Edwarda IV
.svg)
Edward IV , urodzony dnia28 kwietnia 1442 i martwy 9 kwietnia 1483, był królem Anglii od 1461 do 1483 . Przejął od Henryka VI dnia29 marca 1461po zwycięstwie Towtona . Jest pierwszym królem Anglii z rodu Yorków . Pierwsza część jego rządów była niespokojna przez Wojny Róż , ale gdy zagrożenie rodu Lancaster zostało wyeliminowane po bitwie pod Tewkesbury , Anglia cieszyła się pokojem aż do jego nagłej śmierci. Jego panowanie zostało na krótko przerwane przez powrót Henryka VI między3 października 1470 i 11 kwietnia 1471.
Biografia
Wstąpienie na tron
Edward jest czwartym dzieckiem Richarda Plantageneta , hrabiego Rutland , Marcha , Ulsteru i Cambridge , księcia Yorku (zm. 1460) i Cécile Neville (zm. 1495). Urodził się w Rouen , a następnie pod kontrolą angielską,28 kwietnia 1442. Jest najstarszym z czterech synów Richarda, którzy osiągają dorosłość. Roszczenia jego ojca do korony Anglii i nierówne zdrowie psychiczne króla Henryka VI były impulsem do eskalacji konfliktu znanego jako Wojna o Róże . Po klęsce yorków pod Ludford Bridge , inPaździernik 1459Édouard szuka schronienia w Calais u hrabiego Salisbury . Udało im się udaremnić próby odbicia miasta przez Lancasterów i wrócili do Anglii wczesnym latem 1460 roku . Edward dowodzi jednym z trzech korpusów armii Yorkistów podczas zwycięstwa pod Northampton ,10 lipca 1460 r. Richard Yorku została następnie uznana przez Parlament jako następca Henryka VI przez ustawy z dnia Accord z25 października.
Kiedy Richard zostaje pokonany i zabity przez Lancasterów w Wakefield ,30 grudnia 1460Edward dziedziczy wszystkie swoje tytuły (z wyjątkiem hrabiego Rutland ) i zostaje głową Domu Yorku , bezpośrednio przejmując koronę. Po uzyskaniu wsparcia swego kuzyna Richarda Neville'a , syna hrabiego Salisbury, wygrał swoją pierwszą bitwę pod Mortimer's Cross na2 lutego 1461. Następnie wkroczył do Londynu , trzymanego przez Neville'a, gdzie po tym, jak został okrzyknięty przez radosny tłum, został pospiesznie koronowany na króla Anglii w dniu4 marca. Następnego dnia wyszedł na czele swojej armii, by stawić czoła armii Lancastrian i…29 marca 1461, wygrał decydującą bitwę pod Towton , gdzie armia Lancastrów została zniszczona. Edward IV był wówczas młodym mężczyzną w wieku 18 lat, atrakcyjnym, wysokim (1,92 m ) i muskularnym, charyzmatycznym, ubranym w zbroję i uzdolnionym do broni; dla porównania jego rywalem jest wątły i niezrównoważony psychicznie mężczyzna postrzegany jako marionetka swojej żony. Henryk VI pozostał w domu w Yorku podczas bitwy, kiedy liczba ofiar śmiertelnych wynosiła co najmniej 1% ówczesnej populacji angielskiej, a Edward bohatersko walczył na liniach frontu, aby zainspirować swoje wojska i poprowadzić je na pole.
Po powrocie do Londynu został oficjalnie koronowany na28 czerwca.
Pierwsza część panowania
Pomimo oporu zwolenników Lancastrów na północy Anglii, nie kwestionowano ucisku Edwarda IV nad królestwem, zwłaszcza że Henryk VI został ostatecznie schwytany w 1465 roku i zamknięty w Tower of London . Na początku swojego panowania Richard Neville, hrabia Warwick, okazał się wszechmocny i miał przewagę w polityce królestwa. Jednak Édouard zraził Neville'a, gdy w 1464 potajemnie poślubił Elisabeth Woodville (1437-1492), wdowę po sympatyku rodu Lancaster, podczas gdy Neville planował połączyć go z Bonne de Savoie , piękną siostrą króla Ludwika XI . Od tego czasu wpływ Neville'a na króla zaczął słabnąć na korzyść rodziny Elisabeth Woodville, a w szczególności jej ojca Richarda Woodville . Jego niechęć, wzmocniona odmową Edwarda, by jego bracia Georges i Richard poślubili dwie córki Neville'a, Isabelle i Anne , a także preferowanie przez Edwarda sojuszu z Burgundią, a nie z Francją , skłaniają go do spisku z Georges, księciem Clarence , Edwardem. młodszy brat.
Neville i Clarence zbierają armię, która pokonuje Edwarda (ale bez niego, by ją prowadzić) w Edgecote Moor na26 lipca 1469. Edward zostaje następnie wzięty do niewoli, Neville skazuje ojca Elisabeth Woodville na egzekucję i próbuje rządzić w imieniu króla, mając nadzieję na sprowadzenie na tron George'a, spadkobiercę Edwarda (który jeszcze nie ma syna) i który właśnie poślubił Isabelle Neville'a. Jednak większość szlachty jest wrogo nastawiona do tego pomysłu. Wkrótce potem, Lancastrian Humphrey Neville z Brancepeth (w) utworzył armię w celu zorganizowania nowego buntu. Warwickowi nie udaje się zebrać armii w imię Edwarda IV i dlatego jest zobowiązany do uwolnienia króla, aby mógł stłumić bunt. Edward zamiast skazać Neville'a i jego brata Georgesa na egzekucję, szuka z nimi pojednania. Ale buntują się ponownie i są zmuszeni do ucieczki do Francji, gdy Edward pokonuje ich armię w bitwie pod Losecoat Field .12 marca 1470. Powitani na dworze króla Ludwika XI , zawarli sojusz z Małgorzatą Andegaweńską , żoną Henryka VI , a Neville zgodził się przywrócić tę ostatnią na tron w zamian za francuskie wsparcie dla jego projektu inwazji, który zrealizuje w miesiącPaździernik 1470. Uwolnienie Henry'ego Percy'ego , którego ojciec Lancastrian zmarł w Towton, i jego przywrócenie jako hrabiego Northumberland , doprowadziło do dezercji Johna Neville'a , który miał nadzieję zachować tytuł, nagrodę przyznaną przez Edwarda IV po zwycięstwach dla Yorku. John zbiera się do swojego brata Richarda Neville'a i dołącza do niego na czele silnej armii. Widząc, że sytuacja militarna jest nie do utrzymania, Edward rozproszył swoje wojska i uciekł do Burgundii ze swoim bratem Richardem de Gloucester, podczas gdy Henryk VI został przywrócony na tron Anglii przez Neville'a.
Odzyskanie królestwa i druga część panowania
Edwarda wita jego szwagier, Karol Śmiały , który jednak niechętnie pomaga mu w odzyskaniu tronu. Ale sojusz między Nevillem a Francją i groźba inwazji zmuszają go do zmiany zdania; Karol zapewnia Edwardowi pieniądze i wojsko. Edward wysiada w Ravenspurn na wybrzeżu Yorkshire ,14 marca 1471na czele stosunkowo skromnych sił. Przecina on ziemie Henry'ego Percy'ego, który udaje, że wierzy, iż Edward po prostu chce przywrócić swoje prawa do swojego księstwa. Miasto York zamknęło przed nim swoje podwoje, a on pomaszerował na południe, zdobywając wsparcie i zbierając po drodze wojska. Jego brat Georges (który widział, jak jego prawa dynastyczne zostały zredukowane do zera po ponownym ustanowieniu Henryka VI ), ponownie zmienił stronę i dołączył do niego. Edward bez oporu wkracza do Londynu, ponownie więziąc Henryka VI , i triumfuje nad armią Neville'a w bitwie pod Barnet , gdzie giną Richard i John Neville.14 kwietnia 1471. Następnie pokonał armię Małgorzaty d'Anjou w bitwie pod Tewkesbury ,4 maja 1471 r, gdzie odbywa się egzekucja Edwarda Westminsterskiego , syna Henryka VI . Kilka dni później Henryk VI zmarł nagle z kolei, Edward niewątpliwie wydał rozkaz zabicia go, aby definitywnie wyeliminować zagrożenie ze strony Lancastrów. Kuzyn Warwicka, Thomas Neville , który zaatakował z południowego wschodu i rozpoczął oblężenie Londynu , został schwytany w Southampton .
Wszelki sprzeciw wobec Edwarda IV jest więc eliminowany w kraju, a on może poświęcić się sprawom zagranicznym. W 1475 wyruszył z Calais na wyprawę wojskową do Francji w celu odzyskania angielskich posiadłości we Francji, utraconych za panowania Henryka VI . Zdając sobie sprawę z niskiego potencjału swojej armii, składającej się głównie z łuczników bez doświadczenia bojowego, i wobec braku wsparcia militarnego ze strony Karola Śmiałego , wolał przyjąć hojne oferty króla Francji Ludwika XI i traktatu z Picquigny , podpisany29 sierpnia 1475oficjalnie kończy wojnę stuletnią .
Ciągła rywalizacja między dwoma braćmi Edwarda, teraz żonatymi z dwiema córkami Neville'a, o dziedzictwo ich ojca, zaniepokoiła monarchę i, w Luty 1478Georges zostaje oskarżony o spisek przeciwko Edwardowi i skazany za zdradę stanu zostaje stracony prywatnie ( według popularnej tradycji utopiony w beczce Malvasia ). Richard następnie uchwycił spuściznę hrabiego Warwick.
Edward poparł roszczenia Aleksandra Stuarta do szkockiego tronu iw 1482 roku zlecił swojemu bratu Ryszardowi poprowadzenie inwazji na ten kraj. Richard zdobywa Edynburg, ale wkrótce potem opuszcza miasto, porzucając Aleksandra, zadowalając się sprowadzeniem Berwick-upon-Tweed z powrotem do owczarni Anglii.
Jednak stan zdrowia Edwarda IV zaczął się pogarszać i poważnie zachorowałMarzec 1483. Zdążył jednak dodać do testamentu kilka kodycyli, z których najważniejszy to ten, w którym po śmierci wyznaczył swojego brata Ryszarda na Protektora królestwa. On umarł na9 kwietnia 1483i jest pochowany św Chapel , Windsor Castle . Jego syn, Edward V , w wieku dwunastu lat, zastąpił go na tronie. Dokładna przyczyna śmierci Edwarda IV nie jest znana, wśród głównych hipotez znajduje się zapalenie płuc , dur brzuszny, a nawet zatrucie. Jego śmierć można również przypisać niezdrowemu trybowi życia, ponieważ po utracie aktywności fizycznej w latach poprzedzających śmierć nabrał znacznej nadwagi.
Sukcesja
Edward IV za najstarszy syn , znany jako Edward V , udaje mu. Rada regencyjna pod przewodnictwem Ryszarda , lorda protektora królestwa i opiekuna młodego króla, podejmuje ewentualną sprawę bigamii zmarłego króla. Ustalono, że Edward IV obiecał małżeństwo z Éléonore Talbot w 1461 roku, a ta ostatnia, która zmarła w 1468 roku , żyła jeszcze w czasie małżeństwa Edwarda z Elisabeth Woodville. Robert Stillington, biskup Bath and Wells , twierdził, że dokonał ceremonii; małżeństwo Edwarda IV z Elżbietą zostaje w konsekwencji unieważnione, a wszystkie jego dzieci uznane za nieślubne. Édouard V został zdeponowany w dniu25 czerwca 1483i zamknięty w Tower of London ze swoim młodszym bratem Richardem z Shrewsbury ; jego tytuł zostaje jednak zachowany. Ryszard, książę Gloucester, zostaje koronowany pod imieniem Ryszarda III . Dwoje dzieci nie widziano ponownie żywych po lecie 1483 roku; to, co się z nimi stało, naturalna lub gwałtowna śmierć, pozostaje jedną z największych tajemnic korony Anglii i przedmiotem wielu debat.
Potomkowie
Edward IV , o ładnej urodzie i imponującej sylwetce ( wysokość szacowana na 1,93 m , co czyni go największym do tej pory monarchą brytyjskim), był budzącym postrach dowódcą wojskowym i niezwykle kompetentnym, z wielkim talentem. Udało mu się zniszczyć dom Lancasterów serią spektakularnych zwycięstw i nigdy nie został pokonany na polu bitwy. Pomimo kilku niepowodzeń politycznych, często powodowanych przez jego wielkiego rywala, króla Ludwika XI , był popularnym i zdolnym władcą. Chociaż brakowało mu dalekowzroczności i od czasu do czasu popełniał błędy w ocenie, posiadał niepokojące zrozumienie wielu spośród swoich najważniejszych poddanych, a zdecydowana większość tych, którzy mu służyli, pozostała mu niezłomnie lojalna aż do jego śmierci, w tym w szeregach jego dawnych wrogów Lancasterów. .
W kraju za panowania Edwarda IV nastąpiło przywrócenie porządku w Anglii (mottem Edwarda było ponadto modus et ordo , „metoda i porządek”), a piractwo i bandytyzm, które za panowania Henryka VI nabrały wielkiego znaczenia , zmniejszyły się. wydatnie. Edward był także bystrym biznesmenem, który z powodzeniem zainwestował w kilka korporacji City of London .
Niemniej jednak, pomimo jego militarnego i administracyjnego geniuszu, dynastia Edwarda IV przetrwała go tylko przez dwa lata. Ale przez jego córkę Elżbietę z Yorku, matkę Henryka VIII , jego potomkowie nadal zasiadali na tronie Anglii. Był jednym z nielicznych męskich członków jego rodziny, którzy zginęli z przyczyn naturalnych. Rzeczywiście, jego ojciec Richard i jego brat Edmond zginęli w bitwie pod Wakefield ; jego dziadek Richard Conisburgh i jego brat George zostali straceni za zdradę stanu; jego dwaj synowie zostali uwięzieni i zniknęli (prawdopodobnie zabici) w roku jego własnej śmierci; jego brat Richard zginął podczas słynnej bitwy pod Bosworth, w której stanął przeciwko Henri Tudorowi .
Genealogia
Pochodzenie
Pochodzenie Edwarda IVPotomstwo
Z jego małżeństwa z Elisabeth Woodville (1437 - 1492) urodziło się dziesięcioro dzieci:
- Elżbieta York , żona Henryka VII (11 lutego 1466 - 11 lutego 1503);
- Maryja z Yorku (11 sierpnia 1467 - 23 maja 1482);
- Cecile z Yorku (20 marca 1469 - 24 sierpnia 1507), żona z pierwszego małżeństwa Johna Wellesa i Thomasa Kymbe z drugiego małżeństwa;
- Edwarda V (4 listopada 1470 - 1483?);
- Małgorzata York (10 kwietnia 1472 - 11 grudnia 1472);
- Ryszard z Shrewsbury , książę Yorku (17 sierpnia 1473- 1483?), żonaty Anne de Mowbray ( 1472 - 1481 ) w wieku 5 lat;
- Anna z Yorku (2 listopada 1475 - 23 listopada 1511), żona Thomasa Howarda , 3 e Duke of Norfolk ;
- Georges Plantagenet (Marzec 1477 - Marzec 1479), książę Bedford ;
- Katarzyna z Yorku (14 sierpnia 1479 - 15 listopada 1527), Żona Williama Courtenay , 1 st hrabiego Devon ;
- Brygida z Yorku (10 listopada 1480 - 1517), który przyjmował rozkazy.
Miał też wiele kochanek, z których najsłynniejszą była Jane Shore i podobno miał kilka nieślubnych dzieci, z których najbardziej znanym jest Arthur Plantagenêt , który był słynną postacią dworu za panowania Henryka VIII .
Rodzina
Genealogia Wojen Róż
: Yorkist 
: Lancastrian
: Yorkista, a następnie LancastrianUwagi i referencje
- thePeerage.com - Osoba Strona 10187 . Dostęp 21 listopada 2014.
- Jest wcześniej zmarły przez dwie siostry i młodo zmarłego brata.
- Ross 1997 , s. 3.
- Ross 1997 , s. 21.
- Ross 1997 , s. 27.
- Ross 1997 , s. 29.
- Ross 1997 , s. 31-32.
- Ross 1997 , s. 34.
- Ross 1997 , s. 41.
- Ross 1997 , s. 85.
- Ross 1997 , s. 91.
- Ross 1997 , s. 94.
- Haigh 1995 , s. 103.
- Hicks 2002 , s. 285.
- Goodman 1990 , s. 74-75.
- Rowse 1966 , s. 167.
- Ross 1997 , s. 171.
- Rowse 1966 , s. 170-171.
- Ross 1997 , s. 226-237.
- Ross 1997 , s. 239-244.
- Ross 1999 , s. 88-91.
- Ross 1999 , s. 99-100.
- Ross 1997 , s. 10.
- Księga Rekordów Guinnessa .
- Goodman 1990 , s. 77.
- Jest czwartym synem Edwarda III, urodzonym po Janie z Gandawy.
- Aby zobaczyć bardziej szczegółowe drzewo genealogiczne, zobacz: domek Plantagenet .)
- Linda Alchin, Lordowie i Damy: „Król Henryk II ” .
- Mandy Barrow, „Oś czasu królów i królowych Anglii: Plantageneci” .
- Mark Needham, „Drzewo genealogiczne Henryka (II, król Anglii 1154–1189)” .
Zobacz również
Źródła i bibliografia
- (en) Anthony Goodman, The Wars of the Roses: Military Activity and English Society, 1452–97 , Londyn, Taylor and Francis ,1990, 294 s. ( ISBN 0-415-05264-5 , przeczytaj online ).
- (en) Philip A. Haigh, The Military Campaigns of the Wars of the Roses , Sutton Publishing,1995( ISBN 1-85833-770-4 ).
- (en) Michael Hicks, Warwick the Kingmaker , Oxford, Blackwell Publishing,2002, 368 s. ( ISBN 0-631-23593-0 ).
- (en) Charles Ross, Edward IV , Yale University Press ,1997, 479 s. ( ISBN 978-0-300-07372-0 i 0300073720 , czytaj online ).
- (pl) Charles Ross, Richard III , Yale University Press ,1999, 265 pkt. ( ISBN 0-300-07979-6 , przeczytaj online ).
- (en) AL Rowse, Bosworth Field & the Wars of the Roses , Wordsworth Military Library,1966( ISBN 1-85326-691-4 ).
- (pl) Desmond Seward , The Wars of the Roses: poprzez życie pięciu mężczyzn i kobiet z XV wieku , Nowy Jork, NY, USA, Viking,1995, 379 s. ( ISBN 978-0-670-84258-2 ).
- (en) Michael Ashley , Krótka historia brytyjskich królów i królowych: brytyjska historia królewska od Alfreda Wielkiego do współczesności , New York, Carroll & Graf Publishers,2002( ISBN 0-7867-1104-3 ) , s. 211-217.
- (en) Livia Visser-Fuchs , „ Nie ma już lwa ne liepparta, który chce wziąć jego udział”: Édouard IV na wygnaniu, październik 1470 do marca 1471 ” , publikacja Europejskiego Centrum Studiów Burgundii , Neuchâtel, Europejski Centrum Studiów Burgundzkich, obj. 35 „Anglia i kraju burgundzkich relacje i porównania, XV th - XVI th century / Randki Oxford 2225 września 1994 ; postępowanie opublikowane pod kierunkiem Jean-Marie Cauchies” ,1995, s. 91-106 ( DOI 10.1484 / J.PCEEB.2.302350 ).
Powiązane artykuły
Linki zewnętrzne
-
Ewidencja organów :
- Plik wirtualnego organu międzynarodowego
- Międzynarodowy identyfikator standardowej nazwy
- Biblioteka Narodowa Francji ( dane )
- Uczelniany system dokumentacji
- Biblioteka Kongresu
- Gemeinsame Normdatei
- Biblioteka Narodowa Hiszpanii
- Królewska Biblioteka Niderlandów
- Biblioteka Narodowa
- Biblioteka Narodowa Izraela
- Biblioteka Narodowa Szwecji
- Watykańska Biblioteka Apostolska
- Biblioteka Narodowa Australii
- Czeska Biblioteka Narodowa
- Identyfikator WorldCat
- ŚwiatKot
- Notatki w ogólnych słowników lub encyklopedii : Deutsche Biografia • Dizionario di Storia • Encyclopaedia Britannica • Encyclopaedia Universalis • Gran Enciclopèdia Catalana • Hrvatska Enciklopedija • Oxford Dictionary of National Biography • Proleksis enciklopedikija • Visuotinė lietopediija encyklopedii
- Zasoby dzieł sztuki :
- Patent listowy Ludwika XI , Amiens,29 sierpnia 1475. Patent na litery w języku łacińskim.
- Patent listowy Ludwika XI , Cambray,1 st czerwiec 1477. Listy wydane w celu przedłużenia rozejmu z królem Anglii.
- (pl) Plik genealogiczny na stronie thePeerage.com .
- (fr) Edward IV na oficjalnej stronie internetowej monarchii brytyjskiej .