Narodziny |
5 listopada 1895 Kijów |
---|---|
Śmierć |
1 st listopad 1.984(88) Paryż |
Pogrzeb | Stary cmentarz Neuilly-sur-Seine |
Imię urodzenia | Борис Константинович Лифшиц |
Pseudonimy | Boris Souvarine, Varine |
Narodowości |
Francuska Czwarta Republika Rosyjska |
Zajęcia | Polityk , dziennikarz , historyk |
Pracował dla | Ludzkość |
---|---|
Partie polityczne |
Francuski sekcja Międzynarodowego Robotniczej francuski Komunistycznej Partii Demokratycznej komunistycznej klubu |
Archiwa prowadzone przez | Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej |
Boris Souvarine , pseudonim Borisa Lifschitza , ur5 listopada 1895w Kijowie i zmarł dalej1 st listopad 1.984w Paryżu jest działaczem politycznym, dziennikarzem , historykiem i eseistą , Rosjaninem i Francuzem .
Komunistyczny bojownik , wykluczony z PCF w 1924 r., Od lat dwudziestych XX wieku jeden z wielkich krytyków stalinizmu , w 1935 r. Autor pionierskiej biografii Stalina .
Boris Souvarine pochodzi z karaimskiej rodziny żydowskiej z Ukrainy , kraju, który w 1895 roku był częścią Imperium Rosyjskiego; jest synem jubilera Kalmana Lifschitza i Miny Steinberg. W 1897 r. Rodzina Lifschitzów wyjechała z Rosji do Francji; uzyskała obywatelstwo francuskie przez naturalizację w 1906 roku.
Po ukończeniu szkoły Borys wstąpił do szkoły podstawowej przy Colbert Street ( 2 e . Dzielnica ), ale nie może ukończyć cyklu. Stał się praktykantem w fabryce lotniczej, zdobywając dość rozległą kulturę ogólną i polityczną, dzięki popularnemu uniwersytetowi „Spółdzielni idei”, czytając socjalistyczne gazety, a także klasykę socjalizmu i literatury religijnej. Bierze także udział w wielu spotkaniach i odznacza się osobowością Jeana Jaurèsa. Dyplom rzemieślnika uzyskał w mieście Paryż.
W 1913 roku został powołany dwa lata wcześnie z powodu daty błędów i przesłanych do Commercy ( 155 th Pułku Piechoty ); jego starszy brat Léon (urodzony w 1893 r.) zginął na froncie w marcu 1915 r. Boris Souvarine został przeniesiony do Paryża w służbie Intendancji, a następnie zreformowany w 1916 r.
Następnie wstąpił do francuskiej sekcji Międzynarodówki Robotniczej (SFIO) i zwrócił się do socjalistów „mniejszości”, wrogich Świętemu Związkowi i zagorzałym zwolennikom. W szczególności pozostaje w kontakcie z zespołem gazety Le Populaire ( Paul Faure , Henri Barbusse , Jean Longuet ). Wstąpił także do Komitetu Obrony Międzynarodowego Socjalizmu (CDSI).
To właśnie w Le Populaire po raz pierwszy użył swojego pseudonimu. Nazwa „Souvarine” pochodzi od powieści Émile Zola Germinal . Souvarine de Zola to rosyjski imigrant, anarchista, a nawet nihilista, pracujący w kopalni węgla w północnej Francji. Istnieją oczywiście pewne analogie między postacią fikcyjną a historyczną.
Jego najbardziej znaczącym artykułem w tym czasie jest „Do naszych socjalistycznych przyjaciół w Szwajcarii”, który wywołuje odpowiedź Lenina , którego stanowisko jest znacznie bardziej radykalne. Następnie, wraz z Charlesem Rappoportem , Souvarine opuścił CDSI i zbliżył się do bolszewików , dołączając do Komitetu Odbudowy Stosunków Międzynarodowych (CRRI), który po utworzeniu Międzynarodówki Komunistycznej (marzec 1919) stał się Komitetem III. th Międzynarodowy.
Od 1920 roku Boris Souvarine był jednym z liderów tego komitetu, obok Fernanda Loriot , Pierre'a Monatte i Charlesa Rappoporta. Prowadzą kampanię na rzecz opuszczenia przez SFIO Drugiej Międzynarodówki , co osiągnięto na kongresie w Strasburgu w lutym 1920 r., A następnie przystąpienia do Trzeciej Międzynarodówki . Krótko po kongresie w Strasburgu Loriot, Monatte i on zostali aresztowani w związku ze strajkiem kolejowym w 1920 r. I osadzeni w więzieniu de la Santé , jednak korzystali z reżimu zatrzymania, który pozwolił im na szerokie porozumiewanie się z otoczeniem.
Po kongresie w Strasburgu latem 1920 r. Wysłano do Moskwy dwóch centrystów, Ludovic-Oscar Frossard i Marcel Cachin , skąd wrócili po zaakceptowaniu (w sumie) warunków przystąpienia do komunistycznej międzynarodówki . Dlatego na kongresie w Tours w grudniu znaczna większość zaaprobowała wejście do IK, głosując nad wnioskiem sporządzonym w większości przez więźniów zdrowia, ale akceptowanym przez centrystów.
Partia przyjęła nazwę Parti Socialiste Francuska Sekcja Międzynarodówki Komunistycznej (SFIC), później stała się Francuską Partią Komunistyczną , a sekretariat generalny pozostał w Frossardzie. Mniejszość ( Léon Blum , Paul Faure ) odmawia ukłonu i postanawia utrzymać SFIO.
Souvarine w PCF i Międzynarodówce KomunistycznejSouvarine został wybrany pierwszy Komitet Wykonawczy SFIC, a część w 1921 francuskich delegatów do 3 th Kongresie Międzynarodówki Komunistycznej (CI „Kominternu”); jest wybierany zarówno do komitetu wykonawczego, jak i do Prezydium, które liczy wówczas 7 członków. 17 lipca 1921 r. Wszedł do sekretariatu CI. Żaden Francuz nie będzie tam pełnił tak wysokich funkcji.
Souvarine mieszkał wówczas głównie w Moskwie, ale był też zaangażowany w życie partii francuskiej: przeciwstawiał się „centrum”, które powstało wokół pierwszego sekretarza Ludovica-Oscara Frossarda i Marcela Cachina. Stracił miejsce w komitecie sterującym kongresu w Marsylii w grudniu 1921 r., Ale po wyjeździe (styczeń 1923 r.) Frossarda i jego krewnych, którzy powrócili do SFIO, rada narodowa w Boulogne zaznaczyła zwycięstwo pro lewicowej , -bolchévique; Souvarine wraca do komitetu sterującego, a następnie wchodzi do biura politycznego.
Kryzys 1923-1924W 1923 r. Wybuchły konflikty między przywódcami bolszewickimi, które trwały od początku choroby Lenina. Souvarine, który staje po stronie ducha krytycznego w obliczu kierownictwa i dlatego czasami przekazuje punkt widzenia Leona Trockiego , we Francji przeciwstawia się Albertowi Treintowi , faworyzowanemu przez Grigorija Zinowjewa i kierownictwo Międzynarodówki.
W styczniu 1924 roku na kongresie w Lyonie Souvarine wyszedł zwycięsko z konfrontacji, ale Treint, przy wsparciu Dmitrija Manouïlskiego i wszystkich wysłanników IK, w marcu obalił Komitet Sterujący. W tekście z marca 1924 r. Souvarine potępia „mechaniczny, biurokratyczny i nieodpowiedzialny centralizm” w SFIC. Publikacja przez Souvarine'a tekstu Trockiego „ Cours nouveau ” w broszurze finansowanej z abonamentów (zwłaszcza przez młodego Maurice'a Thoreza ) posłużyła jako pretekst do usunięcia go z CI, a zatem z SFIC, ogłoszonego przez L. ' Ludzkość 19 lipca 1924. Jego wykluczenie jest konsekwencją jego sprzeciwu wobec „bolszewizacji” SFIC.
W latach 1925-1933 pojawił się ponownie Le Bulletin communiste , organ Koła Komunistycznego Marksa i Lenina, który założył wraz z wieloma sygnatariuszami Listu z 250 (październik 1925) i który w 1930 roku przyjął nazwę Demokratycznej Krąg komunistyczny . Od 1931 r., Przy pomocy (zwłaszcza finansowej) Colette Peignot , publikuje przegląd La Critique sociale („przegląd idei i książek”), który będzie liczył jedenaście numerów do 1934 r., Ale który nie jest oficjalnie organem Demokratów. Krąg komunistyczny. Raymond Queneau , Michel Leiris , Georges Bataille i Simone Weil biorą udział w tej intelektualnej recenzji na wysokim poziomie .
Komunistyczna Federacja Wschodu (1932-1934)W 1932 roku CCD nawiązało kontakt z opozycyjną grupą w Doubs, utworzoną przez osoby wykluczone lub zrezygnowały z PCF (Louis Renard, Lucien Hérard, Marcel Ducret, Jules Carrez), którzy, choć wszyscy nauczyciele, byli związani z lokalną class (l firma Peugeot ) poprzez spółdzielnię robotniczą La Fraternelle de Valentigney . Wraz z niedawnym wykluczonym z Territoire de Belfort, Paulem Rassinierem , w listopadzie 1932 roku utworzyli Niezależną Federację Komunistyczną Wschodu, której ciało Le Travailleur , kierowane przez Rassiniera, gościło do kwietnia 1934 r. Kilka artykułów z Souvarine i punktowanych przez Colette. Peignot. Ponadto współpraca między grupą paryską a Rassinier jest trudna; w tygodniach, które nastąpiły po 6 lutego 1934 r., ta ostatnia wycofała się bez najmniejszej konsultacji, co położyło kres publikacji „Le Travailleur” i de facto istnieniu FCIE, która przeżywała jedynie swoją gazetę; większość jej menadżerów dołącza do SFIO nieco później.
Analiza i walka ze stalinizmemGłówną działalnością Souvarine'a w latach 1933-1934 było pisanie jego biografii Stalina , która została opublikowana w 1935 roku pod tytułem Stalin. Historyczny przegląd bolszewizmu w Plon , jedynym wydawcy, który zgodził się go opublikować. Souvarine demontuje mechanizmy kłamstw rozwiniętych wokół reżimu radzieckiego, reżimu, który uważa za „zaprzeczenie socjalizmu i komunizmu” oraz jako kapitalizm państwowy (w marcu 1985 r . Praca Souvarine'a miała wówczas „znaczący wpływ na opozycyjne koła komunistyczne w Europie ”. Wkrótce po śmierci Souvarine'a reżyser Jean Aurel zaadaptował tę biografię Stalina w formie filmu dokumentalnego dla kina, zatytułowanego po prostu Stalin .
Aby uczynić swoją walkę ze stalinizmem bardziej konkretnym , w 1935 r. Założył Instytut Historii Społecznej, który zgromadził ważne dokumenty dotyczące komunizmu, Związku Radzieckiego i ruchu robotniczego w ogóle. Stworzył kolektyw Friends of the Truth about the ZSRR , który opublikował kilka broszur w La librairie du travail . W 1936 roku pod pseudonimem Motus Souvarine opublikował książkę Across the Land of the Soviet.
Podczas gdy wielu obserwatorów wierzy w moskiewskie procesy , on potępia ich fałsz, jednocześnie wahając się co do zeznań oskarżonych. Uznając, że nie rozumiał wszystkich motywów Stalina, twierdzi, że chciał przerzucić niepowodzenia swojej polityki gospodarczej na „nieodpowiedzialnych”.
Śmierć Colette Peignot (1938)Okres ten był również naznaczony jej zerwaniem z Colette Peignot i śmiercią tej ostatniej w 1938 r., O której wspomniał Souvarine w 1983 r. We wstępie do wznowienia La Critique sociale : „8 listopada 1938 r. ja o śmierci naszego drogiego… Araxe… Więc nie mam nic więcej do powiedzenia, to, co uważam za zbyt osobiste, by się tym podzielić. ”.
Uchodźca w Marsylii, został tam aresztowany w 1940 r. Na polecenie rządu Vichy , ale został zwolniony dzięki interwencji oficera, jego przyjaciela Henri Rollina . Następnie udało mu się wyjechać do Stanów Zjednoczonych.
Po wojnie wznowił walkę ze stalinizmem, pisząc w przeglądzie East & West , przeglądzie światowego komunizmu, radzieckiego, chińskiego i innych. W 1957 roku stworzył przegląd Le Contrat social , który ukazał się do 1968 roku.
Branko Lazitch tak podsumowuje swoją karierę: „W swoim życiu zajmował się jednym tematem, komunizmem. Podchodził do niego jako przywódca rewolucyjno-komunistyczny (1917–1923), jako opozycyjny i dysydentny komunista (1924–1934), a wreszcie jako „ antykomunista ” . Z drugiej strony Souvarine ze swej strony odrzucił określenie antykomunista: „Jeśli jedna publikacja na świecie nieustannie podkreśla zasadnicze niezgodności między marksizmem a leninizmem, między leninizmem a stalinizmem, to jest ona rzeczywiście nasza, a zatem wręcz przeciwnie antykomunizmu. Potępił to, co nazwał „pseudo-komunizmem”, uważając, że reżimy bloku wschodniego reprezentowały „najbardziej ohydną karykaturę komunizmu” . Historyk Ariane Chebel d'Appollonia zauważa jednak, że krytyka radzieckiego reżimu, którą Souvarine kontynuował przez całe życie, dała mu status „niekwestionowanego specjalisty od antykomunizmu” .
Boris Souvarine napisał w 1981 roku: „Już w 1960 roku chciałem wykazać, że„ dla tych, którzy udowodnią, że są zdolni do rozeznania, marksizm to jedno, co więcej, złożony i zmienny, leninizm to inna, prostsza, a marksizm-leninizm trzecią, która kontrastuje z poprzednimi przez głębokie różnice pomimo podobieństw werbalnych. W dzisiejszych czasach mocno akcentowałbym wszystkie przymiotniki, ponieważ, ponieważ, ponieważ między tymi mętnymi i niewoli pojęciami była bardziej stwierdzona absolutna niezgodność. "