Gallican Euzebiusz (lub Euzebiusz z Galii , w łacińskiej Euzebiusz Gallicanus ) jest fikcyjny autor zbiór siedemdziesięciu sześciu kazań religijnych w języku łacińskim stanowił w Galii w okresie późnego antyku lub późnego średniowiecza . Niektóre rękopisy podają jako imię autora tajemniczego „Euzebiusza” (którego już w średniowieczu identyfikowano z Euzebiuszem z Emesy ), ale jest jasne, że wiele z tych kazań ma związek z jednym lub kilkoma czynnymi kaznodziejami). w Galii w V XX wieku (z późniejszymi zmianami). Jedyną jednogłośnie wysuniętą nazwą jest Fauste de Riez .
Są to różnego rodzaju kazania: niektóre są uroczystymi homiliami, inne upamiętniającymi święte postacie, takie jak Genès d'Arles , Honorat d'Arles , Maxime de Riez , inne dotyczą kwestii moralnych lub punktów doktryny chrześcijańskiej. Dziesięć jest adresowanych do mnichów (tworząc blok, nr XXXV do XLIV). Zbiór musiał zostać złożony jako antologia wzorcowych kazań dla szkolenia kaznodziei. Co więcej, teksty te nie są zbyt oryginalne w swoich tematach, nawet w sformułowaniach i identycznych lub podobnych fragmentach, które można znaleźć od jednego do drugiego. Niektóre z nich znajdują się w zbiorach kazań przypisywanych Césaire d'Arles .
Najstarszy znany rękopis, który daje ostateczny zbiór jest przechowywany w Bibliotece Królewskiej w Belgii ( Ms. 1651/52 ) i sięga IX th wieku, co daje terminus ante quem dla konstytucji całej kolekcji. Ale taki starszy rękopis z tej samej biblioteki ( Ms. 9850-9852 , skopiowanej z opactwa Saint-Medard Soissons w końcu VII th wieku), daje Homilie reklam monachos nr IV, V, VI i IX z innym kazania które zostały przerobione na tworzą początek homilii nr VII w kolekcji IX -tego wieku.
Jednomyślność panuje na tym, że Euzebiusz gallikańskie silnie związany z pracą Cezara Arles (wielki kaznodzieja z początku VI th wieku, autor 238 kazań), ale relacja między nimi wydaje się niezwykle trudne do rozwikłania: czasami jest to " Euzebiusz ”, który wydaje się mieć wpływ na Césaire'a, czasami jest na odwrót. Zresztą niektóre teksty kolekcji Eusebian, w ostatecznej formie, biorą na początku IX th century są po Cesaire.
Według analizy opracowanej po raz pierwszy przez Germaina Morina w 1935 r. , Oryginalnym autorem większości kazań był Fauste de Riez , a Césaire d'Arles miał już kolekcję w swoim posiadaniu. Takie było również stanowisko o.Jana Leroya, autora pracy na ten temat w 1954 roku . Według François Glorie, redaktora zbioru w kolekcji CCSL, teksty zostały pierwotnie zapożyczone od różnych autorów starożytnego Kościoła łacińskiego: Nowacjana , Cypriana z Kartaginy , Zenona z Werony , Ambroży z Mediolanu , Augustyna z Hippony , Hilaire d'Arles , Fauste de Riez , „Eusèbe”, samego Césaire d'Arles i innych. Ostateczne zestawienie kolekcji odbyła się na VII TH i VIII th wieku. Najnowsza monografia LK Bailey, nie byłoby wielu autorów, ale galusowy i zasadniczo druga połowa V -tego wieku.
W homilii pseudo-Euzebiusza pojawiają się w nie mniej niż 477 zachowanych średniowiecznych rękopisów. Według LK Bailey, były one bardzo popularne jako modele dla kaznodziejów do XIII -tego wieku, kiedy zakonów żebraczych nałożonej nowy styl głoszenia.
W rękopisach dziesięć homilii ad monachos było często reprodukowanych osobno, czasami bez nazwiska autora lub przypisywane czasami Fauste de Riez , czasami Césaire d'Arles , czasami Euzebiuszowi z Emesy . Pierwsze drukowane wydanie renesansowe dotyczyło tych dziesięciu homilii i zachowało nazwisko trzeciego autora: Divi Eusebii episcopi Emiseni Homiliæ decem ad monachos, veteris monastices sanctimonia atque eruditione spectabiles ( Kolonia , 1531 ).
W dzisiejszych czasach, kolekcja została nieco stracił z oczu przez uczonych, może w cieniu większych pracach Césaire d'Arles : the Eusèbe Gallican jest jeszcze jeden z najbardziej niezwykłych niedociągnięć Łacińskiej Patrologii z Jacques Paul Migne .