Ratowania Żydów przez muzułmanów podczas Holokaustu jawi się jako fakt historyczny z 1990 . Miało to miejsce między czerwcem 1940 a majem 1943 , kiedy mocarstwa Osi - nazistowskie Niemcy i faszystowskie Włochy - bezpośrednio lub pośrednio kontrolują część Afryki Północnej .
Historyk Robert Satloff (w) , dyrektor Waszyngtońskiego Instytutu Polityki Bliskiego Wschodu , przedstawił tę historię w pracy badawczej uwypuklającej akty oporu muzułmanów podczas okupacji Afryki Północnej.
W Europie Albania ma również wielu muzułmanów wyróżnionych jako Sprawiedliwi wśród Narodów Świata .
Około jeden procent żydowskich mieszkańców Afryki Północnej, około 4000 do 5000 osób, zostało zamordowanych w okresie okupacji Osi. Niski odsetek ofiar, w porównaniu do pięćdziesięciu procent europejskich Żydów zamordowanych podczas Holokaustu, należy przypisać w dużej mierze udanej kampanii północnoafrykańskiej prowadzonej przez aliantów , którym udało się odeprzeć moce „Osi”.
Jeśli żaden kraj nie jest oszczędzony przez kolaborację z ludobójczą polityką wobec Żydów, zarówno w Afryce, jak iw Europie, zjawisko to występuje częściej w krajach europejskich niż w krajach arabskich. W ten sposób oferta złożona Algierczykom przez francuskich urzędników kolonialnych reżimu Vichy , aby przejąć majątek i towary skonfiskowane Żydom, uwiodła wielu kolonistów, którzy chcieli skorzystać z metody grabieży, ale żaden Arab nie zgłosił się na ochotnika. stolicy Algier , imamowie otwarcie wypowiadają się przeciwko temu środkowi. Niektórzy Arabowie ryzykują życiem, aby ratować Żydów przed prześladowaniami i ludobójstwem.
Wysiłki ratunkowe podejmowane przez muzułmanów nie ograniczają się jednak do świata arabskiego. Na przykład rektor Wielkiego Meczetu w Paryżu , Si Kaddour Benghabrit , pomaga 100-500 Żydom przebrać się za muzułmanów. Istnieją również przykłady niearabskich populacji muzułmańskich pomagających Żydom uciec przed zagładą, jak w Albanii .
We wrześniu 2013 roku , lekarz egipski , Mohammed Helmy (w) , jest uznany przez Yad Vashem jako Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata za uratowanie życia Anna Gutman, urodzonego Boros, podejmowanie ryzyka osobowych przez trzy lata, pomagając matce Julie, jego babcia Cecilie Rudnik i ich ojczym Georg Wehr, którzy uniknęli Holokaustu. Helmy jest pierwszym Arabem uhonorowanym w ten sposób.
Albania jest jednym z nielicznych okupowanych krajów, w których populacja żydowska wzrosła w okresie nazistowskim. Spośród 200 albańskich Żydów uratowano 195, a 2000 Żydów z zagranicy mogło znaleźć schronienie w tym kraju podczas Holokaustu . Rzeczywiście, ludność albańska o wszystkich pochodzeniu religijnym i społeczno-kulturowym postawiła sobie za punkt honoru (zgodnie z zasadą (en) „ Besa ”, aby szanować swoje słowo, powiązaną z albańskim prawem Kanun dotyczącym honoru. uczciwości i lojalności) ratowania życia poprzez ukrywanie Żydów w swoich piwnicach, a nawet domach, zaopatrywanie ich w dokumenty tożsamości, pozwalające uniknąć pewnej śmierci, zwłaszcza że byli to rodziny z kobietami i dziećmi.
W Beracie Żydów ukrywało 60 rodzin. Nazwiska Besim i Aïche Kadiu, Hasan Hoti, Aslan Mustafa Rezniqi czy Abdullah & Shyqyri Myrto, muzułmanie mieszkający w szczególności w mieście Kavaja , znajdują się na liście Sprawiedliwych wśród Narodów Świata wśród 75 uhonorowanych przez Yad Vashem Albańczyków .
W swojej karierze Ali Sakkat zajmował stanowiska ministra i burmistrza Tunisu . W 1940 roku Ali Sakkat skorzystał z emerytury na swojej farmie u podnóża Jebel Zaghouan . Niedaleko od jego gospodarstwa znajduje się obóz pracy dla Żydów. Żydzi w obozie są zmuszani do pracy przy naprawie lotniska, które było regularnie bombardowane przez aliantów. Arabowie widzą, jak kierujący obozem Niemcy regularnie biją Żydów. Pewnej nocy, podczas szczególnie gwałtownej bitwy, sześćdziesięciu żydowskich robotników udaje się uciec. Pierwszą strukturą, na jaką natrafiają, jest ściana farmy Sakkata. Pukają do drzwi i dostają schronienie i jedzenie. Mogą tam również pozostać do czasu wyzwolenia Tunezji przez siły sojusznicze.
Khaled Abdul-Wahab jest synem znanego tunezyjskiego historyka Hassana Hosniego Abdelwaheba . Miał 32 lata, gdy Niemcy zajęli Tunezję. Staje się rozmówcą między nazistami a ludnością nadmorskiego miasta Mahdia . Kiedy dowiaduje się, że niemieccy oficerowie planują zgwałcić miejscową Żydówkę, Odettę Boukhris, ukrywa tę kobietę i jej rodzinę wraz z około dwudziestoma rodzinami żydowskimi na swoim gospodarstwie poza miastem. Rodziny pozostają tam przez cztery miesiące, aż do końca okupacji. Abdul-Wahab jest czasami określany jako Arab „ Oskar Schindler ” . W 2009 roku dwa drzewka są poświęcone jego odwadze. Jedno drzewo zostało posadzone w Ogrodzie Sprawiedliwych Adas Israel w Waszyngtonie , drugie w Ogrodzie Sprawiedliwych na Świecie w Mediolanie ; jego córka Faiza wzięła udział w tej ostatniej ceremonii.
Tayeb el-Oqbi jest członkiem Algierskiej Partii Reform ( Islah ) i przyjacielem wybitnego algierskiego reformatora Abdelhamida Ben Badisa , który był tolerancyjny dla różnych religii i kultur. Ben Badis założył i prowadził Algierską Ligę Muzułmanów i Żydów. Zginął, zanim siły Vichy zajęły Algierię, ale jego miejsce zajął Tayeb el-Oqbi.
Ten ostatni odkrywa, że przywódcy grupy profaszystowskiej, Francuskiego Legionu Bojowników , planują pogrom Żydów z pomocą oddziałów muzułmańskich . Robi wszystko, co w jego mocy, aby temu zapobiec i nakazuje muzułmanom nie atakować Żydów. Jego działania zostały porównane z działaniami francuskich arcybiskupów Julesa Saliège i Pierre'a Gerliera , którzy ratowali Żydów we Francji .
Albania , w przeważającej mierze krajem muzułmańskim, zapisane niemal całą swoją siedzibę ludności żydowskiej. Wskaźnik ocalałych w jugosłowiańskiej prowincji Kosowo wynosi 60%, co czyni ją jednym z regionów o najwyższym wskaźniku ocalałych Żydów w Europie.
Większość z 2 tys. albańskich Żydów mieszka w przeważającej części ludności muzułmańskiej. Refik Veseli, 17-letni muzułmański chłopiec, jest domem dla rodziny Mosy i Gabrieli Mandil, w tym ich pięcioletniego syna Gavry i jego siostry Ireny, uciekinierów z Belgradu, ale pochodzących z Nowego Sadu , dla których miał pracował jako praktykant w ich sklepie fotograficznym w Tiranie . Gdy Niemcy przejmują władzę nad Włochami, zabiera ich nocą wraz z inną żydowską rodziną w daleką podróż do rodzinnej wsi Kruja, gdzie są pod opieką rodziców na czas wojny, około dziewięciu miesięcy, nawet przeciwko zwolennikom Envera Hodży . Jego przykład inspiruje mieszkańców jego wioski do narażania życia w obronie Żydów.
Po otrzymaniu prośby Gavry Mandila o uznanie ich i zbadanie ich jako Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, władze Yad Vashem zarejestrowały Fatimę, Vesel i ich syna Refika Veseli w 1988 roku . Historia staje się bardziej znana po zezwoleniu albańskiej społeczności żydowskiej na przeprowadzanie alii w latach 90., a wielu ocalałych opowiada, jak ich albańscy gospodarze rywalizowali o przywilej zapewnienia im ochrony, twierdząc, że był to obowiązek. Od tego czasu w szeregach Sprawiedliwych wśród Narodów Świata zarejestrowano kolejnych pięćdziesięciu Albańczyków.
Besim i Aïche Kadiu mieszkali w Kavaje, kiedy w 1940 roku ukryli dwóch greckich Żydów z Tirany , brata i siostrę Jakova i Sandrę Batino, aby chronić ich przed włoskimi faszystami , podczas gdy ich ojciec był już przetrzymywany w obozie. Dzieląc tę samą sypialnię, w której odcina się kratę okienną, aby umożliwić możliwą ucieczkę, tych dwoje młodych ludzi zaprzyjaźnia się z Merushe Kadiu, córką rodziny. Gdy zbliżają się niemieckie łapanki, Kadiu prowadzą dzieci Batino do odległej wioski, gdzie przynoszą im wszystko, czego potrzebują do przetrwania. Besim Kadiu powiedział, że „aby zmusić go do wydania żydowskich gospodarzy, Niemcy musieliby najpierw zabić jego własną rodzinę”.
W czasie wyzwolenia Jakov i Sandra wyemigrowali do Izraela i utrzymywali kontakt listowny z Merushe Kadiu, która w 1992 roku została zaproszona przez młode państwo do odebrania w imieniu swojej rodziny odznaczenia Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, a nawet została przez pewien czas prezes stowarzyszenia albańsko-izraelskiego.