Proces boloński to proces łączenia europejskich systemów szkolnictwa wyższego , który rozpoczął się w 1998 r. I doprowadził do utworzenia w 2010 r. Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego , składającego się z 48 państw. Obszar ten dotyczy głównie państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także w szczególności Turcji i Rosji . Szkolnictwo wyższe w Afryce i byłym Związku Radzieckim również zostało zreformowane ze względu na historyczne, polityczne i językowe więzi, które łączą niektóre kraje z ich obszarem wpływów. Zainicjowany w 1998 r . Deklaracją Sorbony z dnia25 maja 1998Proces boloński ma na celu uczynienie z Europy globalnie konkurencyjnego obszaru gospodarki opartej na wiedzy .
Od czasu konwencji lizbońskiej w 1997 r. Cele programu ewoluowały. Obserwowano dwa główne etapy: pierwszy miał na celu położenie fundamentów europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego , a mianowicie ujednolicenie systemów krajowych poprzez uogólnienie podziału na trzy cykle ( studia magisterskie , podyplomowe i doktoranckie), polegające na wzajemnym uznawaniu kwalifikacji (na podstawie w szczególności o europejskim systemie transferu i akumulacji punktów ECTS, drugi, w szczególności od Deklaracji Londyńskiej w 2007 r., miał na celu wdrożenie polityki zapewniania jakości obu uczelni jako szkolenia.
Nieustannie przypomina się o celach kształcenia ustawicznego i mobilności.
Różne deklaracje , konwencje lub komunikaty ministrów stanu regularnie określały lub przypominały o celach. Te szczyty występowały co najmniej raz na dwa lata.
Konwencji o uznaniu kwalifikacji związanych z uzyskaniem wyższego wykształcenia w Regionie Europejskim został wydany przez Radę Europy . Jego celem jest w szczególności uznawanie różnych tytułów i stopni przedakademickich i uniwersyteckich umożliwiających przyjmowanie studentów do zagranicznych systemów szkolnictwa wyższego. Wzywa również strony do rozpowszechniania informacji dotyczących ich systemu szkolnictwa wyższego, w szczególności ich uczelni, w celu osiągnięcia międzynarodowych rankingów.
Podczas obchodów 800 XX -lecia Uniwersytetu w Paryżu , francuscy ministrowie Claude Allegre , włoski Luigi Berlinguer , brytyjski Tessa Blackstone i niemiecki Jürgen Rüttgers wydał oświadczenie z prośbą o następujące kwestie:
Na konferencji bolońskiej w czerwcu 1999 r. 29 krajów podpisało wspólny tekst. Deklaracja Bolońska z 19 czerwca 1999 r., Inicjująca tytułowy proces, określa sześć działań, które należy przeprowadzić:
Po spotkaniu uniwersytetów w Salamance w marcu 2001 r. I konferencji praskiej w maju 2001 r. Zaangażowane są 34 kraje. Ministrowie przyjęli Komunikat Praski.
W Berlinie w dniach 16-17 września 2003 r. Ministrowie postanowili przyspieszyć ten proces i rozszerzyć go na studia doktoranckie w celu pogłębienia powiązań między europejskim obszarem szkolnictwa wyższego a obszarem nauki.
W komunikacie berlińskim na rok 2005 określono trzy nadrzędne cele:
W Bergen nowy komunikat został podpisany w maju 2005 roku.
Żądane zaliczki zostały wymienione w następujący sposób:
Deklaracja z Bergen określa, że czas trwania doktoratu „powinien odpowiadać 3–4 latom w pełnym wymiarze godzin. "
Konferencja ministerialna w Londynie odbyła się w maju 2007 r. W Londynie w Wielkiej Brytanii.
W komunikacie prasowym potwierdzono włączenie doktoratu jako trzeciego stopnia studiów.
Konferencja ministerialna zorganizowana przez kraje Beneluksu odbyła się w Belgii we wtorek 28 i środę29 kwietnia 2009.
Komunikat prasowy z konferencji zapowiada kontynuację procesu bolońskiego do 2020 r. Z priorytetem: zapewnienie równych szans w dostępie do edukacji wysokiej jakości, zwiększenie udziału w edukacji i uczeniu się przez całe życie, promocja zdolności integracyjnych na rynku pracy, określenie efektów uczenia się i skoncentrowane zadania dydaktyczne, powiązania między nauczaniem, badaniami i innowacjami, otwieranie instytucji szkolnictwa wyższego na arenę międzynarodową, zwiększanie możliwości mobilności i jakości programów mobilności, usprawnianie gromadzenia danych, tworzenie wielowymiarowych narzędzi zapewniających przejrzystość i gwarantowane finansowanie.
Konferencja ministerialna zorganizowana przez Austrię i Węgry odbyła się w dniach 11 i 12 marca 2010 r. W Budapeszcie i Wiedniu i świętuje 10-lecie Procesu Bolońskiego.
Deklaracja końcowa zapowiada utworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego
8 th Konferencji Ministerialnej i 3 th forum polityczne procesu bolońskiego odbyła się w dniach 26 i 27 kwietnia 2012 roku w Bukareszcie, w Rumunii.
Szkolnictwem wyższym nie zarządza się centralnie, pozostaje ono prerogatywą rządów państw członkowskich Procesu Bolońskiego. Charakter aktorów jest jednak zróżnicowany, przy większym zaangażowaniu Komisji Europejskiej i uczelni. W proces wdrażania zaangażowane są również organizacje: Union of Students in Europe , European University Association , European Association of Institutions in Higher Education (EURASHE) , EI, European Association for Quality Assurance in Higher Education , BusinessEurope oraz oczywiście Rada Europy , Komisja Europejska i UNESCO .
Obecnie w proces zaangażowanych jest 48 państw. Dotyczy to wszystkich państw Rady Europy z wyjątkiem Monako , San Marino i Kosowa, które nie są uznawane przez niektóre państwa ( w szczególności Federację Rosyjską ).
Cele procesu bolońskiego przedstawiono jako wysoce upolitycznione, wykraczające poza proste reformy związane z harmonizacją systemów szkolnictwa wyższego .
Proces boloński został przedstawiony przez jego przeciwników jako zastosowanie ideologii neoliberalnej w świecie nauki: nieuniknionej adaptacji do ewolucji społeczeństwa i rywalizacji między uczelniami. Zdaniem antyglobalistycznej antyglobalistki Geneviève Azam , sama zasada dostosowania się do prawa zewnętrznego uczelni - tu prawa rynku - jest sprzeczna z filozofią Oświecenia, która do tej pory leżała u podstaw projektu uniwersyteckiego.
Proces boloński doprowadzi do reformy dyplomów w celu uzyskania trzech dyplomów: