychany przez swoją świtę, Pompejusz akceptuje zaciekłą bitwę. Mimo przewagi liczebnej został pokonany w Farsalii . Cyceron i Brutus udają się do Cezara, który serdecznie ich wita. Katon i Labienus uciekają do Afryki , Pompejusz szuka schronienia w Azji , potem na Cyprze , skąd dociera do Egiptu , myśląc o znalezieniu pomocy u młodego faraona, którego ojca niegdyś chronił.

Cezar przybywa do Aleksandrii na początku października 48, gdzie z przerażeniem odnajduje ciało Pompejusza, zamordowanego z rozkazu młodego Ptolemeusza XIII . Cezar spędza zimę 48/47 w Aleksandrii, po czym rozpoczyna się wojna między Ptolemeuszem a Cezarem. Ten ostatni ma tylko niewielki personel i musi prowadzić trudną walkę; podczas zaręczyn na wyspie Faros jest nawet zmuszony do ucieczki pływając i porzucenia ciężkiego płaszcza imperatora , który natychmiast odzyskał jego przeciwnik, który ustawia go jako trofeum. Wyszedł zwycięsko z konfrontacji w marcu 47 i zdetronizował młodego władcę na rzecz Kleopatry VII i najmłodszego z jego braci.

Z Egiptu Cezar udał się do Azji (lipiec - sierpień 47 p.n.e. ), aby stłumić Farnace II , syna byłego króla Pontu Mitrydatesa , który wykorzystał wojnę domową do odzyskania terytoriów i potwierdzenia swojej władzy. Piątego dnia po przybyciu, w czterogodzinnej walce iw jednej bitwie ( bitwa pod Zelą ), Cezar miażdży i detronizuje Farnace. Z tej okazji napisał do Senatu te słynne słowa: „ Veni, vidi, vici ”, aby wyrazić łatwość, z jaką pokonał swego przeciwnika.

Po powrocie do Włoch Cezar musi stawić czoła niesubordynacji żołnierzy stacjonujących w Kampanii . Przyjmuje ich w Rzymie i udaje mu się doprowadzić do porządku pod groźbą odprawienia.

Następnie Cezar udał się do Afryki pod koniec 47 roku p.n.e. AD , gdzie spędza zimę. Zniszczył w bitwie pod Tapsus Armią Republikańską, dowodzącą, że Metellus Scipio i Cato z Utica oraz ich sojusznik, król Numidyjczyk Juba I st (luty 46 pne ); Metellus Scipio i Juba giną w bitwie, Cato popełnia samobójstwo w Utica, aby uniknąć pojmania, Titus Labienus schroni się w Hiszpanii. Do podbojów Cezara dołącza aneksja Numidii .

Poczwórny triumf 46 pne. J.-C.

Kiedy Cezar powrócił do Rzymu, powrócił pokój, Włochy nie doświadczyły okrucieństw poprzednich wojen domowych. Wszyscy pisarze będą wychwalać łaskę Cezara, który bez ograniczeń witał Pompejusza, który poddał się i nie stosował proskrypcji wobec klasy politycznej. Cezar może ogłosić ludowi, że aneksja Galii i Numidii oraz protektorat nad Egiptem umożliwi obfite pozyskiwanie pszenicy i oliwy oraz definitywnie rozwiąże problemy zaopatrywania Rzymu.

W sierpniu i 46 września Cezar świętował czterokrotnie triumf swoje zwycięstwa nad Galią, Pontem, Egiptem i Numidią. Długość i przepych ceremonii, ogrom łupów przyćmiły wszystkie dotychczasowe triumfy. Na każdej ceremonii Cezar ubrany na fioletowo przemierza Świętą Drogę w rydwanie , za nim podążają łupy, jeńcy, żołnierze, którzy mają pełną swobodę w intonowaniu najśmielszych dowcipów na jego temat. Aby udać się na Kapitol, aby złożyć ofiarę w świątyni Jowisza Kapitolińskiego , rydwan Cezara przejeżdża między dwoma rzędami słoni trzymających pochodnie.

Cezar oferuje ludziom przedstawienia teatralne, wyścigi, potyczki atletów, pokazy myśliwskie i gladiatorskie, rekonstrukcje walk lądowych i morskich, przy czym ta ostatnia jest pierwszą naumachią pokazaną w Rzymie. Bankiety publiczne gromadzą blisko 200 000 gości. Sprzedaż łupów przynosi ponad 600 milionów sestercji , a pieniądze są rozdzielane w czasie powodzi: 75 denarów obiecanych przez Cezara otrzymuje każdy obywatel , 25 denarów więcej w celu zrekompensowania zwłoki, legioniści otrzymują po 24 000 sestercji każdy i dużo ziemi. Czynsze poniżej 1000 sestercji w Rzymie i mniej niż 500 sestercji we Włoszech są anulowane.

Większość roszczeń popularyzatorów jest już spełniona, a Cezar podejmuje reformy konieczne dla administracji świata rzymskiego. Zlecił spis ludności i obniżył liczbę odbiorców dystrybucji pszenicy. Zrekompensował ten środek, instalując 80 000 biednych obywateli i zdemobilizowanych żołnierzy w nowych koloniach w prowincjach, w tym w Kartaginie i Koryncie, które odbudował.

Władza absolutna i eliminacja ostatnich Pompejuszów

Pokój trwa tylko kilka miesięcy. W 46 pne. AD , ostatnie siły stronnictwa pompejańskiego powstały w Hiszpanii, dowodzone przez Pompejusza Młodszego , syna Pompejusza, i Tytusa Labienusa . Konsul po raz czwarty Cezar przybywa na przymusowe marsze w Hiszpanii w grudniu 46 pne. Ta wojna jest długa i bezlitosna, z egzekucjami po obu stronach. Cezar ukończony w kwietniu 45 pne. AD jego ostatnich przeciwników w Mundzie , w najbardziej zaciekłej bitwie wojen domowych. Opóźniony chorobą, jego młody siostrzeniec Oktaw dołączył do niego w Hiszpanii pomimo niebezpieczeństw podróży, co Cezar bardzo cenił. W ostatnim pisanym przez siebie testamencie zadeklarował adopcję Oktawiana i wyznaczenie go na głównego dziedzica z Kwintusem Pediusem jako kolejnym spadkobiercą , jego drugim bratankiem, który walczył u jego boku w Hiszpanii.

Wrócił do Rzymu w październiku 45 pne. Pne Cezar świętował tam swój piąty triumf . Cezar popełnia błąd polityczny, na który zwróci uwagę Plutarch: rządy chcą, aby triumf uhonorował zwycięstwo nad ludem wroga Rzymu, co nie ma miejsca w tej wojnie domowej. Ani Pompejusz, zwycięski nad Sertoriusem , ani Sylla, zwycięski nad marianistami, nie świętowali triumfu. Ponadto Cezar przyznaje dwa inne triumfy, Fabiuszowi i jego bratankowi Kwintusowi Pediusowi . Tu znowu jest to odejście od obyczajów, które zastrzegają triumf dla obdarzonego imperium generałem, a nie dla jego poruczników.

Cezar, mianowany na dziesięć lat dyktatorem, jest teraz ośrodkiem władzy; odbudował siłę Senatu, skreślił niektórych senatorów odpowiedzialnych za wstrząsy w ich prowincji i zarejestrował tam przedalpejskich Galów i Hiszpanów , co zapoczątkowało awans prowincjonalny. On sam mianuje sędziów, z wyjątkiem trybunów plebsu i edylów plebejskich, wciąż wybranych, i mianuje konsulów tylko na kilka dni urzędowania. Uzyskanie tytułu, korzyści lub przysługi uzależnione jest od jej akceptacji. Tak więc Cyceron przez pełne uwielbienia przemówienia, w których łaskę Cezara określa jako „boską”, ułaskawił kilku swoim przyjaciołom.

Cyceron proponuje uhonorowanie Cezara, pozostali senatorowie idą w coraz bardziej wygórowanej licytacji. W ten sposób Cezar otrzymuje imię Wyzwoliciela i tytuł Imperatora, który można przekazać jego potomkom, choć nie ma już dzieci. Zreformował kalendarz , miesiąc Kwintylis został przemianowany na jego nazwisko, Iulius . Pompejusz miał zaszczyt nosić emblematy triumfu, fioletową szatę i wieniec laurowy, gdy w Rzymie obchodzono igrzyska . César otrzymuje ten sam zaszczyt, ale na mocy dekretu Senatu na stałe, korona pozwalająca mu w szczególności ukryć łysinę, którą źle popierał z powodu wielu drwin; może siedzieć na pozłacanym siedzeniu. Niektóre przywileje przyznawane przez senatorów idą aż do ekstrawagancji, jak na przykład pozwolenie na handel ze wszystkimi kobietami, których chce. Według historyka Diona Cassiusa senatorowie działają z nadmiaru pochlebstw lub kpiny. Bardziej niepokojący, zdaniem Plutarcha, jest dla niektórych manewr mający na celu zdyskredytowanie Cezara i uczynienie go wstrętnym oraz przygotowanie większej liczby pretekstów, by pewnego dnia go zaatakować.

Zabójstwo i pogrzeb

Spisek

Sam mianując wyższych sędziów, Cezar zatrzymuje korupcyjny cykl rujnujących kampanii wyborczych finansowanych przez wymuszenia finansowe na prowincjach i zmniejsza ich ciężar; ale to zmniejsza zyski celników i zastępuje rywalizację polityczną arbitralnością i niegodnym pochlebstwem, które budzą sprzeciw: na rok 44 pne. AD , Cezar wyznacza Marc Anthony jako konsula i Marcus Junius Brutus i Kasjusz jako pretorów . Według Plutarcha rozczarowanie Cassiusa, który liczył na konsulat, jest jednym z powodów, które skłoniły go do spisku. Wszyscy historycy rzymscy przedstawiają go jako głównego inicjatora spisku. Kasjusz stopniowo gromadził koterię przeciwników, dawnych Pompejuszów ułaskawionych przez Cezara, ale także, zauważmy nowożytnych historyków, cezarów, którzy służyli w czasie wojen galijskich, w tym Decymusa Juniusza Brutusa Albinusa i kilku innych. Ten ostatni prawdopodobnie obawiał się wyprawy wojennej, którą Cezar szykuje przeciwko Partom, po której nastąpi powrót Scytów i Germanii .

Spiskowcy szukają w Marku Juniuszu Brutusie idealnego przywódcy symbolicznego: nosi on mityczne imię Brutusa, który wypędził ostatniego króla Rzymu Tarquina Wspaniałego . Bratanek i wielbiciel Cato, Brutus, często uważany za stoika, ale w rzeczywistości znacznie bliższy Akademii, mógł również znaleźć w swoich filozoficznych przekonaniach powody do działania przeciwko „tyranowi”. Ożenił się z Porcią , córką Katona i wdową po Bibulusie , i dlatego jest moralnym spadkobiercą ostatnich republikanów. Cezar obsypał go jednak łaskami i mianował pretorem miejskim . Spiskowcy przyjmują więc podejście psychologiczne: każdego dnia na trybunale, któremu przewodniczy Brutus, pojawiają się anonimowe wiadomości wzywające łowcę królów Brutusa: „Brutusie, śpisz, nie jesteś prawdziwym Brutusem!” Następnie Cassius przekonuje Brutusa do działania przeciwko Cezarowi. Przedstawienie Brutusa jako inspiratora spisku przeciwko Cezarowi pozwala zjednoczyć innych przeciwników.

Pogłoski o spisku docierają do Cezara, który zaniedbuje je, twierdząc, że został poinformowany, a nawet żartując: kiedy dowiaduje się, że Brutus knuje, Cezar odpowiada, szczypiąc się: „Będzie czekać na koniec tego ścierwa!” ” .

14 luty 44 roku pne. AD Senat daje Cezarowi wieczystą dyktaturę. Jego władza jest odtąd nieograniczona, nawet wstawiennictwo trybunów nie może być sprawowane nad jego imperium . Znika wszelka nadzieja na taką abdykację jak Sylla i powrót do przedwojennej Republiki. Cezar podejmuje wtedy zaskakujące decyzje: ogłasza ogólną amnestię i odwołuje swoją osobistą straż.

Kolejna niespójność w oczach rzymskich historyków, Cezar zaniedbuje wróżby : ostrzeżenia wróżbitów, ostrzeżenia na okres do Id marcowych , koszmar jego żony Kalpurni w przeddzień Id. Co najwyżej Cezar, dowiadując się o szkodliwych oznakach zaobserwowanych na ofiarach, przedstawionych na wstępie posiedzenia w Senacie, postanawia nie podejmować tego dnia żadnej ważnej decyzji.

Śmierć Cezara

Konspiratorzy zaplanowali swój atak na Idy Marcowe (15 marca 44 pne ), na początku posiedzenia Senatu w Kurii Pompejej na Polu Marsowym . Tylko Cezar jest na celowniku, towarzyszący Cezarowi Marc Antoine zostaje odciągnięty przez fałszywych adwokatów, podczas gdy Cezara otacza grupa konspiratorów. Metellus upewnia się, że Cezar nie nosi żadnej ochrony i wszyscy go atakują: upada z 23 ranami kłutymi. Ostateczny cios pochodzi od Brutusa . Ostatnie słowa Cezara byłyby skierowane do niego, po grecku, a nie po łacinie, jak to potwierdził opat Lhomond w 1779 r. „ Ty też, mój synu ”. Zawsze kontrowersyjne wyrażenie „mój syn”, przetłumaczone z greckiego τέκνον , powinno być raczej rozumiane jako „moje maleństwo”, „moje dziecko”, tłumacząc emocjonalną więź między dwoma mężczyznami znacznie bardziej niż rodzinę, według Carcopino . Służyło to jako podstawa do błędnego przekonania, że Brutus był adoptowanym synem Cezara.

Nie mniej niż jedenastu starożytnych autorów zgłosiło atak, z mniej lub bardziej szczegółowymi informacjami. Jeśli fakt jest dobrze znany, analiza jego przyczyn jest delikatna. Oficjalnie spiskowcy wyeliminowali Cezara, aby uniemożliwić mu objęcie władzy królewskiej i uratować republikę. Oskarżenie o aspiracje do tronu było niemal rytualną próbą zamiaru rzymskich konserwatystów wyeliminowania każdego polityka, który był zbyt przychylny popularnym żądaniom. Pisarze rzymscy odnotowali tak wiele wskazówek, które mogą wspierać to podejrzenie:

krążą pogłoski, że Cezar otrzyma tytuł króla za swoją wyprawę na Wschód, gdyż według proroctwa Księgi Sybilli tylko król mógł pokonać Partów;
wracając z Alby, Cezar jest witany przez swoich zwolenników imieniem króla, co wzburza tłum. Odpowiada, że nie nazywa się go królem, ale Cezarem, i kontynuuje swoją drogę nieszczęśliwy;
kiedy senatorowie przychodzą do galerii forum, aby ogłosić mu nowe zaszczyty, na które na niego głosowali, nie wstaje, lekceważąc Senat;
15 lutego w święto Lupercalia , Marc Antoine oferuje cesarzowi diadem królewski, który odrzuca na okrzyki tłumu. Marc Antoine nalega, a odmowa Cezara ponownie spotyka się z uznaniem. Cezar kazał nosić ten diadem w świątyni Jowisza Kapitolińskiego ;
pewnego ranka znajdujemy posągi Cezara zwieńczone kapelą królewską. Interweniuje dwóch trybunów plebsu, którzy porywają ich i aresztują cesarskie cesarskie, które witało Cezara imieniem króla. Cezar reaguje usuwając te trybuny.

Według Plutarcha , kilka znaków przepowiadało śmierć Cezara, takie jak brakujące serce zwierzęcia, które złożył w ofierze.

Plutarch twierdzi również, że Cezar chciał zniszczyć Republikę i zostać królem. Wśród współczesnych historyków Jérôme Carcopino podąża za tą radą, a Joël Schmidt widzi w tej liście tyle gestów, których chciał Cezar, aby zbadać rzymską opinię na temat pomysłu koronacji go na króla. Inni współcześni historycy są bardziej ostrożni w interpretacji elementów przytoczonych przez Plutarcha i Swetoniusza: dla Marcela Le Glay trudno jest oddzielić rzeczywistość od plotki, a jeśli Cezar sam nie chciał królowania, niektórzy z jego świty chcieli tego, a Rzymianie w to wierzyli lub udawali, że w to wierzą. Christol i Nony przypominają, że César „zawsze wiedział, jak zmienić zdanie na temat swoich prawdziwych intencji” i uważają, że tego problemu nie da się rozwiązać. Co więcej, Ronald Syme uważa, że ten problem „nie musi być stawiany. Cezar został zabity za to, kim był, a nie za to, kim mógł się stać. Zakładając dyktaturę na całe życie, wydawał się wykluczać jakąkolwiek nadzieję na powrót do normalnego i konstytucyjnego rządu. Teraźniejszość była nie do zniesienia, przyszłość zablokowana ”.

Ale Swetoniusz komplikuje analizy końca Cezara, otwierając kolejny utwór: Cezar miałby taką śmierć, jakiej pragnął. Tu znowu Swetoniusz podaje swoje wskazówki:

według niektórych rodziców nie chciałby żyć dłużej i wolałby raczej poddać się spiskom niż mieć się na baczności;
podczas bankietu w Lepidus na filozoficzne pytanie o preferowany rodzaj zakończenia Cezar odpowiedział „nagłe i nieoczekiwane”;
odwołanie jego osobistej straży miesiąc wcześniej, które odsłoniło go bez ochrony;
obojętność na ostrzeżenia o spisku i niekorzystne prognozy.

Współcześni historycy rozwinęli tę tezę, uzasadniając postawę Cezara jego postrzeganiem choroby, która go osłabiła. Niemniej jednak preferencje dla krótkiej i nieprzewidzianej śmierci są przecież przyziemne, a według Régis Martin, wiara Cezara w jego ochronne szczęście ( Fortuna ) i jego pewność, że jego strata spowoduje wojnę domową, może również wyjaśniać jego zachowanie.

Pogrzeb i testament

Cezar wyznaczył w testamencie trzech spadkobierców, wnuków swoich sióstr, a mianowicie Oktawiana , Lucjusza Pinariusza Scarpusa i Kwintusa Pediusa . Zapisał trzy czwarte swojego spadku pierwszemu, a pozostałą ćwiartkę pozostałym dwóm. W ostatniej klauzuli testamentu Cezar przyjął Oktawiana, przyszłego cesarza Augusta , i nadał mu jego imię. Wreszcie zapisał ludowi rzymskiemu swoje ogrody nad Tybrem i trzysta sestercji na głowę.

20 marca ustawiono stos na Polu Marsowym , w pobliżu grobu jego córki Julii, i oczywiście można sobie wyobrazić dramatyczne skutki tej bliskości. Ciało Cezara, leżące na łożu z kości słoniowej rozciągniętej purpurą i złotem , najpierw umieszczono w złoconej kaplicy, zbudowanej na forum , przed trybuną do orędzi. Na jego czele jego zakrwawiona toga była wystawiona na trofeum. Gdy ciało odpoczywało, twarzą do nieba i nie było widać, nad nim uniesiono woskową podobiznę naturalnej wielkości, aby tłum mógł kontemplować dwadzieścia trzy rany (według innych autorów trzydzieści pięć), które zostały brutalnie zadano mu ciało i twarz. Dla podkreślenia hańby tej zbrodni Marc Antoine odczytał w mowie pogrzebowej wykaz zaszczytów przekazanych Cezarowi oraz przysięgę, którą złożyli senatorowie w obronie jego życia. Niektóre wiersze były śpiewane, wśród których wrócił, aby wzbudzić współczucie, cytat pożyczonym od wyroku Arms z Pakuwiusz : „Czy musimy je zapisać, tak aby stały się one moje morderców?” (Biorąc pod uwagę pobłażliwość, jaką Cezar uparcie okazywał Brutusowi , był on szczególnie dobrze wybrany).

Wywrócony przez umiejętną i żałosną inscenizację, wściekły tłum zgromadził wokół łoża pogrzebowego drewno wyrwane z sąsiednich sklepów i wszystko, co mogli zdobyć, aby zbudować stos apoteozy, tak jak to zrobili kilka lat wcześniej dla Clodiusa. " pogrzeb . Weterani jego legionów rzucili tam broń, a niektóre kobiety nosiły biżuterię. Że Żydzi , którzy nie zapomnieli, że cezar pozwolił im podnieść mury Jerozolimy zniszczone przez Pompejusza, zebrał kilka nocy z rzędu wokół jego grobu, aby go opłakiwać.

Mówi się, że kiedy Caius Matius organizował w lipcu -44 roku igrzyska pogrzebowe z okazji rocznicy jego urodzin, na niebie zaczęła świecić kometa Cezara (o wyglądzie poświadczonym także przez chińskich astronomów) i wybuchła Etna , czyniąc jego śmierć kosmiczną. przewrót. W miejscu kremacji jego wnuczkowi i adoptowanemu synowi, przyszłemu Augustowi , wzniesiono świątynię. W dzisiejszych czasach ludzie przyjeżdżają czasem z daleka, aby złożyć kilka kwiatów, wiersz, świecę i uwiecznić pamięć o tym, który chciał być „pierwszy w Rzymie”. Tablica pamiątkowa, którą miasto umieściło dla zwiedzających, zapożycza od Appiena jego relację z wydarzenia:

„… I przywieźli go z powrotem na Forum, gdzie znajdował się starożytny pałac królów Rzymu; plebejusze zebrali wszystkie drewniane przedmioty i wszystkie ławki, którymi Forum było przepełnione, i wszelkiego rodzaju inne podobne rzeczy, a następnie nałożyli na nie bardzo obfite ozdoby procesji, kilka wciąż przyniesionych ze swoich domów, pewną liczbę wieńce i odznaczenia wojskowe: następnie rozpalili stos i nocowali w tłumie przy nim; to tam wzniesiono pierwszy ołtarz, a teraz stoi świątynia Cezara, który, jak wierzymy, zasługuje na cześć jak bóg… ”

Po Cezarze

Spisek nie osiągnął jednak zamierzonych celów, gdyż na prośbę Brutusa oszczędzono konsula Marka Antoniusza , Lepidus stacjonował z wojskami w pobliżu Rzymu, podczas gdy Oktawian , który był w Epirze , wymknął się spod kontroli. Z drugiej strony atak na Cezara pokierował pretendentami do jego sukcesji, co zrobić: symbolicznie zlikwidowali dyktaturę rzymskich magistrat i zastąpili ją pięcioletnim triumwiratem . Polityka łaskawości dowiodła swego samobójczego niebezpieczeństwa, triumwirowie rozpoczęli falę krwawych proskrypcji, po których nastąpiła 14-letnia wojna domowa przeciwko zabójcom Cezara, przeciwko Sekstusowi Pompejuszowi , a następnie między triumwirami. Oktawa wygrała w 31 pne. AD i został Augustem , jedynym i absolutnym panem Imperium. Potwierdził i kontynuował reformy zainicjowane przez Cezara, organizując imperium, które zostało spacyfikowane, ustabilizowane i zarządzane bardziej sprawiedliwie . Podobnie jak August i większość cesarzy po nim, Juliusz Cezar został deifikowany po jego śmierci.

pisarz Juliusz Cezar

Poza karierą polityczną i wojskową Juliusz Cezar pasjonował się także listami, gramatyką, retoryką i poezją, zgodnie ze szczególnie zaawansowanym wykształceniem literackim, jakie otrzymał. Większość wskazań pochodzi od Swetoniusza (§ LV-LVI). Większość jego dzieł zaginęła, podobnie jak ogromna większość literatury starożytnej .

Komentarze i cesarskie ciało

Z różnych pism, które skomponował, pozostaje tylko korpus jego Komentarzy ( Commentarii rerum gestarum ):

Z Bello Gallico , Komentarze do wojen galijskich , opowiadające o kampanii Cezara w Galii.
Z Bello Civili , Komentarze do wojny domowej , dotyczące wojny domowej przeciwko Pompejuszowi.

Ich warunki redakcyjne nie są dobrze znane, przeciwstawiając się dwóm zasadniczym tezom: po pierwsze to o redagowaniu jak i kiedy, z publikacją co roku; potem jednorazowy esej na koniec każdej wojny, z wyborem najważniejszych wydarzeń. Charakter prac, komentarzy sugeruje, że pierwsza opcja jest słuszna. Nieliczne sprzeczności między różnymi książkami również przemawiają za pisaniem naprzemiennym, nawet jeśli te sprzeczności w pracy mogą w równym stopniu przemawiać za szybkim pisaniem, w pośpiechu, pod koniec wojny, o szybką publikację. Struktura lat też nie jest decydująca, gdyż jest to tradycja odziedziczona po rzymskich kronikach, dodana do samego charakteru zgłaszanych działań wojennych, które w złej porze roku są przerywane na kilka miesięcy. Ta idea corocznego pisania jest więc teraz odrzucona: pewne informacje z pierwszych ksiąg zakładają, że Cezar wiedział o późniejszych wydarzeniach, pokazując, że całość była sporządzana kilka razy, ale pisana pod koniec każdej wojny. Pewne fragmenty księgi I odnoszące się do sojuszu między Boii i eduowie lub do zdrady Commios zostały napisane w ten sposób po 52 , prawdopodobnie po Gergowii i Alésia . Przyjmuje się zatem, że pierwsze 7 ksiąg zostało napisanych jesienią 52 roku p.n.e. AD, w następstwie bitwy pod Alezją, sukces zapewniający trwałą stabilność podboju poprzez definitywne zakończenie zorganizowanego oporu galijskiego: praktycznie dobiegła końca, wojna mogła zatem zostać poproszona o przygotowanie się do powrotu do Rzymu i jego kandydatury na sekundę konsulat. Tezie redakcji w 52 można zaliczyć treść listu Celiusza do Cycerona, napisanego w maju 51, w którym mówi się, że krążą tylko pogłoski i pogłoski dotyczące wojny Cezara w Galii.

Cezarowi przypisuje się także inne dzieła. Wiemy jednak, że są one apokryficzne , dlatego na określenie tych dzieł mówimy „ Pseudo- Cezar” lub „ Ciało Cesarskie ” . Relacje te są niewątpliwie spisane przez świadka bliskiego komentowanym wojnom, z wykorzystaniem informacji i osobistego dziennika pokładowego, połączonego z notatkami Cezara. Styl jest jednak mniej łatwy, z mierną retoryką, która zdaje się wskazywać filologom, że to nie Cezar pisał te teksty (a autorzy nie starali się naśladować). Niektóre hipotezy wskazują jednak, że prace te zapoczątkował Cezar, ale były niedokończone. Wydawałoby się zgodnie z hipotezą, że pisma te byłyby anonimowymi uzupełnieniami dzieła Cezara, które tworzyłyby ciągłą całość, redaktorzy mieliby dostęp do jego archiwów i korespondencji, a Cezar miałby w dłuższej perspektywie projekt włączyć je. Autorzy są nieznani, style zbytnio się różnią, by mogły pochodzić z tej samej ręki, Swetoniusz według plotek uważa, że chodzi o jednego z generałów Cezara, Aulusa Hirtiusa lub Caiusa Oppiusa . Swetoniusz jednak pomyliłby kontynuację opowiadania i napisanie przedmowy, a jej hipoteza została niedawno skrytykowana. Autorzy tych opowieści byli naocznymi świadkami opowiadanych wojen, Oppius nie brał w nich udziału, tylko Hirtius uczestniczył w wojnie aleksandryjskiej, który zamierzał kronikować ten epizod, ale kiepski styl sprawia, że bardziej podejrzane jest dzieło niedokończone, szkic lub dzieło przewodnika (możliwe, że to on napisał tę historię, ale potem zaginął, a obecnie znane teksty zostałyby wstawione w zastępstwie). Stwierdza się, że nawet dla Swetoniusza atrybucja jest i nadal jest niepewna.

Od Bello Alexandrino (w) „O wojnie w Aleksandrii”, opowiadający o kampanii Cezara w Aleksandrii .
De Bello Africo (en) , „O wojnie afrykańskiej”, opowiadający o kampanii Cezara w Afryce Północnej .
De Bello Hispaniensis (w) „O wojnie w Hispanii”, opowiadający o kampanii Cezara na Półwyspie Iberyjskim .

Cezar, historyk?

Dzieła te przypisywane Cezarowi stanowią wzór gatunku wspomnień historycznych ( Strabon tłumaczy termin komentarze przez „ὑπομνήματα”, wspomnienia) czy pamiętnika wojennego ( Plutarch mówi o efemerydach, „ἐφημερίδες”), choć „nie ma innego terminu niż „notatki osobiste” wydają się wystarczająco jasne, aby przekazać intencje i sposoby pisania takiego dzieła. Obiektywizm i ideologia rządząca organizacją i treścią tych prac wciąż wzbudza debaty i pracę historyków. Rzeczywiście, dzieła te służą politycznej komunikacji Cezara i dlatego ich trafność – jeśli nie ich neutralność i kompletność – można całkiem zakwestionować lub zakwestionować w próbie wykrycia dobrowolnych wypaczeń historycznych pozostawionych przez polityka w jego pracy jako pisarza.

Natura i cel cesarskiego komentarza jest od dawna przedmiotem dyskusji: czy jest to próba uzasadnienia politycznego i publicznego? Jak Cezar godzi troskę o uzasadnienie z troską o wiarygodność i dokładność faktów? Jakie są dobrowolne deformacje znalezione w pracy? Jedno jest pewne: nikt nie był w lepszej pozycji niż Cezar, aby opowiedzieć tę historię, ale nikt nie był tak dobrze przygotowany, jak on, by ją przekręcać, jak mu się podobało. Opowieść o cesarstwie jest więc niezwykle cenna dla historyków, którzy w ten sposób mają do dyspozycji dokument z pierwszej ręki o doskonałej jakości literackiej i merytorycznej, ale także przegląd strategii retorycznej wodza, który stara się ograniczyć swoje niepowodzenia i niepowodzenia poprzez zdwojoną dyskrecję w zakresie im. Dlatego konieczne jest odróżnienie Pamiętników od tego, co byłoby np . Wyznaniami.

Pytanie o historyczną prawdziwość prac cesarskich nasuwa się zatem następująco:

Czy Cezar celowo tworzy niejasne rachunki z powodu braku informacji?
Czy świadomie zmienia prawdę z pragnienia osobistych przeprosin, czy z powodu swoich ambicji politycznych?

Asinius Pollion , zgłoszony przez Swetoniusza , powiedział o komentarzach, że zostały napisane w pośpiechu, z niewielką troską i szacunkiem dla prawdy. Cezar przyjąłby z niewielkim duchem krytycznym historię opowiedzianą przez jego legatów i poruczników. W ten sposób byłby źle poinformowany i nieszczery. Pollion był jednak wielbicielem Cezara, od Rubikonu do Farsaliów , wydawać by się mogło, że jego opinia odnosi się zatem przede wszystkim do Komentarzy do wojny secesyjnej (sam był autorem dzieła o podobnej tematyce i tytule), a nie Wojna galijska .

Mimo to wydaje się, że Cezar miał źródła z pierwszej ręki do sporządzania swoich komentarzy: bezpośrednich świadków – których był częścią – oraz raporty od swoich poruczników i posłów o oddziałach w Galii na innych teatrach operacyjnych niż jego. Szacuje się, że jej źródła historyczne są dobre, a nawet doskonałe, podczas gdy źródła geograficzne są mierne: wiele wskazówek, jakie podaje, aby powiązać topografię celtycką i bretońską i przestrzeń, jest fałszywych. Cezar opierał się więc prawdopodobnie na źle sporządzonych, zbyt starych lub niekompletnych mapach, tak bardzo przybliżenia dotyczące miejsc zdają się mnożyć, a nawet świadczyć o interpolacjach i mimowolnych przemieszczeniach w relacji. Taką słabość geograficzną zazwyczaj przypisuje się osobistemu przekładowi przez Cezara zbioru greckich geografów gorszej jakości, których teksty miał przy sobie; tłumaczenie to zostałoby wlane bezpośrednio w treść tekstu wojen galijskich, aby ozdobić historię ramami opisowymi dotyczącymi fauny i flory na ziemi, aby nadać środowisku wojennym więcej realizmu niż miał przeprowadzone. Wybór ten zależy od charakteru dzieła: napisane w ciągu kilku miesięcy, okoliczności, bez uprzywilejowanego dostępu do lepszej jakości źródeł z zimowej siedziby poza Alpami .

Wynika z tego, że Cezarowi generalnie odmawia się kwalifikatora historyka: dobrowolnie kolorując fakty, mistrza w sztuce przypadkowych przeoczeń, milczącego na temat swojej ambicji maskowanej przez migrację Helwetów w celu wyjaśnienia wybuchu konfliktu, dyskretnego Zyski finansowe, jakie osiągnął z tych lat walki, globalna praca Komentarzy wydaje się bardziej pomnikiem komunikacji politycznej niż dziełem historii, ściśle rzecz biorąc.

Inne zajęcia

Cezar jest znany ze swojej praktyki oratorskiej i retorycznej . Wygłosił co najmniej dwie pochwały ( laudatio ), jedną w roku -68 za ciotkę Julię (fakt cytowania przez Swetoniusza fragmentu wskazuje, że musiał on być opublikowany), a drugą za żonę. Przemówienie do spisku Katyliny zostało skopiowane przez Sallust, ale opublikowane przemówienia były często redagowane. Cezar napisał również w -45 Anticato , odpowiedz na pochwałę , że Cicero wymawiane na rzecz Cato Utica , „ostatni republikański”; dzieło znane jest tylko fragmentarycznie. Jego walory oratorskie dzieliły współczesnych, były chwalone przez Cycerona ( Brutus ), Kwintyliana ( Instytucja Oratoryjna , X, 1) i Swetoniusza, ale krytykowane przez Tacyta ( Dialog mówców , XXI).

Cezar skomponował dwa przemówienia do żołnierzy w czasie wojny w Hiszpanii ( Apud milites ) , które August podejrzewał o kuźnię , a także mowę w obronie Metellusa , która według Swetoniusza jest autentyczna , ale słabo przepisana przez stenografów .

Wreszcie, co ciekawsze, napisał traktat o gramatyce De analogia , w dwóch tomach, w którym eksponuje sporne teorie gramatyczne na temat analogii , a także wiersz zatytułowany Le Voyage .

W młodości był autorem wielu wierszy, z których, dzięki Swetoniuszowi, pozostał na Terence jedynie epigramat, uważany za przeciętny . Według Pliniusza Młodszego ( Listy , V, 3, 5) ich charakter jest lekki. Zostały zakazane przez Augusta, ponieważ wydaje się, że były albo sprzeczne ze skromnością, albo zbyt przeciętne.

Wydaje się, że Cezar w młodości napisał też kilka esejów ( Pochwała Herkulesa , tragedia Edypa , Zbiór niezwykłych słów , ten ostatni to tom apoftek lub Dicta Collectanea ), ale August zakazał ich publikacji po śmierci dyktatora, prawdopodobnie z tych samych powodów co wiersze. Według historyka Pierre'a Grimala te trzy zaginione dzieła zostały prawdopodobnie napisane po grecku .

Dziedzictwo Cezara

Reformy polityczne

Juliusz Cezar, obecnie dyktator , wznowił pewne reformy administracyjne podjęte o pokolenie wcześniej przez poprzedniego dyktatora Syllę . Znowu konieczne jest przystosowanie instytucji do rozszerzania się władzy rzymskiej wynikającej z podbojów na Wschodzie i w Galii oraz oferowanie jej partyzantom obciążeń:

nowy wzrost liczby sędziów: the kwestorów przejść od 20 do 40, pretorów od 8 do 16, miasto radni są obecnie 6. konsulowie są nadal dwa, ale powołanie konsulów suffects oprócz dwóch tytułowych konsulów marek możliwy jest dostęp do większej liczby kandydatów na funkcje prokonsularne .
Cezar przystępuje do bezpośredniego mianowania połowy sędziów, a drugiej połowie rekomenduje kandydatów do wyborów.
odtworzenie sztabu Senatu; straty wojny domowej zostały zrekompensowane przez masową inkorporację nowych członków, w tym prowincjałów galijskich lub hiszpańskich, zwiększając do 800 lub 900 liczbę ustaloną przez Syllę na 600 senatorów.

Dla administracji prowincji Cezar chce uniknąć pięcioletnich mandatów, które praktykowali Pompejusz i on sam; Ogranicza kadencję gubernatora do jednego roku dla propretora i dwóch lat dla prokonsula . Organizację gmin włoskich określa ustawa ramowa, której kopią często postrzegano tablice z Heraklei , chociaż współczesne badania sugerują datowanie znacznie wcześniejsze niż Juliusz Cezar.

Reformy te zostaną utrzymane przez Augusta , pozwolą mu mieć liczną elitę, niezbędną do administrowania Imperium .

Osiągnięcia architektoniczne

Aktywność Cezara jako budowniczego przejawia się kilkakrotnie w jego karierze politycznej. Za każdym razem jego osiągnięcia, zawsze spektakularne, mają na celu wzmocnienie jego prestiżu i popularności.

Pod koniec wojny galijskiej w51 pne J.-C.Cezar rozpoczyna kampanię wyborczą o przyszłą kandydaturę na konsulat. Pompejusz kilka lat wcześniej zbudował pierwszy rzymski teatr z kamienia w Rzymie i nową kurię . Cezar z kolei uruchomił prestiżowy projekt budynku użyteczności publicznej: nowe forum na północ od starego, otwierające jego wschodnią stronę na Argilète . Jest finansowany z łupów Galów i zaczyna się od zakupu ziemi za sumę stu milionów sestercji według Swetoniusza. To Forum Julium ma plan podobny do tego z Forum Pompei, który pochodzi z tego samego okresu: długa prostokątna esplanada zamknięta ogrodzeniem wyłożonym portykami , na dnie której wznosi się świątynia Wenus . Według Appiana , poświęcenie tej świątyni byłoby zgodne z ślubowaniem Cezara, by wznieść świątynię Zwycięskiej Wenus, gdyby odniósł zwycięstwo pod Farsalią . Przed tą świątynią był reprezentowany przez posąg konny.

To nowe forum tworzy zatem oryginalną architekturę, łącząc na podium hellenistyczną agorę i rzymską świątynię , według formuły przyjętej przez wszystkie późniejsze fora cesarskie .

Niekwestionowany Mistrz Rzymu z 46 pne J.-C.Cezar ma teraz wszystkie środki swojej polityki. Zaczął od doraźnych przygotowań do igrzysk świętujących jego triumf: powiększenia końcówek cyrku, budowy stadionu dla zapaśników na Polu Marsowym , wykopania dla naumachie basenu u brzegów Tybru .

Prace podjęte na starym forum doprowadziły do odbudowy Kurii Hostilii , spalonej52 pne J.-C.przez zwolenników Clodius Pulcher . Przewidywane są inne bardziej ambitne projekty: budowa największej bazyliki w Rzymie na miejscu starej bazyliki Sempronia , budowa świątyni Marsa i drugiego teatru kamiennego. Wszystkie te projekty zostaną zawieszone na czas wojen domowych. Oktawa, który został Augustem, doprowadzi je do kresu, kończąc wielką Bazylikę Julia i teatr Marcellusa oraz poświęcając świątynię Mściwemu Marsowi .

Reorganizacja Rzymu

Aby odciążyć zatłoczony Rzym, Cezar przesuwa granice administracyjne i poszerza święty obwód pomœrium do jednej mili rzymskiej (1,5 km ) od starożytnych murów miejskich . Ta miara nie była wystarczająca, ponieważ August pokolenie później poszerzył ten obwód, tworząc czternaście regionów Rzymu .

Nadal dla zarządu Rzymu César kazał policzyć ludność miejską według nowej i oryginalnej metody: obywatele nie byli już wzywani przez plemiona do paradowania przed służbami spisowymi. Spis jest organizowany powiat po powiat i to właściciele wynajmowanych budynków muszą zgłosić najemców. Metoda musiała być skuteczna, bo August ponownie ją podejmie. Nie precyzując wyników tego liczenia Swetoniusz powiedział, że pozwoliło to zmniejszyć z 320 tys. do 150 tys . liczbę beneficjentów darmowych dystrybucji pszenicy ustanowionej przez Klodiusza Pulchera w 58 r. p.n.e. J.-C.

Ostateczna ustawa Cezara, mająca na celu nieco usprawnienie ruchu w aglomeracji o wąskich i zatłoczonych ulicach, zakazuje dziennego ruchu jakimkolwiek pojazdom kołowym, z wyjątkiem procesyjnych pływaków podczas ceremonii i wozów biznesowych, niezbędnych na miejskich placach budowy. Prawo to zostało uchwalone po śmierci Cezara i obowiązywało przez kilka stuleci, dowodząc swojej konieczności. Od Cezara noc rzymska była zarezerwowana dla tranzytu dóbr, ku rozgoryczeniu śpiących i wzbudzania oskarżeń Wojennych i Juwenaliów .

Waluty

Wojny domowe prowadzone przez Cezara nakładają na niego duże potrzeby finansowe, aby utrzymać coraz więcej legionów, które przemieszczają się z jednego sektora do drugiego Imperium. Jest zatem wyposażony od 49 roku p.n.e. J. - C. z warsztatu pieniężnej , która następuje jego ruchy w teatrach w pracy i strajki gatunki pieniężnych, o których rosnące zapotrzebowanie. Ta praktyka nie jest nowa, Senat Rzymski zatwierdził ją dla wielkiego korpusu ekspedycyjnego Lukullusa lub Pompejusza na Wschodzie, ale Cezar zaprzecza temu, przejmując rezerwy Republiki . Ponadto Cezar wnosi dwie wielkie innowacje, które służą jego polityce, którą utrwalą jego następcy Marc Antoine i Octave , a które zostaną zinstytucjonalizowane w ramach Cesarstwa Rzymskiego :

bicie złotych monet;
przedstawienie jego portretu na monetach.

Rzym emitował złote monety tylko tymczasowo, głównie w najtrudniejszych czasach II wojny punickiej i z rezerw metali szlachetnych zgromadzonych przez Senat. W ten sposób kwestia aurei ożywia pomysł czerpania z rezerw, by ratować republikę. Ponadto wysoka wartość tej waluty (aureus za 25 denarów srebra lub 100 sestercji ) ułatwia żołnierzom Cezara ważne gratyfikacje i przyczynia się do ich prestiżu .

Motywy pojawiające się na monetach emitowanych przez Cezara uczestniczą w jego propagandzie: oprócz jego imienia lub portretu, pierwszego za Rzeczpospolitej, pojawiają się głównie następujące motywy:

Najczęstszym tematem jest Wenus z profilu lub w pełnej długości, którą Cezar przedstawia jako swojego przodka;
akcesoria kultu, które przypominają o jego pobożności i cechach przepowiadania i pontifex maximus ;
od zwycięstw , oznak wojskowych oraz trofea zwycięstwa przed Galów .

Kalendarz

Funkcje pontifex maximus sprawowane przez Cezara obejmowały wyznaczanie początku każdego roku. Cezar używa go do reformy kalendarza rzymskiego , tak aby średnia długość roku wynosiła dokładnie 365,25 dni, co jest najlepszym przybliżeniem znanym w tym czasie na Zachodzie. W ten sposób podaje swoje nazwisko do kalendarza juliańskiego . Tę modyfikację kalendarza dokonaną przez Cezara określa rzymski historyk Swetoniusz :

„Ustanowił rok zgodnie z biegiem słońca i skomponował go z trzystu sześćdziesięciu pięciu dni, usuwając miesiąc przestępny i zwiększając o jeden dzień co cztery lata. Aby ten nowy porządek rzeczy mógł rozpocząć się w kalendarzu styczniowym następnego roku, dodał dwa dodatkowe miesiące, między listopadem a grudniem, do tego, w którym ta reforma miała miejsce; i tak było piętnaście miesięcy, ze starym miesiącem przestępnym, który według zwyczaju przypadał w tym roku” .

Tym samym kładzie kres tradycyjnemu kalendarzowi, który wymagał tworzenia każdego roku miesiąca przestawnego na dopełnienie roku słonecznego, o czym świadczy chociażby kalendarz Postów Ancjum .

Tytuł Cezara

Imię Cezar, przyjęte przez Oktawiana jako adoptowany syn Juliusza Cezara, stało się później tytułem noszonym przez wszystkich cesarzy i książąt rzymskich, choć obcym dla rodziny cezarów. Następnie przypisywano go domniemanym spadkobiercom imperium, zwyczaj, który stał się regułą od Dioklecjana . Od tego czasu cesarze przyjęli tytuł Augusta i połączyli z tytułem Cezara księcia, który miał ich następcy. Imię Cezara dało słowo „ Kaiser ” w języku niemieckim , a także słowo „ Car ” (lub „Car”) w języku rosyjskim i bułgarskim .

Etymologia nazwy „Cezar”

Etymologia przydomka „Cezar” – noszonego już przez ojca, dziadka i innego dziadka, być może pradziadka dyktatora – pozostaje nieznana.

Pliniusz Starszy twierdził, że przydomek Cezara mógł pochodzić z faktu, że jeden z przodków Cezara urodził się przez cięcie cesarskie ( cezar , aris : dziecko urodzone przez nacięcie).

Popularna tradycja głosi, że było to wynikiem wyczynu dokonanego podczas I wojny punickiej przez przedstawiciela ludu Julii, który pokonał w walce słonia armii kartagińskiej, odcinając trzony, że zostałby uhonorowany pod pseudonimem Cezor , „slicer”. Następnie punicki termin kesar , „słoń”, nadał cezarowi , a przydomek stał się dziedziczny. Odkrycie monet wyemitowanych na początku wojny secesyjnej, przedstawiających słonia depczącego węża (lub karnyksa) nad imieniem „Cezar”, zdaje się potwierdzać tę tezę. Ten wspaniały przodek został umieszczony około 250 roku p.n.e. AD Ale pierwszym, który nosi ten przydomek, którego historia zachowała ślad, jest Sekstus Juliusz Cezar, który był pretorem w 208 rpne. AD i który miał nieokreślone stanowisko dowodzenia w bitwie pod Cannes w 216 roku .

Wreszcie ostatnia hipoteza wysunięta przez Sekstusa Pompejusza Festusa uważa, że pierwszy Cezar ludu Julia zostałby tak nazwany ze względu na obfite włosy, w łacińskich cezarach .

Łaciński autor Spartianus w swoim dziele Life of Aelius podsumowuje różne możliwe pochodzenie imienia Cezar:

„Domysły, z których zrodziło się imię Cezara, jedyny tytuł, jaki nosi książę, którego życie piszę, wydaje mi się z nimi spokrewniony, powiem, że zgodnie z opinią najbardziej uczonych i uczonych autorów, słowo to pochodzi od tego, co pierwszy, który został tak nazwany, zabił w walce słonia, zwierzęcia zwanego Cezą w języku Maurów; lub o tym, co trzeba było, aby go urodzić, zrobić z matką, która zmarła przed jego urodzeniem, operację zwaną cesarskim cięciem; lub że urodził się z długimi włosami; czy wreszcie, że jego oczy były niebiańsko niebieskie i niezwykle żywe. Ale musimy głosić szczęśliwą potrzebę, jakakolwiek by ona nie była, stworzenia imienia, które stało się tak sławne i które przetrwa wieczność świata. "

Genealogia

Pochodzenie

Pochodzenie Juliusza Cezara

16. Sekstus Juliusz Cezar

8. Kajusz Juliusz Cezar

4. Kajusz Juliusz Cezar

2. Kajusz Juliusz Cezar Strabon
(-135 w Rzymie - -85 w Rzymie )

20. Kwintus Marcius Rex

10. Kwintus Marcius Rex

5. Marcie

1. Juliusz Cezar
(13.07.100 w Rzymie - 15.03.44 w Rzymie )

12. Lucjusz Aureliusz Kotta

6. Lucjusz Aureliusz Kotta
(około -162 - ????)

3. Aurelia Cotta
(-120 w Rzymie - -53 w Rzymie )

14. Publiusz Rutyliusz

7. Rutylia

30. Drusus Drusus

15. Liwia

Rodzina

Genealogia Julio-klaudyjczyków

Marcie

Sekstus Juliusz Cezar

Pinarius

Julia Caesaris Major

Quintus pedius

Marek Atius Balbus

Julia Cezara Mniejsza

Licinia Tertia

Lucjusz Pinarius Scarpus

Quintus pedius

Kajusz Oktawiusz Turinus

Atia Balba Cezonia

Pompejusz

Julia Cezara

Ptolemeusz XV Cezarion

Kajusz Klaudiusz Marcellus Minor

Livie

Marek Klaudiusz Marcellus

Claudia Marcella Major

Marcus Valerius Messalla Appianus

Claudia Marcella Minor

Lucjusz Domicjusz Ahenobarbus

Antonia Starsza

Antonia Młodsza

Nero Klaudiusz Drusus

Vipsania Agrypina

Tyberiusz

Julia Starsza

Marek Wipsaniusz Agryppa

Livilla

Drusus

Marcus Valerius Messala Barbatus

Domicja Lepida Minor

Julia Liwia

Tyberiusz Juliusz Cezar Nero Gemellus

Tyberiusz Klaudiusz Cezar Germanicus Gemellus

Germanik

Agrypina Starsza

Caius Julius Caesar Vipsanianus

Julia vipsania

Lucjusz Juliusz Cezar Vipsanianus

Agryppa Postumus

Messalina

Claude

Agrypina Młodsza

Knejusz Domicjusz Ahenobarbus

Neron

Poppea

Julia drusilla

Claudia Augusta

Jego rodzice

Ojciec Juliusza Cezara, Caius Julius Caesar III , urodzony ok. 135 p.n.e. AD i zmarł w 85 pne. AD , jest synem Caiusa Juliusza Cezara II . Pochodzący z rodziny patrycjuszowskiej z kilkoma konsulami ( Sekstus Juliusz Cezar II i Sekstus Juliusz Cezar III ) sprawował za życia funkcje kwestora ( 99 pne lub 98 pne ) , pretora ( 92 pne ) następnie gubernatora Azji ( 91 pne ) . Zmarł nagle z przyczyn naturalnych w Pisae w 85 rpne. AD .

Jego matka Aurelia Cotta , urodzona w 120 rpne. AD i zmarł w 54 pne. AD lub 53 pne. AD , pochodzi z rodziny plebejskiej i konsularnej (jego trzej bracia byli konsulami ). Dla Tacyta i Plutarcha ucieleśnia rzymską matronę , przykładną przez wychowanie i poświęcenie, jakie przynosi swoim dzieciom i rodzinie, aw szczególności synowi. Wdowiec w 85 p.n.e. AD , nie wychodzi ponownie za mąż i nadal z nim mieszka.

Jej siostry

Z wyjątkiem Cezara, Caius Julius Caesar III i Aurelia Cotta mieli jeszcze dwoje dzieci, dwie córki, Julię Caesaris „Maior” (starą) i Julię Caesaris „Morszą” (młodą).

Niewiele jest informacji o Julii Caesaris „Maior”. Swetoniusz potwierdza istnienie tego ostatniego, gdyż według niego uczestniczyłaby w oskarżeniu Klodiusza Pulchera ściganego o świętokradztwo i cudzołóstwo. Miała co najmniej jednego syna, bo różni autorzy wymieniają część zarezerwowaną dla tego dziecka w testamencie Cezara.

Julia Caesaris „Mała” urodziła się w 101 roku p.n.e. AD i zmarł w 51 pne. AD . Poślubia Marka Atiusa Balbusa, pochodzącego z Arica i jest matką Atii Balba Cezonia i babcią Oktawiana, która zostanie adoptowana przez Cezara i zostanie cesarzem Augustem .

Jego żony

Według Swetoniusza , Cossutia była pierwszą żoną Cezara, z którą rozwiódł się, by poślubić Kornelię (matkę jego córki Julii ) z powodów politycznych: „i chociaż był zaręczony, od dzieciństwa, z Cossutia, z prostej rodziny jeździeckiej, ale bardzo bogaty, odrzucił to, by poślubić Cornélie, córkę Cinny, która była czterokrotnie konsulem ( dimissa Cossutia quae familia equestri sed admorum dives praetextato desponsata furat… )”.

Badanie rzadkich źródeł i zestawienie opracowań na ten temat prowadzi do następującej hipotezy. Cezar, właśnie zakładając męską togę , ożenił się między lipcem 85 p.n.e. z Cossutią z bogatej rodziny zakonu jeździeckiego . AD i lipiec 84 pne. J.-C. (prawdopodobnie za namową rodziców i ze względów finansowych, rodzina niezbyt bogata) i rozwiódł się w następnym roku, pod konsulatem Lucjusza Korneliusza Cinny , z którego poślubił córkę Kornelię (bardziej osobisty wybór odzwierciedlający orientację polityczną, której nigdy później nie zaprzeczano, Cezar, chociaż jeszcze bardzo młody, został głową rodziny po śmierci ojca).

Tymczasem Plutarch nie dostarcza zadowalającego rozwiązania, ponieważ jego relacja z życia Cezara zawiera pewne niespójności:

„Po powrocie kwestora ożenił się po raz trzeci z Pompeją; miał córkę z Kornelii, swoją pierwszą żonę, która później poślubiła wielkiego Pompejusza ”. Fragment zawiera sprzeczność, którą Napoleon III zauważył już w swoim czasie. Wreszcie, jeśli Pompeia Sylla jest trzecią żoną Cezara, a Kornelia pierwszą, to Plutarch nie wspomina o tożsamości swojej drugiej żony. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że Kornelia była drugą żoną Cezara, a Cossutia jego pierwszą.

W 68 pne. BC , po pełnieniu funkcji kwestora w Hiszpanii , Cezar poślubił Pompeję Syllę , ponieważ jego druga żona Kornelia zmarła rok wcześniej.

Pięć lat później, w 63 pne. AD , Cezar zostaje wybrany pontifex maximus i postanawia rozwieść się w związku z rzekomymi powiązaniami między jego żoną a młodym patrycjuszem, Clodiusem Pulcherem .

Wreszcie w 59 pne. AD ożenił się z Calpurnią Pisonis, z którą pozostał związany aż do śmierci w 44 roku p.n.e. J.-C.

Ich dzieci

Cornelia Cinna daje jej jedyne prawowite dziecko, córkę Julię , która urodziła się w 83 p.n.e. AD lub 82 pne. AD i poślubił Pompejusza w 60 pne. AD Zmarła w 54 pne. J.-C.

Podczas pobytu w Egipcie Cezar utrzymywał stosunki z Kleopatrą VII, która później urodziła (ok. 47 p.n.e. , a raczej ok. 44 p.n.e. ) dziecko, Ptolemeusz XV – powiedział Cezarion . Jednak ojcostwo Cezara wobec tego dziecka jest kwestionowane przez historyków i już wkrótce po śmierci dyktatora wydaje się być przedmiotem kontrowersji. Cezarion zostaje zamordowany w bardzo młodym wieku (15 lub 17 lat) przez Oktawiana (przyszłego Augusta ), adoptowanego syna Cezara i pierwszego cesarza rzymskiego .

W 46 pne. ne Cezar, bez prawowitych potomków, adoptuje swojego wnuka Oktawiana testamentem, który zgodnie z rzymskim zwyczajem w przypadku adopcji nazywa się teraz Caius Julius Caesar Octavianus (Oktawian). Później został Augustem , pierwszym cesarzem Rzymu.

Wreszcie Cezar jest być może ojcem Brutusa , którego miałby z Servilią Caepionis w 85 p.n.e. AD Rzeczywiście, Plutarch w swoim dziele Życie Brutusa , Cezar donosi o życzliwości wobec niego i że wiara została nabyta jako naturalny ojciec, dziecko urodziło się w czasie, gdy odwiedzał Servilia Caepionis.

Życie miłosne Cezara

Znakomite miłości

Cezar miał szczególny związek z Servilią Caepionis , matką Brutusa, której pasja do niego była publicznie znana w Rzymie i którą on sam wydawał się szczególnie cenić. Zatem Swetoniusz przywraca różne dary i zalety, że oferowane do ukochanej, w tym perłowym wartości sześciu milionów sestercji.

Cezar miał romantyczne relacje z Eunoé , żony Bogud , króla Mauretanii . Jednak to jego romans z Kleopatrą VII pozostał najbardziej znany. Swetoniusz opowiada, jak udał się w górę Nilu z królową egipską i przywiózł ją do Rzymu, gdzie obsypał ją zaszczytami i prezentami. Był to również dla niego dobry sposób na kontrolowanie Egiptu, w którym były obecne trzy legiony i którego miejsce w dostawach zboża we Włoszech zaczynało dominować. Mimo to Kleopatra jest obecna w Rzymie w momencie zabójstwa swojego kochanka i szybko wraca do swojego kraju po morderstwie.

Reputacja miłosna

Swetoniusz donosi pogłoskę, według której Cezar na początku swojej kariery miałby mieć stosunki seksualne z Nikomedesem , królem Bitynii , w którym odgrywałby bierną rolę: historia podążała za nim przez całe życie. Przejęty przez Cycerona , Kajusza Memmiusza i innych jego przeciwników politycznych, przyniósł mu od Bibulusa , jego kolegi z konsulatu, przydomek „królowej Bitynii”. Podczas jego triumfu w Rzymie, po kampaniach w Galii, jego żołnierze nadal śpiewali: „Cezar ujarzmił Galów, Nikomedes ujarzmił Cezara”. On sam, według Diona Cassiusa , odrzucił oskarżenie, zaprzeczając nawet pod przysięgą.

Dwa wiersze Katullusa sugerują, że César i Mamurra (w) , jego inżynier, byli kochankami; jednak ich autor, Swetoniusz mówi nam, później przeprosił. Co do zarzutu Marca Antoine’a , zgodnie z którym Oktawian dostałby się do adopcji Cezara za cenę przysług seksualnych, przypada on na tego samego Swetoniusza z kategorii najłatwiejszych do odrzucenia „haniebnych odgłosów”.

Cezarowi przypisywano także liczne kobiece podboje, zwłaszcza w szeregach rzymskiego wyższego społeczeństwa: Swetoniusz dodaje do Servilii Caepionis Postumię , żonę Serwiusza Sulpicjusza , Lollię, żonę Aulusa Gabiniusza i Tertullę, żonę Marka Krassusa ; budzi też podejrzenia co do Mucji, żony Pompejusza i Tertii, córki Servilii . To upodobanie Cezara do niedozwolonej miłości śpiewają również wierszem jego żołnierze podczas jego triumfalnych wejść (przypominając, że łysina, na którą cierpiał, była symbolem męskości):

„Obywatele, uważajcie na swoje żony: sprowadzamy łyse cudzołóstwo.
Cudzołożyliście w Galii złotem pożyczonym z Rzymu. "

Słowo, które głosi go „mężem wszystkich kobiet i żoną wszystkich mężów” , które Swetoniusz przypisuje Kurionowi Starszemu , łączy w sobie dwa przypisania „sodomitki” i „cudzołóstwa”. Jak zauważyli Florence Dupont i Thierry Éloi, o ile ta formuła, czytana dzisiejszym spojrzeniem, w dużej mierze tłumaczy obecność Césara w recenzjach „sławnych biseksualistów”, to nie miała tego samego znaczenia dla jego współczesnych, których koncepcje opierały się na innych kategoriach . Społeczeństwo rzymskie nie potępiało obywatela posiadającego partnerów seksualnych obojga płci; z drugiej strony, bierne zachowania seksualne uczyniła oznaką uległości lub niższości niegodnej jej statusu: hańba, która w przypadku Cezara była równoważona, według Evy Cantarelli , przez reputację ciągnionej męskości jego podbojów, zarówno kobiecych, jak i kobiecych. wojskowy. Jednak te dwa symetryczne zarzuty odnoszą się zasadniczo do potępienia tej samej hiperseksualności , niekontrolowanej i poniżającej; Florence Dupont i Thierry Éloi przeczytali tam banał, topos przemówień o „tyranach”, który ma na celu w szczególności, w związku z Césarem, jego rzekome aspiracje do rodziny królewskiej.

Stan zdrowia Cezara

Według greckiego historyka Plutarcha zdrowie Cezara było kruche, gdyż ten ostatni istotnie był narażony na częste bóle głowy i ataki epilepsji .

O tej słabości Cezara i jego złym stanie zdrowia zdaje się również świadczyć Swetoniusz . Swetoniusz podkreśla jednak również wytrzymałość Cezara w chodzeniu lub pływaniu podczas jego kampanii.

Inni autorzy donoszą ze swej strony o dolegliwościach, które wystąpiły pod sam koniec jego życia.

Niemniej jednak Cezar nie mógłby tak skutecznie dowodzić swoimi oddziałami w Galii, gdyby był w złym stanie zdrowia. Jakakolwiek choroba go dotyka, wydaje się, że doświadczył jej tylko z opóźnieniem. Świadectwa jego „padaczki” pochodzą dopiero z ostatnich lat jego życia (do Thapsus i być może do Mundy ). Gdyby było inaczej, Cyceron, który nie nosił tego w sercu, z pewnością nie powstrzymałby się od zaatakowania go w tej sprawie, tak jak zrobił to w sprawie rzekomego romansu z królem Nikomedesem IV Bitynii.

Ponadto diagnoza chorób nie spełniała tych samych kryteriów co dzisiaj, a objawy przypominające te bardzo nieprecyzyjnie opisane przez Plutarcha i Swetoniusza mogą mieć wiele innych przyczyn ( hipoglikemia , dyskomfort nerwu błędnego , uderzenie w głowę, guz , niedociśnienie ortostatyczne itp.). .). Niektórym z tych dolegliwości może również towarzyszyć zmiana zachowania i wydaje się, że miało to miejsce w ostatnich miesiącach, które Cezar spędził w Rzymie przed zamachem. Lektura tych dokumentów, które nie zostały napisane przez współczesnych, nie pozwala na podjęcie ostatecznej decyzji.

Jest też bardzo prawdopodobne, że Augustus dokonywał filtrowania ówczesnych źródeł, cenzurując wszystko, co nie mieściło się w ramach jego propagandy (w tym zwłaszcza dzieła Cezara inne niż Komentarze ) . Cezar zmarł w wieku od 56 do 58 lat, co jest jak na tamte czasy zaszczytnym wiekiem i długą żywotnością. Burzliwe życie, które prowadził, z pewnością odcisnęło swoje piętno, ponieważ sam siebie nie oszczędził.

Według tradycji Juliusz Cezar był leworęczny , ale temu twierdzeniu zaprzecza Pierre-Michel Bertrand.

Prace inspirowane życiem Cezara

Średniowiecze

Juliusz Cezar to jedna z najwybitniejszych postaci historycznych w kulturze światowej. Jego popularność rośnie w XII XX wieku wraz z upowszechnieniem wzoru Dziewięć Preux dziewięć główne postacie historyczne lub mityczne którzy uosabiają ideał rycerza króla. Z tej tradycji do dziś pozostaje królem karo naszych gier karcianych.

Te fakty z Rzymianami na początku XIII -tego wieku , to pierwsza biografia w języku francuskim w całości poświęcony Cezara, zainspirowany dziełami samego Cezara, Lucan , Swetoniusza i Salustiusz ; ten historyczny tekst wykorzystuje również procedury zapożyczone z powieści lub z chanson de geste i będzie miał wielki wpływ na wizerunek Cezara w średniowieczu.

Na początku późnego średniowiecza , św Césaire de Terracina , diakon i męczennik , ponieważ jego nazwa, zastąpionego i christianized pogański kult Juliusza Cezara i rzymskich cesarzy; sprzyja to narodzinom Passio S. Caesarii (Historia życia patrona cezarów rzymskich). Św. Julian, kojarzony we Włoszech ze św. Cezarem, wskazuje, że nazwa kościoła w pałacu cesarskim na Palatynie w Rzymie została zinterpretowana w tytule cesarskim, który pochodzi od Juliusza Cezara.

Od renesansu do współczesności

Cezar zainspirował Williama Szekspira jedną ze swoich tragedii, Juliuszem Cezarem , prawdopodobnie około 1599 roku, po raz pierwszy opublikowaną w folio z 1623 roku .
Śmierć Cezara , tragedia w trzech aktach, napisana przez Woltera w 1731 r. , wydana w 1736 r. i reprezentująca29 sierpnia 1743przez Théâtre-Français . Pracuj nad Gallicą
Juliusz Cezar w Egipcie , opery przez Haendla , powstała w Londynie w 1736 roku w Teatrze Haymarket .
Przedstawia go wiele rzeźb, m.in.:
- Jules César , pełnowymiarowa marmurowa rzeźba wykonana w 1713 roku przez Nicolasa Coustou i François Girardona , na dziedzińcu Pugetów w Luwrze .
- Juliusz Cezar , Ambrogio Parigi , wystawiony w Ogrodzie Tuileries .
Cezar i Kleopatra , sztuka stworzona w 1898 roku przez George'a Bernarda Shawa .

Prace współczesne

Literatura

Niezliczeni historycy podjęli biografie Juliusza Cezara, wśród współczesnych możemy wymienić Jérôme'a Carcopino , Joëla Schmidta , Roberta Étienne'a i Maxa Gallo . Jej życie zostało podjęte w bardziej romantyczny sposób przez takich autorów jak Colleen McCullough i Conn Iggulden .

Komiczny

W komiksach , Juliusz Cezar pojawił się w 1948 roku w Les Aventures d'Alix , przez Jacques Martin . Staje się obrońcą Alix w pierwszym odcinku ( Nieustraszony Alix ), a następnie czyni go swoim wysłannikiem do Egiptu ( Złoty Sfinks ). Następnie pojawia się okresowo w kolejnych przygodach, nigdy nie odgrywając dużej roli.

Juliusz Cezar u szczytu władzy jest od 1959 roku powracającą postacią w komiksie Asterixa , tworzącą humorystyczną (ale nie śmieszną) wizję, która na stałe zagości w powszechnej opinii francuskiej reprezentacji Cezara.

W poważniejszym rejestrze, ale równie dramatycznym co historycznym, César pojawia się także w serialu Vae victis! , wydanej przez Simon Rocca (scenariusz) i Jean-Yves Mittona (rysunek) przez Soleila w 15 tomach w latach 1991-2006. Druga połowa serii to ślady wojen galijskich .

The 2010s ten adaptacji komiksu z La Guerre des Gaules przez Tarek (skryptu) i Vincent Pompetti (remis): tom 1, Gajusza Juliusza Cezara , została opublikowana przez Tartamudo w 2012 roku.

Muzyka

Deszcz Juliusza Cezara , Michel Sardou (1980)
Album Public Glory, Secret Agony autorstwa White Skull (2000), dotyczy Kleopatry VII i Juliusza Cezara
Peplum przez Medina (2008)
helvetios album przez Eluveitie (2012), opowiada o galijskich Wars od celtyckiego punktu widzenia
Invictus przez Ex Deo (2012)

Kino

W kinie Juliusz Cezar pojawia się w wielu filmach poważnych lub komiksowych. We Francji szczególnie przysługiwał mu peplum burleski :

w 1982 roku Dwie godziny do kwadransa przed Jezusem Chrystusem w reżyserii Jeana Yanne'a , w której interpretuje ją Michel Serrault .

Pojawia się także w różnych filmowych adaptacjach Asterixa :

w 1999 roku Asterix i Obelix przeciwko Césarowi w reżyserii Claude'a Zidiego w interpretacji Gottfrieda Johna .
w 2002 roku Mission Cléopâtre w reżyserii i wykonaniu Alaina Chabata .
w 2008 roku Asterix na Igrzyskach Olimpijskich w reżyserii Frédérica Forestiera i Thomasa Langmanna w interpretacji Alaina Delona .
w 2012 roku Au service de sa Majesté w reżyserii Laurenta Tirarda w wykonaniu Fabrice'a Luchini .

Rzadkie występy Juliusza Cezara w nie-burleskowych peplumach we Francji są w następujących filmach, które odtwarzają wojny galijskie :

w 1909 roku , Wercyngetoryks , A cichy krótki film wyprodukowany przez Charles Pathé , wydany w Paryżu 8 stycznia 1909 z kolorowymi scenami.
w 2001 roku Vercingétorix: Legenda o królu druidzie w reżyserii Jacquesa Dorfmanna ; Césara gra Klaus Maria Brandauer . Film ten w momencie premiery został zamordowany przez krytyków, którzy zarzucali mu mimowolny ton komiczny, mdłe dialogi i brak rygoru historycznego.

Juliusz Cezar pojawia się również w niektórych włoskich peplumach, gdzie jest traktowany w znacznie bardziej dramatyczny i poważny sposób, Włosi identyfikują się z Rzymianami w taki sam sposób, jak Francuzi identyfikują się z Galami, stąd głównie burleskowe traktowanie postaci we Francji i szlachetniejszy we Włoszech. We Włoszech pojawia się w szczególności w następujących filmach, które również odtwarzają wojny galijskie:

w 1909 roku , Giulio Cesare , włoski cichy filmu przez Giovanni Pastrone , Giovanni Pastrone w roli Cezara. Film jest adaptacją sztuki autorstwa Williama Szekspira , który opowiada o spisek przeciwko Juliusza Cezara i jego zabójstwo.
w 1914 roku , Juliusz Cezar , włoski cichy filmu przez Enrico Guazzoni z Amleto Novelli w roli Cezara. Film ten jest także adaptacją sztuki Szekspira, która jest kroniką spisku przeciwko Cezarowi.
w 1962 roku Juliusz Cezar, zdobywca Galii , w reżyserii Amerigo Antona , w rolę Cezara wcielił się Cameron Mitchell . Film ten, choć luźno oparty na Komentarzach do wojen galijskich , popełnia tyle błędów historycznych, co film Dorfmanna nakręcony czterdzieści lat później.
w 1964 roku , Fort Alésia , reżyserowany przez Antonio Margheriti , César interpretowany jest przez Alessandro Sperli . Ten film jest domniemanym nanarem, który wyobraża sobie, że Galowie wymyślili tajną broń, aby wygrać wojnę i którą Rzymianie muszą zniszczyć.

Odwrotnie, anglosascy reżyserzy przedstawiają to w bardziej dramatyczny sposób, zwłaszcza w wielu filmowych wersjach Kleopatry :

w 1911 roku , Julius Caesar od Frank R. Benson (w) , Frank R. Benson w roli Juliusza Cezara.
w 1917 roku w Kleopatrze przez J. Gordon Edwards , z Fritz Leiber w roli Cezara.
w 1945 roku César et Cléopâtre , brytyjski film w reżyserii Gabriela Pascala , z Claude Rains w roli Césara.
w 1953 roku , Juliusz Cezar , amerykański film w reżyserii Josepha L. Mankiewicz , oparty na sztuce Williama Szekspira , z Louis Calhern w roli tytułowej.
w 1960 w Spartacusie , amerykańskim filmie w reżyserii Stanleya Kubricka (i częściowo przez Anthony'ego Manna ), z Johnem Gavinem w roli Cezara. W rzeczywistości Cezar dowodził wojskiem dopiero później, będąc wówczas zbyt młodym.
w 1963 roku w Kleopatrze przez Joseph L. Mankiewicz , z Rex Harrison w roli Cezara.

Telewizja

W serialu regularnie pojawia się Juliusz Cezar:

występuje w serialu fantasy Xena, wojowniczka , w latach 1990-2000 ( 1997 , 1998 , 1999 i 2001 ), gdzie gra go Karl Urban .
w Legendy Jutro , on pojawia się w pierwszym i ostatnim odcinku Sezon 3 ( 2017 - 2018 ), gdzie grał przez Simon Merrells .

Ale większość jego występów odbywa się w kontekstach, które twierdzą, że są bardziej z gatunku historycznego:

w 2002 roku Juliusz Cezar (Julius Caius) , niemiecki film telewizyjny w reżyserii Uli Edel . Jego rolę gra Jeremy Sisto .
w 2005 roku amerykański serial telewizyjny Rome , koprodukowany przez HBO i BBC , odtwarza (w dość poprawny historycznie, choć uproszczony sposób) jego podróż jako dyktatora. Jego rolę gra tam Ciarán Hinds .
w 2013 roku w amerykańskim serialu telewizyjnym Spartacus: War of the Damned wystąpił Todd Lasance w roli Cezara. Ale rola Cezara w tej serii jest dramatycznym wynalazkiem, ponieważ nie ma żadnych historycznych zapisów o jego udziale, jeśli w ogóle, w wojnie przeciwko Spartakusowi .

Pojawia się on również w historycznych filmów dokumentalnych i docufictions :

w 2011 , Alesia, le rêve d'un roi nu , francuska dokumentacja Gillesa Boustaniego i Christiana Boustaniego z Carlo Brandtem w roli Juliusza Cezara. Ten krótki, niespełna półgodzinny film skupia się na oblężeniu Alezji i jest wyświetlany jako część stałej wystawy MuséoParc Alesia w miejscowości Alesia .
w 2014 roku Juliusz Cezar, czyli chwała Rzymu , francuski dokument, cztery dwudzieste szóste wydanie serii Secrets d'histoire . Wyemitowany po raz pierwszy 25 listopada 2014 r. na antenie France 2 , jest to jednocześnie ostatni program Secrets d'histoire na rok 2014. Jest to portret Juliusza Cezara od jego narodzin do śmierci, w wielkich momentach jego życie i miejsca, w których przebywał.
w roku 2015 , Ostatni Gaul , A francuski animowany docufiction made in motion capture przez Samuela Tilman , z Patrickiem Brull w roli Juliusza Cezara.

Gry wideo

Juliusz Cezar pojawia się w następujących trzech grach wideo , które są strategiami czasu rzeczywistego, przeznaczonymi do grania na komputerze osobistym . W tych trzech grach, które rozgrywają się w starożytności rzymskiej , Cezar jest grywalną postacią na rzymskiej wsi, która śledzi wojny galijskie z jego perspektywy:

w 1998 roku Juliusz Cezar pojawił się w Age of Empires: The Rise of Rome opracowanym przez Ensemble Studios i opublikowanym przez Microsoft .
w 2003 roku Julius Caesar pojawia się w Praetorians opracowanym przez Pyro Studios i opublikowanym przez Eidos Interactive .
w 2013 roku Juliusz Cezar pojawia się w Total War: Rome II opracowanym przez The Creative Assembly i opublikowanym przez Sega .
w 2017 roku Juliusz Cezar jest jednym z głównych bohaterów opowieści o Assassin's Creed Origin's , opracowanej przez Ubisoft Montral i wydanej przez Ubisoft .

Juliusz Cezar pojawia się również w większości gier wideo zaadaptowanych z komiksów Asterixa .

Numizmatyczny

Juliusz Cezar pojawia się na pamiątkowym medalu wydanym w 2012 roku przez MuséoParc Alesia , jego profil jest reprezentowany jak na ówczesnych funduszach rzymskich.

cytaty

Kilka zdań przypisywanych Juliuszowi Cezarowi przeszło na potomnych:

„Mężczyźni wierzą w to, czego chcą” .
„Wolałbym być pierwszy na wsi niż drugi w Rzymie” .
„Nie wolno podejrzewać żony Cezara” .
" Alea jacta est " (kostka jest rzucana ).
„ Veni, vidi, vici ” (przyszedłem, zobaczyłem, zwyciężyłem).
„ Tu quoque mi fili ” (Ty też, mój synu).
„Nie pamiętam, jak wiele bardzo małe motywy nieraz spowodował wielkie straty . ”
„Zacząć od nowa to nie robić tego ponownie” .
„Bez wina, bez żołnierzy” .
„Ze wszystkich ludów galijskich najodważniejsi są Belgowie” .
„Jeżeli Galowie są żarliwi i skorzy do podjęcia wojny, aby znosić nieszczęścia, ich duch jest miękki i bez oporu” .
„Istnieje niebezpieczeństwo, że czujemy, ale nie widzimy, że jest to jeden z najbardziej kłopoty . ”

Portrety

Spośród prawie dwustu portretów przedstawiających Cezara, tylko dwadzieścia do dwudziestu pięciu jest antycznych, a tylko trzy uważa się za przedstawienie za jego życia: monety z jego podobizną (siedem rodzajów monet przedstawiających jego portret widziany z profilu), portret turyńskiego muzeum archeologicznego odkrytego w Tusculum w 1825 r. oraz odkrytego w 2007 r. w Rodanie portretu muzeum Arles , którego identyfikacja z Cezarem nie jest jednak jednomyślna. Cechy tych dwóch ostatnich portretów, silnie zindywidualizowane, sytuują je między 50 a 44 rokiem p.n.e. AD, w ostatnich latach życia dyktatora. Wyróżniamy w obu przypadkach wydłużoną szyję, naznaczoną kilkoma fałdami, wystające jabłko Adama, małe oczka zatopione w oczodołach, rozciągnięte łuki brwiowe, naprzemienne ułożenie uszu, zmarszczki starości i wyrazu, wychudzone policzki z wydatnymi kośćmi policzkowymi , dołek nadtarczycowy stanowiący stosunkowo rzadką cechę indywidualną, zaawansowaną łysinę z dwoma wydrążonymi zatokami skroniowymi, zamaskowanymi kosmykiem włosów wysuniętych do przodu w kolejnych falach, patologiczne deformacje (klinocefalia - spłaszczenie wierzchołka czaszki - i dwuskroniowe przerost nieco bardziej zaznaczony po lewej stronie, oznaka plagiocefalii ) prawdopodobnie związany z urazem przy urodzeniu, w końcu taka sama organizacja loków włosów na skroniach. Rysunek profilu jest identyczny w obu reprezentacjach.

Wśród innych starożytnych portretów Cezara, dwa stały się słynnymi „kanonicznymi” przedstawieniami w okresie augustowskim , kiedy to miała miejsce propaganda i oficjalny wizerunek zmarłego: z muzeum Chiaramonti w Watykanie i Camposanto w Pizie . W obu przypadkach twarz jest wydłużona, kanciasta, policzki zapadnięte, usta zaciśnięte, pozioma grzywka, która wymazuje wszelkie wspomnienia łysienia, co przypomina dzieło propagandy augustańskiej.

Muzeum Arles
Anaglif (3D) Cezara d'Arles
Muzeum Watykańskie, Rzym
Narodowe Muzeum Archeologiczne, Neapol
Marmurowe popiersie odkryte w Pantelleria (Sycylia)
Juliusz Cezar w Musée de la Marine w Paryżu.

Chronologia

Jego życie

Jego magistratury i ważne funkcje

Bibliografia

: dokument używany jako źródło tego artykułu.

Uwierzytelnione i apokryficzne dzieła Juliusza Cezara

Opowieści wojenne, pseudo-Cezar:

Hiszpańska wojna domowa ( tłumacz Nicole Diouron), Les Belles Lettres, coll. "Zbiór Uniwersytetów Francji" Budé ",1999, CIX - 248 s.
Wojna afrykańska ( tłumacz Alphonse Bouvet), Les Belles Lettres, coll. "Zbiór Uniwersytetów Francji" Budé ",1997( 1 st ed. 1949), LXV - 308 s.
Wojna Aleksandryjska ( tłumacz J. Andrieu), Les Belles Lettres, coll. "Zbiór Uniwersytetów Francji" Budé ",2002( 1 st ed. 1954), XCIV - 182 s.

Starożytni autorzy

Appian z Aleksandrii, Wojny domowe , Księga II
Asinius Pollion

Ten współczesny autor Cezara pozostawił zaginione dzieło, które zawierało wiele informacji o wydarzeniach. Praca ta służyła jako źródło dla wielu późniejszych pisarzy, takich jak Florus i Swetoniusz .

De viris illustribus urbis Romae , 78

Raporty IV th Century 86 biografie sławnych ludzi Eneasza do Kleopatry , długo nadana Aureliusz Wiktor . Zawiera sporo błędów, opartych na błędnie odczytanych źródłach. [ przeczytaj online ]

Diodorus z Sycylii , Biblioteka Historyczna , współczesna Juliuszowi Cezarowi, praca kończy się w -60, jest bardzo fragmentaryczna
Dion Cassius , Histoire romaine , książki XXXVII do XLIV [ czytaj online ]
Flavius Josephe , Les Antiquités Judaïques [ czytaj online ]
Florus , skrócony z historii rzymskiej , księgi III i IV, używa Liwiusza.
Frontin , Les Stratagèmes [ czytaj online ] . Traktat o strategii wojskowej stosowanej przez Cezara.
Mikołaj z Damaszku , Śmierć Cezara
Orosius , Opowieści przeciw poganom , VI. Użyj Livy.
Plutarch , Parallel Lives of Illustrious Men [ czytaj online ]
Sallust , Zaklęcie Katyliny

W korpusie salustiańskim liczymy dwa Listy do Cezara . Problem z listami polega na tym, że dyskutuje się o ich autentyczności. Są to najprawdopodobniej ćwiczenia pastiszów realizowane w szkołach retoryki .

Strabon , Geografia , niektóre odniesienia do Cezara
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów , Księga I [ czytaj online ]
Liwiusz , Ab Vrbe condita libri , księgi od CIII do CXVI, które jednak zaginęły, pozostały tylko periochae , które nie są już streszczeniami . Strata jest szkodliwa, ponieważ Liwiusz jest jednym z niewielu współczesnych historyków korpusu.
Velleius Paterculus , Historia Rzymska , Księga II [ czytaj online ]
Dzieło Życie Cezara , przypisywane Juliuszowi Celsusowi , autorowi prawie współczesnemu, ale będącemu Petrarką .

Współcześni autorzy

C. Iulii Caesaris Commentariorum de bello Gallico, libri VIII, Civili Pompeiano, lib. III, Aleksandryno, lib. Ja, Afrykanin, Lib. I. Hispaniensi, lib. I. (…). Lugduni , apud Seb. Gryphium ( Lyon , Sébastien Gryphe ), 1547
Luciano Canfora , Juliusz Cezar, demokratyczny dyktator , przeł. Corinne Paul Maïer i Sylvie Pittia, Flammarion, Paryż, 2001
Jérôme Carcopino , Jules César , Presses Universitaires de France, Paryż, 1990
Robert Étienne , Jules César , Fayard, Paryż, 1997
Max Gallo , Cesar Imperator , Paryż, XO, 2003
Conn Iggulden , Seria powieści Imperator (pierwsze dwa tomy (z czterech) dostępne w języku francuskim), 2005-2006
Eberhard Horst , César, narodziny mitu , Marabout histoire, 1981.
Yann Le Bohec , cesarski watażka , Monako, Éditions du Rocher, 2001
Yann Le Bohec , César , Co ja wiem? n O 1049, 1994 , 128 str.
Yann Le Bohec , Historia wojen rzymskich: połowa VIII wieku pne -410 ne , Paryż, Tallandier, coll. " Sztuka wojny ",2017, 606 s. ( ISBN 979-10-210-2300-0 )
Jean Malye , Prawdziwa historia Julesa Césara , Les Belles Lettres, 2007 (teksty przetłumaczone i komentowane, bardzo dobry dostęp do źródeł antycznych)
Paul M. Martin , Zabij Cezara! , Complex, „Pamięć wieków”, Bruksela, 1988
Christian Meier , César , Seuil, Paryż, 1989
Theodor Mommsen , Historia Rzymska , Księga V, Fundacja Monarchii Wojskowej.
Napoleon I er podyktowane w St. Helena an Dokładne wojen Cezara , Paryż , 1836
Napoleon III , Historia Juliusza Cezara , 1865 . [ przeczytaj online ]
Michel Rambaud , Sztuka deformacji historycznej w komentarzach César , Paris, Les Belles Lettres, 2011 ( 2 nd edycji).
Joël Schmidt , Jules César , Folio Biographies Inédit, Gallimard, 2005.
(en) Barry Strauss , Śmierć Cezara: historia najsłynniejszego zamachu w historii , Nowy Jork, Simon & Schuster,2015, 323 s. ( ISBN 9781451668797 )
Tarek i Vincent Pompetti , La guerre des Gaules , Tom 1, Tartamudo , 2012
Wolter , Śmierć Cezara , 1736
Gérard Walter , César , Marabout, 1980
(en) S. Weinstock, Divus Iulius , Oxford, 1971, 469 s.
(de) Wolfgang Will , Veni, vidi, vici. Caesar und die Kunst der Selbstdarstellung. Wissenschaftliche Buchgesellschaft / Primus, Darmstadt 2008 (Geschichte erzählt, tom 11) ( ISBN 978-3-89678-333-2 ) .
(en) Maria Wyke, Cezar w USA , University of California Press, Berkeley, 2012, XII + 306 s. ( ISBN 978-0-520-27391-7 ) .
Laurent Olivier , César kontra Vercingétorix , Éditions Belin, Paryż, 2019
Christophe Badel, Cezar , PUF, 2019.
Alessandro Garcea, All Caesar. Przemówienia, traktaty, korespondencja i komentarze , Robert Laffont, 2020.

Uwagi i referencje

Uwagi

Yann Le Bohec , w swojej pracy César , Que sais-je? zauważmy, że ojcostwo Cezara wobec Ptolemeusza XV jest dyskutowane przez historyków. Rzeczywiście, dla H. Heinena Cezarion , syn Kleopatry , urodził się w 47 rpne. AD dzieła Cezara. Dla Jérôme'a Carcopino Césarion urodził się w 44 rpne. AD od innego ojca.
Numeracja Kajusza Juliusza Cezara to konwencja współczesnych historyków. Tożsamość numerów III ( ojciec Juliusza Cezara , senator , kwestor , pretor i prokonsul Azji) i II ( jego dziadek , senator i pretor miejski ) nie budzi wątpliwości, są one w szczególności wymieniane przez Swetoniusza i Pliniusza Starszego i cytowane w Postach Ancjum . Dla Wilhelma Drumanna liczba I to jego pradziadek, którego utożsamia z historykiem wspomnianym przez Liwiusza , ale poszlaki są wątłe. Znamy innego Caiusa Juliusza Cezara z przodków Juliusza Cezara: Caiusa Juliusza Cezara Strabo Vopiscusa , być może jego praprapra-wujka. Nie będzie w ramach imperium z drugiej Gajusza Juliusza Cezara , w tym Augusta , Germanika i Kaliguli .
Dion Cassius (XLVII, 18, 6) opowiada, że igrzyska na cześć Apolla padającego w dniu urodzin Cezara, triumwirowie nakazali w 42 roku świętować je dzień wcześniej, ponieważ Księgi Sybilli zabraniały, aby jeden tego dnia obchodził innego boga. niż Apollo . Dzień wcześniej, to znaczy 12. Dla Kasjusza Diona Cezar urodził się więc 13. dnia.

Wymagania wiekowe dla dostępu do różnych magistratów kursu honorowego wydają się wskazywać, że Cezar urodził się w 102 roku p.n.e. J.-C.

Tytuł	Rok	Wymagany minimalny wiek	Jeśli urodziłeś się w 100	Jeśli urodził się w 102
edyl	65	37 th roku	35 th roku	37 th roku
pożyczający	62	40- ty rok	38 th roku	40- ty rok
konsul	59	43 rd roku	41 th roku	43 rd roku

Plutarch podaje bez dalszych szczegółów, że Cezar, wciąż polowany, ucieka i wycofuje się do Bitynii (Plutarch, Życie Cezara , 1), natomiast Swetoniusz podaje szczegóły, które pozwalają zrozumieć, dlaczego Cezar udał się do Bitynii (Swetoniusz, Żywoty dwunastu Cezarów - Cezar , 2)
Plutarch i Swetoniusz całkowicie nie zgadzają się co do osi czasu: Plutarch umieszcza porwanie piratów i sądy Molon przed powrotem Cezara do Rzymu i aferą Dolabelli, podczas gdy Swetoniusz umieszcza najpierw krótki pobyt w Rzymie i proces Dolabelli, potem epizod piracki i studia retoryczne u Molona.
Według Appiena Servilia urodziła Marka Juniusza Brutusa, gdy Cezar był jej kochankiem, stąd hipoteza ojcostwa (Appian, Civil Wars , II, 112
prawo cytowane przez Valère Maxime , Memorable Actions and Words , księga III, VII, 9
Captives tym Wercyngetoryksa , do Galii, Arsinoe II do Egiptu i młodego syna Juba dla Numidia
22 000 stołów trzyosobowych wg Plutarcha, Życie Cezara , 60
Oprócz Decimus Junius Brutus Albinus , Lucius Minucjusz Basilus, Servius Sulpicius Galba i Caius Trebonius są cytowani w indeksie edycji wojny galijskiej Maurice Rata , Garnier Flammarion, Paryż, 1964
Valerius Publicola prawie tam zginął, Spurius Cassius , Manlius Capitolinus , Gracchi byli ofiarami
Patrz rozdział dotyczący wiarygodności Komentarzy do wojen galijskich i Rambaud, op. cyt. w „Bibliografii”.
Zobacz sekcję dotyczącą wiarygodności komentarzy do wojny secesyjnej
Dokładna liczba jest nieznana. Swetoniusz mówi o ponad tysiącu senatorów, ale według współczesnych prac liczebność senatu wzrasta do 800 senatorów (M.Christol, D.Nony, Rzym i jego imperium, od początków do najazdów barbarzyńskich , Hachette, kolekcja HU 2003, ( ISBN 978-2-01-145542-0 ) ) lub 900 (George Hacquard Jean Dautry O Maisani, rzymskiej Guide Hachette, 1952 50 th edition 2005 ( ISBN 978-2-01-000488-9 ) )
Oszacowana na łączną wartość 700 milionów sestercji według Cycerona, Filipińczyków , VIII, 26, składającą się według Pliniusza Starszego z 15 000 funtów złota w sztabkach , 35 000 funtów srebra również w sztabkach i 40 milionów sestercji (por. Pliniusz Starszy, Historie Naturalne , księga XXXIII, 17)
Numizmatyk Henry Cohen wymienia jednak złotą emisję prokonsula Pompejusza prowadzącego triumfalną kwadrygę w 67 rpne. AD (Pompejusz C19). Ta kwestia złota nie była kontynuowana.
Około 10% emisji, według Georgesa Depeyrota, zob. wspomniana praca
Według Pliniusza Starszego , VII księga Historii Naturalnej , nazwa pochodzi od przodka urodzonego przez cesarskie cięcie.
„Dzieci, których matki umierają przy ich urodzeniu, rodzą się pod lepszymi opieką: tak narodził się Scypion, starszy afrykański i pierwszy z Cezarów, nazwany tak od wykonanej przez niego operacji cesarskiego. "
Octave, urodzony w 63 p.n.e. AD , wygłosił pochwałę w wieku 12 lat - Swetoniusz, August , 8
Cała interpretacja tego fragmentu opiera się na tłumaczeniu dimissa . Czasownik dimittere wydaje się być zawsze używany przez Swetoniusza w znaczeniu rozwodu . (en) Monroe E. Deutsch, pierwsza żona Cezara , Filologia klasyczna, t. 12 N O 1, (styczeń 1917), str. 93-96
Pojawia się na przykład wśród 36 „ Biseksualistów – przeszłość i teraźniejszość ” wybranych przez (en) Freda Kleina, Opcja biseksualna , s. 136 .
Popiersie odkryte w 1825 r. przez Luciena Bonaparte podczas wykopalisk na forum Tusculum . Zachowane w Muzeum Archeologicznym w Turynie popiersie datowane jest na 44 rok p.n.e. AD i może być najwierniejszym przedstawieniem Cezara, twarz mająca według hipotezy może być wykonana z woskowej maski pośmiertnej cesarza lub z brązu, który zostałby z niej pobrany. Źródło: Luc Long, Secrets du Rhône: skarby archeologiczne rzeki w Arles , Actes Sud,2008, s. 247.
Zwężenie powyżej chrząstki tarczycy .
judaistycznej Starożytności od Józefa Flawiusza dotyczą głównie relacji między Cezarem i narodu żydowskiego.

Bibliografia

Muzeum J. Paul Getty, starożytne portrety w Muzeum J. Paul Getty: Tom 1 , Getty Publications,1987( ISBN 0892360712 ) , s. 27
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezara , 1
Plutarch , Życie Cezara , 5
„Po powrocie kwestora ożenił się po raz trzeci z Pompeją; miał córkę z Kornelii, jego pierwszą żonę, która później wyszła za mąż za wielkiego Pompejusza. "
Fragment ten zawiera sprzeczność, którą Napoleon III w swojej pracy, Histoire de Jules César , 1865, zauważył już w swoim czasie:
„Plutarch mówi, że Kornelia była pierwszą żoną Cezara, chociaż twierdzi, że poślubił Pompeję jako trzecie małżeństwo. "
Plutarch , Życie Brutusa , 5
„Chciał”, mówią, „w tym zobowiązać Servilie, matkę Brutusa, która go szaleńczo kochała: a ponieważ Brutus urodził się, gdy ta pasja była w całej sile, Cezar przekonał się, że jest jego ojcem. "
Yann Le Bohec, César , PUF, coll. "Co ja wiem? », P. 4-9
Jerome Caporcino, Juliusz Cezar
Nicolet Claude " The Table of Heraclee i początków rzymskiej katastru " French School of Rome ,1987( przeczytaj online )
Streszczenie pracy doktorskiej z 2017 r. propagującej datowanie na III wiek
M. Provost, „ Pochodzenie gniewu ”, Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest , t. 86, n o 3,1979( przeczytaj online )
(en) William Smith, Słownik biografii i mitologii greckiej i rzymskiej , tom. 1, Boston, mały, brązowy i firma,1870( czytaj online ) , s. 536-539 (pozycje N O 14, 15 i 18).
(De) Wilhelm Drumann , Geschichte Roms in seinem Übergang von der republikanischen zur monarchischen Verfassung, oder: Pompeius, Caesar, Cicero und ihre Zeitgenossen [„Historia Rzymu w okresie przejściowym od konstytucji republikańskiej do konstytucji monarchicznej, lub: Pompejusz caesar Cicero i współczesnych „], Lipsk (6 objętości z Paul Groebe), 1899-1929 ( reprezentujący. limitowane Olms, Hildesheim, 1964), 2 nd ed. ( 1 st ed. 1834 do 1844, Konigsberg).
Macrobe , Saturnalia , I, 12:
„W czerwcu następuje miesiąc lipiec […], zwany quintilis […]. Ale później, zgodnie z ustawą uchwaloną przez konsula M. Antoniusa, syna Marka (Marc-Antoine), miesiąc ten nazwano Juliuszem, na cześć dyktatora Juliusza Cezara, który urodził się w tym samym miesiącu, czwartego dnia pomysły kwintylowe. "
Dla Macrobe Cezar urodził się 12 dnia, co potwierdzają Fasti Amiterni ( 12 lipca uznano za święto, ponieważ Cezar urodził się tego dnia) oraz Fasti Antiates .
Velleius Paterculus , Księga Historii Rzymu II, 41, 2:
Miał około osiemnastu lat, kiedy Sylla przejął władzę, a ponieważ porucznicy i zwolennicy Sylli, bardziej niż ich przywódca, szukali go, by go zabić, zmienił kostium i wziął ubranie niewiele odpowiadające jego stanowi, uciekł z Rzym nocą. "
Rzeczywiście, pojawienie się Sylli miało miejsce w -82 , co daje -100 jako możliwą datę urodzenia Cezara.
Plutarch , Życie Cezara , LXXV:
„Cezar zmarł w wieku pięćdziesięciu sześciu lat i przeżył Pompejusza tylko o cztery lata. "
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara - Cezara , 88:
„Zginął w pięćdziesiątym szóstym roku swego życia i został uczyniony jednym z bogów, nie tylko dekretem ustanawiającym jego apoteozę, ale także przez tłum przekonany o jego boskości. "
Appian , Wojny domowe , księga II, 149:
„Jednakże Cezar, gardząc tymi przepowiedniami, pomimo pewności, z jaką wróżbita skierował je do niego, jak również innych wróżb, o których mówiłem, odszedł i zginął w wieku pięćdziesięciu sześciu lat. "
Eutrope , Skrócona historia Rzymu , księga VI, 24:
„Po powrocie do Rzymu w następnym roku Cezar po raz czwarty został konsulem i natychmiast wyjechał do Hiszpanii, gdzie synowie Pompejusza, Cneus i Sekstus, rozpoczęli straszliwą wojnę. Doszło do wielu starć, ostatnia w pobliżu miasta Munda, w której Cezar był tak bliski porażki, że widząc, jak jego armie ustępują, był skłonny się zabić, tak że przynajmniej po tak wielkiej chwale w wojnie nie wpadł w wieku pięćdziesięciu sześciu lat w ręce młodych mężczyzn. "
Pliniusz Starszy , Historie naturalne , księga VII, 53
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezara , 1
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 46
Tacyt , Roczniki , XI, 25
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 6
Tacyt , Dialog mówców , 28, 6
Cyceron , Brutus
Cyceron, Listy do Attyka
Kolektyw, Historycy romains. Historycy Rzeczypospolitej , t. 2: César, Gallimard, kol. „ Biblioteka Plejady ”,1968, „Wstęp”, s. 12-28
Hipoteza wysunięta przez François Hinard, Sylla , Fayard, 1985, ( ISBN 978-2-213-01672-6 ) s. 130
Robert Étienne , Juliusz Cezar , Fayard,1997, s. 43
Swetoniusz, Żywoty dwunastu Cezarów - Cezar , 2 i 49
(en) Angus Konstam , Piractwo. The Complete History , Osprey Publishing,2008, s. 17-19
Plutarch, Życie Cezara , 2 i 3; Swetoniusz, Żywoty Dwunastu Cezarów - Cezar , 4
Plutarch, Życie Cezara , 3
Plutarch, Życie Cezara , 5
Dion Cassius, Historia Rzymu , księga XXXVII, 10,
Dion Cassius, Historia Rzymska , księga XXXVII, 27; François Hinard, Sylla , op.cit., s. 249-250
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 13
Plutarch , Życie Cezara , 7
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 14
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 17
Salusta , Zaklęcie Katyliny , XLIX i LI
Virginie Girod , Prawdziwa historia dwunastu Cezarów , Perrin, 2019, s. 31
Virginie Girod, tamże, 2019, s. 32
Plutarch, Życie Cezara , 12; według Appiana Cezar miał 25 mln sestercji zadłużonych - Appian, wojny domowe , II, 8
Appian , Wojny Domowe , II, 8; Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 18
Appian, Wojny Domowe , II, 9
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 19
Plutarch , Życie Cezara , 14
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezara , 20
Dla tej serii pomiarów, zob. Appian , Civil Wars , II, 13, Dion Cassius , XXXVIII, 7 i Velleius Paterculus , Roman History , księga II, 44
Digest , XLVIII, 11
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, Cezar , 50
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 22
Virginie Girod, tamże, 2019, s. 37
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, Cezar , 23
Aulu-Gelle , Noce na poddaszu , księga XVII, 9
Juliusz Cezar, Komentarze o wojnach galijskich , księgi V, VI, VII
Juliusz Cezar, Komentarze o wojnach galijskich, księgi I, III, V, VI, VIII
Juliusz Cezar, Komentarze do wojen galijskich , Księga V, 24-25
Juliusz Cezar, Komentarze o wojnach galijskich , księga VII, 81, VIII
Swetoniusz, Cezar, 26 lat
Juliusz Cezar, Komentarze do wojen galijskich , Księga I, 35, 40, 45
Plutarch, Życie Pompejusza , 53
Plutarch, Życie Pompejusza , 54
Cyceron, Ad Familiares , list do Lukullusa
Cyceron, przemówienie Provinciis Consularibus
Juliusz Cezar, Wojny galijskie - Księga IV
Plutarch, Życie Cezara , 26
Plutarch, Życie Pompejusza , 53.
Velleius Paterculus , ii. 44, 47.
Florus , iv. 2. 13.
Lukain , ja. 113.
Valère Maxime , Pamiętne fakty i przysłowia , iv. 6. § 4.
William Smith (red.), Nowy klasyczny słownik biografii greckiej i rzymskiej, mitologii i geografii , 1851.
Velleius Paterculus, ii. 47.
Swetoniusz, Życie Juliusza Cezara , 26.
Lucain, v. 474, IX. 1049.
Dion Cassius, xxxix. 64.
Dion Cassius, xl. 44.
Seneka , Ad Marciam, De consolatione XIV. 3.
Cyceron, Oracja dla Publiusza Kwinkcjusza , iii. 1; Listy do Attyka , iv. 17.
Plutarch, Życie Pompejusza , 55
Velleius Paterculus, Historia Rzymska , Księga II, 47
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, Cezar , 27
Plutarch, Życie Pompejusza , 56-59
Plutarch , Życie Cezara , 30,
Plutarch , Życie Cezara , 16
Plutarch, Życie Cezara , 32
Appian, Wojny Domowe , II, 26
Hirtius, Komentarze do wojen galijskich, Księga VIII, 50.
Hirtius, Komentarze do wojen galijskich , VIII, 52; Appian, wojny domowe , II, 27-28
Hirtius, Komentarze do wojen galijskich , VIII, 54, 55
Plutarch, Życie Cezara , 33
Velleius Paterculus, Historia Rzymska , Księga II, 49,
Juliusz Cezar, Komentarz do wojny domowej , I
Plutarch , Żywot Cezara , 37 Swetoniusz , Żywot dwunastu Cezarów - Cezar , 32, podjęte przez Appiana , Wojny domowe , księga 2, 38
Appian , Wojny domowe, Księga II, 37-38
Flawiusz Józef , Starożytności żydowskie , księga VIII, VII, 4
Jérôme Carcopino , Juliusz Cezar , Bartillat,2013( ISBN 978-2-84100-545-1 ), s.383
Jérôme Carcopino , Juliusz Cezar , Bartillat,2013( ISBN 978-2-84100-545-1 ), s.386
Velleius Paterculus, Historia Rzymska , Księga II, 51-53
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 35
Jérôme Carcopino , Juliusz Cezar , Bartillat,2013( ISBN 978-2-84100-545-1 ), s.424
Plutarch , Życie Cezara , 54-55
Plutarch , Życie Cezara , 56
Dion Cassius, Historia Rzymu , księga XLII, 52-55
Plutarch , Życie Cezara , 58
Velleius Paterculus, Historia Rzymska , Księga II, 56
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, Cezar , 38
Velleius Paterculus, Historia Rzymska, Księga II, 55
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, August , 8
Plutarch, Życie Cezara , 62
Dion Cassius, księga XLIII, 42
Cicero, Przemówienia Pro Marcello, Pro Q. Ligario, Pro Rege Deiotarus
Dion Cassius, XLIII, 43
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 40
Swetoniusz, Żywoty dwunastu Cezarów - Cezar , 45
Dion Cassius , XLIV, 7, 2-3
Strauss 2015 . Zobacz także Guillermo Altares, Un nuevo Nombre entre los asesinos Julio César , El Pais , 8 marca 2015.
Marcel Le Glay , Rzym, Grandeur et Déclin de la République , Ed Perrin, 1990, wznowione w 2005 r. ( ISBN 978-2-262-01897-9 ) , s. 49-51
D. Sedley, „Etyka Brutusa i Kasjusza”, Journal of Roman Studies , 87, 1997, s. 41-53
Plutarch, Życie Brutusa , 10-13
Appian, Wojny Domowe , II, 107
Velleius Paterculus, Historia Rzymska, Księga II, 57,
Plutarch, Życie Cezara , 16
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezarów - Cezara , 82
Jérôme Carcopino , Juliusz Cezar , Bartillat,2013( ISBN 978-2-84100-545-1 ), s.564
Jean-Christophe Piot, Autentyczna historia fałszywych cytatów (7/8). „Tu quoque mi fili” , Mediapart, 10.08.2019.
Plutarch, Życie Cezara , 65 i Życie Brutusa , 17; Velleius Paterculus, II, 56; Mikołaj z Damaszku, Cezar , 24; Dion Cassius, XLIV, 19; Appian, Wojny domowe , II, 117-118; Flawiusz Józef, Bellum Iudeorum , I, 218; Valère-Maxime, IV, 5, 6 i VIII, 11, 2; Florus, II, 13; Eutropa, VI, 17, 5; Orose, Historia , VI, 20
Swetoniusz Cezar, 79 lat; Plutarch, Cezar, 66
Swetoniusz, „Cezar”, 79; Plutarch, Cezar, 66
Swetoniusz, „Cezar”, 78; Plutarch, Cezar, 66
Velleius Paterculus, Historia Rzymska, Księga II, 56; Swetoniusz, Cezar, 79; Plutarch, 67
Plutarch, Cezar, 67
" Plutarch, Life of Caesar, 63 " , na bcs.fltr.ucl.ac.be (dostęp 6 marca 2016 )
Plutarch, Życie Cezara, 66
Joël Schmidt, Jules César, Folio Biography, Gallimard, 2005, ( ISBN 978-2-07-030683-1 )
Michel Christol i Daniel Nony, Rzym i jego imperium, od początków do inwazji barbarzyńców , Hachette, kolekcja HU, 2003, ( ISBN 978-2-01-145542-0 )
Ronald Syme, Rewolucja rzymska , Paryż, Gallimard, 1967, s. 63
Swetoniusz, Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 86-87
Plutarch, Życie Cezara , 63 i Appian, Wojny domowe , II, 115
Accoce i Rentchnick, Ci pacjenci, którzy nami rządzą , Magazyn, 1976
Régis Martin, Dwunastu Cezarów , Les Belles Lettres, 1991
Swetoniusz , Żywot dwunastu Cezarów - Cezar , 83
Appian , Wojny domowe , II, 148
Velleius Paterculus, Historia rzymska , księga II, 58
Luciano Canfora, César: Dyktator Demokratyczny , Flammarion, coll. „Wielkie Biografie”, „Załącznik 1: Pisarz Cezara”, s. 337-345
(La) C. Julii Caesaris , Commentarii de bello gallico et civili ( czytaj online )
CÉSAR, J., CONSTANS, L.-A., & BALLAND, A. (1995). Wojna galijska. Tom I, wstęp do tekstu i do autora s. VII-XVI
Philippe Torrens, „Hiszpańska wojna domowa pseudo-cezara. Tekst sporządzony i przetłumaczony przez Nicole Diouron ”, L'antiquité classique , t. 70,2001, s. 298-300
Cezar , rozdz. 56, 1 :
„Cezar pozostawił także wspomnienia o swoich kampaniach w Galii i wojnie domowej przeciwko Pompejuszowi. Do historii wojen w Aleksandrii, Afryce i Hiszpanii nie wiemy, kto jest autorem. Niektórzy nazywają się Oppius, a inni Hirtius, który ukończyłby nawet ostatnią księgę wojen galijskich, niedokończoną przez Cezara. "
Uwagi wprowadzające do historii z kolekcji Budé.
Strabon, Geografia, IV, I, w. 177
Plutarch, Cezar, 22 lata; Symmaque, odc., 4, 18
Cyceron ( ad Atticum , 13, 50, 1), Tacyt ( Roczniki , 4, 34), Swetoniusz ( Cezar , 56, 3), Plutarch ( Cezar , 54), Appian , Juvenal i Dion Cassius
Claude Nicolet, Michel Rambaud, „ CÉSAR (-101--44) ” , na Encyclopædia Universalis (dostęp 15 listopada 2017 r. )
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 56
Pierre Grimal , Literatura łacińska , s. 183 .
Swetoniusz, Żywoty dwunastu Cezarów, Cezar , 61
Dion Cassius, XLIII, 25
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezara, Cezar, 26 lat
Appian, Wojny Domowe , II, 68
Swetoniusz, Cezar, 39 lat
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów , Cezar, 44 lata
Jérôme Carcopino , życie codzienne w Rzymie w wysokości Imperium , Hachette, 1939, wznowienie 2002, ( ISBN 978-2-01-279078-0 ) , rozdział I, II
Swetoniusz, Cezar, 41 lat, August, 40 lat
Wojenny, IV, 64; Juwenalia, III, 256
Georges Depeyrot, Mennica Rzymska: 211 p.n.e. AD - 476 AD JC , Błąd, 2006, ( ISBN 978-2-87772-330-5 )
Henry Cohen , Historyczny opis monet bitych w okresie Cesarstwa Rzymskiego , monety Cezara, Paryż, 1892,
Philippe Dain, Mitografia Watykańska , t. 3, Wydawnictwo Uniwersyteckie Franche-Comté,2005, s. 61
(w) Ernst Badian, „Od Juliusza do Cezara” w Miriam Griffin (red.), Towarzysz Juliusza Cezara , Wiley-Blackwell,2009, s. 13
(w) Ernst Badian, „Od Juliusza do Cezara” w Miriam Griffin (red.), Towarzysz Juliusza Cezara , Wiley-Blackwell,2009, s. 13-14
Sekstus Pompejusz Festus O znaczeniu słów , księga III
Historia August , Eliusz , II, 3
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów, Cezar , 26
Plutarch , Życie Cezara , 10
Plutarch , Życie Cezara , 7 - Zwłaszcza gdy jego syn wyjechał ubiegać się o trudną elekcję pontifex maximus
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezara , 74
„Powołany do zeznań przeciwko Publiuszowi Klodiuszowi, który został zarówno oskarżony o świętokradztwo, jak i skazany za cudzołóstwo z Pompeją, swoją żoną, on [Cezar] twierdził, że nic nie wie, chociaż jego matka Aurélia i jego siostra Julia wiernie oświadczyły tym samym sędziom wszystkie prawda. "
Appian , wojna domowa , księga III, 22-23
Plutarch , Życie Cezara 5. 6
Tacyt , Roczniki , Księga III, VI
„...tak boski Jules pozbawiony jedynej córki”
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 52
„Niektórzy autorzy greccy napisali, że ten syn przypominał go twarzą i sposobem chodzenia; Pan Antoine potwierdził w pełnym senacie, że Cezar go rozpoznał; i powołał się na zeznania C. Matiusa, C. Oppiusa i innych przyjaciół dyktatora. Ale Kajusz Oppius uznał za konieczne bronić go i usprawiedliwiać w tej kwestii i opublikował książkę, aby wykazać, że syn Kleopatry nie był, jak powiedziała, synem Cezara. "
Plutarch , Życie Brutusa , 5
„Mówi się, że w tym dniu Cezar okazał mu największe zainteresowanie: zalecił swoim oficerom, aby nie zabijali go w bitwie, a jeśli podda się dobrowolnie, przyprowadzą go do siebie; gdyby bronił się przed tymi, którzy go aresztowali, puścić go i nie czynić mu żadnej przemocy. "
Plutarch , Życie Brutusa , 5
Swetoniusz, Życie dwunastu Cezarów - Cezar , 50
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 52 (tłumaczenie online)
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 52
„Popłynął z nią w górę Nilu na statku wyposażonym w kabiny; i przeszedłby przez cały Egipt i dotarłby aż do Etiopii, gdyby wojsko nie odmówiło pójścia za nimi. "
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 52
„W końcu przywiózł ją do Rzymu i odesłał tylko z powrotem załadowaną zaszczytami i wspaniałymi nagrodami. "
Dion Cassius, Historia Rzymu , 43:20
Katullus, Carmina , 29 i 57 lat
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 73
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - August , 68
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - August , 71
(en) Kerry Segrave, Łysienie. Historia społeczna , McFarland,1996, s. 4
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 51
Swetoniusz, Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 52
Florence Dupont i Thierry Éloi, Mężczyzna erotyzmu w starożytnym Rzymie , Belin, 2001, "Flamininus, Sylla, César: niektóre wielkie mięczaków Rzeczypospolitej", str. 271-292
Eva Cantarella, Zgodnie z naturą, zwyczajem i prawem: Biseksualizm w świecie starożytnym , La Découverte, coll. „Teksty na poparcie”, 1991, 360 s. ( ISBN 9782707120014 ) , s. 226-230
Géraldine Puccini-Delbey, życie seksualne w Rzymie , Paryżu, Points, 2010 ( 1 st ed. Tallandier, 2007), 383 s. ( ISBN 978-2-7578-1791-9 ) , s. 291
Plutarch , Życie Cezara , 1:
„Pewnego dnia, gdy zachorował i musiał zostać przewieziony do innego domu, wpadł z dnia na dzień w ręce żołnierzy Sylli, którzy prowadzili badania w tym kantonie”
(u Swetoniusza choroba ta jest również poświadczona pod nazwą „ćwierć gorączka”)
Plutarch , Życie Cezara , 18:
„… Miał bowiem delikatną białą skórę, był wątły w ciele i często miał bóle głowy i ataki epilepsji, których pierwsze ataki odczuwał w Kordobie. Ale daleki od uczynienia siebie, ze słabości swego temperamentu, pretekstem do życia w łagodności, szukał w ćwiczeniach wojennych lekarstwa na swoje choroby; "
Plutarch , Życie Cezara , 58:
„Inni twierdzą, że Cezar nie był obecny na akcji; że w chwili, gdy ustawiał swoją armię w szeregu i wydawał rozkazy, dostał ataku epilepsji, choroby, której był poddawany; że gdy poczuł pierwsze ataki i już ogarnął go dreszcz, zanim choroba całkowicie pozbawiła go zmysłów i sił, kazał się przenieść do jednej z sąsiednich wież, gdzie w spoczynku czekał do końca dostępu. "
(do Tapsus)
Plutarch , Życie Cezara , 66:
„LXVI: Nie raczył wstać, kiedy przybyli; i dając im audiencję jak najprostsze osoby, powiedział im, że konieczne jest zmniejszenie jego zaszczytów, a nie zwiększenie ich. Na tej wysokości senat nie był bardziej upokorzony niż sami ludzie, którzy wierzyli, że widzieli Rzym pogardzany z powodu tej udanej pogardy dla senatorów; wszyscy, którzy nie byli zobowiązani przez państwo do pozostania, wracali z pochylonymi głowami i w ponurym milczeniu. Cezar zauważył to i natychmiast wrócił do swojego domu; tam, odsłaniając pierś, wołał do przyjaciół, że gotów jest ją podarować pierwszemu, który chciał poderżnąć mu gardło. Wreszcie przeprosił za swoją zwykłą chorobę, która, jak powiedział, pozbawia atakowanych zmysłów, gdy przemawiają stojąc przed dużym zgromadzeniem; ogarnięci z początku ogólnym drżeniem, doświadczają olśnienia i zawrotów głowy, które pozbawiają ich wszelkiej wiedzy. "
(podczas incydentu z Senatem na kilka tygodni przed śmiercią: możliwa utrata przytomności, a następnie wybuch niekontrolowanej złości)
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara - Cezara , 4:
„… I, nie bez największego oburzenia, pozostał ich więźniem przez około czterdzieści dni, mając przy sobie tylko lekarza i dwóch niewolników z obsługi hotelowej; "
(gdy na początku życia był więźniem piratów: czy obecność lekarza u jego boku ma jakieś szczególne znaczenie?)
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara - Cezara , 45:
„… również dwukrotnie cierpiał na epilepsję podczas wykonywania swoich obowiązków publicznych ( comitiali quoque morbo bis inter res agendas correptus est ). "
(bez dalszych szczegółów)
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara - Cezara , 59:
„Ponadto, upadwszy, opuszczając swój statek, obrócił ten omen w korzystnym kierunku i zawołał: „Afryko, mam cię! ""
(czy potyka się o dywan, czy źle się czuje?)
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara-Cezara , 81:
„Wszystkie te znaki i zły stan zdrowia sprawiły, że długo się wahał, czy nie zostanie w domu, i odkładał na kolejny dzień to, co miał zaproponować Senatowi. "
(rano jego śmierci)
Swetoniusz , Życie dwunastu Cezara - Cezara , LVII:
„Doskonale radził sobie w dzierżeniu broni i koni, a także znosił niewyobrażalne zmęczenie. W marszach wyprzedzał swoją armię, czasem konno, ale częściej pieszo, z głową zawsze odsłoniętą, mimo słońca czy deszczu. Najdłuższe dystanse pokonywał z niesamowitą prędkością, bez przygotowania, w wynajętym samochodzie i robił to nawet do stu mil dziennie. Jeśli rzeki go zatrzymały, mijał je pływając lub na napompowanych butelkach ”
Appian , Wojny domowe , Księga II, 110:
„Ze swojej strony albo porzucił swoje nadzieje, albo był zmęczony i odtąd starał się unikać tych oszczerczych prób lub manewrów, albo chciał wycofać się z miasta z powodu swoich przeciwników, albo „chciał wyleczyć chorobę, która objawiła się w postaci utraty przytomności i konwulsji, co dotknęło go zwłaszcza w okresach bezczynności, zaplanował wielką kampanię przeciwko Getom i Partom. "
Mikołaj z Damaszku , śmierć Cezara :
„W tym dniu przyjaciele Cezara, pod wpływem jakiegoś złego wróżby, chcieli uniemożliwić mu pójście do Senatu; jego lekarze, zaniepokojeni zawrotami głowy, z jakimi czasami go dręczył, a którzy dopiero co go złapali, odradzali mu po swojej stronie; "
(dzień jego śmierci, idąc do Senatu, poświadczony przez innych autorów)
Maurice Pont, „ Choroba Julesa Césara ”, Pamiętniki Akademii Nauk, literatura piękna i sztuka de Lyon , t. 52, n o 1,1997, s. 86-93
lesGauchers.com: Carte blanche do Pierre-Michel Bertrand
Lugli Giuseppe, Forma Italiae, Regio I, Lazio and Campania, I, Ager Pomptinus, Pars I, Anxur-Terracina , Roma 1926
Michael Perham, Komunia świętych , Wydane dla Klubu Alcuin przez SPCK, 1980
" Alix - # 01: Alix L' intrépide " , na arretetonchar.fr (dostęp 17 maja 2016 r. )
" Alix - # 02: Le sphinx d'or " , na arretetonchar.fr (dostęp 17 maja 2016 )
Orion, „ Chronique d'Helvetios par Eluveitie ” , na auxportesdumetal.com (dostęp 30 maja 2021 )
Katalog francuskich filmów fabularnych od 1908 do 1918 Raymonda Chirata, Érica Le Roy, Cinémathèque française, Musée du Cinéma, 1995.
„ Alésia, sen nagiego króla ” na AlloCiné (konsultacja 17 lipca 2017 r . ) .
„ Ostatni Gal: wszystko o serialu, wiadomościach i filmach w powtórce ” na France2 (dostęp 11 kwietnia 2017 r . ) .
Juliusz Cezar, Komentarze o wojnach galijskich III. 18
Plutarch , Życie Cezara XII
Cyceron , Listy do Attyka 1.13; Plutarch , Życie Cezara 9.10.11; Dion Cassius , Historia rzymska 37. 45; Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar 6. 2
Swetoniusz , Życie Dwunastu Cezarów - Cezar , 32
Plutarch , Życie Cezara , 37,
„ 14 cytatów z Juliusza Cezara – Jego najpiękniejsze cytaty ” , na dicociitations.lemonde.fr (dostęp 3 kwietnia 2020 r. )
Saléha Gherdane, dokument „Arles, pochłonięty skarb”, Francja 5, 23 maja 2014, 37 min 45 s.
Zdjęcie popiersia Tusculum.
E. Rosso, „Portret późnorepublikański w południowej Galii: esej o krytycznej ocenie”, Przegląd Archeologiczny , 50-2, 2010, s. 259-307 podsumowane na Cairn.info
Luc Long, Tajemnice Rodanu: skarby archeologiczne rzeki w Arles , Actes Sud,2008, s. 244
Luc Long, op. cytowany, s. 241
Yann Le Bohec , César , Co ja wiem?
Jean G. Préaux, „ Pseudo-Saluste. Listy do Cezara . Inwektyw . Tekst opracowany, przetłumaczony i skomentowany przez Alfreda Ernouta ”, L'antiquité classique , t. 33,1964, s. 492-493 ( czytaj online )
" Sesja z 5 grudnia 2015: G. Vassiliadès, "Pisanie historii pod triumwirami: Sallusta i jego pozycja polityczna " , na Open Edition / Historiographies antiques : "To zainteresowanie było również napędzane przez dwa Listy , do których skierował się Sallusta do Cezara w 50 i 46 av. AD iw którym udzieliłby mu rady w sprawie przywrócenia politycznej i moralnej res publica . Jednak autentyczność tych dwóch listów jest bardzo kwestionowana; bardziej prawdopodobnie są to teksty tworzone w szkołach retoryki epoki cesarskiej. "
Zobacz recenzję Johna Poirota w H-War, H-Net Reviews grudzień 2014.

Zobacz również

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Ewidencja organów :
Uwagi w ogólnych słownikach lub encyklopediach :
Zasoby dzieł sztuki :
- Muzeum J. Paula Getty
- (w) Grove Art Online
- (de + en + la) Sandrart.net
- (w) Unijna lista nazwisk artystów
Zasoby związane ze zdrowiem :
- Międzyuczelniana biblioteka zdrowia
Zasoby badawcze :
- Klasyka nauk społecznych
Zasoby audiowizualne :
- (pl) Internetowa baza filmów
Zasób komiksu :
- (w) Komiks Winorośli
Zasoby muzyczne :
- (pl) MusicBrainz