W Phrygianie ( grecki : Φρύγες, Phruges lub Phryges ) były starożytny indoeuropejskich mówiąc ludzie , początkowo zamieszkały w południowych Bałkanach - według Herodota - pod nazwą Bryges (briges), którą zmieniono na Phryges po ich ostatecznym migracji Anatolii przez Hellespont . Jednak współcześni uczeni dyskutują o bałkańskim pochodzeniu Frygijczyków.
Frygia rozwinęła wyrafinowaną kulturę epoki brązu. Początki muzyki greckiej są częściowo związane z muzyką frygijską, przekazywaną przez greckie kolonie Anatolii, zwłaszcza z muzyką frygijską , uważaną za wojowniczy styl starożytnej muzyki greckiej. Zgodnie z mitem frygijski Midas , król „złotego dotyku”, został poinstruowany w muzyce przez samego Orfeusza . Kolejnym wynalazkiem muzycznym z Frygii był aulos , instrument stroikowy z dwiema piszczałkami. W klasycznej greckiej ikonografii, Paryż , książę trojański , jest przedstawiany jako nie-grecki przez jego frygijską czapkę, którą nosił również Mitra i która przetrwała we współczesnych obrazach jako „ czepiec wolności ” amerykańskich i francuskich rewolucjonistów .
Umowna data 1180 pne. AD jest często używany do migracji (tradycyjnie z Tracji) przedfrygijskich lub Mushki Bryges , odpowiadających samemu schyłkowi imperium hetyckiego. Po tej dacie Frygia zachowała wyraźną tożsamość kulturową. Od początków i plemiennych wsi, stan Frygii urodził się w VIII -go wieku pne. AD ze stolicą w Gordion . Około 690 pne. AD, jest najeżdżany przez Cymeryjczyków . Frygii krótko podbite przez swojego sąsiada Lydia , przed przekazaniem do kolejno imperium perskiego od Cyrusa Wielkiego , a później w imperium od Aleksandra i jego następców . Później został przejęty przez Attalidów z Pergamonu i ostatecznie stał się częścią Cesarstwa Rzymskiego . Ostatnia wzmianka o języku frygijskiej w terminach literatury powrotem do V -go wieku naszej ery. BC i był prawdopodobnie wymarły w VII XX wieku.
Po rozpadzie imperium Hetytów w początkach XII -tego wieku pne. AD , próżnię polityczną w środkowo-zachodniej Anatolii wypełnia fala indoeuropejskich migrantów i „ ludów morza ”, w tym Frygijczyków, którzy zakładają swoje królestwo ze stolicą na pewno w Gordion . Obecnie nie wiadomo, czy Frygijczycy byli aktywnie zaangażowani w upadek stolicy hetyckiej Hattusa, czy po prostu przenieśli się w pustkę pozostawioną przez upadek hegemonii hetyckiej. Na stanowiskach z tego okresu w zachodniej Anatolii archeolodzy odkryli tzw. ręcznie robione naczynia guzikowe. Według greckich mitografów Midas był królem Frygów, którzy pierwotnie nazywali się Bryges (Brigi) i pochodzili z zachodniej części archaicznej Tracji lub Macedonii . Midas został powiązany z królem Mouchki Mita. Jednak pochodzenie Mouchkis i ich związek z Frygami są niepewne. Niektórzy badacze sugerują, że Mita była nazwa Luwien (to odnotowano w Azji Mniejszej w XV -go wieku pne. ).
Chociaż teoria migracji jest nadal broniona przez wielu współczesnych historyków, większość archeologów porzuciła tę hipotezę dotyczącą pochodzenia Frygijczyków z powodu braku istotnych dowodów archeologicznych, a teoria ta opiera się jedynie na relacjach ' Herodota i Ksantusa .
Źródła asyryjskie w VIII -go wieku przed naszą erą. AD mówią o królu Micie z Mouchki , utożsamianym z królem Midasem z Frygii. Inskrypcja asyryjska wspomina Mitę jako sojusznika Sargona z Asyrii w 709 pne. AD Charakterystyczną Frygijski ceramiki naczynia zwane „polerowane” pojawia VIII th century BC. AD Frygowie założył potężne królestwo, która trwała aż przodków Lydian ( VII th wieku pne. ). Pod królów przemian nazwie Gordius i Midas, niezależny Frygijski królestwo VIII th i VII TH wieków przed naszą erą. AD utrzymywał bliskie kontakty handlowe z sąsiadami na wschodzie i Grekami na zachodzie. Wydaje się, że Frygia była w stanie współistnieć z dominującą wówczas potęgą we wschodniej Anatolii.
Inwazja Anatolii na koniec VIII -go wieku pne. AD wczesnego VII th century BC. AD przez Cymeryjczyków miał okazać się fatalny dla niepodległej Frygii. Według legendy presja i ataki Cymeryjczyków doprowadziły do samobójstwa ostatniego króla Midasa. Gordion wpadł w ręce Cymeryjczyków w 696 pne. AD i został splądrowany i spalony, jak donosił Herodot znacznie później.
Seria wykopalisk ujawniła Gordion jako jedno z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych w Turcji. Potwierdzają gwałtowne zniszczenie Gordion około 675 pne. Grobowiec z okresu Midasa, powszechnie określany jako „Grób Midasa”, ujawnił drewnianą konstrukcję zakopaną głęboko pod dużym kopcem grobowym, zawierającą przedmioty grobowe, trumnę, meble i ofiary żywnościowe (Muzeum Archeologiczne, Ankara). Gordion Witryna zawiera znaczną programu później budynek, być może ze względu na Alyattes, Lydian Król, VI -tego wieku pne. J.-C.
Mniejsze królestwa frygijskie nadal istniały po zakończeniu imperium frygijskiego, co pozwoliło na dalszy rozwój sztuki i kultury. Cymeryjczycy pozostali w Anatolii, ale wygląda na to, że nie stworzyli własnego królestwa. Lidyjczycy odepchnęli Cymeryjczyków w latach 620 p.n.e. AD i Frygia zostały włączone do krótkotrwałego imperium lidyjskiego. Wschodnia część starożytnego imperium frygijskiego została poddana Medom w 585 pne. J.-C.
Pod panowaniem przysłowiowo bogatego króla Krezusa (560-546 pne), Frygii pozostała część Cesarstwa Lydian która przedłużyła wschód do halys rzeki . W legendzie o dwukrotnie pechowym Adraste , synu króla Gordiasza z królową Eurynome, może być echo konfliktu z Lydią i być może zawoalowane odniesienie do królewskich zakładników . Przypadkowo zabił swojego brata i udał się na wygnanie do Lidii, gdzie powitał go król Krezus. Po raz kolejny Adraste przypadkowo zabił syna Krezusa, a następnie popełnił samobójstwo.
Krezus lidyjski został pokonany przez Cyrusa w 546 pne. BC, i Frygii znalazł się pod tym perskiego dominacji. Po tym, jak Dariusz został cesarzem perskim w 521 pne. AD przebudował stary szlak handlowy w „ perskiej Drodze Królewskiej ” i wprowadził reformy administracyjne, w tym ustanowienie satrapii (prowincji). W V -tego wieku pne. AD , Frygii rozdzielono na dwie prowincje administracyjnych, które z Hellespontic Frygii (lub Małej Frygii), ze stolicą prowincji siedzibę w Dascylion i prowincji Wielkiej Frygii.
Frygowie posługiwali się językiem frygijskim , członkiem indoeuropejskiej rodziny językowej . Współczesny konsensus uważa Greka za najbliższego krewnego.
Język frygijski jest częścią rodziny języków indoeuropejskich, a jego dokładna pozycja w nim była dyskutowana ze względu na fragmentaryczny charakter jego dowodów. Chociaż z dostępnych danych wynika, że frygijski ma istotne cechy wspólne z greckim i ormiańskim . Frygijski należy do grupy języków indoeuropejskich Isoglosse centum-satem . Jednak pomiędzy XIX th wieku i pierwszej połowie XX th wiecznym Frygijski był głównie uznawany za język satəm , a więc bliżej do Armenii i Tracji , a dziś jest powszechnie uznawany za język Centum a zatem bliżej greckiego. Powodem, dla którego w przeszłości frygijski miał wygląd języka satm, były dwa wtórne procesy, które na niego wpływały. Mianowicie frygijski połączył starą labiovelar ze zwykłą welarną, a po drugie, w kontakcie z samogłoskami podniebiennymi / e / i / i /, zwłaszcza w pozycji wyjściowej, niektóre spółgłoski uległy palatalizacji. Co więcej, Kortlandt (1988) już na wczesnym etapie pokazał wspólne zmiany dźwięków trackiego i ormiańskiego oraz ich oddzielenie frygijskiego od pozostałych języków paleo-bałkańskich .
Współczesny konsensus uważa Greka za najbliższego krewnego frygijskiego, co popierają Brixhe , Neumann, Matzinger, Woodhouse, Ligorio, Lubotsky i Obrador-Cursach. Ponadto 34 z 36 zarejestrowanych izoglos frygijskich jest wspólnych z greckim, a 22 wzajemnie się wykluczają. W ciągu ostatnich 50 lat badań nad frygiem sformułowano hipotezę, która proponuje stadium protogrecko-frygijskie, z którego powstały grecki i frygijski i gdyby frygijski nie był już wystarczająco poświadczony, moglibyśmy być może zrekonstruować to stadium.
Opierając się na niezwykle lekkich danych archeologicznych, niektórzy uczeni, tacy jak Nicholas Hammond i Eugene N. Borza, sugerowali, że Frygijczycy byli członkami kultury łużyckiej, która wyemigrowała na południowe Bałkany pod koniec epoki brązu . Jednak brak ceramiki zachodniej (europejskiej) i kontynuacja stylów garncarskich z epoki brązu w Azji Środkowej skłoniły niektórych archeologów do odrzucenia bałkańskiego lub europejskiego pochodzenia Frygijczyków.
Była to „Wielka Matka”, Kybele , jak ją znali Grecy i Rzymianie, która pierwotnie była czczona w górach Frygii, gdzie była znana jako „Matka Góry”. W swojej typowej frygijskiej formie nosi długą sukienkę z paskiem, koszulki polo (wysokie cylindryczne nakrycie głowy) i welon na całe ciało. Późniejsza wersja Kybele została stworzona przez ucznia Fidiasza , rzeźbiarza Agoracritosa i stała się obrazem najszerzej przyjmowanym przez wyznawców Kybele, zarówno w świecie Morza Egejskiego, jak iw Rzymie . Widzimy ją uczłowieczoną, ale wciąż na tronie, jedną rękę wspartą na lwie, a drugą trzymającą bębenek , bęben o okrągłej ramie, podobny do tamburynu .
Frygijczycy czcili także Sabazios , niebo i boga ojca reprezentowanego na koniu. Chociaż Grecy kojarzyli Sabaziosa z Zeusem , przedstawienia go, nawet w czasach rzymskich, ukazują go jako boga-jeźdźca. Jego związek z rodzimą boginią matką, której stworzeniem był księżycowy byk, można zobaczyć w sposobie, w jaki koń Sabazios umieszcza kopyto na głowie byka, w rzymskiej rzeźbie w Muzeum Sztuk Pięknych w Bostonie .
Imię pierwszego znanego mitycznego króla brzmiało Nannacus (aka Annacus). Król ten przebywał w Ikonium, najbardziej na wschód wysuniętym mieście królestwa Frygii w tym czasie, a po jego śmierci w wieku 300 lat, jak przepowiedziała starożytna wyrocznia, wielka powódź zalała ziemię. Kolejny król wymieniany w istniejących źródłach klasycznych nazywał się Manis lub Masdes. Według Plutarcha, z powodu jego wspaniałych wyczynów, wielkie rzeczy nazywano we Frygii „maniakami”. Następnie wydaje się, że królestwo Frygii zostało podzielone między różnych królów. Jednym z królów był Tantal, który rządził północno-zachodnim regionem Frygii wokół góry Sipylos . Tantal został ukarany wiecznie w Tartarze , ponieważ zabiłby swego syna Pelopsa i złożyłby go w ofierze Olimpijczykom; odniesienie do tłumienia ofiar z ludzi . Tantalus został również niesłusznie oskarżony o kradzież wymyślonych przez siebie loterii. W mitycznym wieku przed wojny trojańskiej , przez okres bezkrólewia , gordias , A Frygijski rolnik, został królem, spełniając się oracular przepowiedni . Frygijczycy bez króla zwrócili się do wyroczni Sabaziosa ("Zeus" dla Greków) w Telmessos , w części Frygii, która później stała się częścią Galacji . Wyrocznia kazała im ogłosić królem pierwszego człowieka, który wjechał rydwanem do świątyni boga. Tym człowiekiem był Gordias (Gordios, Gordius), rolnik, który poświęcił wóz z wołami, o którym mowa, przywiązany do beczki „ Węzłem gordyjskim ”. Gordias ponownie założył stolicę w Gordium w środkowo-zachodniej Anatolii, obecnie znajdującą się na starej linii kolejowej, która przecina serce Anatolii i która była perską „drogą królewską” Dariusza, z Pessinonte do Ankary , niedaleko Sakaryi rzeka .
Później mitycznych królów Frygii nazywano na przemian Gordias i Midas . Mity otaczają pierwszego króla Midasa. W sumie było ich siedem, które łączyły go z mitologiczną opowieścią o Attisie . Ta niejasna postać mieszkała w Pessinonte i próbowała poślubić swoją córkę młodemu Attisowi pomimo sprzeciwu Agdestis, bogini Kybele . Kiedy Agdestis lub Kybele pojawiają się i szerzą szaleństwo na członkach uczty weselnej, następuje chaos, który powoduje śmierć Midasa.
Słynny król Midas jest podobno synem wspomnianego wyżej rodzaju Gordios. Związałby się z Silenusem i innymi satyrami, a także z Dionizosem , który obdarzył go słynnym „dotykiem złota”.
Mityczny Midas z Tracji, w towarzystwie części swego ludu, udał się do Azji Mniejszej, aby zmyć plamę niechcianego „złotego dotyku” w rzece Pactolus . Pozostawiając złoto w piaskach rzeki, Midas trafia do Frygii, gdzie zostaje adoptowany przez bezdzietnego króla Gordiosa i umieszczony pod opieką Kybele. Jako widoczny przedstawiciel Kybele i wydaje się, że pod jego zwierzchnictwem król frygijski mógł wyznaczyć swego następcę.
Według Iliady Frygowie byli sojusznikami trojańskimi podczas wojny trojańskiej . Frygii Iliad of Homer wydaje się być w obszarze, który obejmuje jezioro i przebieg Ascanien Northern Sangarius rzeki, a jego zakres został więc znacznie bardziej ograniczone niż w przypadku klasycznego Frygii. Iliada Homera zawiera także wspomnienie trojańskiego króla Priama , który przyszedł w młodości pomaga Phrygianie przeciwko Amazonek ( Iliadzie 3,189). Podczas tego epizodu (pokolenie przed wojną trojańską) Frygom kierowali Otreus i Mygdon . Te dwa wydają się być trochę więcej niż tytułowe: istniało miejsce zwane Otrea nad jeziorem Askanian, w pobliżu przyszłej Nicei ; a Mygdonia byli ludem Azji Mniejszej, który mieszkał w pobliżu jeziora Dascylitis (była też Mygdonia w Macedonii). Podczas wojny trojańskiej, gdy Phrygianie wysłał siły, aby pomóc Troy , prowadzony przez Ascanius i Phorcys , synów Aretaon . Asius, syn Dymasa i brat Hecabe, to kolejny frygijski szlachcic, który walczył przed Troją. Kwintus ze Smyrny wspomina innego księcia frygijskiego o imieniu Corèbe , syna Mygdona , który walczył i zginął w Troi; zaproponował za żonę rękę trojańskiej księżniczki Kasandry . Mówi się , że żona króla Priama, Hecube , pochodzi z Frygijczyków , jako córka króla Dymasa.
Frygijski Sybilla była kapłanką który przewodniczył wyroczni apollińskiej Frygii.
Marsjasz , frygijski kapłan Kybele, był satyrem uważanym za wynalazcę aulos , które stworzył z drewna wydrążonego z jelenia . Lekkomyślnie rywalizował w muzyce z olimpijskim Apollem i nieuchronnie przegrał, po czym Apollo obdzierał ze skóry Marsjasza i wyzywająco powiesił jego skórę na sośnie , świętym drzewie Kybele.
Herodot twierdzi, że kapłani Hefajstosa opowiedzieli mu historię, że egipski faraon Psammeticus wychowywał w izolacji dwoje dzieci, aby odzyskać oryginalny język. Dzieci wymawiały bekos, co oznacza „chleb” w języku frygijskim. Egipcjanie uznali wówczas, że Frygijczycy byli narodem starszym niż Egipcjanie.
Józef Flawiusz twierdzi, że Frygijczycy zostali założeni przez biblijną postać Togarmę , wnuka Jafeta i syna Gomere : „i Thrugramma the Thrugrama, których, jak postanowili Grecy, nazwano Frygijczykami”.
„To pytanie można oczywiście tylko oddzielić od pytania, które języki w obrębie języka indoeuropejskiego są najbliżej spokrewnione z frygijskim, co również było przedmiotem gorących dyskusji. Punktem zwrotnym w tej debacie była demonstracja Kortlandta (1988) na podstawie wspólnych zmian dźwiękowych, które tracko-ormiański oddzielił od frygijskiego i innych pierwotnie bałkańskich języków na wczesnym etapie. Obecnie powrócił konsensus, aby uważać Greka za najbliższego krewnego. "
„Niewątpliwie jednak frygijski jest najściślej związany z greką. "
„Uczeni od dawna debatują nad dokładną pozycją języka frygijskiego w rodzinie języków indoeuropejskich. Chociaż to stanowisko nie jest kwestią zamkniętą ze względu na fragmentaryczność naszej obecnej wiedzy, frygijski ma wiele istotnych cech, które wskazują, że jest w jakiś sposób spokrewniony z greckim i ormiańskim... Rzeczywiście, między XIX a pierwszą połową XX wieku. Pne frygijski był głównie uważany za język satəm (cecha niegdyś uważana za ważną dla ustalenia pozycji języka) i, zwłaszcza po badaniach Alfa Torpa, bliższy ormiańskiemu (i trackiemu), podczas gdy obecnie powszechnie uważa się go za bliższy greckiemu. … Brixhe (1968), Neumann (1988) i poprzez dokładną analizę Matzinger (2005) wykazali niespójność założenia frygo-ormiańskiego i dowodzili, że frygijski był językiem blisko spokrewnionym z greką. "
"2.1.4. Frygijski należy do centumowej grupy języków IE (Ligorio i Lubotsky 2018: 1824). Wraz z greckim, celtyckim, italskim, germańskim, hetyckim i tocharskim Frygian połączył w pierwszym kroku stare palatowelary ze zwykłymi welarami: NPhr. (τιτ-) τετικμενος 'skazany' <SROKA * deiḱ-; NPhr. γεγαριτμενος 'oddany, na łasce' <SROKA * ǵhr̥Hit-; NPhr. γλουρεος 'złoty' <SROKA * ǵhl̥h3-ro-. Jednak dwie zmiany wpłynęły na ten język. Fryg połączył stary labiowelarny z prostym welarnym (etymologicznym i powstałym): OPhr. ke (y), NPhr. κε (passim) 'i' <SROKA * ku̯e; OPhr. knais (B-07), NPhr. κ̣ναικαν 'żona' (16,1 = 116) <* gu̯neh2i-. Po drugie, w kontakcie z podniebiennymi samogłoskami (/ e / i / i /, patrzą de Lamberterie 2013: 25-26), i szczególnie w początkowej pozycji, jakieś spółgłoski stawały palatalised: SROKA * ǵhes-r- 'ręka'> OPhr. ↑ iray (B-05), 7NPhr. ζειρα (40,1 = 12) 'id.' (Hämmig 2013: 150–151). Występuje również w glosach: * ǵheu̯-mn̻> ζευμαν 'źródło, źródło' (Hesychius ζ 128). Te dwa drugorzędne procesy, jak to miało miejsce w językach tocharskim i romańskim, nadają frygijskiemu przebraniu języka satəm. "
„Ponadto, gdyby frygijski nie był tak słabo poświadczony, być może moglibyśmy zrekonstruować protogrecko-frygijskie stadium obu języków. "
„Przy obecnym stanie naszej wiedzy możemy stwierdzić, że frygijski jest blisko spokrewniony z greckim. Nie jest to zaskakujący wniosek: starożytne źródła i współcześni uczeni zgadzają się, że Frygijczycy nie mieszkali daleko od Grecji w czasach prehistorycznych. Co więcej, ostatnie pół wieku badań naukowych nad językiem frygijskim zbliżyło się do obu języków i rozwinęło hipotezę języka pra-grecko-frygijskiego, ze szkodą dla innych teorii, takich jak frygijsko-ormiański czy trako-frygijski. "
„Według naszej obecnej wiedzy frygijski był blisko spokrewniony z greckim. Stwierdzenie to jest zgodne z wizją Neumanna (1988: 23), Brixhe (2006) oraz Ligorio i Lubotsky (2018: 1816) oraz z wieloma obserwacjami starożytnych autorów. Oba języki mają 34 z 36 cech rozważanych w tym artykule, niektóre z nich mają wielkie znaczenie:… Dostępne dane sugerują, że frygijski i grecki współistniały w szerokim zakresie od czasów prehistorycznych do historycznych i oba należą do wspólnego obszaru językowego ( Brixhe 2006: 39-44). "