| Narodziny |
Luty 1661 Paryż |
|---|---|
| Śmierć |
7 września 1741(w wieku 80 lat) Lunéville |
| Zajęcia | Kompozytor , choreograf |
| Ruch | Muzyka barokowa |
|---|---|
| Mistrzowie | Jean-Baptiste Lully , Pierre Robert , Henry Du Mont |
| Gatunki artystyczne | Opera , muzyka sakralna , religijna muzyka wokalna ( d ) |
| Théagène i Chariclée ( d ) , Wenus Adonis , Ifigenia w Taurydzie , Circe ( d ) |
Henry Desmarest to francuski muzyk i kompozytor z okresu baroku , urodzony w Paryżu w lutym 1661 , a zmarł w Lunéville na7 września 1741.
Utalentowany i przedwcześnie rozwinięty, obiecywał błyskotliwą karierę w służbie Ludwika XIV , jego los został wywrócony do góry nogami przez wiadomość, która zmusiła go do emigracji. W ówczesnym francuskim pejzażu muzycznym jego muzykę wyróżnia przede wszystkim wielość obcych wpływów, na które pozwoliły jego wędrówki po Europie. Wrażliwość i wirtuozeria jego twórczości czynią go jednym z najwybitniejszych kompozytorów swojego pokolenia.
Henri Desmarest urodził się w skromnej paryskiej rodzinie w Luty 1661. Jego matka, Madeleine Desmarest z domu Frottier, pochodziła z rodziny mieszczańskiej. Jego ojciec, Hugues, był komornikiem w Châtelet . Dzieciństwo Desmaresta naznaczone było jego zniknięciem w 1668 r. (pozostawiając mu jedyne dziecko), powtórnym ślubem matki w 1670 r., a następnie śmiercią nowego teścia.
Po śpiewaniu w chórze Saint-Germain l'Auxerrois, w 1674 wstąpił na służbę Ludwika XIV jako paź Kaplicy Królewskiej . Tam uczył się muzyki, do której był bardzo utalentowany, pod kierunkiem Pierre'a Roberta i Henry'ego Du Monta . Korzystał także z nauczania Jeana-Baptiste'a Lully'ego , śpiewając w chórach liryczne tragedie skomponowane przez tego ostatniego.
Od 1680 r. stał się „ zwykłą muzyką królewską ”. Jego Te Deum „de Paris”, pierwszy wielki motet Desmaresta, powstał niedługo wcześniej, w 1678 roku. Balet, który skomponował wSierpień 1682za narodziny księcia Burgundii uzyskał przychylność dworu, a rok później ubiegał się o stanowisko podmistrza Kaplicy Królewskiej . Do wypełnienia są cztery miejsca. Miał wtedy 22 lata. Chociaż pomyślnie przeszedł pierwszą selekcję, jego młody wiek grał przeciwko niemu, Ludwik XIV wolał zatrzymać bardziej doświadczonych muzyków i lepiej ugruntować ich autorytet.
Po konkursie Desmarest poprosił króla o pozwolenie na wyjazd do Włoch w celu ukończenia studiów u włoskich kompozytorów. Niestety, Lully sprzeciwił się Desmarestowi, który wykazał się wielkim talentem w rodzącym się stylu francuskim, był zagrożony wpływem stylu włoskiego. Król był wrażliwy na ten argument i zabronił Desmarestowi przekraczania Alp. Ożenił się w 1689 roku i z tego pierwszego małżeństwa urodziła się córka. W tym okresie Desmarest potajemnie skomponował kilka motetów w imieniu księdza Goupillet, jednego z nowo mianowanych podmistrzów Kaplicy Królewskiej. Ten ostatni, zapewne przytłoczony swoim urzędem, odwołał się więc do Desmaresta – w zamian za zapłatę – jako „kompozycja murzyńska”. Jednak Goupillet mając nieostrożność nie płacić więcej Desmarest, ten ostatni podsycił oszustwo. Opata został odwołany, ale Desmarest nie został za to wynagrodzony, ponieważ król wolał ponownie dać de Lalande wolne stanowisko.
Jego pierwsza żona, Elżbieta, zmarła w 1696 roku i ten wypadek przypieczętował los muzyka: w następnym roku wymienił z Marie-Marguerite de Saint-Gobert, młodą 19-letnią szlachcianką, obietnicę małżeństwa, której ojciec, doktor Gaston d'Orléans nie chciał o tym słyszeć. Niemniej jednak para miała dziecko, a pan de Saint-Gobert wytoczył pozew przeciwko Henry'emu Desmarestowi o uwiedzenie i porwanie. Proces, rozpoczęty w 1699 roku, zakończył się skazaniem Desmaresta: para uciekła do Brukseli, aby uciec przed francuskim wymiarem sprawiedliwości. Miał tam ochrzczony dziewczynę, Maksymilian-Olympia, którego matką chrzestną była Olympe Mancini, hrabina Soissons i ojcem chrzestnym gubernator hiszpańskich Niderlandów Maksymilian-Emmanuel z Bawarii .
28 maja 1700, Desmarest, skazany zaocznie , na powieszenie kukły na Place de Grève : nie może już być mowy o powrocie do Francji. Ale dostał posadę w Hiszpanii pod opieką Filipa V (wnuka Ludwika XIV ). Małżeństwo zostało potwierdzone w 1702 r., ale od 1703 r. francuscy muzycy zostali usunięci z dworu hiszpańskiego, zastąpieni przez oddział muzyków włoskich.
Desmarest komponowany głównie dla sceny, zwłaszcza w gatunkach opracowanych przez Lully'ego : tragedie liryczne ( Didon , Circe , Théagène et Chariclée , Ifigénie en Tauride , Renaud czy suita Armide ), opery-balety ( Les Amours de Momus , Les Fêtes galantes ), heroiczne pastorałki ( Diane i Endymion ), rozrywki, kantaty itp.
Z rekomendacji znajomego, Desmarest znaleziono w 1707 kwadratowy nadzorca muzyki na dworze księcia Leopolda I st Lotaryngii w Nancy (w czasie, Lorraine była suwerennym państwem). To właśnie w Lotaryngii miała się rozwinąć reszta jego kariery i życia, przerywana narodzinami kilkorga dzieci, z których większość zmarła w dzieciństwie.
Jeśli XVIII th wiek był szczególnie pomyślny czas dla historii teatru we Francji, na początku panowania Leopolda, nie było audytorium lub rzemieślniczych artystów dołączone do sądu: tymczasowy etap został zainstalowany na każdym występie. Książę, który głęboko kochał splendor Wersalu, postanowił wkrótce po przybyciu Henryka Desmarest wybudować gmach opery obok Palais de Nancy, zainaugurowany9 listopada 1709ze spektaklem Le Temple d'Astrée . Jean-François Nicolas wspomniał w swoim Dzienniku, że Salle de la Comédie jest całkowicie ukończony, Jego JKW Madame przybyła do Nancy w dniu9 listopadaaby zobaczyć wszystkie grające maszyny. Budowę powierzono włoskiemu architektowi Francesco Bibienie, pochodzącemu z bolońskiej rodziny specjalizującej się w budowie i dekoracji teatrów. Kiedy Boffrand sporządzał plany zamku Lunéville , nie planowano żadnej sali widowiskowej, a dopiero w 1733 r. regent wybudował „salę komediową” w przedłużeniu apartamentów książęcych na południowym wschodzie. zamku. Od 1735 r. przewoziła tam część scenografii Opéra de Nancy wykonanej przez Bibienę. Będąc zarezerwowanym do wyłącznego użytku dziedzińca, został zbudowany w ciągłości zamku i połączony galerią z apartamentami zarezerwowanymi dla rodziny książęcej. Przed wybudowaniem tego pierwszego teatru spektakle teatralne odbywały się na ruchomej scenie ustawionej w ogrodach.
Od czasu do czasu do zabawy przychodziły przechodzące wojska, zwłaszcza w okresie karnawału , i bardzo często to studenci jezuickiego kolegium w Nancy i ci z uniwersytetu w Pont-à-Mousson wsiadali na te same części. Ponieważ jednak dwór lotaryński nie miał wyznaczonego artysty, Desmarest stanął przed problemami kadrowymi, a w swojej operze Wenus i Adonis choreografował i uczestniczył w niej baletmistrz. Nierzadko tancerze i corps du ballet rekrutowani byli ze świty rodziny książęcej: paziów, córek honoru, dzieci pary, księcia Leopolda i księżnej, tak długo jak jego wiek i stan zdrowia pozwolił mu, kierowany przez Claude-Marc Magny, kamerzysta księcia i mistrza tańca na dworze. Rzeczywiście nierzadko księżna uczestniczyła w demonstracjach. W Fontainebleau odbyła się premiera opery Marthesie , pierwsza królowa Amazonek11 października 1699, był reprezentowany na dworze księcia Lotaryngii w Nancy, podczas karnawału 1700 r., przez panów i damy dworu, w tym księżną Élisabeth-Charlotte. Była to tragedia w pięciu aktach i prolog do libretta Antoine'a Houdara de La Motte , skomponowanego przez André Cardinal Destouches . Odtąd śpiewane role powierzano profesjonalistom, natomiast paziowie i dworzanie pojawiali się tylko we wpisach baletów.
Kiedy Desmarest przybył do Lotaryngii w kwiecień 1707 17, chodziło o „kraj francuskiej ekspresji, otwarty na wszystkie ruchy artystyczne”. Jego reputacja, która go wyprzedziła, para książęca powitała go na dworze, gdzie księżna, która słuchała jego utworów w kaplicy wersalskiej lub w operze, powierzyła mu misję zgromadzenia i kierowania zespołem muzycznym. Zatrudniono go także do nauczania muzyki dzieci pary książęcej: księżniczka Gabrielle grała na klawesynie przed dworem Lunéville w dniu swoich urodzin.24 marca 1711. Lorraine była pod rządami Leopolda (1698-1729) jednym ze stanów Świętego Cesarstwa i francuskie prawa nie mogły już go uderzyć po procesie porwania i dlatego nie był już zagrożony. Desmarest skomponował w Lotaryngii dla książęcej kaplicy duży motet z chórami, psalm CX , Confitebor tibi , duże motety na temat psalmów Lauda Jerusalem. 25 sierpnia 1707, wyprodukował na święto księcia Ludwika „nową komedię” i „muzyczne wprowadzenie głosów i instrumentów do baletu, w którym tańczyła Madame i Madame the Princess”, a następnie 15 listopadaNastępnie Desmarest wystawił w Luneville operę Wenus i Adonis . Zaraz potem powstała opera Thésée Lully'ego, scenografię wykonali Bibiena i Barilli, podczas gdy muzycy, śpiewacy, księżna i jej dzieci pracowali nad scenami i tańcami do wykonania5 lutego 1708w Lunéville. W latach 1708–1710 skomponował wiele utworów, znanych dzięki libretto opracowanemu na tę okazję w Lunéville przez księgarza Boucharda. Niezależnie od tego, czy są to opery Lully'ego ( Le burżuazja gentilhomme , Amadis de Gaule, La pastorale, Les festes de l'Amour et de Bachus, Armide ), czy kompozycje Desmarest ( Le temple d'Astrée, Diane et Endymion ), te wykonania były bardzo odnoszący sukcesy.
Od 1707 do 1711 Desmarest, Royer de Marainville, superintendent Pleasures i tancerka Magny wystawili wiele dużych dzieł Lully'ego, z pewnością pod przewodnictwem księżnej Élisabeth-Charlotte, która doceniła te dwie sztuki: taniec i teatr oraz „ Być może chciała wskrzesić w Lotaryngii dzieła, które doceniła i pokochała we Francji”, chyba że Desmarest dokonał tego wyboru z powodu podziwu, jaki darzył Lully'ego.
Pomimo tego stanowiska na dworze księcia Lotaryngii, które uczyniło go czołową postacią, nigdy nie przestał prosić Lotaryngii o przebaczenie od Ludwika XIV, który mu odmówił.
Stało się to jednak później, po śmierci króla, listami patentowymi z 1720 r. , potwierdzonymi rok później przez parlament paryski , który uchylił wszystkie potępienia. Umowa małżeńska została ostatecznie zawarta: mąż miał 60 lat.
Dopiero w 1720 r. regent ułaskawił go, a władze kościelne potwierdziły ważność małżeństwa Desmaresta i Marie-Marguerite. Muzyk podjął wówczas próbę powrotu do łask na dworze króla Francji, w szczególności dedykując mu jedną ze swoich oper Renaud lub suitę Armide . W 1726 r., po śmierci Michela-Richarda de Lalande , wolne stanowisko kwatermistrza królewskiej kaplicy muzycznej nie zostało przydzielone Desmarestowi, który w ten sposób powrócił do Lotaryngii.
W 1727 r. wznowił służbę w starzejącej się parze książęcej, a liczba muzyków spadła z 38 w 1707 do 19 w 1727. Desmarest zachował tytuł superintendenta muzycznego, gdy do władzy doszedł Franciszek III , ale kierownictwo orkiestry powierzone Bonaventure Gille,20 lipca 1730 r. W 1737, mając 76 lat, nie wstąpił na służbę Stanisława , zdetronizowanego króla Polski, gdy został nowym księciem Lotaryngii.
Jego żona zmarła w 1727 roku, a on sam w 1741 roku .
Wiele prac Henry'ego Desmarest zaginęło. W niektórych przypadkach można było zachować tylko książeczkę.
Krytyczna edycja dzieła Henry'ego Desmaresta została opublikowana przez Centre de musique baroque de Versailles , kolekcja Monuments .