Tahitańczycy z Nowej Kaledonii

Znaczące populacje według regionu

Grand Noumea	5029 ( 2014 )
Prowincja Północna	365 ( 2014 )
Wiejskie południe	198 ( 2014 )
Wyspy lojalnościowe	16 ( 2014 )
Ogół populacji	5 608 ( 2014 )

Inny

Regiony pochodzenia	Nowa Kaledonia
Języki	Francuski , Tahitian , Marquesan , Paumotu , Mangarevan
Religie	protestantyzm
Powiązane grupy etniczne	Polinezyjczycy

W Tahitańczycy utworzenia małej społeczności w obrębie populacji kwestionariusza dla francuskich sui generis zbiorowości z Nowej Kaledonii . Z 5 608 osobnikami w 2014 r. , Stanowią 2,09% całej populacji archipelagu (4 985 osób i 2,03% w 2009 r .). Termin „Tahitianie” jest używany do określenia tych członków, nawet jeśli pochodzą oni z całej Polinezji Francuskiej , a zatem potencjalnie z innych wysp niż Tahiti .

Rozwój populacji

Przepływy migracyjne między Polinezją Francuską a Nową Kaledonią rozwijały się równolegle z migracjami Walijczyków i Futunian od lat pięćdziesiątych XX wieku , na mniejszą skalę (ze względu na wyraźnie bardziej zróżnicowane perspektywy zatrudnienia na Tahiti niż w Wallis-i-Futunie , do czego można dodać silną wystarczające przywiązanie Polinezyjczyków francuskich do Fenua , kraju pochodzenia, podczas gdy imigracja w celu regulacji demograficznej, czyli Tâvaka , jest tradycją przodków dla Wallisian lub Futunians). Ich intensywność różni się w zależności od kontekstów gospodarczych na dwóch archipelagach:

w 1950 , zwłaszcza pomiędzy 1955 do 1963 roku , dość silny polinezyjski imigracji do Nowej Kaledonii był związany z wysokimi niklu cen i utrzymania inwestycji zagranicznych związanych z obecnością wojsk amerykańskich podczas II wojny światowej , co prowadzi do poważnych robót infrastrukturalnych ( Tama Yaté , rozszerzenie sieci drogowej ). 67,4% członków społeczności wyliczonych w 1969 r. Przybyło między 1950 a 1963 r. (Odsetek ten spadł do 40% dla kaledońskich Tahitan w 1971 r .). W 1963 r. Społeczność liczyła już 2542 osoby, czyli mniej więcej tyle samo, co inny wkład demograficzny pochodzenia polinezyjskiego, pochodzący z Walii i Futuni , oraz około 3% całej populacji.
w 1960 roku , między 1963 i 1967 , sytuacja gospodarcza w Nowej Kaledonii było znacznie gorzej ze spadkiem cen niklu , a rozwój turystyki lub budowy od 1964 roku i otwarcie w 1966 roku w centrum Pacific Eksperymentów (CEP) stworzył wiele praca w Polinezji Francuskiej . W rezultacie polinezyjskie ruchy migracyjne w kierunku Nowej Kaledonii zmniejszają się, a nawet cofają, wielu Tahitańczyków, którzy przybyli przed 1963 r., A następnie powracali do Fenua lub przenosili się na inne terytoria (na przykład Nowe Hebrydy ). Spośród wszystkich kaledońskich Tahitańczyków w 1969 r. Tylko 14,4% zadeklarowało, że przybyło w ciągu tych czterech lat (zaledwie 9% w 1971 r .). Podczas tego spisu społeczność liczyła łącznie 3346 osób, 3,3% całej populacji (obecnie wobec 6200 Wallisiens-Futuniens ) i ogólny wzrost w ciągu 6 lat o 31,6% (lub średni roczny wzrost o 4,7 %).
między 1968 a 1973 rokiem gospodarka Nowej Kaledonii znów się rozwija dzięki wydobyciu i przeżywaniu okresu silnego wzrostu gospodarczego tzw. „niklu boomu”, co jest efektem igrzysk na Pacyfiku w 1967 roku , a wręcz przeciwnie, rynek pracy kurczy się w Polinezji Francuskiej . Już w 1969 r. 9,1% społeczności przebywało w Nowej Kaledonii krócej niż rok, aw 1971 r. 51% miejscowych Tahitańczyków przybyło w 1968 , 1969 i 1971 r . Bilans ruchu pasażerskiego między Noumea i Papeete wynosił + 965 od marca doGrudzień 1969i + 810 w 1970 roku . Jean Fages z ORSTOM szacuje populację Polinezji Francuskiej w Nowej Kaledonii na około 5400 osób wMarzec 1971tj. wzrost w ciągu 2 lat o 61,4% (średnioroczny wzrost o 27%). W spisie powszechnym z 1976 r. Było ich 6391 (czwarta społeczność na Terytorium, za Kanaks , Caldoches i Wallisiens-Futuniens , z 4,8% całej populacji), czyli populacja, która prawie się podwoiła od 1969 r. (+ 91%, średnia roczny wzrost o 9,7%), ale który już odnotował spowolnienie wzrostu po pierwszym szoku naftowym, który położył trwały kres poprawiającej się gospodarce Nowej Kaledonii (tylko + 18,4% od 1971 r. , czyli średni roczny wzrost o 3,4%).
spadek aż do lat 90. , spowodowany bardziej ponurą sytuacją gospodarczą w Nowej Kaledonii (w przeciwieństwie do Polinezji Francuskiej , która wystartowała w latach 80. i przeżywała pewien "boom" w latach 90. dzięki turystyce i kulturze pereł ), na które dodane silne napięcia polityczne związane z powstaniem Kanak tożsamości i niezależności roszczeń (przemoc między zwolennikami i przeciwnikami niezależności pomiędzy 1984 i 1988 roku , okres znany jako „Wydarzenia”), który popycha wiele Caledonian Tahitańczyków powrócić do archipelagu pochodzenia. Ludność gminy zmniejszyła się między 1979 i 1996 : spadł do 5,570 osób w 1983 roku (3,8% ogółu ludności, - 12,9% w ciągu 7 lat, - 1,9% średnio rocznie), a następnie do 4750 osób w 1989 roku (2,9% Nowej Kaledonii przewyższają liczebnie pierwotni Indonezyjczycy , - 14,7% w ciągu 6 lat, - 2,6% średniorocznego wzrostu).
od lat 90. XX wieku populacja ustabilizowała się na poziomie około 5000 osób, dzięki mniejszej liczbie wyjazdów niż w latach 80. (lub nawet powrotowi do imigracji, choć ważniejszej niż w przeszłości, od drugiej połowy XXI wieku , naznaczonych nowym boomem przemysłowym i wydobywczym w Nowej Kaledonii w obliczu polinezyjskiej gospodarki dotkniętej kryzysem w jej dwóch kluczowych sektorach działalności, turystyce i perełkach oraz silnej niestabilności politycznej) oraz naturalnym wzrostem, który zakotwicza społeczność bardziej w obrębie lokalnej populacji, z wieloma krzyżówkami . W 1996 r. 5171 mieszkańców Nowej Kaledonii określiło siebie jako „Tahitańczyków” (2,6% ogółu, + 8,9% w porównaniu z 1989 r., A zatem średni roczny wzrost w ciągu tych 7 lat wynoszący 1,4%), 4985 w 2009 r. (2% ogółu, - 3,6% w ciągu 13 lat, - średnio 0,3% rocznie, do tego można dodać trudną do określenia część na 8,3% mieszkańców, którzy określili się jako należący do „kilku społeczności” lub mieszanych i 5%, którzy woleli bardziej ogólne określenie „ Kaledończycy ”), a następnie 5 608 w 2014 r. (2,1% całości, + 12,5% w porównaniu z 2009 r., a tym samym powrót do dość silnego rocznego wzrostu ze średnią + 2,5%), do do których należy zawsze dodać nieokreśloną część z 8,6% należących do „kilku społeczności” i 8,7% określających siebie jako „innych”, a przede wszystkim jako „ Kaledończyków ”).

W spisie z 2009 roku rozkład populacji Tahiti w Nowej Kaledonii według roku założenia był następujący:

większość (53,8%, z czego 61,2% było w wieku poniżej 30 lat) pochodziła z Nowej Kaledonii (44,6% urodziło się na Polinezji Francuskiej , 0,8% na innym terytorium francuskim i tyle samo na obcym terytorium). Odsetek ten wzrósł do 85,3% dla osób poniżej 20 roku życia, 72,4% dla osób w wieku 20-29 lat, 73,9% dla osób w wieku 30-39 lat, 43,2% dla osób w wieku 40-49 lat, 12% dla osób w wieku 50-59 lat i tylko 9,6% powyżej 60 lat.
prawie jedna czwarta (24,3%, a większość 52,6% obcokrajowców, 45,7% w 2009 r. miało ponad 60 lat, a 44,8% między 40 a 59 rokiem życia) przybyła w 1990 r. lub wcześniej (i na pewno duża część z nich przed 1973 r .). Odsetek ten wynosił ponad dwie trzecie (67,4%) dla osób powyżej 60 roku życia, praktycznie 3/5 (58,9%) dla osób po pięćdziesiątce i nieco poniżej jednej trzeciej (31,6%) dla osób w wieku 40-49 lat.
1,5% (3,2% z cudzoziemcami) między 1991 i 1995 ,
2,2% (4,9% i cudzoziemcami) między 1996 i 2003 ,
5,1% (i 11% nie-tubylców) między 2004 a 2009 , znakowanie wznowienie małej imigracji,
13,1% (i 28,4% obcokrajowców) nie zadeklarowało się.

Dane demograficzne

Najmłodsza populacja Oceanu

Społeczność Tahiti ma strukturę wiekową, która jest znacznie mniej młoda i starsza niż dwie inne główne populacje Oceanii ( Kanakowie i mieszkańcy Wallisians-Futunians ), bardziej podobną do populacji Europejczyków lub metropolii . I tak w spisie z 2014 r . Odsetek osób poniżej 20 roku życia był niższy od średniej terytorialnej (31,99%) i wyniósł 24,22% (blisko 25,5% Europejczyków w tej grupie wiekowej i znacznie mniej niż 34,98% Kanaków i 34,02%). od Wallisiens-Futuniens , były 26,3% w tej grupie wiekowej w 2009 roku ). Mówiąc bardziej ogólnie, osoby poniżej 30 roku życia stanowią około 2/5 społeczności (40,05% w 2014 i 40,7% w 2009 roku , to znaczy więcej niż dla Europejczyków z 35,36% w 2014 i 36,8% w 2009 roku , ale wyraźnie poniżej 56,6% w 2009 roku , a następnie 52,55% w 2014 r. W przypadku Kanaka i 53,8% w 2009 r., A następnie 50,2% mieszkańców Walii-Futunian poniżej 30. roku życia). Z drugiej strony, osoby w wieku 60 lat osiągnął 16,83% (16,5% w 2009 , 5,3 punktów więcej w 2009 roku , a następnie 4,35 punktów więcej w roku 2014 niż dla całej populacji New Caledonian i porównywalny do 16,3% w 2009 roku , a następnie 17,67% w 2014 roku z Europejczyków podczas gdy udział ten wynosił zaledwie 8,1% w 2009 roku, 9,5% w 2014 roku w przypadku Kanaków i 8,5% w 2009 roku, a następnie 10,08% w 2014 roku wśród Wallisians-Futunians ).

Piramida wieku społeczności Tahitian w Nowej Kaledonii w 2014 r. W procentach.

Mężczyźni	Klasa wieku	Kobiety
0,07	90 i więcej	0,07
1.44	80-89	1.48
6.61	70-79	6.02
9,75	60-69	8.24
10,73	50-59	11.48
17.23	40-49	18.00
13,58	30-39	15.18
15.89	20-29	15.78
13.40	10-19	13.17
11.30	0-9	10,57

Ludność miejska

Tahitańczycy są obecni głównie w prowincji południowej . I tak w 2014 r. Na północy było ich tylko 365 (czyli tylko 0,72% ludności tego województwa i 6,51% ogółu ludności, w 2009 r. 247 lub odpowiednio 0,55% i 4,95%) oraz 16 na Wyspach Lojalności (0,09% mieszkańców prowincji i 0,29% społeczności, było to 14 osób, odpowiednio 0,08% i 0,28% w 2009 roku ). Z 5 227 osobnikami na południu , stanowią oni 2,61% populacji tej prowincji (4724 osoby i 2,58% mieszkańców Południa w 2009 roku ).

W szczególności w Greater Noumea znajduje się zdecydowana większość Tahitańczyków, którzy są dość obecni w trzech gminach podmiejskich ( Mont-Dore , Dumbéa i Païta ). W 2014 r. W aglomeracji stołecznej mieszkało 5 029 osób (2,8% ludności Wielkiej Noumean i 89,68% ogółu ludności wobec 4533 osób, 2,77% i 90,93% w 2009 r .). Pomiędzy nimi :

W Nouméa mieszkało 40,74% , tj. 2049 osób i 2,05% mieszkańców gminy (odpowiednio 44,45%, 2015 mieszkańców i 2,06% w 2009 roku ),
29,57% w Mont-Dore , tj. 1487 osób i 5,48% mieszkańców miasta (29,96%, 1358 i 5,29% w 2009 roku ),
19,67% w Dumbéa , tj. 989 mieszkańców i 3,11% Dumbeans (16,52%, 749 i 3,11% w 2009 roku ),
10,02% w Païta , czyli 504 osoby i 2,44% ludności gminy (9,07%, 411 i 2,51% w 2009 roku ).

Poza Wielką Nouméa , Tahitańczycy znajdują się głównie na rozwijającym się biegunie miejskim VKP ( północne i zachodnie wybrzeże, 166 osobników i 1,27% populacji konurbacji w 2014 r. , W tym 92 w Koné , co oznacza wzrost o 32 osoby w ciągu pięciu lat stolicy prowincji północnej , 42 lub 23 więcej w porównaniu z 2009 w Voh i 32 o 14 więcej w Pouembout , było to 97 osób w tej konurbacji i 1% mieszkańców VKP w 2009 r. ), wioski górnicze Thio ( południe i wschodnim wybrzeżu, 52 mieszkańców i 1,98% członków tej społeczności w 2009 r. , 55 osób i 2,08% w 2014 r. ), Houaïlou ( północne i wschodnie wybrzeże, 49 mieszkańców i 1,24 % populacji w 2009 r. , ale ponad 37 osób i 0,87% w 2014 r. ) I Népoui w Poya ( północne i zachodnie wybrzeże, 32 osoby i 1,21% mieszkańców gminy w 2009 r. , 52 mieszkańców i 1, 71% w 2014 r. ), A także w niektórych gminach wiejskich, w zwłaszcza Koumac ( południowe i zachodnie wybrzeże, 25 osobników i 0,7% mieszkańców gminy) w 2009 r. 50 mieszkańców i 1,18% w 2014 r. ), Bouloupari ( południowe i zachodnie wybrzeże, 52 osoby, czyli 2,15% populacji tej gminy w 2009 r. , 47 mieszkańców dla 1,56% w 2014 r. ) lub Bourail (39 osób na 0,78% ludności Bouraillais w 2009 r. 42 mieszkańców lub 0,77% w 2014 r .).

Kultura

Podobnie jak w przypadku wielu innych społeczności w Nowej Kaledonii , w latach 70. powstało stowarzyszenie zajmujące się promocją kultury i organizacją spotkań, uroczystości lub festiwali specyficznych dla tej grupy i posiada centrum kulturalne: jest to Tahiti Nui , które zarządza Tahitian Foyer. instalowany od 1978 roku obok Wallisian w pobliżu lotniska Magenta w Nouméa . Organizuje głównie pokazy i gale tańca i muzyki Tahiti, ale także pokazy innych tradycyjnych sztuk, takich jak tkanie pareo .

Chociaż społeczność Tahitian jest dość mała pod względem demograficznym, kilka elementów jej kultury pochodzenia jest bardzo popularnych wśród innych społeczności i dlatego jest przedmiotem dość powszechnego użytku:

w języku . Mogą to być terminy używane na całym świecie jako tabu , przyjęte przez Kanaków do określenia dowolnego obiektu lub miejsca o świętej i symbolicznej wartości, pareo lub taryfie . Istnieją również wyraźnie tahitańskie słowa używane w języku potocznym, takie jak rae rae dla transwestytów pochodzenia polinezyjskiego i bardziej ogólnie dla homoseksualistów, nana na pożegnanie (konkurowanie z anglosaską tata ), fiu na oznaczenie zmęczenia, mahi mahi na określenie delfinów (bardzo popularna ryba w Nowej Kaledonii ). W Tahitian nazwy są dość powszechne.
w kuchni , zwłaszcza z sałatką tahitańską (ryba w sosie na bazie mleka cytrynowego i kokosowego), poé (deser z owoców tropikalnych, takich jak banany lub dynia zmieszana ze skrobią kukurydzianą) czy fafaru .
w muzyce i tańcu, w tym oprócz tamury bardzo obecnej w imprezach folklorystycznych i turystycznych, gdzie konkuruje z tradycyjnymi tańcami Kanak (pilou lub tchap), poszczególne gatunki wynikające z mieszania się z kulturą zachodnią i dość popularne podczas wieczorów tanecznych ( chociaż mniej wśród najmłodszych populacji): jednym z głównych przykładów jest walc tahitański (dwudaktowy). Grupy lub zespoły tahitańskie (lub bardziej ogólnie polinezyjskie) są popularne w Nowej Kaledonii i regularnie tam podróżują: m.in. trupa Fenua , Les Grands Ballets de Tahiti , Jean Gabilou .

Polityka

Społeczność Tahiti w Nowej Kaledonii pozostaje w większości przeciwna niepodległości , podobnie jak Wallisians i Futunians . Rolland Manéa wcielił się w Tahitańczyków w latach 80. w Rassemblement pour la Calédonie dans la République (RPCR) kierowanej przez Jacquesa Lafleura , zanim stał się częścią głównej dysydencji wynikającej z tego ostatniego w latach 90. , ruchu Une Nouvelle-Calédonie pour tous (UNCT ) przez Didiera Leroux , następnie do kampanii w partii Przymierza , w przyszłości razem, a wreszcie razem w Kaledonii . Kolejni prezydenci od 2005 do Rassemblement-UMP (nowa nazwa RPCR od 2004 do 2014 roku , a następnie po prostu Le Rassemblement ) mają Tahitian pochodzenie: Pierre Frogier także senatorem od 2011 roku , zastępca od 1996 do 2011 roku , a prezydent Zgromadzenia He z prowincji Południowej od 2009 do 2012 roku , ma Tahitian pochodzenie ze strony ojca (był francusko-polinezyjski Metysów z Papeete ); Thierry Santa , sekretarz generalny tej samej partii od 2013 do 2016 r., A następnie jej przewodniczący od 2018 r. , Były przewodniczący Kongresu od 2015 do 2018 r. , Urodził się i wychował na Tahiti , z francuskimi, niemieckimi, angielskimi i polinezyjskimi przodkami.

Separatystycznej boku, Yvon FAUA jest Sekretarz Generalny 2003 do 2013 roku , a 1 st wiceprezes od 2013 roku na Pacyfiku Zgromadzenie Demokratyczne (RDO, Polinezji partii etnicznej i składnikiem Narodowego Kanak Frontu Wyzwolenia a Socjalistyczną , powiedział FLNKS) i był efemerycznym członkiem rządu Nowej Kaledonii w rmarzec 2011.

Osobowości pochodzenia tahitańskiego z Nowej Kaledonii

Postacie polityczne

Yvon FAUA : sekretarz generalny RDO ( niezależności ) od 2003 do 2013 roku i 1 st Wiceprezes ruchu, członek FLNKS , były członek rządu Nowej Kaledonii wmarzec 2011.
Pierre Frogier : przewodniczący UMP-Rally i Rally ( anty-niepodległościowej ) od 2005 do 2018 roku , senator z Nowej Kaledonii od 2011 roku , zastępca 2 th dzielnicy z Nowej Kaledonii od 1996 do 2011 roku , przewodniczący Zgromadzenia Southern Province od 2009 do 2012 roku , były prezydent z rządem Nowej Kaledonii od 2001 do 2004 roku , w Kongresie od 1995 do 1997 i od 2007 do 2009 i od Rady regionu Południowej od 1986 do 1988 roku , a także były burmistrz du Mont -Dore od 1987 do 2001 .
Nina Julie : Wojewódzki radny Południa dla Kaledonia wraz następnie Generations NC od 2014 roku , wybrany przez Kongres Nowej Kaledonii od 2014 do 2019 roku .
Rolland MANEA : członek Calédonie zespołu ( anty-niezależność ), byłego wybrany RPCR w Kongresie i Rady Regionu Południowej od 1985 do 1988 roku i Avenir ensemble następnie Calédonie razem na Zgromadzenie Prowincji Południowej od 2005 do 2009 roku .
Teiva Manutahi: autonomistyczny polityk w Polinezji Francuskiej (gdzie wrócił jako dziecko do swojej rodziny), przewodniczący partii Porinetia Ora .
Thierry Święty : sekretarz generalny od 2013 do 2016 roku ówczesnego prezydenta od 2018 do Rassemblement , prezydenta z rządem Nowej Kaledonii od 2019 roku , prezes Kongresu od 2015 do 2018 roku , komunalnych radnego Païta od 2014 roku , były sekretarz generalny ratusza od Mont -Dore od 2001 do 2002 i od 2004 do 2013 roku .

Sportowcy

Robert Teriitehau : windsurfer , trzykrotny halowy mistrz świata i wicemistrz świata w funboardzie (wszystkie dyscypliny) w 1995 roku .

Inne osobowości

Tokahi Mathieu: Miss Nowej Kaledonii 2011 .
Vahinerii Réquillart: panna Nowa Kaledonia w 2007 roku , 1 st runner-up Miss France 2008 ( Valérie Bègue ).
Pascale Taurua : Miss New Caledonia 1977 , Miss France 1978 .