Wodaabe

Wodaabe (Fulbe-Mbororo) Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Młode kobiety Wodaabe w Nigrze

Znaczące populacje według regionu
Kamerun 154 000
Republika Środkowoafrykańska 55 000
Czad 50 000
Demokratyczna Republika Konga 60 000 (2009)
Ogół populacji 3 000 000
Inny
Języki Fulani
Religie islam

Wodaabe ( Fulani  : Woɗaaɓe, pojedyncza Boɗaaɗo ) stanowią podgrupę Fulani ludzi , którzy są czasami określane jako Bororos lub Mbororos (nie mylić z Bororos Amazonii ), termin, który byłby jednak pejoratywny termin używany. przez inne populacje i oznacza „opuszczonych pasterzy”.

Bororo są tradycyjnie koczowniczymi pasterzami i handlarzami, których migracje prowadzą do południowego Nigru , północnej Nigerii , północno-wschodniego Kamerunu , południowo - zachodniego Czadu i zachodnich regionów Republiki Środkowoafrykańskiej . W ostatnich latach wkroczyli również do Kongo-Kinszasy , w regionach Bas-Uele i Haut-Uele , graniczących z Republiką Środkowoafrykańską i Sudanem .

Wodaabe z Nigru, słynąca z piękna (zarówno mężczyzn, jak i kobiet), wyszukanego rzemiosła i bogatych ceremonii, uważana jest za ostatnią grupę Fulani, która nadal praktykuje przedislamskie zwyczaje. W porównaniu z innymi populacjami afrykańskimi zostały szczegółowo opisane, sfotografowane i sfilmowane.

Etnonimia

Według źródeł istnieją dwa terminy w kilku wariantach: Wodaabe (Woror'be, Wurur'be) i Bororos (Bororo'en, Bororos, Bororro, Mbororo) oraz Ako.

Wybór etnonimu nie jest jednomyślny. „Bororo lub Wodaabe. Jaki termin wybrać? »: To pytanie postawione w 2007 roku przez szwajcarski dziennik odzwierciedla prawdziwy problem tożsamości.

„Bororo” rzeczywiście byłby egzonimem używanym głównie przez okoliczne populacje, takie jak Hausas lub Zarmas, przez analogię do nazwy zebu – krowy bororo. Jako takie byłoby to postrzegane jako pejoratywne. Jednak denominacja „Wodaabe” jest czasami odrzucana przez tych, którzy twierdzą, że są przede wszystkim Mbororo.

W Fulani rdzeń woɗa oznacza zakaz, tabu . Woɗaaɓe oznaczałoby zatem „ludzie tabu”, ale interpretacja tego wyrażenia pozostaje przedmiotem dyskusji. Według legendy Fulani, dziewczyna Fulani, zgwałcona przez więźnia swojego ojca, miała dwóch chłopców i dwie dziewczynki, które wyszły za mąż. Dziadek, oburzony tymi kazirodczymi związkami, poszedł poskarżyć się szejkowi Usmanowi dan Fodio , który z tego powodu nazwał je Woɗaaɓe (zabronione).

Dla badacza Jeana Boutrais Woodabe byłby podzbiorem Mboros.

Populacja

Niepewności ważące nominał nie ułatwiają wyliczenia tej populacji, która jest przede wszystkim koczownicza. W 1983 roku pisarka i fotografka Carol Beckwith oszacowała liczbę Wodaabe w Nigrze na 45 tysięcy.

Podczas swoich badań terenowych na początku XXI wieku Elisabeth Boesen z Uniwersytetu w Luksemburgu oszacowała ich liczbę na 100 000 osób.

W Republice Środkowoafrykańskiej bez wątpienia stanowią ponad połowę muzułmańskiej populacji kraju, a większość z nich żyje z hodowli na obszarach wiejskich. Część tej społeczności pochodzi z Kamerunu i przybyła w latach 20. XX wieku, inni przybyli z Czadu (niewątpliwie pierwotnie z Nigru, a nawet Nigerii) przed bardziej współczesnymi migracjami z lat 90. XX wieku.

Kultura

Religia

Wodaabe to głównie muzułmanie . Chociaż praktyki zakładają różne stopnie ortodoksji, większość trzyma się podstawowych zasad tej religii. Niektórzy nazywają ich muzułmanami „z imienia” z powodu niemuzułmańskich elementów kulturowych, które są sprzeczne z pewnymi zasadami islamu. Islam stał się główną religią wśród Bororo podczas XVI -tego  wieku , kiedy naukowiec El Maghili głosiłem elita w północnej Nigerii. Głoszenie El Maghili spowodowało nawrócenie klas rządzących wśród ludów Hausa , Peul i Tuareg .

Pomimo obecności islamu, Mbororo zachowali mit założycielski. Według niego, przed nastaniem czasu byli już obecni na Ziemi ze swoimi krowami.

Ślub

Wodaabe są często poligamiczne . Małżeństwa aranżują rodzice, podczas gdy przyszli małżonkowie są jeszcze dziećmi (tzw. koogal ). Panna młoda zostaje z mężem aż do zajścia w ciążę, po czym wraca do matki, gdzie przebywa od 3 do 4 lat. Urodziła dziecko w domu swojej matki, a następnie staje się boofeydo, co dosłownie oznacza „ktoś, kto popełnił błąd”.

Festiwal Geerewol

Raz w roku, pod koniec pory deszczowej, Woddabe spotykają się u bram pustyni w pobliżu Agadez , podczas sześciu dni i sześciu nocy Geerewol . Ta uroczystość jest szczególnie ważna dla młodej Wodaabe. Każdy klan rodzinny, reprezentowany przez najpiękniejsze tancerki, bierze udział w konkursie piękności dla mężczyzn, którego jury tworzą najpiękniejsze dziewczyny z plemienia. Taniec, naśladujący zaloty ptaków pustynnych, kończy się uwodzeniem i miłosnymi wymianami. Składa się, pod wpływem narkotyków z bendore (wywar z czarnego banohe kory , pokruszonym gipsu i mleko), tancerze noszą perły i CoWRY naszyjniki , ich amulety i białą strusich piór na czołach.

Tancerze tworzą własne stroje. Na swoje skórzane szaty zakładali kobiecą przepaskę biodrową. Z tyłu wisi łańcuszek kauri , barbol , zakończony maleńką tykwa. Młode dziewczyny ozdabiają się niezliczonymi bransoletkami. Po tańcu wybiorą tego, który na jedną noc lub na całe życie podzieli się ich warstwą. Oprócz wyszukanych ozdób, w które są ubrane, młode kobiety Wodaabe ozdabiają nogi brązowymi pierścieniami ułożonymi i wypolerowanymi błotem i piaskiem. Te ozdoby były w przeszłości noszone aż do drugiego dziecka. Podczas tej ceremonii może być również obecne cudzołóstwo.

Kanony piękna są surowe, ale nie wykluczają pewnej śmiałości w doborze ozdób, takich jak tykwa na głowie czy ultranowoczesne okulary przeciwsłoneczne. Wodaabe podziwia owalne twarze, drobne rysy, cienkie, długie nosy i białe, regularne zęby. Tancerka przez długi czas będzie musiała nosić makijaż. Na twarz smaruje masło zmieszane z ochrą . Oczy, usta i brwi są podkreślone węglem. Ciągła żółta linia biegnie wzdłuż grzbietowej linii nosa, która się wydłuża.

Droga życia

Po Geerewol Wodaabe opuszczają obszary obfitości w poszukiwaniu nowych pastwisk. Na osłach kobiety podążają za stadami ze złożonym ładunkiem, zapewniającym pasterzom przetrwanie w porze suchej . Dopiero susze, jakie miały miejsce w latach 70., zaburzają równowagę ekologiczną Bororo, którzy stopniowo odtwarzają swoje zniszczone stado. Wielu młodych Wodaabe porzuca koczownicze życie dla slumsów.

Nie budują domów, więc według miejscowej legendy nie można ich oddzielić od nieba.

Bibliografia

  1. UNICEF MENDIGUREN, „  Antropologiczne studium społecznej i politycznej organizacji społeczności w Republice Środkowoafrykańskiej oraz organizacji społecznych  ” , na stronie http://grupodeestudiosafricanos.org ,2012(dostęp 19 kwietnia 2018 r . ) .
  2. "  " Ludzie z Afryki "  " , "African Society Holocaust"
  3. "  'Wodaabe People'  " , " University of Iowa "
  4. Sabine Cessou, „  Diallo, Ba, Ka… Kim są Peuls?”  ", Łupek ,3 czerwca 2011( przeczytaj online , konsultacja 3 października 2018 r. ).
  5. Źródło RAMEAU , BnF )
  6. Zobacz artykuł Raphaëlle Boucher w Le Courrier z 21 września 2007 [1]
  7. Carol Beckwith "wodaabe Nigru:" lud tabu "" National Geographic , n o  164, 4 października 1983, s.  482-509 [2]
  8. „Bororo lub Wodaabe. Jaki termin wybrać? », Lok. cyt.
  9. Beatriz de Leon Cobo Patricia Rodriguez Gonzalez „  rekrutacji i zradykalizowanie Fulani przez terrorystów w sahelu  ”, Bulletin de Español Instituto de Estudios Estrategicos (IEEE) , N O  12512 października 2020( przeczytaj online )
  10. Jean Boutrais, „  Wilgotne sawanny, ostatnia ostoja duszpasterska: przykład Wodaabe, Mbororo de Centrafrique  ”, Genève-Afrique , tom.  28, n o  1,1990, s.  65-90 ( czytaj online , konsultacja 21 kwietnia 2018 r. ).
  11. "Wodaabe Nigru:" ludzie tabu "", op.cit. cyt.
  12. Nowi urbaniści w przestrzeni Sahara-Sahel: kosmopolityzm od dołu , Karthala, 2008, s.  209
  13. Roland Marchal, „  Pierwsze lekcje z«zabawnym»przejścia w Republice Środkowej Afryki  ”, Politique africaine , vol.  3 N O  1392015, s.  123-146 ( czytaj online , konsultacja 22 października 2018 r. ).
  14. „  Religia Wodaabe  ” , „Africa.com”
  15. Ushuaïa Nature, Czad - Hope for life , wyemitowany w 2011 r., retransmisja 12 marca 2019 r. w Ushuaïa TV
  16. „  Afrykański Rytuał Małżeństwa  ” , „Afrykańskie Towarzystwo Holokaustu”
  17. „  Geerewol – dodatek multimedialny do książki Sandrine Loncke  ” , na stronie www.ethnomusicologie.fr (dostęp 30 kwietnia 2016 )
  18. Zobacz także Carol Beckwith, „Geerewol: el arte de la seducción”, w Ramona Nadaff, Nadia Tazi i Michel Feher (red.), Fragmentos para una history del cuerpo humano , tom. 2, 1992, s.  200-218
  19. Por. Elisabeth Boesen i Laurence Marfaing, Nowi urbaniści w przestrzeni Sahary i Sahelu: kosmopolityzm od dołu , Karthala, 2008, s. 330. ( ISBN  9782845869516 )

Załączniki

Bibliografia

Dyskografia

Filmografia

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Bazy danych i rejestry Inne strony