Nowa linia Provence Côte d'Azur

Ten artykuł lub sekcja zawiera informacje o projekcie kolejowym .

Informacje te mogą mieć charakter spekulacyjny, a ich treść może ulec znacznej zmianie w miarę zbliżania się wydarzeń.

Nowa linia Provence Côte d'Azur (LN PCA)
Kraj Francja
Obsługiwane miasta Marsylia , Tulon , Le Muy , Mougins , Nicea
Obsługiwane stacje Marseille Saint-Charles , Est-Marseille TGV ( La Barasse ), Toulon , Est-Var TGV, Ouest Alpes-Maritimes TGV, Nice Saint-Augustin , Nice-Ville , Monaco-MC TGV, Ventimiglia
Historyczny
Uruchomienie między 2026 a 2035 rokiem
Charakterystyka techniczna
Rozstaw standardowa (1435  m )
Elektryfikacja 25 000  V  -  Hz
Maksymalne nachylenie 35  ‰
Wiele sposobów Dwutorowa
ruch drogowy
Właściciel Sieć SNCF
ruch drogowy TGV

Nowa linia Provence Côte d'Azur , lub LN PCA , jest projekt nowej francuskiej linii kolejowej przeznaczony do połączenia Marsylia do Nicei .

Kontekst projektu

Uruchomiona w latach 1858-1862 linia kolejowa łącząca Marsylię z Ventimiglia rozciąga się na długości około 259 kilometrów. Ta historyczna linia, złożona z dwóch torów, od czasu powstania przeszła jedynie ograniczone modernizacje. Obecnie prawie 150 pociągów we wszystkich kierunkach i wszystkich typach (TER, omnibus, pociągi towarowe itp.) Codziennie korzysta z tej linii z różnymi prędkościami. Ponadto obecnie region Provence Alpes Côte d'Azur ma najmniejszą liniową linię kolejową na mieszkańca we Francji (2,5 km wobec średnio 5,75, z wyłączeniem Île-de-France).

Historyczny

Pierwszy projekt linii dużych prędkości łączących region Marsylii z Lazurowym Wybrzeżem , zwany „odgałęzieniem Lazurowego Wybrzeża”, przewidziany w projekcie LGV Méditerranée , został zaniechany w latach 90-tych.

W związku z tym w pierwszej dekadzie XXI wieku powstał specjalny projekt pod nazwą LGV Provence-Alpes-Côte d'Azur. Był on przedmiotem debaty publicznej w 2005 r. , Podobnie jak w przypadku każdego dużego projektu zagospodarowania przestrzennego . Następnie do 2008 r. Prowadzone są dodatkowe badania według różnych scenariuszy, ale nie pozwalają one na osiągnięcie konsensusu w podjęciu decyzji, zapowiadanej początkowo na koniec.październik 2008. Misja mediacyjna, kierowana przez mediatora wyznaczonego przez rząd, Yves Cousquer, przedstawia swój raport29 czerwca 2009 : rząd zdecydował się wówczas na scenariusz „Metropolie Południa”. LGV miał ostatecznie stanowić główny element wydajnego ogólnego systemu kolei w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże i dać pierwszeństwo pociągom codziennym (TER). Uruchomiono nowe badania i nowy proces konsultacji, aw 2011 r., Po kilku etapach selekcji / eliminacji, zaprezentowano opinii publicznej 4 scenariusze (1: „najbliżej ośrodków”, 2: „najszybszy”, 3: „ - kochanie ”, 4:„ + oczko ”).

W 2013 roku decyzją ministerialną potwierdzono orientację nowej linii przeznaczonej przede wszystkim dla codziennych pociągów i podzielono projekt na 2 priorytety:

W latach 2014-2016 odbyło się kilka konsultacji i konsultacji społecznych w celu określenia i przedłożenia opinii ludności preferencyjnych obszarów przejazdu i planowanej zabudowy.

W 2017 r., W świetle wyników konsultacji, w decyzji ministerialnej zwrócono się do SNCF Réseau o:

Plik 1 st lipca 2017, Emmanuel Macron zarządza przerwę w dużych projektach i zapowiada przygotowanie ustawy o orientacji na mobilność. Aby przygotować tę ustawę, organizuje Krajowe Spotkania Mobilności i powołuje Komitet ds. Infrastruktury. Ta komisja sprawia, że ​​wluty 2018, raport na temat nowej linii Provence Côte d'Azur, obecnie organizujący projekt w czterech odrębnych fazach:

Plik 4 marca 2019 rokuNowa decyzja ministerialna potwierdza potrzebę leczenia węzłów kolejowych jak 1 st kroku. Przewiduje również skoordynowane wdrażanie ERTMS wraz z utworzeniem LNPCA (europejskiego urządzenia sygnalizacji pokładowej), mającego na celu zmniejszenie odstępów między pociągami na osi Marsylia-Ventimiglia, z LNPCA, w celu zapewnienia znacznej poprawy solidność cyrkulacji.

W decyzji ministerialnej zwrócono się również do SNCF Réseau o zaprzestanie prowadzenia badań nad wariantem tunelu w dolinie Huveaune oraz o konsultacje w sprawie ustaleń dotyczących etapów 1 i 2, aby móc przedstawić dokumentację ministerialną obejmującą ocenę tych konsultacji jesienią z 2019 r.

Najważniejsze decyzje związane z projektem

2013 do 2015

• 27 czerwca 2013 : komisja Mobility 21 odnotowuje ewolucję projektu LGV w kierunku nowej linii, osiągalnej etapami.

• 21 października 2013 : decyzja ministerialna wzywająca do:

  1. - Priorytetowe wdrożenie leczenia węzłów kolejowych Marsylii i Riwiery, od Nicei do linii Cannes - Grasse.
  2. - Propozycja środków zapobiegawczych w celu zachowania możliwości budowy po 2030 r. Odcinka między Aubagne a Toulon oraz odcinka między linią Cannes - Grasse a sektorem Muy.

• Jesień 2013 : informacja i konsultacje z wybranymi urzędnikami, a następnie społeczeństwem, na temat preferencyjnej strefy tranzytowej (ZPP) Priorytetu 1 projektu w tamtym czasie.

• Wiosna 2014: informacja i konsultacje z wybranymi urzędnikami, a następnie społeczeństwem, w sprawie preferencyjnej strefy tranzytowej o priorytecie 2

• 7 maja 2014 : decyzja ministerialna zatwierdzająca priorytet 1 ZPP dla traktowania węzłów kolejowych Marsylii i Riwiery.

• 7 lipca 2014 : zakończenie pierwszego etapu badań, rozpoczęcie przez komitet sterujący II etapu badań przed badaniem użyteczności publicznej i walidacja ZPP do przedstawienia Ministrowi na odcinkach priorytetu 2.

• 13 kwietnia 2015 : Decyzja ministerialna w sprawie preferencyjnej strefy przejazdu o priorytecie 2.

• 2 września 2015 : decyzja Krajowej Komisji Debaty Publicznej o niezorganizowaniu nowej debaty publicznej, ale o kontynuowaniu procesu konsultacji pod egidą poręczyciela Philippe'a Quevremonta.

2016 do 2019

• 12 kwietnia 2016 r : przyjęcie przez Komitet Sterujący mechanizmu konsultacji w sprawie tras alternatywnych i stacji o priorytecie 1.

• 4 października 2016 r : rozpoczęcie konsultacji społecznych w sprawie tras alternatywnych i stacji o priorytecie 1.

• 9 stycznia 2017 r : koniec konsultacji społecznych w sprawie tras alternatywnych i stacji o priorytecie 1.

• 18 kwietnia 2017 : decyzja ministerialna z prośbą o zatwierdzenie wyników konsultacji przeprowadzonych przez SNCF Réseau pomiędzypaździernik 2016 i styczeń 2017, uruchomienie studiów wykonalności dla priorytetów projektowych 1 i 2.

• 1 st lipca 2017 : przerwa we wszystkich głównych projektach infrastrukturalnych, na wniosek nowego Prezydenta Republiki, Emmanuela Macrona, w oczekiwaniu na przyjęcie ustawy orientacyjnej w sprawie mobilności.

• 11 stycznia 2018 r : wizyta Komitetu ds. Infrastruktury (COI) w Nicei w ramach prac nad oceną projektu LNPCA. Jednogłośne wypowiedzi wybranych urzędników i aktorów społeczno-ekonomicznych obecnych na rzecz projektu LNPCA podczas przesłuchań.

• 1 st lutego 2018 : składanie propozycji MKOl, w szczególności nadanie priorytetu codziennemu transportowi oraz utrzymaniu i modernizacji istniejących sieci kolejowych.

• 4 marca 2019 roku : decyzja ministerialna z prośbą, aby projekt LNPCA, wprowadzany stopniowo zgodnie z propozycjami MKOl, był przedmiotem konsultacji w sprawie ustaleń dotyczących etapów 1 i 2.

• 12 czerwca 2019 r : rozpoczęcie konsultacji społecznych na temat fazy 1 i 2 projektu LNPCA.

Projekt 2019

Mapowanie

Dawny projekt LGV PACA (do 2012 r.)

Ślad

Trasa LGV PACA jest przedmiotem kontrowersji między wybranymi przedstawicielami zainteresowanych miast, regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże i państwa. Ustawiane są trzy opcje odpowiadające 14 możliwym strefom czasowym. Z czego przeważają dwie strefy czasowe wynikające z dwóch pierwszych opcji:

LGV strefy czasowe Côte d'Azur Sud-Arbois Fuseaux Metropolises na południu Toulon-Est
LGV do zbudowania 160 km 180 km
Koszt 8 miliardów euro 11,5 miliarda euro
Najlepsze czasy podróży (Paryż-Nicea) 3 godz.40 3 godz.50
Wewnętrzna stopa rentowności 4,6% 4,8%
Potencjalny wzrost ruchu 3,8 mln 5,4 miliona

Plik 29 czerwca 2009Minister Ekologii Jean-Louis Borloo zapowiedział obraną trasę, czyli trasę przez południowe metropolie.

Wybrana trasa: LGV południowych metropolii

Linia musi przebiegać przez najważniejsze metropolie regionu ( Marsylię , Tulon , Cannes , Grasse ( przez przyszłą stację Ouest Alpes-Maritimes znajdującą się w dzielnicy Saint-Martin w Mougins-Ouest) i Niceę ). Dzięki tej usłudze sieciowej, podobnie jak linii historycznej, rozwiązanie to przekonało zarówno wybranych urzędników, jak i stowarzyszenia użytkowników transportu. W szczególności ma tę zaletę, że naprawdę zmniejsza zatory na obecnej linii, umożliwiając regionalne połączenia między głównymi miastami przez LGV i udostępniając historyczną linię dla usług lokalnych.

Ma jednak tę wadę, że przechodzi przez gęsto zaludnione obszary o nierównym terenie. RFF szacuje przede wszystkim koszt tego wariantu na ponad 11 mld euro. Usługa do Tulonu może być obsługiwana przez dworzec centralny lub przez drugą stację znajdującą się w pobliżu Cuers . Należy również zbudować tunel w Marsylii , a stacja Blancarde , bez końca, powinna zostać przebudowana, aby pomieścić TGV między Niceą a Paryżem .

Inne trasy rozważane wcześniej LGV Côte d'Azur

Znana również jako trasa centrum Var lub trasa północna , linia przecinałaby Var w głębi lądu, wzdłuż A8 i depresji Argens. Ta trasa umożliwiłaby szybsze połączenia między Paryżem a Niceą (w około 3 godziny i 40 minut). RFF szacuje jego koszt na ponad 8 miliardów euro. Badania przeprowadzone przez zarządcę infrastruktury wykazały, że połączenie z południowo-zachodnią częścią Aix-en-Provence było możliwe w celu zapewnienia połączeń między Marsylią a Niceą w nieco ponad godzinę przez LGV. Toulon będzie od tej trasie, a miasto będzie nadal podłączony do bieżącej LGV poprzez Marsylii przez klasycznej linii w około 40 minut.

Ten projekt jest najtańszy, ale jest krytykowany, ponieważ preferuje bezpośredni związek między Nicei i Paryża na niekorzyść powiązań między Nicei , Tulonu i Marsylii . Jednak te trzy metropolie są ze sobą słabo połączone, podczas gdy Nicea jest już dobrze połączona z Paryżem częstymi połączeniami lotniczymi (1 godzina 30 minut samolotem), nawet jeśli miasto jest jednak bardzo słabo obsługiwane pociągiem (około 5 godzin 35 minut ).).

Alternatywne rozwiązania LGV

Opiera się to na istniejącej sieci, nadając priorytet codziennym podróżom poprzez poprawę połączeń regionalnych, ograniczenie kosztów środowiskowych i finansowych jest główną zaletą kosztem mniej ambitnego celu końcowego dotyczącego czasu podróży w Paryżu. Nowe sekcje LGV byłyby budowane indywidualnie dla każdego przypadku. Ta opcja, broniona głównie przez anty-TGV , ma bardzo słabe echo wśród polityków, a przewidywane strefy czasowe są zbliżone do opcji Lazurowego Wybrzeża i w rzeczywistości są prawie porzucone. Przedstawiono dwa scenariusze.

Trudności

Na wszystkich proponowanych trasach nierówna rzeźba terenu lub rozproszona urbanizacja wokół dużych aglomeracji wymusi zakopanie nowej linii na dużej liczbie kilometrów, w szczególności w Alpach-Maritimes .

Spór

Trasa prowadząca przez centrum Var jest krytykowana przez wielu wybranych urzędników i stowarzyszeń w Var i Bouches-du-Rhône, ponieważ całkowicie oddala Tulon od nowej linii i przecina obszary, na których jest silny sprzeciw lokalnych winiarzy. Jednak od dawna preferują wybierani urzędnicy z Alpes-Maritimes .

Pod koniec 2006 r. Tak zwana trasa „południowej metropolii” była faworyzowana przez większość polityków popierających TGV w regionie: ma ona tę zaletę, że gwarantuje dobry poziom usług między obszarami miejskimi Nicei , Cannes , Fréjus , Tulonu i Marsylii ( linia obecnie bardzo zajęta i obsługiwana przez Corail / TER ).

Plik 14 stycznia 2008Premier François Fillon zapowiada, że ​​"projekt LGV PACA, jest częścią [...] 2000 km nowego LGV, o którym zadecydowano podczas Grenelle środowiska  " i że wybór ostatniej trasy "zostanie wstrzymany w połowie -2008 na zakończenie badań prowadzonych przez RFF ”. W wydaniu4 czerwca 2008, gazeta Marseille l'hebdo donosi, że prefekt regionalny Michel Sappin , biorąc pod uwagę najnowsze badania, decyduje o najtańszej trasie centrum - Var . Stanowisko natychmiast wypowiedziana przez Jean-Claude Gaudin , UMP burmistrza z Marsylii , który mimo wszystko wrócił do swojego stanowiska w terminie późniejszym.

Minister Transportu zapowiedział decyzję o wyborze trasy pod koniec października 2008 r. , Ale po spotkaniu zorganizowanym w dniu11 lutego 2008, wybór trasy został przywrócony 30 czerwca 2009. Wspomniano również o trzeciej trasie dalej na północ, ale ostatecznie wybrano trasę „południowych metropolii”, ogłoszoną przez ministra ekologii Jean-Louisa Borloo29 czerwca 2009.

Zgodnie z przyjętym harmonogramem badania wstępne miałyby odbywać się w dwóch fazach, od 2010 do 2014 r. Po nich, przed nowymi studiami i wcześniejszymi zakupami gruntów, następowałoby 18-miesięczne badanie użyteczności publicznej. Prace potrwają sześć lat, z zapowiedzianym otwarciem linii w 2023 roku.

Na początku 2010 roku prezes Izby Przemysłowo-Handlowej (CCI 06) Dominique Estève zaproponował, aby linia dużych prędkości przebiegała przez Włochy, tak aby Księstwo Monako (na trasie między Niceą a Włochami) uczestniczy w pakiecie finansowym, miasta zachodnich Alpes-Maritimes nie wydają się gotowe do wspierania i finansowania LGV PACA.

Pod koniec 2010 roku, przed ustąpieniem ze stanowiska prefekta regionalnego, Michel Sappin powiedział, że jest bardzo pesymistyczny co do przyszłości linii. Jednak ta linia, z niecierpliwością wyczekiwana przez wybieranych urzędników i biznesmenów, byłaby opłacalna, z ruchem szacowanym na koniec 2010 r. Na 40 mln podróżnych rocznie. Potencjał ruchu wyniósłby 110 mln pasażerów do 2040 r. Jednak projekt wymaga znalezienia finansowania, szacowanego na minimum 15 i 20 mld euro, na preferowaną przez wybieranych funkcjonariuszy trasę „metropolii”. Trasa północna, jednak znacznie mniej drogie, w trudnym kontekście ekonomicznym dla państwa i społeczności lokalnych. Ta obserwacja skłania burmistrza Marsylii, Jean-Claude'a Gaudina , do mniej optymistycznego podejścia do realizacji tej linii, szacującstyczeń 2011 że może nigdy tego nie zrobić.

Plik 10 stycznia 2011, burmistrz Nicei Christian Estrosi , ogłasza badanie nowego projektu linii łączącej Niceę z Genuą, a następnie Mediolanem, ze względu na dodatkowe koszty i powolność projektu LGV PACA, którego otwarcie nie jest już planowane przed 2035 r. zwlekanie z wybieraniem urzędników i ich znaczny koszt. Linia ta dałaby Genuę 2 godziny drogi od Nicei do 2020 r., Zamiast 3:15 w 2011 r. Celem jest ostateczne połączenie Nicei z Mediolanem o 3:30. W rzeczywistości we Włoszech linia Genua - Ventimiglia przechodzi stopniową modernizację. budowa nowych odcinków dwutorowej linii dopuszczonej przy prędkości 200 km / h. Umożliwiają one poprawę prędkości i płynności linii, na trasie historycznej jest wiele odcinków jednotorowych iz trasą trudną, ogólnie ograniczając prędkość do 80-90 km / h.

To właśnie zmotywowało burmistrza Nicei do podpisania porozumienia ze swoim genueńskim odpowiednikiem w celu modernizacji linii Nice-Ventimiglia . Prace mogą rozpocząć się w 2013 r .; jednakże, podobnie jak po stronie włoskiej, wymagałyby one koniecznie przebudowy kilku odcinków, gdyż obecna trasa byłaby zbyt nasycona i zbyt kręta, aby znacząco zwiększyć jej prędkość nad ziemią.

Nowe stacje

W tym projekcie wspomina się o budowie nowych stacji z połączeniami TER (silne pragnienie mieszkańców):

  • W Marsylii planowane są dwie stacje: jedna podziemna wewnątrz przedłużenia tunelu Marsylia (obecnie 8 km, najdłuższy tunel kolejowy we Francji), w centrum miasta z połączeniem ze stacją Saint-Charles (stacja międzynarodowa droga, metro, autobus , autokary podmiejskie) z 4 pasami peronowymi i dostępem do autostrady A7 .

Druga stacja będzie znajdować się na tym przystanku Barasse obecnie w budowie w 11 th dzielnicy . Korzystałby z połączenia TER do Aubagne i szybkiego dostępu do autostrady A50 , A507 / L2 (do S8 - Plan de Cuques / Allauch . Planowane jest połączenie z tramwajem (linia T1).

  • W Tulonie usługa może być wykonana przez Centrum, La Pauline lub Cuers. Stacja Cuers jest krytykowana, ponieważ jest daleko od centrum miasta; ryzyko polega zatem na silnej urbanizacji tego sektora ze szkodą dla centrum. Stacja w centrum jest interesująca dla Tulonu, ale powoduje ukaranie trasy Paryż-Nicea, która stanowi znaczną stawkę w taki sam sposób, jak usługi regionalne. Stacja kolejowa w La Pauline nie jest nawet dobrym kompromisem, nawet jeśli mogłaby pozwolić na obsługę Centrum przez TER taktowany w 10 minut, a także Cuers i Hyères w 10 minut, również dlatego, że stwarza trudności techniczne i środowiskowe (linie przylotów , stacja w wysięgniku, strefa powodziowa, zatłoczone dojazdy drogowe, oddalenie Toulonnais od zachodu ...).
  • Na wschodzie Var są dwie możliwości: stacja w miejscu obecnej stacji w Les Arcs  : stacja ta umożliwiłaby połączenie TER do Draguignan (do utworzenia); lub stacja w Le Muy , nieco dalej na wschód: stacja ta znajdowałaby się bliżej obszaru miejskiego Fréjus / Saint Raphaël i byłaby bardziej dostępna drogami (w szczególności w przypadku obsługi autostrady A8 i Zatoki Saint-Tropez ).
  • Na zachodzie Alpes-Maritimes, stacja na linii Cannes - Grasse w Mougins Ouest, dystrykt Saint-Martin: stacja ta byłaby częścią trójkąta Cannes - Sophia Antipolis - Grasse , gęsto zaludnionego obszaru z wieloma miejscami pracy. Przewidywana jest również korespondencja TER.
  • W Nicei wreszcie pewna jest obsługa węzła multimodalnego: stacji TGV Nice St. Augustin , obok lotniska i Arenas (pierwsza dzielnica biznesowa Nicei), z liniami połączeń 2 i 3 tramwaju w Nicei . W ten sposób równina Var byłaby bardzo dobrze obsłużona. Planuje się również, że TGV będzie kontynuował podróż do stacji Nicea, stacji końcowej w pierwszej fazie (druga faza kontynuowana jest do Włoch ), w celu utrzymania obsługi centrum miasta, węzła tak ważnego jak St-Augustin pod względem zatrudnienia i mieszkalnictwa. .

Uwagi i odniesienia

  1. „  DossierSupport1306  ” , na flipbook.sncf-reseau.fr (dostęp 23 czerwca 2019 )
  2. Jean-Pierre Largillet, „LGV PACA: aktualizacja misji mediatora Yves Cousquer”, w WebTime Media , 7 maja 2009 r., Na stronie www.webtimemedias.com
  3. "  Dokumenty | Nouvelle Provence Côte d'Azur line  ” , na www.lignenouvelle-provencecotedazur.fr (dostęp 23 czerwca 2019 )
  4. „  raport dotyczący informacji o krajach pochodzenia  ”
  5. TV83.info , „  Raport IOC: LNPCA to projekt priorytetowy  ” , w TV83 ,3 lutego 2018 r(dostęp 23 czerwca 2019 )
  6. Minister Transportu, „  decyzja ministerialna  ”, brak okresowości ,4 marca 2019 roku( czytaj online )
  7. „  Nowa linia Provence Côte d'Azur  ” na CNDP
  8. „  FAZY REALIZACJI | Nouvelle Provence Côte d'Azur line  ” , na www.lignenouvelle-provencecotedazur.fr (dostęp 23 czerwca 2019 )
  9. "  ZOOM DO FAZ 1 I 2 | Nouvelle Provence Côte d'Azur line  ” , na www.lignenouvelle-provencecotedazur.fr (dostęp 23 czerwca 2019 )
  10. La Vie du Rail nr 3190 z 21 stycznia 2009 r.
  11. "  Rząd wybiera południową trasę dla LGV Paca  " , L'Express (dostęp 30 czerwca 2009 )
  12. „  W Var LGV zjada winorośl  ”, L'Humanité ,3 grudnia 2005( czytaj online ).
  13. „  LGV Nice-Marsylia w długim tunelu  ”, L'Humanité ,20 kwietnia 2005( czytaj online ).
  14. "  LGV w PACA naciska powoli  ", L'Humanité ,28 października 2006( czytaj online ).
  15. PRACE: LGV PACA do Nicei potwierdzone przez François Fillon
  16. LGV ma jeszcze cztery miesiące, aby znaleźć drogę na La Provence.com
  17. Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże linia dużych prędkości: Jean-Louis Borloo wyznacza kalendarz na NouvelObs.com i LGV będą wiedzieć, gdzie iść na koniec czerwca na 20minutes.fr
  18. „  Wszystkie aktualne wiadomości z L'Express.fr  ” , w L'Express (dostęp 5 września 2020 r . ) .
  19. „  Ładna, szybka linia: postępy projektu  ”, Nice-Matin ,26 grudnia 2009( czytaj online ).
  20. "  Niezłe A co, jeśli linia dużych prędkości najpierw przeszłaby przez Włochy?"  », Nice-Matin ,18 stycznia 2010( czytaj online ).
  21. „  LGV między Nicei i Paryżu na bocznicy?  », Nice-Matin ,4 grudnia 2010( czytaj online ).
  22. 20 minut - Projekt LGV w napięciu , artykuł z 18 stycznia 2011
  23. „  Projekt linii LGV między Niceą, Genuą i Mediolanem  ”, Nice-Matin ,10 stycznia 2011( czytaj online ).
  24. (it) Italferr - Mediolan - Genua - Ventimiglia "Kopia archiwalna" (wersja z 17 grudnia 2014 r. W archiwum internetowym )
  25. [PDF] (it) RFI - La linea Genoca-Ventimiglia: Il raddoppio del tratto Andora-San Lorenzo
  26. "  Nicea 2 godziny z Genui i 3h30 z Mediolanu ... pociągiem i do 2018 r.  ", Nicea-Matin ,11 stycznia 2011( czytaj online ).

Bibliografia

Z dokumentami debaty publicznej można zapoznać się na stronie internetowej specjalnej komisji debaty publicznej LGV PACA.

Zobacz też

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne