| Mea culpa | |
| Autor | Louis-Ferdinand Celine |
|---|---|
| Kraj | Francja |
| Uprzejmy | broszura |
| Redaktor | Denoël i Steele |
| Data wydania | 28 grudnia 1936 |
| Typ mediów | drukowany tekst w-16 |
| Numer stron | 21 |
Mea Culpa , opublikowano28 grudnia 1936Jest pierwszą z czterech broszur przez francuski pisarz Louis-Ferdinand Céline . Bardzo krótki tekst (21 stron), po którym następuje praca medyczna autora La Vie et l'Oeuvre de Semmelweis .
Henri Godard ocenia Mea Culpę jako „wielką” w rozumieniu myśli Celine. Opublikowana po powrocie pisarza z ZSRR broszura ta jest świadectwem jego rozczarowania. Céline przypisuje ekscesy komunizmu naturze ludzkiej, z gruntu samolubnej. Maluje to bardzo mrocznie: człowiek się nie zmieni, a zatem jego los nigdy się nie poprawi. Dlatego autorka każdą wyidealizowaną wizję człowieka i wszelkie optymistyczne spekulacje na temat przyszłości uważa za oszustwa, które mogą prowadzić jedynie do masakr.
Tekst ten w żaden sposób nie zapowiada gwałtowny Anti - antysemityzm z bagatele pour un masakrę , opublikowany rok później.
Druga powieść Celine, Śmierć na Kredyty , pojawił się12 maja 1936, kiedy zaczęły się strajki Frontu Ludowego .
André Gide , który wierzy w komunizm, jedzie w czerwcu do ZSRR. Przez dwa miesiące był hojnie traktowany przez „bogate społeczeństwo radzieckich autorów” . Wraca22 sierpniazbulwersowany.
Ze swojej strony Céline jest bardzo dotknięta względnym niepowodzeniem Śmierci na kredyt i falą gwałtownej krytyki, zarówno z prawej, jak i lewej strony, krytyki odnoszącej się zarówno do stylu powieści, jak i skłonności autora do poniżania mężczyzny. Céline zostaje odrzucona przez świat pisarzy, którzy nie uznają go za jednego z nich. Jego zgorzkniałość ujawni się w Mea Culpa : „Każdy twórca na pierwsze słowo jest teraz zmiażdżony nienawiścią, zmiażdżony, wyparowany. Cały świat staje się krytyczny, a więc przerażająco mierny. Kolektywna krytyka, udręka, marionetka, kęs, absolutny niewolnik. "
Według François Gibault ówczesne społeczeństwo nie spodziewało się pisarzy. Francja, w całkowitym nieładzie w obliczu narastania ekstremizmu, oczekuje raczej od filozofów, mistrzów, myślenia. „Być może zniechęcona” Celine przerwie swoją karierę powieściopisarki.
Céline jest mniej bliska komunistom niż Gide. Louis Aragon namawia go, ale na próżno, do wstąpienia do partii komunistycznej SFIC (dawna nazwa PCF ). Céline decyduje się jednak z kolei na wyjazd do ZSRR. Jego partnerka Lucette jest zawiedziona, że nie może mu towarzyszyć: nie ma możliwości rezerwacji hotelu dla niezamężnej pary. Céline wychodzi sama. W ZSRR przebywał na własny koszt przez trzy tygodnie. Wrócił25 września.
André Gide, pomimo presji, na którą się znajduje, decyduje się powiedzieć to, co widział. Plik13 listopada, publikuje „ Powrót z ZSRR” . Być może to właśnie publikacja tej książki zachęca Céline do wyrażenia siebie z kolei.
Odkłada na bok dwa nowe projekty: Casse-pipe i Honny is (który stanie się zespołem Guignola ). Pisze 21 stron broszury w dwa lub trzy tygodnie.
Mea Culpa została opublikowana sześć tygodni po książce Gide'a, the28 grudnia 1936, w Denoël and Steele . Po tekście następuje praca medyczna Céline La Vie et l'Oeuvre de Semmelweis . To pierwsze komercyjne wydanie tego ostatniego.
André Gide ubolewa nad niepowodzeniami gospodarczymi ZSRR i niespełnionymi obietnicami wolności. Zastanawia się, czy odpowiedzialność spoczywa na wypaczeniach politycznych, czy też, po części, na naturze ludzkiej. Céline podskakuje w tym punkcie, on odpowiada: odpowiedzialność spoczywa na naturze ludzkiej.
To nie jest dziennik z podróży. W przeciwieństwie do Gide'a, Céline nie wyszczególnia tego, co widział. Zaatakował „tylko na zasadach komunizmu” . Według Henri Godarda „korzysta z okazji, by powiedzieć bardziej bezpośrednio niż kiedykolwiek wcześniej o swoich uczuciach na temat natury ludzkiej i, nawiasem mówiąc, o swojej bardzo osobistej koncepcji komunizmu” .
Céline znajduje przewagę w komunizmie: w końcu sprawia, że człowiek jawi się takim, jakim jest. Status ofiary przez stulecia pozwalał usprawiedliwiać swoje wady. Teraz, gdy nie jest już wykorzystywany, nie ma już wymówek, „pozór” się skończył. Mężczyzna jest odsłonięty.
Można by zarzucić autorowi: potępiając aberracje komunizmu, gra w ręce burżuazji . Céline odpowiada z góry. Chciałby, aby uprzywilejowani, szefowie, umarli, „ci zgniłe wyrzutki” . Burżuazja to „doskonała zgnilizna” : „Nigdy od czasów biblijnych nie spadła na nas plaga bardziej przebiegła, bardziej nieprzyzwoita i ogólnie bardziej poniżająca niż lepki burżuazyjny uścisk. Klasa bardziej przebiegła tyrańska , chciwa, raptor, tartufière do bloku! „ Celine postrzega swoich rewolucjonistów z 1793 r. Jako „ sługusów ” głodujących grabież i gilotynę, których potomkowie kontynuują tradycję i wszyscy mogą być uparci na miejscu. Jeśli chodzi o intelektualistów, czasem po lewej, czasem po prawej, wszyscy są „zaciekle konserwatywni ” . Ten lęg należy umieścić w kanalizacji.
Cóż za radość patrzeć, jak „malutki” morduje całą klasę spekulantów! Oto wolny proletariusz . Szczęście wyciąga do niego ramiona. Niestety, pięćdziesiąt wieków niewoli odcisnęło w sercach proletariatu „brzydkie instynkty” . Biedni są z pewnością „wielką ofiarą historii” , ale wierzyć, że są aniołami, jest uprzedzeniem. Dla Céline człowiek to nie tylko to, co je. Człowiek jest czymś „znacznie bardziej mętnym i obrzydliwym niż kwestia„ jedzenia ” .
Program komunizmu jest całkowicie materialistyczny : jeść. Ale właśnie w ZSRR, gdzie lud jest królem, król nie je, nie ma koszuli. „Lądowy indywidualizm prowadzi całą farsę, mimo wszystko wszystko podkopuje, wszystko psuje. Wściekły, gorzki, mamroczący, niepokonany egoizm wchłania, przenika, już psuje tę okropną nędzę, przesączając się przez nią, czyniąc ją jeszcze bardziej śmierdzącą. "
Twierdzenie, jak to robimy w Rosji, że maszyna przynosi radość, to „fenomenalna bzdura” ze strony intelektualistów. Maszyna brudzi, potępia, zabija, jest „infekcją samą w sobie” , nikogo nie dostarcza, brutalizuje człowieka. Służy to tylko omijaniu prawdziwego pytania: „Człowiek nigdy [...] nie miał tylko jednego tyrana: siebie samego! ... ”
Kościół zostaje zastąpiony nową religią: człowiekiem. Dajemy temu drugiemu prawo do głosowania , wychwalamy go, schlebiamy i chcemy, żeby uwierzył, że są dwie różne rasy: szefów i robotników. To tylko kalambury. Mężczyźni są tacy sami. Od trzech stuleci polityka gnije człowieka. „W średniowieczu byliśmy bliżej jedności niż dzisiaj… kształtował się wspólny duch. Kanapka była znacznie lepsza „poezja konna”, bardziej intymna. Jest ich więcej. "
Komunizm jest materialistyczny iw dziedzinie materii zawsze wygrywa „najbardziej cyniczny, najbardziej przebiegły, najbardziej brutalny” . Sekret komunizmu polega na sprowadzeniu człowieka do materii, na oszołomieniu masy pochwał, aby sprowadzić ich na manowce. A kiedy przebiegłość i pochlebstwa już nie wystarczają, uciekamy się do przemocy.
W pochlebczej mowie o komunizmie Celine nadal preferuje prostolinijną i prostolinijną mowę Ojców Kościoła : „Ty mały głupcze poinformowany, nigdy nie będziesz śmieciem… Od urodzenia robiłeś to gówno…” Jednak religie chrześcijańskie są chcąc dać człowiekowi małą szansę na wybaczenie: musi „dobrze wyglądać na wszystkie smutki, próby, nieszczęścia i tortury” istnienia, musi starać się ocalić swoją duszę, będąc „jednym włoskiem mniej zgniłym przy nakłuciu niż przy narodziny ” .
Dla Céline nie ma szczęścia. Twierdzenie, że to „wielki pozór” . Jest ona „który sprawia, że ludzie tak trujące, łajdacy, do wypicia . ”
Jeśli mamy wierzyć Henri Godardowi, pesymizm Celine nie jest nihilizmem : wręcz przeciwnie, pesymizm pozwala nam widzieć rzeczy takimi, jakimi są, jeśli chcemy je ulepszyć. Dla Céline wrogiem jest optymizm , wrogiem jest wyidealizowany pogląd na rzeczy, humanistyczny pogląd (w zdrowym tego słowa znaczeniu) na rzeczy. Wszystko to dla pisarza jest tylko iluzją: „miriady masakr, wszystkie wojny od potopu miały w swojej muzyce optymizm ... Wszyscy zabójcy widzą przyszłość w różu, to część pracy. Niech tak będzie. "
Im bardziej oddala się od natury, tym mniej radości człowiek posiada, tym więcej cierpienia Ma - nawet w komunistycznym kraju, gdzie nie są jednak „ma więcej wyzyskiwacze zabić . ” Dla Céline prawdziwy komunizm powinien polegać nie tylko na dzieleniu się bogactwem, ale także na dzieleniu cierpienia. Teraz człowiek jest niechętny wobec uczuć braterskich, w obliczu Wszystkie twoje smutki będą moje . Znajdujemy się zatem w „systemie komunistycznym bez komunistów” .
Henri Godard zwleka z tym fragmentem, który pokazuje rozczarowanie Celiny szukającej w ZSRR braterstwa, którego nie znalazł w krajach kapitalistycznych . Dla Godarda znaczenie Mea Culpy tkwi w przedstawieniu tego ideału, który odbije się echem w kontynuacji pracy Celina. Według Godarda Céline przeciwstawia się sowieckiemu materializmowi „wywyższaniu [...] poezji i poczuciu braterstwa” :
„W Céline jest to potwierdzenie możliwej godności ludzkiej, która nie jest umiejscowiona w myśli, ale w ideale dzielenia cierpienia. Do tej wizji świata, w którym ludzie przestaliby cierpieć i pozwolili każdemu cierpieć dla siebie, gdzie wyszliby z tego zamknięcia w sobie, które jest jednym z aspektów ludzkiej kondycji, Céline stosuje z kolei jedno z tych słów, które nawiedzają on: mistycyzm , poezja, szaleństwo. Uważa, że tylko ona jest w stanie zerwać łańcuch samolubstwa i materializmu. "
We Francji nadal jesteśmy „uciskani”. Możemy jęczeć, złożyć wszystkie nasze nieszczęścia na rachunek krwiopijców. W ZSRR nie ma już uciskanych, więc nie możemy nawet narzekać na wyzyskiwaczy: „Życie staje się nie do zniesienia! ...” André Gide kiwa głową: „Obawiam się, że w tej utracie żalu Céline ma powód, by widzieć doskonały wzrost horroru. „ Dodaje, że Celine mówi „ mocno ” .
We Francji wyzyskiwani mają trochę zabawy, drobne rozrywki. W ZSRR nie ma mowy o przyjemności czy rozrywce. I znowu zaczynają się niesprawiedliwości, jak w krajach kapitalistycznych: 7 000 rubli dla inżyniera, 50 dla sprzątaczki. Komunizm to tylko „niesprawiedliwość rozbita pod nowym blaskiem” . To dzięki pochlebstwom doszliśmy do tego: „Powinniśmy zabijać pochlebców, to jest wielkie opium dla ludzi ... ”
Te „nowe alfonsów” zastąpić szefa korzystnie: tę samą przemoc, ten sam nonsens, te same sztuczki, to samo „garceries promocyjne” . Totalitaryzm ostatecznie zwycięży, o przemocy, że ignorują przyczynę:
"Wszyscy możemy dobrze dla rzeczy, które nie będą istnieć!" Komunizm w grymasie!… […] Wojny, których nie będziemy już wiedzieć dlaczego!… Coraz groźniejsze! Kto nie zostawi nikogo samego!… Że wszyscy z tego powodu umrą… na miejscu staną się bohaterami… a na dodatek kurzem!… Że pozbędziemy się Ziemi… Że nigdy nie byliśmy do niczego wykorzystani… Sprzątanie przez Pomysł… ”
Według Henri Godarda, Celine używa w Mea Culpa „więcej przemocy werbalnej, niż kiedykolwiek użył” . Znalazł „ton szalejącej przemocy”, który będzie przypominał inne broszury. Ale nic nie wskazuje na anty - semicki wybuch z bagatele do masakry , opublikowanym rok później. Mea Culpa zawiera tylko dwie aluzje do Żydów ...
Wydanie pierwsze: Louis-Ferdinand Céline, Mea Culpa , a następnie La Vie et l'Oeuvre de Semmelweis , Paryż , Denoël and Steele , 1936 .
Po wojnie cztery broszury Céline miały zakaz ponownego publikowania przez niego samego, a następnie przez wdowę. Mea Culpa , która nie jest antysemicką broszurą, ostatecznie uzyskuje od Lucette Destouches prawo do pojawienia się. W związku z tym istnieje kilka wznowień z 1967 roku. Jest to jedyna broszura Celine, która została wznowiona od końca okupacji .
W przeciwieństwie do powrotu z ZSRR z „renegata” Gide'a , który był bardzo gwałtownie otrzymanych Mea Culpa wzbudził kilka reakcje. Recenzje są ogólnie pozytywne. Sukces broszury zaskakuje Céline po względnej porażce jej powieści Death on Credit . Postanawia kontynuować tę drogę. Poświęci się przez pewien czas pisaniu broszur.
W Styczeń 1937W La Lumière , Georges Altman mówi, że pozy Celine Mea Culpa „cały problem moralny człowieka” .
Dla Marca Hanreza w 1961 roku Mea Culpa zawiera „znaczną część moralnych, politycznych i społecznych opcji Celine […] Zniesmaczony zachodnim i burżuazyjnym szambo udał się na wschód […], aby wyjaśnić stan naszego człowieka. . A wstręt staje się powszechnym procesem dla ludzkości. Autor potępia komunistyczne oszustwo, maszynerię, mity proletariatu i szczęścia, w imię średniowiecza, w którym „byliśmy bliżej zjednoczenia niż dzisiaj”, wielkich religii chrześcijańskich, które nie „złocą pigułka ”ludzkości, która wyszłaby z jej„ gigantycznej, kosmicznej głupoty ”. Oto jesteśmy przed najbardziej autentyczną Céline. "
Dla Frédérica Vitoux w 1988 roku książka „zasługuje na to, by ją przeczytać i ponownie przeczytać” .
Dla Henri Godarda w 2011 roku jest to mała broszura, „bez wiedzy, której nie byłoby prawdziwej wiedzy o filozofii Celine” . Mea Culpa podsumowuje „Celinian antropologii i filozofii w krytycznym momencie w ewolucji Celine. Zaczyna od obserwacji, które właśnie poczynił w ZSRR, gdzie koniec kapitalistycznego wyzysku nie wydaje się poprawiać ludzi bardziej niż ich stan materialny. Wyciąga z tego wnioski dotyczące natury ludzkiej, której surowość dotyczy Ojców Kościoła, do których zresztą wyraźnie się odnosi [...] Z drugiej strony ten przejawiony pesymizm nie wyklucza afirmacji „czwartego wymiaru” ”Ludzkiej egzystencji,„ braterskiego uczucia ” . Dla Godarda to „bardzo mroczne, a nawet zjadliwe credo” jest „skondensowaną wersją celinowskiej wizji człowieka, zarówno w złym, jak i dobrym” .