Acer pseudoplatanus
Acer pseudoplatanus Klon jaworKrólować | Plantae |
---|---|
Pod-panowanie | Tracheobionta |
Podział | Magnoliophyta |
Klasa | Magnoliopsida |
Podklasa | Rosidae |
Zamówienie | Sapindales |
Rodzina | Aceraceae |
Uprzejmy | Acer |
Zamówienie | Sapindales |
---|---|
Rodzina | Sapindaceae |
Rozkład geograficzny
Klon jawor ( Acer pseudoplatanus ) jest gatunkiem z drzew dużej rodziny Acéracées powszechne w Europie. Należy do Acer części o klasyfikacji klonów według De Jong (1976) .
Jest to drzewo szybko rosnące we wczesnych latach życia i łatwo wyrastające po ścięciu. Klonu jaworowego nie należy mylić z gatunkami pokrewnymi Acer platanoides , klonem płaskim ani klonem płaskim, którego końce liści są ostrzejsze. Według ENGREF klon jaworowy jest bardziej podatny na choroby korony, ale mniej wymagający światła i mniej kserofilny niż klon płaski. Czasami nazywany jest fałszywym platanem , dużym klonem lub klonem górskim , rzadziej klonem białym .
Do gatunków został po raz pierwszy opisany przez szwedzkich naturalistę Carl von Linnaeus w 1753 roku.
Jej potoczna nazwa „jawor” pochodzi od rzekomego podobieństwa liści do tych z drzewem figowym Sycamore lub „egipskiej rys” (od greckiego συκóμορος sama składa się ze słów συκον (figa) i μóρον (BlackBerry), liście tego drzewa figowego również przypominają liście morwy). Nazwa rodzaju Acer , nadana przez Linneusza wszystkim klonom, oznacza po łacinie „twardy”, nawiązujący do właściwości drewna. Specyficzny epitet pseudoplatanus oznacza „fałszywe platan”, wywodząc się z wyglądu liści, które fałszywie lub niejasno przypominają liście platana . Z drugiej strony, klon płaski ma liście znacznie bardziej przypominające te z platana i dlatego otrzymał nazwę platanoidów , ponieważ dla Linneusza był to najbardziej oczywisty charakter determinacji w odniesieniu do tych dwóch gatunków klonu.
Czasami wiosną młode liście są czerwone.
Kwitnienie pąka kwitnącego.
Wygląd pnia .
Charakterystyczne kwiaty.
Choroba korony.
Klon jaworowy to duże drzewo o smukłej łodydze , osiągające od 35 do 40 m wysokości i średnicy 3,5 m (na wysokości 1,5 m nad ziemią). Jego żywotność może sięgać 500 lat.
Kora jest gładka i żółtawo-szarą najpierw, po czym czerwono-szary i ciemniej w starszych drzew którym odłącza się przez łuszczenie się dużymi obszarami, co odróżnia ten gatunek z blisko spokrewnionych gatunków klon zwyczajny ( płaszczyźnie klon ).
Liście naprzeciwko (jak we wszystkich klonów), liściaste są płetwowaty pięć listków, ostrymi zębami rozwartych oddzielone ostrych zatok. Liście te, z długimi ogonkami (lekko sercowate u podstawy), są nagie i ciemnozielone na górnej stronie, sino zielone z włoskami na nerwach na dolnej stronie.
Kwitnie dopiero w wieku około 20 do 25 lat.
Kwiat żółty kolor zielony, pogrupowane w wiechy opadanie liści pojawiają się, w przeciwieństwie do tych z mieszkania klon, którego kwiaty zgrupowane w baldachogrona przygotowane pojawiają się przed liśćmi.
Mają pięć połączonych działek , pięć płatków i osiem wyprostowanych pręcików .
Te owoce są disamares z rozpostartymi skrzydłami, tworzące kąt dużo mniej otwarte niż te z disamares samolot klonu.
Woli gleby żyzne i raczej wapienne do umiarkowanie kwaśnych. Występuje najczęściej w drzewostanach rozproszonych wśród innych gatunków. Jest szczególnie towarzyszem buka i jodły w chłodnym i wilgotnym klimacie.
Ogólnie uważa się, że jest gatunkiem półcienistym, który dość dobrze toleruje cień. Jednak, podobnie jak wysoki jesion , ma strategię wzrostu i wychwytywania światła typową dla gatunków szczelinowych, co sprawia, że nadaje się również do systemów bocage. Im więcej światła jest dostępne, tym szybciej i bardziej rośnie. Podobnie jak buk nie może znacznie ograniczać wzrostu przy braku światła i tym samym długo czekać na powrót bardziej słonecznej sytuacji. Niemniej jednak pod osłoną innych drzew (szczególnie w fazie krzaczastej) wykazuje względną plastyczność poprzez nadmierne rozwinięcie liści wierzchołka korony, z koroną w kształcie parasola, aby lepiej uchwycić światło.
Występuje do 1600 m npm (szczególnie w dojrzałych lasach jodłowych w Pirenejach ). Jest to gatunek niekiedy obfity (szczególnie w zagajnikach pod lasem wysokim ), ale zawsze rozsiany, zmieszany z innymi gatunkami (najczęściej buk i jodła). W północnej części jego obszaru, na równinach, występuje w urokach dębowych z żyzną i chłodną glebą, w lasach łęgowych, ale także w spontanicznym zalesianiu nieużytków wytworzonych przez człowieka, gdzie zachowuje się jak pionierska esencja światła. W sprzyjających warunkach wykazuje dobrą regenerację naturalną albo z nasion, które stosunkowo dobrze rozprzestrzeniają się przez anemochorię , albo z pędów pniaków.
Nie będąc w rzeczywistości „ drewnem szlachetnym ” (klasyfikowane jako „ drewno szlachetne ” lub „ półszlachetne ”), jest poszukiwane przez leśników, którzy starają się go promować, ponieważ jest to drewno twarde i bardzo jednorodne, czyste i barwa żółto-biała do białej, łatwa w obróbce, cenna, gdy jest dobrej jakości, a mimo to faworyzowana często prawie idealnie cylindrycznym pniem i bardzo szybkim początkowym wzrostem.
Te cechy - oraz fakt, że żyje z gatunkami dość szybko ściętymi (jodła) lub ściętymi wcześnie, aby ograniczyć ryzyko poplamienia drewna (buk) - jednak wyjaśniają, że często jest cięty „młody”, ale w naturze może 30 m wysokości i 500 lat.
Co więcej, jeśli dość dobrze znosi burze, jak często towarzyszący mu buk , to jest wrażliwy na brak wody i wysokie temperatury, a tym samym na zagrożenie klimatyczne .
Chciwy na światło, jest stosunkowo wrażliwy na konkurencję (co jest również pozytywnym czynnikiem doboru naturalnego), a także na nagłe oświetlenie boczne, które powoduje powstanie obfitej chciwości , która może ostatecznie wytrącić z równowagi lub zdeformować drzewo lub wpłynąć na regularność z ciemnych kręgów ).
Na krawędziach bardziej narażonych na zagrożenia klimatyczne (susza, szoki termiczne, ekspozycja na promienie UV i ozon itp.) Lub w cieniu dominującego często padają ofiarą dwóch chorób grzybowych.
Dwa główne warunki to:
Ataki choroby na stoisku ustają spontanicznie bez interwencji człowieka. Ciężkie zabiegi lecznicze wydają się zbędne, profilaktyka polega na uwzględnieniu cech autekologicznych tego klonu, w szczególności ceni sobie półcienisty, rozrzucony w przestrzeni rozkład i dość bogaty, świeży, przewiewny i glebowy.
Zanieczyszczenie powietrza i klimat miejski (łagodniejsze powietrze w nocy, odwodnione powietrze) mogą być kolejnym czynnikiem zaostrzającym te choroby.
Na przykład we Francji zgłoszone przypadki dotyczą głównie obszarów miejskich i bardzo ruchliwych parków leśnych (600 drzew wycięto i spalono w Paryżu w 2005 r. W lasach Vincennes i Boulogne silnie dotkniętych burzą z 1999 r.). Żaden przypadek nie został zidentyfikowany na klonach rosnących w mieszanych drzewostanach liściastych północnej i wschodniej Francji.
Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w Europie Środkowej i Zachodniej: we Francji metropolitalnej (w tym na Korsyce ), krajach Beneluksu , Niemczech , Szwajcarii , Austrii , Rumunii , Bułgarii , Polsce , Rosji , a także w rejonie Morza Śródziemnego ( Hiszpania , Portugalia , Włochy , Albania , była Jugosławia) , Grecja ), Azji Mniejszej ( Turcja ) i Kaukazu .
Preferując klimat chłodny i wilgotny, rośnie na równinach i na średnich wysokościach w północnej części swojego zasięgu (jak w Belgii i północno-wschodniej części Francji), podczas gdy typowo jest drzewem górskim w południowej części jego obszar. Występuje na wysokości od 1500 do 1900 m we Francji.
Wprowadzony i naturalizowany gdzie indziej.
Klon jawor uprawiany jest jako drzewo ozdobne. Jest szczególnie sadzony jako drzewo wyrównawcze wzdłuż dróg, a także w parkach. Istnieje wiele odmian o ozdobnych liściach, pstrych lub mniej lub bardziej głęboko ściętych.
Jest również szeroko stosowany jako gatunek do ponownego zalesiania, ponieważ rośnie szybko, a jego drewno jest wysokiej jakości. Leśnicy zaliczają go do cennego drewna liściastego i zalecają sadzenie go w mieszance z innymi szybko rosnącymi gatunkami, takimi jak jesion i wiśnia.
Jego drewno , białe i dość twarde, wykorzystywane jest do wyrobu szaf i toczenia, a także do wyrobu skrzypiec : grzbietu, boków i gryfu (jawor falowany ). Kiedyś był używany do robienia chodaków. Zapewnia doskonałe drewno opałowe .
Sykomora symbolizuje ból serca w teatrze szekspirowskim, a szerzej w teatrze elżbietańskim. Pochodzi z kalamburów Sickamour. Na przykład w Othello , w słynnej „Pieśni wierzby” (IV, 3), służąca Barbara przywołana przez Desdemonę „usiadła płacząc nad jaworem” (tłum. Y. Bonnefoy, Folio wydanie teatralne, s. 399 ).
Klon jawor i jego disamares (owoce przypominające „helikoptery”) wydają się być przyczyną śmiertelnej choroby koni, która pojawiła się w 2000 roku.
Końskiego nietypowy miopatię (MA) wydaje się być spowodowana przez toksyny hypoglycin A, produkowany przez Samaras i których spożycie wyzwalacze koni krewnych objawy innego znanego choroby koni, mioglobinurii .
Badania wciąż trwają, ale wydaje się, że związek między tą chorobą a jaworem (w Europie) lub klonem negundo (w Ameryce Północnej) został ustalony.