Cathay lub Catai ( chiński uproszczony :契丹 qidan ) to stara nazwa nadana w Azji Środkowej i Europie, na północ od Chin . Został spopularyzowany na Zachodzie przez Marco Polo, który tym terminem nazwał królestwo Kubilai Khan w swojej Księdze Cudów . Jest to transkrypcja lub Kitai Khitan , nazwy ludzi, którzy założyli potężne państwo w północnych Chinach, X e na XII th century. Przez długi czas Cathay można było uznać za odmienny od Chin, ponieważ przed zjednoczeniem Chin w 1276 r. Cathay odnosiło się do Chin Północnych, w przeciwieństwie do Chin Południowych ( pan Polo's Manzi ), które były w szczególności cesarzami Song .
Problem z ogólną nazwą krajów „środkowej równiny”, położonej wokół Żółtej Rzeki , jest bardzo stary. Okresy jedności pod przywództwem potężnej dynastii cesarskiej mogą zostać przerwane długimi okresami podziału na wiele rywalizujących ze sobą królestw, przy czym żaden z nich nie jest prawowitym reprezentantem całości.
Chińczycy obecnie nazywają swój kraj Zhōngguó中国, „państwo środkowe” (lub Państwo Środka ), a termin ten jest również używany w odniesieniu do politycznego, geograficznego i kulturowego bytu, który istnieje w Chinach od 3000 lat . Żółty żółty. Region rzeczny. Jednak wartość tego terminu w Zhongguo lishi中国 历史, historii Chin, używanej przez współczesnych historyków, jest używana dopiero niedawno, ponieważ przez stulecia historiografowie zadowalali się nazywaniem dynastii ich oficjalną nazwą, nigdy nie tworząc termin uniwersalny, ważny dla wszystkich i zawsze. Termin Zhongguo był rzeczywiście używany w pewnych okresach do określenia królestwa, które chciało być bardziej „centralne” niż inne, ale dopiero w czasach nowożytnych narzuciło się jako termin ogólny. Pierwsze wystąpienie terminu Zhongguo „Middle Country” pojawia się podczas traktatów między Brytyjczykami a cesarzem Xianfeng (cesarz od 1850 do 1861) po wojnach opiumowych .
Kiedy po okresie podziałów cesarzowi udało się zjednoczyć region, otrzymał mandat z Nieba, pozwalający mu sprawować władzę nad całym cywilizowanym światem „pod Niebem” tianxia 天下, tworząc w ten sposób „cywilizowaną wysepkę pośrodku barbarzyńcy ” , zgodnie z formułą Henri Maspéro (1965). Dla tego cywilizowanego centrum użyto wielu różnych nazw, które nie są powszechnie narzucane.
Jeśli Europejczycy nigdy nie zapożyczyli terminu „Zhongguo” od Chińczyków, to na odwrót Chińczycy dopiero niedawno używali nazwy związanej z „Chinami” na określenie swojego kraju.
Niewielkie informacje, które Europejczycy otrzymywali z krajów Dalekiego Wschodu, w swojej historii przeszły przez wielkie szlaki handlowe, które pomogły ukształtować wizerunek i nazwę tych odległych krajów. Użyto trzech nazw:
Chitanie byli koczowniczymi ludem pasterskim w dorzeczu Siramuren w południowej Mandżurii (obecnie Liaoning ). Ten lud zaliczana proto-Mongołowie założyli X. th century potężne państwo o nazwie Liao (907-1125遼朝) biegnący od Mandżurii i Korei do Tianshan zachodzie. Liao posiadali ogromną władzę polityczną: ich wasalami byli Song na południu i nawiązali kontakt z ogromnym imperium Abbasydów .
„W ten sposób relacje powstała jeszcze przed ekspansja mongolska całej strefie stepowej może wyjaśnić, dlaczego nazwa Kitan (postać pojedynczej; liczba mnoga: Kitat), spopularyzowany w XIII th i XIV th stulecia Mongołowie, stał w postaci Kitaj lub Khitai to chiński w perskim, zachodnim tureckim, a także w językach wschodniosłowiańskich. Wiemy, że termin ten został narzucony Europejczykom, którzy odwiedzili imperium mongolskie Azji Wschodniej. Dla Marco Polo Północne Chiny to Cathay ” (J. Gernet s. 311 ).
Moc Khitan ostatecznie upadł w XII -tego wieku. Wygnani z północnych Chin, zaczęli wędrować po Azji Środkowej z księciem Yelü Dashi na czele . Niektórzy docierają aż do bogatej doliny Ferghana, gdzie stawiają czoła i pokonują pierwszą muzułmańską potęgę w tym czasie, Seldżuków . Ta muzułmańska porażka ma ogromne konsekwencje. Książę Yelü Dashi założył zachodnią dynastię Liao, znaną również jako Czarni Khitans Kara-Khitans (Qara Khitai), która potrwa do przybycia Mongołów w 1218 roku.
Autorzy muzułmańscy będą odtąd oznaczać Północne Chiny pod nazwą Khitā (lub Khatā) i przekażą tę nazwę Europejczykom w formie „Cathay”, nie myląc jej z nazwą „Chiny”. Tak więc wielki wezyr Nizam al-Mulk (1018-1092) w swoim traktacie rządowym Siyāset-Nāmē (perski: سياس) wyraźnie odróżnia Chińczyków od Chin.
W następnym stuleciu termin „Cathay” będzie używany przez Marco Polo (1254–1324) w relacji, którą opisuje z podróży do krainy Kubilai Khan , mongolskiego cesarza z dynastii Yuan . Imperium mongolskie, które w szczytowym okresie rozciągało się od Pacyfiku po Morze Śródziemne, podzieliło się na cztery części do czasów Marco Polo. Pozostawiając w Wenecji w 1271 roku wraz z ojcem i wujem, Marco Polo przekroczyła krajów zdominowany przez chanatów Southwest (Persja) i Centrum z imperium mongolskiego . W Buchara spotykają wysłanników z Wielkiego Chana Koubilai, którzy prowadzą ich do Cambaluc (Pekin) we wschodniej części imperium mongolskiego, które nazywa on „Cathay”. Władcy mongolscy uważali Chitanów z poprzedniej dynastii za legalną chińską dynastię ( hanren汉人), podczas gdy ludność Południa, żyjąc pod pieśnią, nazywano manzi蛮子, „południowi barbarzyńcy”, termin, który Polo zapisał w Mangi.
To wyróżnienie potrwa do przybycia jezuitów do regionu.
W XVI -tego wieku, europejskie mapy świata odzwierciedlać nową reprezentację tego, że przeglądarki długich trasach, takich jak Christopher Columbus i Ferdynanda Magellana , mogą być. Aby jednak przedstawić wnętrze, kartografowie zawsze musieli polegać na starożytnych relacjach podróżników lądowych.
Mapy świata Abrahama Orteliusa , oparte na zasadach projekcji Mercatora , które mają tę zaletę, że nie zniekształcają kątów, po raz pierwszy przedstawiają różne części świata w ich rzeczywistych kształtach i wymiarach. Z drugiej strony nadal zawierają bardzo stare informacje zaczerpnięte z Marco Polo. W Azji Wschodniej znajdujemy na południu „CHINY” (z wybrzeżem Kantonu), graniczące od północnego zachodu z „CATAIO” (z Cambalu, metropolią Cataie), a dalej na północy TARTARIA i MANGI (wewnątrz Xantonu (Shandong), ryc. 2 ). Włoski Verrazzano w swojej planisferze z 1529 r. Również uważa Chiny i Chiny za dwa odrębne kraje. Jean Guérard w „uniwersalny mapa hydrograficzna” (BNF, SH Archiwum n O 15) Targi Chiny oddzielona od „Cathaya” przez Wielki Mur.
Przybycie misjonarzy jezuickich do Chin pozwoli wreszcie zrewidować stare wyznania, które odnotowały podziały terytorialne, które nie obowiązywały przez trzy stulecia. Dynastii Ming znowu zjednoczone imperium.
Jednym z pierwszych misjonarzy jezuickich, którzy przybyli do Chin i uczyć się języka, jest Matteo Ricci . Przybył do Makau w 1582 roku, udaje mu się zostać przyjęty przez mandarynów i otrzymać zaproszenie na cesarski dwór w Pekinie w 1601. Tam zdaje sobie sprawę, że Pekin to Qanbaliq ( Cambaluc ) opisany przez Marco Polo. Jeśli Cathay był naprawdę wielkim i potężnym krajem położonym na wschód od Persji, jak wierzono w Europie, to jak to możliwe, zastanawiał się Ricci, że przez te wszystkie lata spędzone w Chinach, nigdy nie słyszał, żeby ktoś o nim wspominał. ? ... Zamieszanie między nazwami mongolskimi, chińskimi, a następnie portugalskimi, którymi oznaczono Chiny i Pekin, doprowadziło „naszych kosmografów do uczynienia z dwóch krajów jednego ... bez władzy znają prawdę po dziś dzień” „ (Michela Fontana, 2010, str. 224 ). Korespondencja Ricciego, w której przywołuje się tę hipotezę, zostanie opublikowana w Europie w 1605 r. Jednak pomysł ten ma trudności w zdobyciu gruntu i niewątpliwie jezuici z Indii wysyłają brata Bento de Gois na poszukiwanie „Cathay” przez Jedwabny Szlak . Po trzyletniej podróży, przez Kabul i Tourfan , w końcu dociera do Suzhou , w „Chinach”, gdzie nawiązuje kontakt z Matteo Ricci.
Te dwie denominacje nie mają już racji bytu. Tam, gdzie za czasów Marco Polo Mongołowie z dynastii Yuan na północy byli przeciwni dynastii Han z dynastii Song na południu , za czasów Matteo Ricciego istniało tylko jedno imperium, kierowane przez dynastię Ming . I paradoksalnie to najeźdźcy mongolscy staną się prawowitymi przedstawicielami uniwersalnych Chin.
Nazwa używana przez odkrywców południowego szlaku morskiego, a mianowicie Chiny , zostanie przyjęta w językach europejskich, a północnego szlaku lądowego, Cathay , zostanie zachowana w językach wschodniosłowiańskich, jako termin ogólny obejmujący całą długą historię. tego regionu.
Wraz z dynastiami Ming i Qing zakończył się podział Środkowego Cesarstwa. Ale to środek XVII -tego wieku, że zachodnie mapy dał jednolitą reprezentację. Martino Martini (1614-1661), włoski jezuita, który zmarł w Hangzhou w 1661 roku, sporządził niezwykle dokładne mapy tamtych czasów, pochodzące ze źródeł chińskich i zachodnich, według metody opracowanej kiedyś przez Matteo Ricciego. Opublikowany w 1655 roku Novus Atlas Sinensis był pierwszym zachodnim atlasem Chin, który jasno wskazał różne prowincje (zjednoczonych) Chin, bez żadnego śladu podziału północ-południe, jaki zanotował Cathay.
Od założenia dynastii Qin (秦) w 221 pne do dnia dzisiejszego ten region osadniczy Han we wschodniej Azji przeżywał okresy zjednoczenia, po których nastąpiły podziały na rywalizujące królestwa, bardzo burzliwą historię, na którą złożyły się inwazje ludów na północy i zachodzie nastąpiła asymilacja iz tego ogromnego wiru wymiany międzyludzkiej, handlowej i kulturalnej wyłoniła się jedna z wielkich cywilizacji świata, o której z perspektywy czasu mówimy, że jest chińską w językach europejskich, katajską w językach wschodniosłowiańskich a według tubylców jest to Zhōngguó中国.
Nazwy rzeczy, raz naprawione, są trudne do zmiany. Desygnaty mogą się szybko zmieniać bez następujących nominałów. Zmiany leksykalne w nazwach Imperium Środkowego mogły nastąpić dopiero w Europie lub Rosji długo po zmianach politycznych spowodowanych trudnościami komunikacyjnymi. Ale jak Europejczycy mogli nazwać podmiot, skoro sami Chińczycy tak długo zajęli nadanie mu nazwy rodzajowej, skoro dopiero w 1912 roku Zhongguo naprawdę stało się oficjalną nazwą kraju?