Dimitri Bouchene

Dimitri Bouchene

Narodziny	26 kwietnia 1893 r. Saint-Tropez
Śmierć	6 lutego 1993 Paryż
Pogrzeb	Cmentarz Montparnasse
Imię urodzenia	Dmitrij Dmitrijewicz шу .ен
Narodowość	Francuski
Zajęcia	Malarz
Inne zajęcia	scenograf teatralny i projektant kostiumów
Trening	Drugie gimnazjum w Petersburgu , potem Académie Ranson , Paryż,
Mistrz	Nicolas Roerich (Sankt-Petersburg), Maurice Denis (Paryż)
Miejsce pracy	Paryż (1947)
Ruch	Mir Iskousstva

Dimitri Bouchène (po rosyjsku  : Дмитрий Дмитриевич Бушен , Dimitri Dmitrievich Bouchene ), ur.26 kwietnia 1893 r.w Saint-Tropez , w willi generała Allarda, zmarł 6 lutego 1993 w Paryżu , rosyjski malarz naturalizowany francuski w 1947. W szczególności twórca scenografii i kostiumów do teatru, baletu i opery, projektant m.in. w modzie był także malarzem ( akwarelą , gwaszem i pastelami ) pejzaży, scen cyrkowych i martwych natur.

Biografia

Dimitri Bouchène wywodzi się z rodziny protestancko- francuskiego pochodzenia arystokratycznego (później nawróconej na prawosławie ): to cofnięcie edyktu nantejskiego w 1685 roku zmusiło jego dziadka Nicolasa do emigracji do Rosji. Dziadek Dymitr Chrystianowicz (1826-1871) był wyszkolonym oficerem w Korpusie Stron Petersburga pod dowództwem cara Aleksandra II  ; jego ojciec Dmitrij Dmitriewicz był gubernatorem Warszawy i głównym generalnym administratorem miasta Baku (wicekról Kaukazu) pod rządami Aleksandra III . Jego starsza siostra Aleksandra Dmitriewna (1892-1992) miała być pianistką i historykiem muzyki. Jego stryjeczny dziadek Aleksander Iwanowicz Nelidow był ambasadorem w Paryżu od 1907 do 1910 roku. Językiem ojczystym Dymitra jest francuski.

Kuracja na gruźlicę, którą w 1893 r. przeprowadziła jej matka Anna (z domu Mikhaltseva) na Lazurowym Wybrzeżu, oznacza, że ​​to właśnie w Saint-Tropez urodziła syna Dimitri Bouchène. Bez matki w wieku dwóch lat (1895), Dymitr był wychowywany w Petersburgu przez dwie jego ciotki z rodziny Kouzmin-Karavaïev (jedna z nich, Ekatherina Kouzmina-Karavaeva, urodziła się jako Bouchene), dzieląc w ten sposób edukację jego wielu kuzyni, w tym jego kuzyn i przyjaciel Dmitri Kouzmine-Karavaïev  (w) (1886-1959), o którym wiemy, że początkowo uwiedziony przez bolszewizm , następnie zaangażował się w prawosławie , podobnie jak jego żona Elisabeth, która pozostała nam znana jako Marie Skobtsova , zagazowany w 1945 r. w obozie Ravensbrück , kanonizowany w 2004 r.

Do 1912 roku Dimitri Bouchène, uczęszczając na wieczorowe zajęcia z malarstwa, był uczniem II Gimnazjum w Petersburgu . Na uniwersytecie związał się namiętnie z kolegą, który pozostanie jego towarzyszem na całe życie, przyszłym historykiem sztuki - pozostawił monografie Nicolasa Roericha, Alexandre Benois i Konstantina Somova - Serge Rostislavovich Ernst (1894-1980). To było w 1912 roku, korzystając z osobistej rekomendacji Nicolasa Roericha dla Maurice'a Denisa , Dimitri wyjechał do Paryża, gdzie uczęszczał na warsztaty tego ostatniego w Académie Ranson i gdzie jednym z jego głównych spotkań było spotkanie Matisse'a, od którego nauczył się malować nie co widział, ale co czuł.

Dimitri wrócił do Petersburga w 1913, aby podjąć studia uniwersyteckie z historii i filologii, a następnie, w latach 1915-1917, uczył się rysunku w Cesarskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych . Przedstawione Siergieja Diagilewa i Aleksandr Benois przez Nikołaj Roerich, Dimitri, w tym malarstwa sztalugowego następnie sugeruje wpływ włoskich mistrzów XVIII -tego  wieku (w tym Canaletto i Francesco Guardi ), połączonych w roku 1917 ruch świat sztuki ( „Świat sztuki” ) w wystawach, w których będzie brał udział. W czasie rewolucji rosyjskiej witano go przez pewien czas w mieszkaniu malarza Aleksandra Benoisa - będąc za jego sprawą mianowany w Ermitażu kustoszem działu przedmiotów szlachetnych (w szczególności rosyjskich sreber, biżuterii i porcelany). . Tę ostatnią funkcję będzie sprawował do 1925 r. Wobec szykan ze strony władz sowieckich prosi o skorzystanie z urlopu na wznowienie we Francji u Serge'a Ernsta studiów historii sztuki na trzy miesiące. Oboje opuszczają Związek Radziecki przez estońskie miasto Tallin  ; obaj nigdy nie wrócą.

W Paryżu w 1926 roku Dimitri Bouchène projektował kostiumy dla Anny Pavlova, zanim pracował dla domów haute couture ( Lucien Lelong , Jean Patou , Nina Ricci , Lanvin ) i dekoracji wnętrz ( Maison Jansen ). Prace na papierze znajdujące się w Saint-Tropez i Tulonie, datowane na lata 1927 i 1928, wyznaczają powrót do regionu, w którym się urodził, przed jego wielkim zaangażowaniem w scenografię i kostiumy sceniczne, które rozpoczęło się w 1930 roku, w którym datowane akwarele również wskazują pobyt we Florencji . „To nie potrwa długo, potwierdza Claude Robert, podobnie jak Christian Bérard i inni malarze jego czasów, aby prowadzić swoje życie jako artysta śmiało i podejmować znaczne działania mające na celu wywołanie nowej koncepcji sztuki. iluzji teatralnej. Poddaje się urokowi niezwykłego i ożywia wyimaginowany wszechświat, który będzie przyciągał i sprawiał, że ludzie marzą przez prawie pół wieku” . Wiemy, że w czasie II wojny światowej on i jego towarzysz Serge Ernst brali czynny udział we francuskim ruchu oporu wewnętrznego , w czujnej dyskrecji, którą Dymitr polecił naśladować „zbawicielkę” Marii Skobtsovej, ale z której zrezygnowała, aby zostać poprowadzoną. pod koniec jego męczeństwa.

To jest 6 lutego 1993że Dymitr opuszcza ten świat, nieco ponad dwa miesiące przed swoimi setnymi urodzinami. „Dwie pochodnie jego życia to historyk sztuki o nieomylnym oku i zdrowym osądzie, jego przewodnik i doradca Serge Ernst i Alexandre Benois, fantastyczny dekorator teatralny, wielki malarz, a także historyk: zniknięcie przyjaciela Serge Ernst w 1980 roku pogrążył go w rozpaczy” – zeznają jego bliscy. W Grave n °  19, poszedł n o  2, 13 th  podział Montparnasse Cemetery , Dimitri idzie następnie dołączyć jego towarzysz zawsze Serge Ernst zniknął trzynaście lat przed nim. Na grobie zwieńczonym prawosławnym krzyżem widnieją wyryte słowa: "Какая радость, ты пришель" ( "Cóż za szczęście, przyszedłeś" ). To są słowa, które Serge Ernst powiedział w szpitalu, kiedy Dymitr przyszedł do niego.

Rysy Dymitra utkwiły nam w pamięci portretu wykonanego w 1922 roku przez jego przyjaciółkę Zinaïdę Serebriakovą . Jego archiwa są przechowywane w Fondation Custodia, założonej w Hôtel Turgot, przy rue de Lille w Paryżu, przez jego przyjaciela, kolekcjonera Fritsa Lugta .

Grafika

Działa na scenę

„Rola muzyka i dekoratora, zwierzył się Dimitri Bouchène w czasopiśmie „ Art et industrie” , polega na tym, aby pomóc rozkwitnąć gestowi, aby zepchnąć do granic lirycznego i nierzeczywistego świata. "

• Kostiumy dla Anny Pawłowej , 1926.
• Kostiumy dla Alice Alanova  (it) , 1931.
• Garnitur dla Idy Rubinstein w baletach Diana de Poitiers przez Jacques Ibert i La Valse przez Maurice'a Ravela , Opera Paryska 1934 roku.
• Kostiumy dla Tessy, nimfy o wiernym sercu , Jean Giraudoux , wystawione przez Louisa Jouveta , Théâtre de l'Athénée , 1934.
• Garnitur dla Electre przez Jeana Giraudoux w reżyserii Louis Jouvet , Théâtre de l'Athénée 1937.
• Scenografia i kostiumy do Żywiołów , muzyka Jean-Sébastiena Bacha , balety Monte-Carlo René Bluma, choreografia Michel Fokine , 1937.
• Kostiumy dla Chroniki , muzyka Jana Sebastiana Bacha, balety Kurta Joosa, Londyn , 1938.
• Kostiumy dla syna marnotrawnego , balety Kurta Joosa, Londyn, 1939.
• Set i kostiumy do Coppelia przez Léo Delibes , Balet Roland Petit , Théâtre des Champs Élysées , Paris, 1946.
• Etap kurtyna, set i kostiumy dla Entertainment , choreografia Marius Petipy i Serge Lifar po Śpiąca Królewna przez Piotr Ilitch Czajkowskiego , Opera Paryska 1948 roku.
• Scenografia i kostiumy dla Endymiona , Opera Paryska, 1949.
• Scenografia i kostiumy dla Blanche-Neige , balet Maurice'a Yvaina , Opera Paryska, 1951.
• Zestaw do Peleas i Melisanda przez Claude'a Debussy'ego , w reżyserii Pierre Bertin, Scala w Mediolanie, 1953.
• Garnitur dla Les Dryades przez Fryderyka Chopina , choreografii Leonid Miasin , rzymskiej Opery , 1953.
• Set i kostiumy do Cyrano de Bergerac , opera w czterech aktach przez Franco Alfano , librettem Henri Cain po Edmond Rostand reżyserii Fernand Ledoux , Scala de Milan, 1954.
• Scenografia i kostiumy do Domu Umarłych , Opera w Amsterdamie , 1954.
• Kostiumy dla Le Rêve de Véronique , Opera w Amsterdamie, 1954.
• Garnitur dla Koronacja Poppei przez Claudio Monteverdiego , Scala w Mediolanie, 1954.
• Set i kostiumy dla Eugeniusz Oniegin by Piotr Iljicz Czajkowski , Amsterdam Opera, 1955.
• Set i kostiumy do Fausta autorstwa Charlesa Gounoda , Amsterdam Opera, 1955.
• Scenografia i kostiumy dla Claire , Festiwal Tańca Aix-les-Bains , 1955.
• Scenografia i kostiumy do Jeziora łabędziego Piotra Ilitcha Czajkowskiego, Opera w Amsterdamie, 1956.
• Scenografia i kostiumy do Śpiącej królewny Piotra Czajkowskiego, Scala w Mediolanie, 1956.
• Scenografia i kostiumy do Le Bal Masque przez Giuseppe Verdiego , Opera w Amsterdamie, 1958.
• Scenografia i kostiumy dla La Symphonie n O  1 , Opéra de Paris, 1959.
• Scenografia i kostiumy do Jeziora łabędziego Piotra Ilitcha Czajkowskiego, choreografia Vladimira Bourmeistera, Opera Paryska, 1960.
• Kostiumy dla Baletu Holenderskiego - Théâtre des Nations , choreografia George Balanchine , Serge Lifar i Léonide Massine, Théâtre Sarah-Bernhardt , Paryż, 1960.
• Set i kostiumy do Romea i Julii autorstwa Siergieja Prokofiewa , Opera Paryska, 1963.
• Kurtyna sceniczna, scenografia i kostiumy do rozrywki , choreografia Marius Petipa i Serge Lifar, teatr w Göteborgu , 1967.
• Zestaw dla L'Oiseau de feu przez Igora Strawińskiego , choreografii Serge Lifar, Gulbenkian Festival, Lizbona , 1969.

Bibliofilia

• Léandre Vaillat , Olga Spessistzeva , baletnica na uboczu Ballets russes et ballets de l'Opéra de Paris , drzeworyty Gilberta Poilliota według gwaszów Dimitri Bouchène'a, Éditions de la Compagnie française des arts graphics, 1944.
• Léandre Vaillat, Taniec w Operze Paryskiej , okładka z ilustracjami Dimitri Bouchène, Éditions Amiot-Dumont, 1951.
• Anna Achmatowa , Poemat bez bohaterów , ilustracje Dimitri Bouchène, Éditions Librairie des cinq kontynents, 1977.

Akwarele, pastele, gwasze

• Malarstwo pejzażowe (gwasze i pastele): Francja (Paryż - Le Parc Monceau - i okolice - Letni dzień w Nogent-sur-Marne - Sabaudia , Aunis , Ile de Ré i Saintonge , Saint-Tropez w 1927 i 1928, Tulon w 1928 1930, Agay , Cannes w 1930, Włochy (Kraina Jezior, Rzym , Florencja, Positano , Neapol , Wenecja w 1969).
• Akwarele i gwasze do kampanii reklamowej L'Air du Temps by Nina Ricci.
• Bukiety kwiatów, niektóre reprodukowane jako kartki z życzeniami.

Wystawy

Wystawy osobiste

• Galeria Fabre, Paryż, 1928.
• Galerie Drouot, Paryż, 1929, 1933, 1936, 1938.
• Galeria Eugène'a Drueta , Paryż, 1933.
• Pastele i obrazy Dimitri Bouchène , Arts Club of Chicago  (en) ,Marzec 1937.
• Galerie Proscenium, Paryż, 1971.
• Claude Robert, licytator, Sprzedaż warsztatu Dimitri Bouchène , Hôtel Drouot , Paryż,30 marca 1981 r., 22 lutego 1982 i 7 marca 1983.
• Retrospektywa Dimitri Bouchène , Ermitaż, Sankt Petersburg, 1991.

Wystawy zbiorowe

• Mir Iskousstva ("Мир Искусства" - Świat Sztuki ), Pałac Aniczkowa , Sankt-Petersburg,Styczeń 1917, 1918, 1922, 1924.
• Galerie Bernheim-Jeune , Paryż, 1927.
• Galeria S. Lesnika, Paryż, 1928.
• Galerie V. Girchman, Paryż, 1929, 1930.
• Sztuka rosyjska , Pałac Sztuk Pięknych w Brukseli , 1930.
• Wystawa sztuki rosyjskiej - obrazy, rysunki, rzeźby, tkaniny artystyczne (m.in. Dimitri Bouchène, Nathalie Gontcharova , Alexandre Iacovleff , Michel Kikoïne , Pinchus Krémègne , André Lanskoy , Alexandre Orloff , Chana Orloff , Jean Serebry' Zina ), Gallery Alignan, Paryż, czerwiec-lipiec 1931.
• Galerie La Renaissance Paryż, 1932.
• Dimitri Bouchène i Zinaïda Serebryakova , Galerie Brescottes, Antwerpia i Galerie Georges Petit, Bruksela, 1932.
• Wystawy w Londynie i Pradze , 1935.
• Międzynarodowa wystawa akwareli , Art Institute of Chicago , marzec-maj 1937, Kwiecień-maj 1938, Marsz-maj 1939.
• Francuscy projektanci teatralni - Dimitri Bouchène, Roger Chapelain-Midy , André Delfau, Leonor Fini , Jean Hugo , Félix Labisse , Stanislao Lepri  (en) , Jean-Denis Malclès , Faulkner Gallery, Santa Barbara (Kalifornia) , 1957.
• Rysunki, grafiki i rosyjskie listy z kolekcji Fritsa Lugta , salony hotelu Turgot, Paryż, wrzesień-Październik 2005.
• Teatralne marzenia - kolekcja Jacquesa Crépineau , galeria Catherine Houard, Paryż, październik-listopad 2010.
• Rok Literatury , Państwowe Muzeum w Twerze, 2015.
• Rosyjskiej awangardy : od świtu do zmierzchu - Kolekcja Yuri Nossov , Moskwa Manege , czerwiec-wrzesień 2015.

Krytyczny odbiór

• „Te piękne pastele, w których dominuje turkusowy błękit, są oferowane oczom nie tyle jako imitacja rzeczywistości, ile jako transfiguracja pamięci... Sztuka Dimitri Bouchène kryje w sobie sekret utrwalania tajemnic powietrza i wody. Jej pastele mają delikatną i ciągłą materię perły, gobelinu. Bez względu na to, co reprezentują, sam ich widok jest zmysłową przyjemnością dla oczu” - Jean-Louis Vaudoyer

• „Jestem dumny, że jestem przyjacielem Dimitri Bouchène, człowieka, poety i malarza. Kultura i talent mają w nim swój dom. Niebieskie kolory Dimitri Bouchène wprowadzają nas w świat marzeń, świat nierealnej rzeczywistości. Czujemy, że jego sny są odzwierciedleniem tajemnej udręki, która czasami prześwituje w jego pracach. Kiedy indziej w jej życiu, wręcz przeciwnie, jej kwiaty kwitną i wypełniają przestrzeń zapachem swojej nieuchwytnej obecności. Byłem zadowolony z naszej współpracy podczas mojej inscenizacji w Operze Paryskiej . Kogo nie zdziwiła magia baletu Czajkowskiego w oprawie stworzonej przez Bouchène'a; przez wejście wróżek i przez wejście markiz we wspaniałych czerwonych i granatowych strojach? Ileż jeszcze innych dzieł nie oczarował jeszcze scen Paryża i teatrów Europy! " - Serge Lifar
• „Mój drogi Dymitrze, w mojej pamięci jesteś blisko związany z Debussym … Dlaczego? Bo zrobiłeś w La Scali w Mediolanie , gdzie wyreżyserowałem Pelleas (1953, przyp. red. ), najpiękniejsze scenografie, jakie można sobie wymarzyć do tego arcydzieła. Co za reprezentacja! Twój obraz jest natchniony. Bardzo naiwnie wyjmujesz z serca i umysłu kształty i kolory, w których dźwięki reagują na siebie, a Twoja ręka musi tylko być posłuszna, aby w najmniejszej z Twoich kompozycji umieścić nieskończoność. Powinniśmy ci podziękować, gdy kłaniamy się zaklinaczowi. " - Pierre Bertin
• „Ponadczasowa sztuka malarza urodzonego, by nas oczarować, w etymologicznym sensie tego słowa. Pewien romantyczny urok ożywia pejzaże Włoch i Prowansji, podobnie jak liczne projekty dekoratorskie spragnionej poezji magika, eleganckiego grafika, którego najdrobniejsze pociągnięcie ujawnia dogłębną wrażliwość, rzadkie owoce i syntezę głęboka kultura i spontaniczność, która chroni cuda dzieciństwa. Pojawia się jako jeden z tych artystów, którzy widzieli świat w jego wielorakim i kontrastowym aspekcie: niepokój słowiańskiej duszy towarzyszy, bez jego świadomości, wszystkim kompozycjom Dimitri Bouchène, aż do tych, które się pojawiają. oko, jak celebracja kolorów. " - Gerald Schurr
• „Bouchène oczarowuje, który daje się ponieść w nieprzewidziane i nieskończoność swoim stale odnawianym wynalazkiem. Jego twórczość jest bardzo znacząca, tak różnorodna, jak znacząca, tak urzekająca, jak różnorodna. Bawił się w światach, w których wróżki nie czułyby się nie na miejscu: cyrk, teatr, opera, balet, kwiaty... Jouvet poprosił go o kostiumy Tessy i Électre... Czasami maluje pejzaże, miasta... To Wenecja , to włoskie jeziora, a jego martwe natury to bogate owoce dojrzewające w południowym słońcu. Słońce jest przyjacielem Bouchène'a. Bawi się swoimi promieniami jak jedwabiem podniebienia. " - Pierre Gaxotte z Akademii Francuskiej
• „Bouchène należy do tego zespołu dekoratorów, którzy, podobnie jak Christian Bérard , czynią ze sceny zaczarowane miejsce. Lekki, swobodny rysunek, bliski szkicowi, który czerpie przyjemność z przywoływania starożytnych architektur i przekształca je w sugestie, a nie reprezentacje rzeczywistości; harmonie czystych tonów; wielkie niebo, na którym wyróżniają się powietrzne kolumnady; uproszczone kostiumy w ograniczonej gamie kolorystycznej; smak przepięknych drapowań, które swymi giętkimi lotami otulają sylwetki aktorów. Teatralny świat Bouchène'a, podobnie jak świat Christiana Bérarda, zmierza ku nieważkości baśniowej krainy, która unosi się na poziomie gruntu, gotowa wyparować przy najmniejszym oddechu. " - Raymond Cogniat
• „Jego swobodny i lekki projekt z łatwością przywołuje starożytną architekturę bardziej sugerowaną niż faktycznie reprezentowaną, w harmonii jasnych tonów. » - słownik benezycki

Zbiory publiczne

• Narodowe Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Paryżu.
• Muzeum Opery Paryskiej .
• Biblioteka Narodowa Francji , rysunki i gwasze, projekty teatralne i operowe .
• National Contemporary Art Fund , Le Jardin de Boboli , prace zdeponowane w prefekturze Tarn-et-Garonne , Agen .
• Victoria and Albert Museum , Londyn .
• Ashmolean Museum , Oxford .
• Ze zbiorów prywatnych Uniwersytetu w Amsterdamie  (nl) , Kostium "Jezioro łabędzie" , akwarela.
• Museu del perfumy w Barcelonie .
• Metropolitan Museum of Art , Nowy Jork .
• Muzeum Sztuk Pięknych w San Francisco , Projekty kostiumów i dekoracji „Driady” (Rzym, 1953), projekt kostiumów do „Wesela Aurory”, (gwasz, Scala de Mila, 1956) .
• Ermitaż , Sankt Petersburg .
• Muzeum Rosyjskie , Sankt Petersburg, zbiory Mir Iskousstva.
• Twerskie Muzeum Państwowe .

kolekcje prywatne

• Frits Lugt, Paryż.
• Wallis Simpson , księżna Windsor, Paryż.
• Maison Nina Ricci, avenue Montaigne , Paryż.
• Louis Jouvet , Paryż, rysunki i gwasze dla teatru .
• Serge Lifar , Lozanna .
• Léandre Vaillat, Paryż.
• Sacha Guitry , Paryż.
• Jacques Crépineau, Paryż.
• René Guerra, Issy-les-Moulineaux .
• Jurij Nosow, Moskwa .
• Fundacja Aleksandra Wasiliewa , Wilno .

Bibliografia

• J. Zarnowsli (przedmowa Luciena Jottranda), Sztuka rosyjska , Éditions des cahiers de Belgique, Bruksela, 1930.
• Kwiaty według Dimitri Bouchène , w czasopiśmie L'Illustration n °  4892 z5 grudnia 1936 (specjalny numer bożonarodzeniowy 1936).
• Jean-Louis Vaudoyer , Dimitri Bouchène , w Électre Jean Giraudoux , program, Théâtre de l'Athénée, 1937.
• Raymond Nacenta, Szkoła Paryska - Malarze i klimat artystyczny Paryża od 1910 , Oldbourne Press, 1960.
• Françoise de Perthuis, Dimitri Bouchène, czarownik , w La Gazette de l'Hôtel Drouot , n O  12 stronie 8, piątek27 marca 1981 r..
• Claude Robert, 5 avenue d'Eylau, Paryż, Katalogi sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Hôtel Drouot,Marzec 1981, Luty 1982 i Marzec 1983.
• Dictionary of Dance , Editions Larousse , 1999, s. 65.
• Emmanuel Bénézit , Słownik malarzy, rzeźbiarzy, projektantów i rytowników ; Grund, 1999.
• (en) Sydney Jackson Jowers i John Cavanagh  (en) , Kostiumy teatralne, maski, makijaż i peruki – bibliografia i ikonografia , Routledge Publishing, Londyn, 2000.
• Jean-Pierre Delarge , Słownik nowoczesnych i współczesnych sztuk plastycznych , Gründ, 2001.
• Xenia Krivochine, Saving Beauty - Matka Marie Skobtsov , kolekcja prawosławna , Les Éditions du cerf, 2012.
• Hugo Wickers i Joe Friedman, Tajne królestwo Windsoru , Éditions Abbeville Press, 2014.

Bibliografia

1. (en) Matt i Andrej Koymasky, Dimiti Bouchène w Salonie , biografie
2. (ru) Jeanne Vronskava, Nekrolog: Dimitri Bouchène , w Independent , 11 marca 1993
3. Xenia Krivocheine, Ratowanie piękna - Matka Maria Skobtsov , kolekcja prawosławna , Les Éditions du cerf, 2012 O Dimitri Bouchène, patrz przypis 26.
4. Art Investment, Dimitri Bouchène, biografia
5. Annick Augu, Nina Ricci, romantyczna historia , Kolekcje wokół perfum
6. Claude Robert, Dimitri Bouchène , w katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , marzec 1981, s. 2.
7. Świadectwo przyjaciół Dimitri Bouchène w Katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Claude Robert, Paryż, luty 1982, s. 41.
8. Ipernity, grób Ernst-Bouchène na cmentarzu Montparnasse
9. (w) Strona „Ping-ping I love you”, Dimitri Bouchène , biografia i grafika, w tym podpisany portret Zinaida Serebriakova
10. Dimitri Bouchène w magazynie Sztuki i Przemysłu , n o  15, 1 st maja 1949.
11. zarządzania Teatralnej, Electre Jean Giraudoux , oryginalnego programu, Théâtre de l'Athénée 1937 zawiera biograficzne i krytyczne zawiadomienie o Dimitri Bouchène przez Jean-Louis Vaudoyer .
12. prywatnych zbiorach Uniwersytetu w Amsterdamie, Dimitri Bouchène w zbiorach
13. Jean-Watin Augouard, Nina Ricci, czyli jak ozdobić kobiet w La Revue des marques , n o  41, styczeń 2003, strona 41
14. Wiadomości Elisabeth de Feydeau, „L'air du Temps” Niny Ricci, 1948
15. Gérald Schurr, "Dimitri Bouchène", La Gazette de l'Hotel Drouot , nr 7, 12 lutego 1982, s. 15.
16. (w) RusArtNet, Zinaida Serebryakova, biografia
17. (w) Chicago Art Institute, katalog międzynarodowej wystawy akwareli, 1937
18. (w) Chicago Art Institute, katalog międzynarodowej wystawy akwareli, 1938
19. (w) Chicago Art Institute, katalog międzynarodowej wystawy akwareli, 1939
20. Galerie Catherine Houard, Sny o teatrze - Kolekcja Jacques Crépineau, prezentacja wystawy
21. Presidential Library, Państwowego Muzeum Twerze, wystawa „Rok Literatury”, prezentacja kolekcji , 2015
22. (en) Maneż Moskiewski, Rosyjska awangarda od świtu do zmierzchu - Kolekcja Jurija Nossowa , prezentacja wystawy
23. Serge Lifar, Dimitri Bouchène , fragment tekstu opublikowanego na stronie 3 Katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Claude Robert, Paryż, marzec 1981, s. 3.
24. Pierre Bertin, List do Dimitri Bouchène , fragment rękopisu odtworzonego faksem w Katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Claude Robert, Paryż, marzec 1981, s. 4.
25. Pierre Gaxotte, Dimitri Bouchène , w Katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Claude Robert, Paryż, 22 lutego 1982, s. 2.
26. Raymond Cogniat, Dimitri Bouchène , w Katalogu sprzedaży warsztatu Dimitri Bouchène , Claude Robert, Paryż, luty 1982, s. 9.
27. Słownik Bénézit, Dimitri Bouchène Gründ, 1999, tom 2, strona 621.
28. Muzeum Sztuk Pięknych w San Francisco, kostium do „Driad” Dimitri Bouchène w zbiorach
29. Muzeum Sztuk Pięknych w San Francisco, kostium damski dla Les Dryades autorstwa Dimitri Bouchène w zbiorach
30. Muzeum Sztuk Pięknych w San Francisco, wystrój „Les Dryades” Dimitri Bouchène w zbiorach
31. Muzeum Sztuk Pięknych w San Francisco, kostium do „Ślubu Aurory” Dimitri Bouchène w zbiorach
32. Jean-Louis Gaillemin, Le style Windsor , w Connaissance des arts , 30 grudnia 2014
33. Kolekcja Louisa Jouveta, Biblioteka Narodowa Francji.
34. Art Investment, kolekcja Serge Lifar , 2012.
35. Christophe Labbé i Olivia Recasens, René Guerra, zbawca dekadenckiej sztuki rosyjskiej , w Le Point , 14 lipca 2000
36. Fundacja Aleksandra Wasiliewa, prezentacja kolekcji
37. Dimitri Bouchène w Słowniku tańca , Larousse, 1999, s. 65
38. Jean Pierre Delarge, Dimitri Bouchène , w Słowniku nowoczesnych i współczesnych sztuk plastycznych , Gründ, 2001, s. 155

Linki zewnętrzne

• Dziennik na żywo, historia sztuki: Dimitri Bouchène (1893-1993) , biografia w języku rosyjskim .
• Słownik podpisów artystycznych, podpis Dimitri Bouchène .
• Ewidencja organów  :
  • Plik wirtualnego organu międzynarodowego
  • Międzynarodowy identyfikator standardowej nazwy
  • Biblioteka Narodowa Francji ( dane )
  • Uczelniany system dokumentacji
  • Identyfikator WorldCat
• Zasoby dzieł sztuki  :
  • (de + en)  Artyści świata online
  • (pl + nl)  RKDartyści
  • (w)  Unijna lista nazwisk artystów