Mieli dziesięć lat
Dziesięciu Małych Murzynów Było dziesięciu | |
Autor | Agata Christie |
---|---|
Kraj | Wielka Brytania |
Uprzejmy | kryminał |
Orginalna wersja | |
Język | język angielski |
Tytuł |
Dziesięć małych czarnuchów (1939, Wielka Brytania ) A potem nie było nikogo (1940, Stany Zjednoczone ) |
Redaktor | Klub przestępczy Collins |
Miejsce publikacji | Londyn |
Data wydania | Listopad 1939 |
wersja francuska | |
Tłumacz | Louis Postif |
Redaktor | Księgarnia na Polach Elizejskich |
Kolekcja | Maska N O 299 |
Data wydania | 1940 |
Numer stron | 244 |
Dix Petits Nègres , przemianowany w 2020 r. Było ich dziesięć w wersji francuskiej (oryginalny tytuł w Wielkiej Brytanii w 1939 r.: Ten Little Niggers , który stał się And Then There Were None w Stanach Zjednoczonych od 1940 r., a następnie w Wielkiej Brytanii w 1985 r. ) to powieść detektywistyczna przez Agatha Christie opublikowane wListopad 1939w Wielkiej Brytanii iw 1940 roku we Francji .
W tej powieści dziesięć pozornie niezwiązanych ze sobą osób zostaje zaproszonych na wyspę. Choć są jedynymi na wyspie, są mordowani jeden po drugim, za każdym razem w sposób przypominający wierszyk.
Ta książka, licząca ponad sto milionów egzemplarzy, jest najlepiej sprzedającą się powieścią Agathy Christie. Wśród najlepiej sprzedających się książek na świecie jest to pierwsza powieść detektywistyczna i szósta książka wszystkich gatunków. Zajmuje dziewiąte miejsce w rankingu Stu najlepszych powieści detektywistycznych wszechczasów , ustanowionym przez Stowarzyszenie Pisarzy Kryminalnych w 1990 roku i dziesiąte w rankingu Mystery Writers of America w 1995 roku. Był kilkakrotnie adaptowany na potrzeby teatru, m.in. filmy, telewizja i gry wideo.
Dziesięć osób, które nie mają ze sobą nic wspólnego, znalazło się na „Ile du Nègre” pod pretekstem zaproszeń lub ofert pracy: generał John Gordon Macarthur, Vera Elizabeth Claythorne, Emily Caroline Brent, sędzia Lawrence John Wargrave, Philip Lombard, Doktor Edward George Armstrong, William Henry Blore, Anthony James Marston, a także para Thomas i Ethel Rogers. Odizolowani od lądu przez burzę, która nawiedza wyspę, ich gospodarze, pan i pani Owen, pozostają tajemniczo nieobecni, goście i służba są oskarżeni o morderstwo przez nagrany głos. Anthony Marston, który lekceważy oskarżenia, krztusi się swoją whisky. Następnie wszyscy ludzie są zabijani, jeden po drugim, jak wierszyki o dziesięciu małych Murzynach, wyświetlane w każdym pokoju. Ostatnia żyjąca osoba, która oszalała, wiesza się.
Sprawa jest w rękach policji, ale jest to pisemne zeznanie mordercy, które ujawnia jego tożsamość.
Tour de force powieści polega na tym, że nazwisko mordercy jest ostatnim słowem tekstu (nawet jeśli można je odgadnąć czytając spowiedź).
W oryginalnej wersji i francuskim tłumaczeniu powieści tajemniczy gospodarz nazywa się UN Owen, co przypomina słowo nieznany oznaczający „nieznany”. W niektórych francuskich adaptacjach, takich jak sztuka, nazwa ta została zmieniona na AN Onyme.
Dziesięć osób zostaje zaproszonych do Île du Nègre przez niejakiego UN Owena lub niejaką Lady Constance Culmington:
Na stacji Oakbridge Lombard, Vera, Wargrave i panna Brent wysiadają z pierwszego pociągu. Generał Macarthur wysiada z drugiego pociągu. Wszyscy spotykają się w porcie, gdzie czeka na nich Blore, który nazywa siebie Davis. Tuż przed wyjazdem dołącza do nich Antoni, który przyjeżdża samochodem. Wsiadają do łodzi prowadzonej przez pana Narracotta, aby dotrzeć do Ile du Nègre. Kiedy przybywają do domu Owena na wyspie, gospodarze są nieobecni. Wieczorem przyjeżdża doktor Armstrong. Thomas i Ethel Rogers są jedynymi służącymi, którzy przybyli dzień wcześniej. Goście odkrywają w każdym pokoju tajemniczy wierszyk opowiadający historię dziesięciu małych Murzynów, którzy umierają jeden po drugim.
Rozdziały 3 i 4Po obiedzie goście zauważają na środkowym stole w salonie tacę z dziesięcioma porcelanowymi posążkami przedstawiającymi dziesięciu małych Murzynów.
Nagle głos w domu oskarża dziesięciu gości o morderstwo. M mi Rogers, krajowego, wykonane nieswojo słysząc oskarżenie dotyczy. D r Armstrong dał mu tabletki nasenne, aby pomóc mu spać po towarzyszy w pokoju z mężem.
Wszyscy goście znali ludzi, o których zabicie zostali oskarżeni. Na przykład ofiarą sędziego Wargrave'a jest Edward Seton, którego skazał na śmierć.
Anthony Marston umiera zaraz po wypiciu łyka whisky.
Rozdziały 5 i 6D r Armstrong znalazł cyjanek w szkle ofiary. Blore myśli wtedy, że Anthony Marston popełnił samobójstwo, zatruwając się, ponieważ sam sobie podał ten kieliszek. Śmierć Marstona odpowiada początkowi rymu.
Dziewięciu gości następnie idzie spać; myślą o swoich ofiarach.
M ja Rogers umarł we śnie. Panna Brent myśli, że ma wyrzuty sumienia, a Blore myśli, że jej mąż ją otruł. Łódź nie przyjeżdża na tankowanie.
Zostało tylko osiem statuetek.
Rozdziały 7 i 8Blore, Armstrong i Lombard odwiedzają wyspę w poszukiwaniu tego pana Owena, ale nie znajdują śladu. Generał Macarthur myśli, że wszyscy goście umrą. Blore i Armstrong odkrywają, że generał jest tajemnicą. Nie znajdując niczego na wyspie, przeszukują dom, bez skutku.
Rozdziały 9 i 10Blore myśli teraz, że pani Rogers zmarła z powodu doktora Armstronga, który rzekomo dał jej zbyt wiele tabletek nasennych, co lekarz całkowicie odrzuca. Za radą Isaaca Morrisa, człowieka wynajętego przez pana Owena do zorganizowania pobytu na wyspie, Philip Lombard przyniósł broń. Idą na lunch, ale generała nie ma. Armstrong idzie go znaleźć i znajduje go martwego. Zostało tylko siedem statuetek.
Po zbadaniu ciała lekarz twierdzi, że zmarł uderzony w kark. Sędzia Wargrave uważa, że wśród gości jest pan Owen (po francusku O'Nyme). Szuka wśród wszystkich gości winowajcy i oświadcza, że za drugą zbrodnię nikt nie może być całkowicie wolny od podejrzeń. Co więcej, nie wie, kto zabił generała Macarthura.
Philip Lombard uważa, że winowajcą jest sędzia Wargrave, podczas gdy Vera Claythorne myśli o doktorze Armstrongu. Czerwona zasłona łazienki została skradziona.
Rozdziały 11 i 12Rano Rogersa nie ma, a na stole zostało tylko sześć statuetek. Rogers zostaje znaleziony martwy; podczas rąbania drewna zabójca uderzył go siekierą w tył głowy. Panna Brent jest podejrzana, zanim została znaleziona martwa w swojej kolejce w jadalni. Lekarz diagnozuje zastrzyk ze strzykawki zawierającej cyjanek. Umieścili wszystkie narkotyki i broń w sejfie, aby uchronić się przed kolejnym morderstwem, ale zaginął pistolet Lombarda.
Rozdziały 13 i 14Sędzia Wargrave zostaje znaleziony martwy od strzału w głowę, podczas gdy pozostali czterej byli w pokoju Very. Młoda kobieta bała się swojego życia z powodu oślizgłych wodorostów zwisających z sufitu, co sprawiało, że wierzyła, że dusza ją ręka, a jej krzyki zaalarmowały mężczyzn w salonie.
Sztuczka zabójcy polegała na odwróceniu uwagi innych glonami, które przerażały Verę, aby zastrzelić starego sędziego. Pistolet wrócił do pokoju Philipa Lombarda. W nocy Blore słyszy, jak ktoś porusza się po domu. Zamierza zapukać do drzwi swoich towarzyszy: Vera i Filip są w swoim pokoju, ale nie lekarz. Blore i Lombard szukają go, ale Armstrong zniknął, nie wiadomo gdzie. Na stole zostało tylko trzech małych Murzynów.
Rozdział 15Z powodu dziecięcej rymowanki o Prima Aprilis, Vera myśli, że Armstrong tylko sfingował swoją śmierć, że usunął statuetkę i że ukrywa się na wyspie, bo nie znaleźliśmy jego ciała. Vera i Philip nie chcą już wchodzić do domu, aby zobaczyć zabójcę wędrującego po wyspie. Blore sam idzie do domu, żeby coś zjeść. Jakiś czas później Vera i Filip czują drżenie i płacz dochodzący z domu; pędzą tam i znajdują Blore'a martwego, z czaszką zmiażdżoną przez marmurowy zegar, który spadł z okna. Dwoje ocalałych wierzy zatem, że Armstrong ukrywa się w domu. Kilka godzin później znajdują zwłoki lekarza wyrzucone przez morze.
Rozdział 16Ocalało więc tylko dwóch: Vera Claythorne i Philip Lombard. Każdy z nich myśli, że drugi jest mordercą. Dzięki fincie Vera udaje się ukraść rewolwer Lombarda i chwilę później zabija Philipa kulą w serce. Czuje się sama i czuje ulgę, ale jest dziwnie zmęczona. Wchodząc do domu łamie dwie z trzech pozostałych statuetek i zabiera ze sobą ostatnią. Idzie do swojej sypialni i znajduje pętlę zwisającą z haczyka i krzesło pod spodem. Potem uświadamia sobie, że właśnie zabiła mężczyznę, i w delirium wierzy, że jej były kochanek, Hugo, chce, aby popełniła samobójstwo. Upuszcza na ziemię ostatnią statuetkę, która rozbija się. Przywiera do liny, przechyla krzesło i umiera wisząc. Dziesięciu małych Murzynów nie żyje.
EpilogSuperintendent i zastępca dyrektora policji, inspektor Thomas Legge i Maine próbują rozwikłać tajemnicę śmierci Ten Little Indians. Przeglądają każdego z gości i widzą w każdym możliwość bycia mordercą. Niestety, mając na uwadze poszlaki odkryte na miejscu zbrodni, dochodzą do wniosku, że żaden z nich nie mógł logicznie zabić wszystkich pozostałych, a następnie popełnić samobójstwo. Jedyną osobą, która mogła to zrobić, jest Vera Claythorne: policja odkryła jednak, że krzesło, które przewróciła, by się zabić, zostało następnie umieszczone wzdłuż ściany, co oznacza, że po śmierci młodej kobiety ktoś nadal żył w domu. Pomimo wszystkich wskazówek, śledczy nie znajdują nic więcej; zbrodnia pozostaje więc w ich oczach bardzo tajemnicza i całkowicie nierozwiązywalna.
Ale w morzu zostaje znaleziona butelka z zeznaniem podpisanym przez prawdziwego mordercę Île du Nègre: sędziego Lawrence'a Wargrave'a. Skrupulatnie zabił wszystkich swoich towarzyszy, a następnie sfingował własną śmierć przy współudziale doktora Armstronga, który był zbyt naiwny. Następnie zabił Armstronga i Blore'a, pozostawiając Lombardowi i Verze wzajemne podejrzenia i czekanie, aż jeden zabije drugiego. Vera ze strachu zabiła Lombarda. Następnie Wargrave umieścił inscenizację liny i krzesła w pokoju młodej kobiety. Następnie czekał, aż przyjdzie, mając nadzieję, że szok psychiczny związany z faktem, że właśnie popełniła morderstwo, skłoni ją do odebrania sobie życia, co w rzeczywistości się wydarzyło. Następnie, gdy wszyscy inni nie żyli, sędzia popełnił samobójstwo na samym końcu w swoim łóżku, dzięki sprytnej sztuczce, dzięki której zginął od kuli w głowę, jednocześnie odrzucając broń wystarczająco daleko od swojego ciała, aby nikt o tym nie pomyślał samobójstwo.
Podczas pierwszej kolacji, po tym, jak każdy gość został oskarżony o przestępstwo, Marston wypija szklankę whisky i natychmiast umiera, połykając cyjanek potasu, który morderca włożył do swojej szklanki podczas paniki.
2. Ethel RogersDzień po pierwszym dniu, pani Rogers się nie budzi, jego sen trwa wiecznie. Przedawkowała chloral, ponieważ zabójca włożył go do szklanki, z której musiała pić z powodu ataków lękowych.
3. John MacarthurGenerał Macarthur, który otrzymał cios pałką w szyję, zostaje znaleziony martwy przez doktora Armstronga.
4. Thomas RogersPodczas rąbania drewna morderca przecina swoją czaszkę na pół siekierą.
5. Emily BrentMorderca umieścił chloral w jej szklance do herbaty, aby straciła przytomność, a następnie ukłuł ją strzykawką wypełnioną cyjankiem.
6. Lawrence Jhon WargraveArmstrong, Blore i Lombard idą na górę, ponieważ zostali zaalarmowani krzykiem Claythorne'a. Wracając na parter, odkrywają sędziego Wargrave'a, który był sam w salonie w szkarłatnej todze i z sędziowską peruką na głowie, martwego od kuli w łeb rewolweru (w rzeczywistości udaje, że umarł z pomocą dr Armstronga).
7. Edward ArmstrongWargrave udawał, że nie żyje, ale tylko Armstrong wiedział o tym, ponieważ był wspólnikiem Wargrave'a, nie wiedząc, że ten ostatni był mordercą. Wargrave umówił się na spotkanie z nim pewnego wieczoru i weszli na szczyt urwiska. Gdy Armstrong pochyla się, by zobaczyć „jaskinię”, którą pokazuje mu Wargrave, Wargrave popycha go, a Armstrong robi naczynie w wodzie, co natychmiast go zabija. Jego ciało zostanie odkryte po śmierci Blore'a. Rzeczywiście, Lombard i Blore nie znaleźli go w nocy, ponieważ jego zwłoki nie zostały jeszcze wyrzucone przez morze.
8. William BlorePodczas gdy Blore wychodzi na poszukiwanie Armstronga z Claythorne i Lombardem, Blore postanawia wrócić do domu, ponieważ jest głodny. Wargrave, który czekał na niego w oknie sypialni Claythorne'a, przewraca mu nad głowę marmurowy zegar i rozbija mu czaszkę.
9. Filip LombardPo odkryciu ciała Armstronga i wszystko wskazuje na to, że był mordercą, Claythorne myśli, że mordercą jest Lombard. Kradnie mu jego rewolwer i strzela w serce.
10. Vera ClaythornePo zabiciu Lombarda szaleje za zabiciem mężczyzny. Wraca do domu i się wiesza.
Agatha Christie oparła swoją powieść na Ten Little Niggers , angielskiej piosence zaadaptowanej w 1869 przez Franka Greena z innej amerykańskiej piosenki napisanej w 1868 przez Septimusa Winner, Ten Little Indians . Po prostu zmodyfikowała ostatnią linijkę piosenki na potrzeby kryminalnej fabuły swojej powieści, powracając do oryginalnych tekstów w wersji teatralnej.
Agatha Christie miała następnie kilkakrotnie wykorzystać ograniczenia związane z rymami w swoich powieściach: w następnym roku w powieści Un, deux, trois ... , w dość swobodny, a czasem dowcipny sposób, a następnie w 1942 w powieści Five Little Pigs oraz w kilku innych późniejszych pracach.
wersja francuska | Inna wersja francuska |
---|---|
Na obiad poszło dziesięciu małych Murzynów. Dziewięciu małych Murzynów nie spało do późna. Ośmiu małych Murzynów pojechało do Devon. Siedmiu małych Murzynów rąbało drewno siekierą. Sześciu małych Murzynów bawiło się ulem. Pięciu małych Murzynów studiowało prawo. Czterech małych Murzynów wypłynęło w morze, Po zoo spacerowało trzech małych Murzynów. Dwóch małych Murzynów usiadło na słońcu. Mały Murzyn został sam. |
Dziesięciu małych Murzynów poszło na obiad, Dziewięciu małych Murzynów poszło spać o północy, Osiem małych Murzynów wyjechało z Devon, Siedmiu małych Murzynów rozszczepiło rozpałkę, Sześciu małych Murzynów śniło się w pasiece, Pięciu małych Murzynów było prawnikami w sądzie. Rano wykąpało się czterech małych Murzynów, Trzech małych Murzynów poszło do zoo, Dwóch małych Murzynów wygrzewało się na słońcu, Mały Murzyn |
Dziesięć małych czarnuchów (Frank Green) |
Dziesięciu małych Indian (Zwycięzca Septimusa) |
---|---|
Dziesięciu małych czarnuchów wyszło na obiad Jeden udusił swoje małe ja, a potem było ich dziewięć. Dziewięciu małych czarnuchów usiadło bardzo późno Ośmiu małych czarnuchów podróżujących po Devon Siedmiu małych czarnuchów rąbiących patyki Sześciu małych czarnuchów bawiących się ulem. Pięciu małych czarnuchów zgłaszających się do sądu Czterech małych czarnuchów wychodzących w morze Trzech małych czarnuchów spacerujących po zoo Dwóch małych czarnuchów siedzących na słońcu Jeden mały czarnuch mieszkający sam |
Dziesięciu małych Indian stojących w kolejce Jeden dreptał do domu, a potem było ich dziewięć; Ośmiu małych Indian najweselszych pod niebem, Sześciu małych Indian kopie wszystkich żywych, Czterech małych Indian w szaleństwie, Dwóch małych Indian głupich z bronią, |
Ze względu na rasistowski i obraźliwy charakter słowa „ nigger ” w języku angielskim, oryginalny tytuł został dwukrotnie zmieniony na ten język:
W języku francuskim wszystkie edycje nosiły tytuł Dix Petits Nègres, dopóki tytuł nie został wycofany ze sprzedaży przez Amazon w maju 2020 r. z powodu treści, które nie spełniały kryteriów firmy, w pełnym ruchu Black Lives Matter . Niedługo potem Éditions du Masque zapowiedziało w swoim katalogu publikację pracy pod tytułem They were dziesięć , która ma miejsce w sierpniu 2020 roku. Rozwój ten wynika z decyzji podjętej przez Jamesa Pricharda, prawnuka ' Agatha Christie i praw kierownik, który mówi: „kiedy pisano książkę, język był inny i używaliśmy słów, które są teraz zapomniane. Ta historia oparta jest na popularnym wierszu, który nie jest podpisany Agatha Christie (…) Agatha Christie była przede wszystkim po to, by zabawiać i nie spodobałby jej się pomysł, by ktoś został zraniony jednym z jej zwrotów „ , Dodawanie ” nie możemy już używać terminów, które mogą zaszkodzić: takie zachowanie należy przyjąć w 2020 roku ” .
Ta zmiana tytułu towarzyszy również zastąpienie słowa negro przez żołnierza , który ukazał się 74 razy w pracy. W ten sposób Île du Nègre staje się, podobnie jak w wersji angielskiej, Île du Soldat.
Wyspa Murzynów, na której rozgrywa się większość powieści, inspirowana jest wyspą Burgh , położoną na południu hrabstwa Devon , w południowo-zachodniej Anglii. Agatha Christie przebywała tam kilka razy, co zainspirowało ją do jej powieści. Nazwa „ Murzyn ” została uznana za obraźliwą, dlatego w kolejnych wydaniach powieści wielokrotnie zmieniano nazwę wyspy. Tak więc w niektórych wydaniach anglojęzycznych L'île du Nègre ( Wyspa Czarnucha ) została najpierw zmieniona na „ Wyspa Indian ”, a następnie „ Wyspa Żołnierza ” ( Wyspa Żołnierza ). W nowym francuskim wydaniu z 2020 roku, przetłumaczonym przez Gérarda de Chergé, nosi nazwę Wyspa Żołnierza.
Ten mały Czarnuchy zajmuje 19 th miejsce w rankingu stu najlepszych powieści wszech czasów ustanowiony przez Stowarzyszenie Pisarzy Literatury Kryminalnej w 1990 roku.
Dix Petits Negres zajmuje również 10 th miejsce w rankingu stu najlepszych książek detektywistycznych wszech czasów ustanowiony przez Stowarzyszenie Mystery Writers of America w 1995 roku.
Wiele innych filmów było mniej lub bardziej zainspirowanych scenariuszem powieści bez adaptacji:
Niektóre seriale były mniej lub bardziej inspirowane scenariuszem powieści, nie będąc adaptacjami:
W 1973 roku The Comédie-Française ułożyła się francusko- speaking serial radiowy zatytułowany Les Dix Petits Negres dla ORTF . Pierwsza wyemitowana 7 października 1973 r. adaptacja składa się z dwóch części po około 50 minut każda, wyreżyserowanych przez Jacquesa Reyniera i dostosowanych przez Pierre'a Brive'a i Meg Villars.
W 2010 roku , BBC Radio 4 nadawane w Wielkiej Brytanii , a potem nie było już nikogo , zaledwie 90 minut soap opera radiowa .