Gumuz (ludzie)

Gumuz Młoda dziewczyna Gumuz.

Znaczące populacje według regionu

Etiopia	159,418 (2007)
Sudan	67 000

Inny

Języki	Gumuz
Religie	Tradycyjna wiara większości, mniejszości chrześcijańskie i muzułmańskie

Gumuz są grupą etniczną pochodzący z regionu Benishangul-Gumuz i Qwara woreda w zachodniej Etiopii , a od stanu Niebieski Nilu w Sudanie . Ich język, gumuz , należy do rodziny nilo-saharyjskiej .

Historia

Gumuzowie są tradycyjnie zgrupowani z innymi ludami nilotyckimi żyjącymi wzdłuż granicy Sudano-Etiopii pod wspólną nazwą Shanqella . Shanqella są wspomniane przez szkockiego odkrywcę Jamesa Bruce'a w jego Voyage aux sources du Nile opublikowanym w 1790 roku. Zauważa, że ​​polowali z łukami i strzałami, zwyczaj, który przetrwał do dziś.

Większość Gumuzów żyje w buszu i na sawannie. Zgodnie ze swoimi tradycjami, wcześniej mieszkali na zachodzie prowincji Gojjam , ale stopniowo wypędzali ich do niegościnnego obszaru Nilu Błękitnego i jego dopływów przez swoich potężniejszych sąsiadów, Amhara i Agaw (mówiących w językach afro-azjatyckich ). ), który ich zniewolił. Niewolnictwo zniknął w Etiopii w 1940 roku potomkowie Gumuz traktowanym jako niewolników w okolicy na południe od Welkite wciąż mówił Gumuz w 1984 roku.

Język

Gumuz mówić Gumuz język , który należy do Nilo-saharyjskiej rodziny . Jest podzielony na kilka dialektów.

Demografia

Spis powszechny z 2007 roku wykazał 159 418 Gumuzów w Etiopii.

Kultura

Gumuzowie praktykują zmianę upraw, a ich podstawowym pożywieniem jest sorgo . Zboża przechowywane są w spichlerzach ozdobionych bryłami gliny imitującymi kobiece piersi . Sorgo służy do gotowania owsianki ( nga ) i warzenia piwa ( kea ). Całe gotowanie i warzenie piwa odbywa się w glinianych garnkach, które są robione przez kobiety. Gumuzowie polują również na dzikie zwierzęta, takie jak duikery i guźce , i zbierają miód , dzikie owoce, korzenie i nasiona. Ci, którzy mieszkają w pobliżu granicy z Sudanem, przeszli na islam, a kilku z nich to chrześcijanie, ale większość Gumuzów nadal utrzymuje tradycyjne praktyki religijne. Duchy nazywane są mus'a i zamieszkują domy, spichlerze, pola, drzewa i góry. Mają specjalistów od rytuałów zwanych gafea . Pierwotnie wszyscy Gumuzowie ozdabiali swoje ciała wertykulacjami , ale ten zwyczaj zanika pod naciskiem rządu i edukacji. Wszyscy Gumuz są zorganizowani w klany . Kłótnie między klanami są powszechne i zwykle są rozwiązywane za pośrednictwem instytucji zajmującej się rozwiązywaniem konfliktów, zwanej mangema lub [. / http://www.ossrea.net/ssrr/no25/no25-02.htm Michu] w zależności od regionu. Podobnie jak w przeszłości wśród Uduk z Sudanu, małżeństwo odbywa się poprzez wymianę sióstr.

Historia współczesna

Wiele zmian zaszło dla ludu Gumuz od lat 80. Ludzie z wyżyn Etiopii osiedlili się na ich obszarze, zwłaszcza ze względu na dostępność ziemi i wody. Na przykład osadników przyciągnął duży projekt nawadniania wzdłuż rzeki Kusa lub Beles. Często ziemie Gumuz były przydzielane inwestorom międzynarodowym lub krajowym. W kilku częściach regionu Gumuz dominuje obecnie gospodarka osadnicza. Wielu Gumuzów zostało osiadłych, ale zachowało swój system rolniczy. Chociaż zbudowano drogę tranzytową i założono komercyjne farmy w dolnym dorzeczu Nilu Błękitnego, lud Gumuz pozostaje „peryferyjny” dla mieszkańców wyżyn Etiopii, którzy sprawują władzę w kraju.

Bibliografia

• (fr) Ten artykuł jest częściowo lub w całości zaczerpnięty z artykułu Wikipedii w języku angielskim zatytułowanego "  Gumuz people  " ( zobacz listę autorów ) .

1. (w) Richard Pankhurst , „  Historia Bareya, Sanquella i innych etiopskich podrzędnych z pogranicza Sudanie  ” , Sudan Uwagi i Akt , n ö  58,1977, s.  1-43.
2. (w) Wolde-Selassie Abbute, Gumuz and Highland resettlers . Różne strategie utrzymania i stosunki etniczne w Metekel w północno-zachodniej Etiopii. , Münster, LIT Verlag,2004.
3. (en) Peter Unseth, „  Gumuz: raport z badań dialektów.  " , Journal of etiopistyka , n O  181985, s.  91-114.
4. Raport statystyczny 2007 Etiopski spis ludności, s. 84 - (en) pdf online .
5. (w) Peter Wallmark, „The Bega (Gumuz) of Wellega: Agriculture and subsistence” w ML Bender, Peoples and Cultures of the Ethio-Sudan borderlands , East Lansing, Michigan State University - African Studies Center,Dziewiętnaście osiemdziesiąt jeden, s.  79-116.
6. James W . (1975). Małżeństwo z wymiany sióstr. Scientific American, 233 (6), 84–94. https://doi.org/10.1038/scientificamerican1275-84
7. James 1986
8. Klausberger 1975
9. Nyssen, „  Trwałość i zmiany w peryferyjnym dorzeczu Beles w Etiopii  ”, Regional Environmental Change , vol.  18,2018, s.  2089–2104 ( DOI  10.1007 / s10113-018-1346-2 )