Narodziny |
1 st luty 1.920 Pekin , Republika Chińska |
---|---|
Śmierć |
9 kwietnia 2013 r. Nyon , Szwajcaria |
Pogrzeb | Cmentarz Montparnasse |
Imię w języku ojczystym | 趙無極 |
Imię urodzenia | Zao Wou-Ki (趙無極 lub 赵无极) |
Narodowość |
chiński (1920-1964) francuski (1964-2013) |
Czynność | malarz , grawer |
Trening | Szkoła Sztuk Pięknych w Hangzhou |
Mistrzowie | Lin Fengmian , Fang Ganmin |
Ruch | Nowa Szkoła Paryska |
Wpływem | Paul Klee |
Rodzina | Klan Zhao z Dagang ( d ) |
Małżonkowie |
Xie Jinglan ( d ) (z1941 w 1957) maj Zao (od1958 w 1972) Françoise Marquet-Zao ( d ) (z1977 w 2013) |
Nagrody |
1993: Komendant Legii Honorowej 1994: Praemium Imperiale 2001: Nagroda Fundacji Taylora 2002: członek Akademii Sztuk Pięknych |
Zao Wou-Ki (Zao, po imieniu, Wou-Ki lub Wou-ki po imieniu; chiński uproszczony :赵无极 ; chiński tradycyjny :趙無極 ; pinyin : ), urodzony1 st luty 1.920w Pekinie i zmarł dnia9 kwietnia 2013 r.mieszka w Nyonie , jest chińskim malarzem i grawerem, naturalizowanym w 1964 roku na Francuzów .
W latach pięćdziesiątych został dołączony do nowej École de Paris , następnie do abstrakcji lirycznej, zanim stał się, zgodnie z definicją Claude'a Roy'a :
„... Wielki malarz, który kontynuuje w swojej pracy co najmniej dziesięć wielkich stuleci sztuki chińskiej i który jest jednym z najlepszych współczesnych malarzy Zachodu. "
Jego praca jest ogromna. Obejmuje realistyczne obrazy jego pierwszych obrazów, głównie portrety, niektóre martwe natury i pejzaże (1935-1949), a także oleje na płótnie wielkoformatowe inspirowane przez Paula Klee, skłaniające się ku abstrakcji z lat 1950, następnie abstrakcji lirycznej w latach 60. tusze indyjskie, kaligrafia.
Ceniony na Zachodzie, przyjaciel Pierre'a Soulagesa , Joana Miró , Henri Michaux , od 1983 roku rozpoznawany przez własny kraj. Tego dnia gościł w Pekinie, gdzie jego prace były wystawiane w Narodowym Muzeum Chin .
Francja kilkakrotnie oddała mu hołd. Został mianowany Wielkim Oficerem Legii Honorowej , Komendantem Narodowego Orderu Zasługi , Oficerem Sztuki i Literatury , a w 1995 roku stworzył oryginalne dzieło, gdy Poczta wydała na jego cześć znaczek pocztowy .
Tradycyjne chińskie | 趙無極 |
---|---|
Chiński uproszczony | 赵无极 |
- Pinyin | Zhao Wú Ji |
---|---|
- Wade-Giles | Chao Wu Chi |
- EFEO | Tchao Wou Ki |
Sześć miesięcy po narodzinach Zao Wou-Ki jego ojciec, bankier, przeniósł się do Nantung (Nantong), na północ od Szanghaju . Zao Wou-Ki studiował tam do trzeciego roku. Jej rodzina jest bardzo stary dom, który pochodzi z dynastii Song X th - XII th century. Jest najstarszym z siedmiorga dzieci, wszystkich intelektualistów, z których jedno (Chao Wu-Wai) zamieszka w Stanach Zjednoczonych, podczas gdy inne zostaną w Chinach.
Co roku, z okazji urodzin przodków, wystawiany jest rodzinny skarb, na który składają się dwa obrazy: jeden autorstwa Zhao Mengfu (1254-1322), drugi autorstwa Mi Fu (1051-1107). Nawet dzisiaj Wou-Ki uważa Mi Fu za jednego z największych chińskich malarzy, ponieważ „Jest przede wszystkim malarzem, który wygląda inaczej, świetnym kaligrafem. " Myśli, że prawdopodobnie nie był malarzem czy środowisko rodzinne nie był predysponowany i że gdyby był lepszy w matematyce, chciał zostać lekarzem. Ojciec Wou-Kiego jest zresztą bardzo szczęśliwy, że jego syn nie chce być bankierem.
Bardzo utalentowany uczeń, pasjonat literatury, Wou-Ki rysuje i maluje od dziesiątego roku życia. Jego rodzina nie zniechęcić chłopca do kontynuowania tej drogi, z wyjątkiem gdy biorąc ochotę malować swoje powody na dania rodzin z okresu od XII th wieku. Dziadek uczy go obserwować i doceniać kaligrafię, do której przywiązuje dużą wagę, ponieważ uważa ją za sztukę, a nie tylko technikę, bo przekazuje emocje. Sam przodek kaligrafii na odwrocie każdego arkusza notatek i rysunków przedstawiających temat wyznaczony przez każdą postać.
W 1935 roku Zao Wou-Ki w wieku czternastu lat wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych w Hangzhou po zdaniu egzaminu wstępnego, który polegał na narysowaniu greckiego posągu z odlewu. Studiował przez sześć lat rysunku z gipsu, a następnie modeli, oleju malarstwa tradycyjnego malarstwa chińskiego kopie i, teoretycznie bardziej w stylu zachodnim perspektywy i kaligrafii. Dopiero w szóstej klasie uczniowie zaczynają malować olejami. Ale uczeń nie czeka na lekcje i ćwiczy w domu, robiąc pejzaże i portrety swojej siostry. Nauczyciele w Szkole Sztuk Pięknych w Hangzhou to głównie Chińczycy, ale są też nauczyciele z Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli . Niektórzy chińscy nauczyciele zostali przeszkoleni w Beaux-Arts w Paryżu . Po zajęciu Chin przez Japończyków, Szkoła Sztuk Pięknych w Hangzhou przeniosła się w 1938 roku, by osiedlić się w Chongqing (lub Tchoung-King), do swojego pierwotnego miasta powróciła dopiero w 1946 roku po rekonkwiście chińskim w 1945 roku .
Bardzo szybko Zao Wou-Ki poczuł potrzebę odejścia od tradycyjnego czy akademickiego malarstwa i chciał poszukać gdzie indziej innej formy inspiracji. Mianowany asystentem w swojej szkole w 1941 roku malarz zaprezentował swoją pierwszą wystawę w Chongqing i to jego ojciec kupił mu pierwszą pracę. Zao Wou-Ki ocenia w ten sposób swoje pierwsze prace „… w rzeczywistości obrazy, które wystawiałem, były pod silnym wpływem Matisse'a i Picassa ” . Inspirował się malarstwem francuskim z pocztówek, które przywiózł mu wujek z Paryża, czy stronami gazet odtwarzającymi obrazy, które wycinał z czasopism ( Life , Harper's Bazaar , Vogue ). Jest więc w pewien sposób w kontakcie z Paulem Cézannem , Amedeo Modigliani , Augustem Renoirem . Rozwiązania pojawiających się problemów dotyczą tych mistrzów, głównie Cézanne'a i Matisse'a, a nie tradycyjnego chińskiego malarstwa czy europejskiego malarstwa akademickiego.
W 1942 r. to on zorganizował w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Chongqing wystawę z pracami Lin Fengmiana , Guan Lianga, Ding Yanyonga, Li Zhong-Shenga , inspirowanych surrealistycznie, a także trochę jego samego.
W 1946 towarzyszył powrotowi ze swojej szkoły do Hangzhou. W wieku 27 lat, w 1947 roku, za zgodą ojca, malarz opuścił swój kraj po osobistej wystawie w Szanghaju. Uważa, że jest to jeszcze dopiero na etapie nauki. Wyruszył do Szanghaju ze swoją pierwszą żoną Lan-Lan (o której później powiedział: „Lan-Lan był muzykiem z wykształcenia, potem zajął się malarstwem. (...) Kiedy się pobraliśmy, ja miałam siedemnaście lat, ona miał szesnaście lat. Byliśmy o wiele za młodzi... ”)26 lutego 1948. Para wylądowała w Marsylii ponad miesiąc później.
Przyjeżdżając w Paryżu dnia 1 st kwietnia Zao Wou-Ki osiedlili się w dzielnicy Montparnasse , w małym warsztacie Mill Green Street zbliżonym do Alberto Giacometti . Francuskiego uczył się w Alliance Française , uczęszczał do Académie de la Grande Chaumière, gdzie pobierał lekcje u Othona Friesza . Kilka lat później (1976) powie, że to w Paryżu odnalazł swoją prawdziwą osobowość. Zdecydował się tam osiedlić ze względu na impresjonizm , do którego czuje szczególną czułość. Jego przyjaciółmi w tamtym czasie byli Norman Bluhm , Jean-Paul Riopelle , Nicolas de Staël , Sam Francis , Pierre Soulages , Maria Helena Vieira da Silva , Hans Hartung artyści z różnych lokalizacji geograficznych ( Kanada , Stany Zjednoczone , Portugalia , Niemcy ) . znalezione w galerii Nina Dausset, rue du Dragon .
W 1949 roku Zao Wou-Ki zdobył pierwszą nagrodę w konkursie rysunkowym, którego jury zasiadali André Lhote i Marcel Gromaire . W nagrodę otrzymuje Historię malarstwa zachodniego pod redakcją Alberta Skiry . Jego pierwsza paryska wystawa z przedmową Bernarda Dorivala („On pierwszy umiał określić ducha mojego malarstwa. Czasami czytam tę małą przedmowę i zawsze mnie to wzrusza”) odbywa się w tym samym roku w Greuze. galerii, ale młody artysta był już wystawiony w 1946 roku w muzeum Cernuschi przez Vadime Elisseeff (syna Serge Elisseeff ), który przywiózł z podróży do Chin dwadzieścia swoich obrazów. W drukarni Desjobert nauczył się technik litografii . W 1950 roku do pracowni malarza przyjechał właściciel galerii Pierre Loeb , sprowadzony przez Henri Michaux, który stał się bliskim przyjacielem. Malarz pracował dla Loeba od tej daty do 1957 roku. W tym samym roku Zao Wou-Ki brał udział w Salon de Mai, gdzie wystawiał do 1978 roku i prezentował swoje pierwsze litografie w galerii La Hune.
Wystawa grafiki zorganizowana przez szwajcarskiego wydawcę, krytyka sztuki i kolekcjonera Nesto Jacomettiego w Bernie i Genewie w 1951 roku umożliwiła Zao Wou-Ki odkrycie Paula Klee . Dla niego w Bernie otworzą się drzwi:
„Klee będzie mediatorem, cudownym lekarstwem na dwa niebezpieczeństwa, które zagrażają młodemu artyście: pozostać malarzem głęboko zakorzenionym w godnej podziwu przeszłości swojego ludu lub znaleźć się w agresywnym oderwaniu od niej, zeuropeizowanym, a być może przez to wypaczonym . (Claude Roy)”
Ponieważ Klee podchodzi do malarstwa z nastawieniem wewnętrznym podobnym do malarzy z Dalekiego Wschodu, nigdy nie znając Chin. To jego podejście, którym będzie podążał Zao Wou-Ki, znajdujemy w niektórych jego obrazach, zwłaszcza w Wenecji z obrazem Piazza . W Antwerpii w 1952 roku i na hiszpańskich walkach byków pod koniec tego samego roku. Zao Wou-Ki stara się interpretować naturę. Na obrazie kolor tworzy magiczną przestrzeń, w której piaskowane i drapane tła, gradacje odcieni przywodzą na myśl projektantów krajobrazu Song. I na tych tłach malarz kreśli znaki, w szczególności znak-ideogram pamiętający lot gondoli po tafli Zalewu . W tym samym czasie zaczął tworzyć marynarki .
Regularnie wystawiany w Paryżu od 1952, następnie w Szwajcarii, Bazylei i Lozannie , w Stanach Zjednoczonych w Waszyngtonie i Chicago , w Nowym Jorku, gdzie Henri Michaux napisał przedmowę do katalogu wystawy w galerii Birch, Zao Wou-Ki jest teraz na arenie międzynarodowej rozpoznane. Roland Petit wezwał go w 1953 roku do dekoracji baletu La Perle na temat Louise de Vilmorin , muzyki Claude'a Pascala , choreografii Victora Gsovsky'ego . W tym czasie pojawiła się metamorfoza jego sztuki, która zdezorientowała kolekcjonerów: „Mój obraz stał się nieczytelny. Martwa natura i kwiaty już nie istnieją. Skłaniam się ku wyimaginowanemu, nieczytelnemu zapisowi”, wspomina w 1976 roku. Przez ponad rok jego diler nie sprzedawał żadnego płótna. 22 listopada 1954otwiera w Muzeum Sztuki Cincinnati retrospektywę rytego dzieła malarza, którego katalog raisonné publikuje Nesto Jacometti. Od 1955 roku Gildo Caputo i Myriam Prévot widzieli w nim „jednego z orędowników abstrakcji lirycznej, której bronili już w czasach galerii Drouin i galerii Billiet-Caputo. "
Zao Wou-Ki wiąże się w 1955 roku z Edgardem Varèse, któremu dedykuje obraz w 1964 roku. Jean Leymarie mówi, że malarz staje się „od swego powstania jesienią 1954 roku jednym z wielkich stałych bywalców domeny muzycznej zarządzanej przez Pierre'a Bouleza w 1954 iw grudniu tego samego roku uczestniczył w burzliwym przedstawieniu Deserts , utworu Varese, w którym przerwy milczenia mają taką samą siłę jak dźwięczny paroksyzm. Malarz czuje dla tego muzyka czułą cześć, której zakres dźwiękowy rozbrzmiewał w jego twórczości. "
Aby przezwyciężyć mękę, jaką było zerwanie z pierwszą żoną Lan Lan na początku 1957 roku, malarz podróżował po świecie do 1959. Wyjechał do Nowego Jorku, gdzie mieszkał jego brat i poznał artystów z nowojorskiej szkoły. przyjaciele, w tym Franz Kline , Hans Hofmann , Adolph Gottlieb , William Baziotes i wielu innych. Docenia świeżość tego spontanicznego amerykańskiego malarstwa. Następnie z Pierre'em i Colette Soulages odwiedził wiele muzeów ( San Francisco , Chicago , Waszyngton, DC ), bardzo zaskoczony, że znalazł tam tak wiele francuskich obrazów. Swoją podróż podróżnik udał się następnie do Japonii, do Tokio , a następnie do Hongkongu . Tam poznał w 1957 roku tę, która została jego drugą żoną: Chan May Kan .
W 1957 roku, po krótkim powrocie do Paryża, do jego pracowni przyjechał poznany w Nowym Jorku amerykański marszand Samuel Kootz . Malarza wystawiał w swojej galerii do 1967 roku, kiedy to została zamknięta. W tym samym roku artysta jest również związany kontraktem z Galerie de France prowadzoną przez jego przyjaciół Gildo Caputo i Myriam Prévot . Od 1959 roku Zao Wou-ki podróżuje co roku do Nowego Jorku na wystawy swoich prac w Kootz i postanawia zmienić swoje studio, ponieważ jest teraz za mały. Przeniósł się na rue Jonquoy do magazynu przekształconego przez architekta Georgesa Johanneta, który stworzył również sąsiednią pracownię Vieira da Silva .
W 1964 uzyskał obywatelstwo francuskie dzięki André Malraux . Później Georges Pompidou ma jego płótno w swoim biurze.
Sam warsztat nie ma okien, światło pada z dachu. Budynek jest bardzo rozbudowany z dwoma głównymi budynkami, ogrodem, stawem, drzewami i rzeźbami. W tym miejscu, malarz przedstawia w 1962 Kuszenie Zachodu przez André Malraux . Przy tej okazji poznał pisarza, który jest jednocześnie ministrem kultury i dzięki któremu uzyskał obywatelstwo francuskie. W latach 70. stworzył kilka dekoracji do zastawy stołowej wykonanej w Manufacture de Sèvres i przeznaczonej dla Ministerstwa Kultury. Kontynuował ilustrowaną pracę tekstami Arthura Rimbauda , Saint-John Perse . Przestaje podróżować, by opiekować się swoją drugą żoną May Zao , której zdrowie psychiczne jest niepewne, podatne na nawroty, i szuka schronienia w pracy. Robił tylko krótkie wypady ze swojego studia: w Dublinie , Montrealu , w Stanach Zjednoczonych, w Meksyku . Podczas Festiwalu w Salzburgu został mianowany profesorem w miejskim seminarium założonym przez Oskara Kokoschkę . Ale jego żona, coraz bardziej cierpiąca, wznawia malowanie tuszami indyjskimi, ponieważ, jak mówi, łatwiej jest je wykonać. Niech Zao umrze10 marca 1972 : „W jej życiu nagle przechodzi przez bibułę”, pisze Henri Michaux .
Pod koniec tego samego miesiąca malarz wyjeżdża do Chin, gdzie socrealistyczni artyści trzymają górę bruku i gdzie Zao Wou-Ki jest uważany za malarza „zboczonego”. Jego młodsza siostra Wou-She, zagorzała maoistka , w wieku dwunastu lat zastanawiała się, czy „obraz Zao Wou-Kiego służy ludziom”. " Malarz wrócił do kraju w 1975 roku z chorą matką, w 1983 roku na wystawę w Muzeum Narodowym w Pekinie, a z Françoise Marquet w 1985 roku, "z nadzieją, że komunizm i Mao przywrócą godność jego krajowi" , choć jego ojciec popełnił samobójstwo podczas Rewolucji Kulturalnej .
W latach 70. uczęszczał do galerii Alphonse Chave w Vence (Alpes-Maritimes), gdzie kontynuował litografię z Pierre Chave.
Françoise Marquet poznał w 1971 roku, kiedy właśnie zdała egzamin konkursowy na kustosza muzeów miasta Paryża . Opublikuje Zao Wou-Ki, estampes, 1938-1974 z przedmową Rogera Caillois . Zao Wou-Ki poślubił ją w 1975 roku. Françoise Marquet pomogła jej spisać wspomnienia po powrocie do Chin. Jest to tekst w formie opowiadania, w którym opowiada, że po powrocie do Chin „mój ojciec doceniłby, że nie wziąłem pod uwagę cierpień, jakie znosiła moja rodzina w ciągu tych dwóch lat rewolucji kulturalnej i że ja może trochę pomóc Chinom. "
W 1977 nabył duży warsztat w Loiret , co pozwoliło mu na eksperymentowanie i tworzenie bardziej ambitnych prac, w tym poliptyków.
W 1981 roku w Galerii Narodowej Grand Palais w Paryżu została zaprezentowana duża retrospektywa jego twórczości , której kuratorem był Jean Leymarie . Wystawa będzie pokazywana w pięciu japońskich muzeach, w Hongkongu, a następnie w Singapurze.
Zao Wou-Ki wykonuje również na zamówienie monumentalne prace. Pierwszy został wyprodukowany w 1983 roku na zlecenie IM Pei dla znajdującego się 30 km od Pekinu Hôtel des Collines Parfumsées , który architekt właśnie ukończył. Praca składa się z dwóch chińskich tablic atramentowych o wymiarach 2,80×3,6 m . Druga to mozaika 2×10 m dla Liceum Honoré-de-Balzac w Mitry-Mory zbudowana przez architekta Rogera Tailliberta . Akwarela Zao Wou-Ki została przetransponowana na ośmiopanelową mozaikę przez Norę Vitorge-Cassin w 1984 roku.
Od lat 80., a nawet przed powrotem do Chin, talent malarza był doceniany i konsekrowany w kilku krajach Europy, a także w Stanach Zjednoczonych i Meksyku. Uważany, według Daniela Marchesseau za „malarza uniwersalnego” , był już wystawiany w Barcelonie , niedługo po spotkaniu z Joanem Miró podczas wystawy Hommage à Joan Miró w Madrycie . Pierre Matisse Gallery w Nowym Jorku wystawia go z kolei i to jest architekt Ieoh Ming Pei , który poprzedza katalogu. Malarza znajdujemy w Grand Palais w Paryżu, w Instytucie Francji w Atenach . Został uznany przez własny kraj około 1983 roku: w tym dniu gościł w Pekinie, gdzie jego prace były wystawiane w Narodowym Muzeum Chin . Był wtedy w Tokio , w Galerii Telewizyjnej Fuji .
Jego Autoportret , napisany przy pomocy Françoise Marquet, ukazuje się w wydawnictwach Fayard, a Claude Roy w formie katalogu raisonné. Wiele prac pojawiło się na malarzu w latach 1986-1989. Na zamówienie państwa francuskiego w 1989 r. Zao Wou-Ki wyprodukował mural do budynku szkolnego autorstwa architekta Rogera Tailliberta . Praca składa się z 9 paneli, które rozwijają się jak książka z obrazkami.
Lista miast, w których wystawiane są jego obrazy, jest długa: Genewa , Aix-en-Provence , Lizbona ( Fundacja Calouste-Gulbenkiana ), Muzeum Narodowe w Luksemburgu , Tours , Amsterdam , Arras (Centrum Kultury Norot), następnie Xi'an , Pekin , Hongkong, gdzie otrzymał tytuł doktora honoris causa uniwersytetu. We Francji awansował w 1993 roku do stopnia Komendanta Legii Honorowej i otrzymał od miasta Paryż Medal Vermeila. W 1994 roku w Taipei w Taipei Fine Arts Museum zorganizowano retrospektywę jego prac (od 1935 do 1992) , której kuratorem wystawy jest historyk sztuki Patrice Bachelard.
Od 1993 do 1994 Zao Wou-Ki był prezentowany kolejno: na FIAC przez galerię Thessa Herold w 1993: Henri Michaux / Zao Wou-Ki: Pas de barbare en Asie ; w galerii Sapone w Nicei ; w Nowym Jorku, gdzie otrzymał nagrodę Praemium Imperiale - Award of Painting, zorganizowaną przez grupę Fuji, a następnie w Tokio, gdzie otrzymał tę nagrodę z rąk Cesarza Japonii Jego Królewskiej Mości Akihito i swojej żony Cesarzowej Michiko Shōdy .
Ilustruje również książkę Yvesa Bonnefoya 24 sonety Szekspira .
Pierre Daix publikuje monografię artysty prezentowaną w galerii Thessa Herold w wydaniach Ides et Calendes w Neuchâtel w tym samym czasie, co wystawa obrazów, akwareli i chińskich tuszów Zao Wou-Ki.
Do 1998 roku, kiedy wrócił do Chin w Szanghaju , prace Zao Wou-Ki były wystawiane w Hiszpanii , Saragossie i na Tajwanie ; w Nowym Jorku: Hołd dla Pierre'a Matisse'a z tekstami Marii Gaetany Matisse i Ieoh Ming Pei ) w galerii Jana Krugiera.
W Paryżu, z okazji 50-lecia obecności malarza w Paryżu, galeria Thessa Herold wystawia najnowsze obrazy z katalogiem poprzedzonym przez Yvesa Bonnefoya i zatytułowanym La Pensée de Zao Wou-Ki , z tekstami pisanymi przez artystę od 1948 roku.
Zao Wou-Ki miał syna Zhao Jia-linga z pierwszego małżeństwa, córkę Sin-May Roy z drugiego. Od 1977 był żonaty z Françoise Marquet, byłą kuratorką Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Petit Palais. Po długim mieszkaniu w Paryżu para przeniosła się w 2012 roku do Dully w Szwajcarii nad brzegiem Jeziora Genewskiego . Posiadali także zamek w Loiret (zamek Gaudignye w Egrach ) oraz willę na Ibizie .
Zao Wou-Ki był cierpiący na chorobę Alzheimera od około 2006 roku, według eksperta neurologicznego, aw 2012 roku jego syn, Zhao Jia-ling, kwestionuje ruch ojca i obrazy z jego pracowni w Szwajcarii , zgodnie z Le Dziennik Sztuki . Oskarża swoją teściową, Françoise Marquet, o chęć zmonopolizowania pracy męża. Prosi o objęcie ojca kuratelą, co „odrzuciło paryski sąd okręgowy, który uznał się za niekompetentny”. […] Sama Françoise Marquet poprosiła o objęcie męża opieką w kantonie Vaud . […] Skarga o nadużycie słabości, złożona we Francji przeciwko X, została oddalona. " Według Le Journal des Arts , Francoise Marquet stworzył w Genewie w Zao Wou-Ki Foundation promować pracę męża.
Martwy 9 kwietnia 2013 r., został pochowany 16 kwietnia 2013 r.na cmentarzu Montparnasse . Były premier Dominique de Villepin i ambasador Francji Claude Martin składają mu z tej okazji hołd.
Kultura, która została impregnowana Zao Wou-Ki, jego rodzina i jego szkolenie, otwarta ogromnej tradycji chińskiej sztuki , jako centralny element kultury uczonych na początku XX -go wieku. Ale jego ewolucja w kontaktach z artystami zachodnimi doprowadziła go stopniowo do abstrakcji lirycznej , ale także do sztuki nieformalnej i sztuki gestu , której jest jednym z najsłynniejszych przedstawicieli we Francji. „Jednak to dosłownie zachodni mistrzowie sprawili, że chińskie róże zakwitły dla Zao Wou-Ki. Sam mówi: „ Picasso nauczył mnie rysować jak Picasso, ale Cézanne nauczył mnie patrzeć na chińską naturę” „
Początkowo zorientowany na abstrakcję, pod wpływem Paula Klee , po porzuceniu indyjskiego atramentu w 1945 roku, później powrócił do tej techniki po spotkaniu z Henri Michaux , ale także z powodów osobistych, które rozwija w dialogu z Françoise Marquet w książce Encres .
Jego płótna, przeważnie bardzo duże formaty z lat 50., noszą w tytule datę ich ukończenia lub tytuł nawiązujący do znanego wydarzenia: Piazza (1950), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Paryżu , a także tytuł ku pamięci Wenecji , Vent (1954), w nawiązaniu do wiersza Su Dungpo , Narodowe Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centre Georges-Pompidou, Czarny tłum (1955), Carnegie Museum of Art , Pittsburgh w nawiązaniu do Lao She , Mistral (1957), w nawiązanie do wiersza Claude'a Roy'a Les Chevaux de l'orage , Solomon R. Guggenheim Museum , Nowy Jork .
Inne prace noszą tytuły niewiadomego pochodzenia, np. Wiatr i pył (1957), Fogg Art Museum , Harvard University , Massachusetts .
Jednak większość prac zatytułowanych inaczej niż pod względem daty wykonania to hołd złożony osobowości: Hommage à Delacroix , 1953, Hommage à Chu-Yun ,5 maja 1955. Obraz znajduje się pod tytułem Hommage à Qu Yuan w katalogu wystawy Muzeum w Szanghaju, Stela dla przyjaciela , 1956, Hommage à Henri Michaux , 18.01.1963, Hommage à Edgard Varèse , 1964, W pamięci maja , 1972, w odniesieniu do jego drugiej zmarłej żony, Hommage à René Char , 1973, Tryptyk, hołd dla André Malraux , 1976, Pamięci mojego brata Wou-Wei , 1979 Tryptyk, hołd dla Moneta , 1991, Hołd dla Henri Matisse ,02 lutego 1986, Hołd dla Henri Matisse II ,21 maja 1993, W hołdzie mojemu przyjacielowi Jean-Paulowi Riopelle ,21 czerwca 2003 r., Hołd dla Franciszka , 2003.
Daniel Marchesseau wyjaśnia to malowidło, które trudno nam zdefiniować : „Oślepiający kolor, jak ognisty (który ma właściwości ognia) jego gestów, pochodzi ze ścieżek jego medytacji, w samotności. Artysta bawi się plastycznością (giętością) swoich pigmentów. Kolorowa flara, czasem brutalna, zawsze głęboka, ożywia niuanse jego palety na płótnie (…) Wszystkie nadają dziełu wibrującą gęstość, wizję tyleż odrodzenie, tajemniczość tyleż iluminację” .
Jeśli artysta wykonał swoje pierwsze chińskie tusze w 1945 roku, porzucił tę technikę na dwadzieścia cztery lata. Wrócił do niego dopiero w latach 1971-1972, kiedy jego druga żona May zachorowała i porzucił duże formaty. Wyjaśnia to Françoise Marquet „W 1971 roku May był chory, nie mogłem już malować. Nie mogłem się już skoncentrować. Poza tym można zauważyć, że w latach 1971-1972 zrobiłem bardzo mało obrazów. W pewnych momentach wielkiej udręki łatwiej było mi wziąć kartkę i trochę tuszu i spróbować prześledzić (…) Ale jest też inny element, to było mentalne przygotowanie do malowania. Nigdy nie robię szkiców” .
Decydujące jest również jego spotkanie z Henri Michaux . „Wcześniej, kiedy rozmawialiśmy o malarstwie, to było malowane malarstwo. Teraz mamy nowy sposób wyrażania siebie: dodaliśmy coś, co pochodzi ze Wschodu, bo jest to jednocześnie pismo. Myślę oczywiście o Henri Michaux. Jego badania nie dotyczą tradycyjnego malarstwa. To obraz, który dużo bardziej zależy od sposobu pisania…” .
Maluje washy , w małych lub dużych formatach, wszystkie noszą tytuł Lavis, po którym następuje rok ukończenia. Lavis 1975 , 44 × 33,6 cm , Centre national d'art et de culture Georges-Pompidou , Lavis 1979 , 109 × 105 cm , kolekcja Galerie de France . Wiele prań z tego roku jest częścią kolekcji Galerie de France, Centre National d'art et de culture Georges-Pompidou oraz Musée d'art moderne de la Ville de Paris.
W 1962 roku, dzięki przyjaźni André Malraux , Zao Wou-Ki wyprodukował dziesięć oryginalnych kolorowych litografii do wznowienia pierwszego poważnego dzieła powieściopisarza, La Tentation de l'Occident . Jest to część jego zainteresowania współpracą ze światem wydawniczym , w szczególności poprzez książki artystyczne lub bibliofilskie, a bardziej ogólnie grawerowanie , zainteresowanie podzielane przez wielu chińskich artystów jego pokolenia . Dominique de Villepin opublikował na ten temat „Zao Wou-Ki i poeci” (Albin Michel) z okazji tytułowej wystawy w Muzeum Sztuki Pully w 2015 roku.
Ilustrował więc rycinami i litografiami z książek Henri Michaux (1950, 1981 i 1995), René Chara (1957 i 1974), André Malraux (1962), Huberta June (1962), Saint-John Perse (1965), Arthur Rimbaud (1966 i 1967), Michel Ragon (1968), Jocelyne François (1971), Ezra Pound (1972), Jean Lescure (1973), Jean Laude (1973 i 1974), Roger Laporte (1974), Roger Caillois (1974) i 1976), Léopold Sédar Senghor (1978), Philippe Jaccottet (1981), Loránd Gáspár (1981 i 1985), Pierre Lecuire (1982 i 1987), Yves Peyré (1988 i 1991), Ezéchiel Saad (1989), André Velter ( 1989), Kenneth White (1990), Jean Frémon (1991), Gibran Khalil Gibran (1992), Pierre Seghers (1992), Yves Bonnefoy (1993, 1994 i 1996: przekład 24 sonetów Szekspira opublikowanych przez Les Bibliophiles de France ), Claude Roy (1993), François Cheng (1994).
Przystąpił do selekcji znaczków z okresu dynastii Han , opublikowanych w 1967 roku i napisał przedmowę z Claude Roy .
Na zaproszenie Rady Generalnej Indre-et-Loire , Zao Wou-Ki wyprodukował w 2011 roku czternaście witraży w klasztorze Saint-Cosme w La Riche do refektarza kanoników, jego jedyne osiągnięcie w sztuce witraży szkło znane w całej swojej karierze do 2011 roku.
Oprócz miejsc wymienionych na powyższej liście, nadal możemy zobaczyć prace Zao Wou-Ki:
Kompozytor Gilles Racot skomponował w 1991 roku utwór Subgestuel , czyli Hołd dla twórczości malarza Zao Wou-Ki, na sześciu perkusistów i taśmę, gdzie „perkusje stają się pędzlami, pędzlami” .
: dokument używany jako źródło tego artykułu.
Monografie