Elżbieta Czeska (1618-1680)

Elżbieta Czeska, księżna Palatyn Obraz w Infoboksie. Elżbieta Czeska, księżna Palatyn Funkcjonować
Ksieni
Tytuł szlachecki
Księżniczka
Biografia
Narodziny 26 grudnia 1618
Heidelberg
Śmierć 8 lutego 1680 r Gdzie 11 lutego 1680 r
Opactwo Herford
Zajęcia Filozof , pisarz write
Rodzina Dom Wittelsbacha
Ojciec Fryderyk V
Matka Elisabeth Stuart
Rodzeństwo Henrietta Maria von der Pfalz
Henryk Frederick
Gustavus Adolphus Palatyn
Karol Ludwik I Palatynat
Edward Prince Palatine
Jean Philippe Frederic Palatynat
Maurice Palatynat
Prince Rupert of the Rhine
Louise Hollandine Palatine
Sophia of Hanover
Charlotte of Palatynat ( w )
Inne informacje
Religia kalwinizm

Elisabeth Czech , księżniczka Palatynatu, urodzony w Heidelbergu na26 grudnia 1618, zmarł dnia 11 lutego 1680 rBył protestantem Abbess z Herford . Była filozofem i słynie z korespondencji filozoficznej, jaką utrzymywała z Kartezjuszem aż do jego śmierci. Jego krytyka metafizycznego dualizmu Kartezjusza jest pionierska. Jest ciotką Elżbiety-Charlotty Bawarskiej , księżnej Orleanu i szwagierką króla Francji Ludwika XIV , słynnego pisarki i króla Jerzego I Wielkiej Brytanii .

Biografia

Elżbieta, księżna Palatyn, jest trzecim z trzynaściorga dzieci i najstarszą córką Fryderyka V i Elżbiety Stuart , którzy przez krótki czas byli władcami Czech. Po zwolnieniu ojca przebywała na emigracji, najpierw w Heidelbergu, u babci Louise-Juliana z Orange-Nassau , córki Wilhelma Orańskiego , który nauczył ją pobożności. W wieku około dziewięciu lub dziesięciu lat została wysłana wraz z braćmi i siostrami do Leiden (Holandia), aby ukończyć edukację. Tam studiowała pismo klasyczne i współczesne, matematykę, języki starożytne i współczesne, a także sztukę i wykazała szczególną skłonność do filozofii. Zasłużyła sobie na przydomek „Grecki” za imponujące opanowanie starożytnych języków.

Po studiach dołączyła do rodziców w Hadze, gdzie odbywali swój dwór na wygnaniu. Planowano poślubić ją Władysławowi IV Wazie , królowi Polski, ale bardzo przywiązana do religii protestanckiej odmówiła zjednoczenia się z władcą katolickim.

Około roku 1650 wyjechała na spotkanie ze swoim bratem Karolem Ludwikiem w Heidelbergu, któremu traktat westfalski przywrócił Palatynat , ale kłopoty małżeńskie zmusiły ją do wyjazdu. Podczas wizyty w Krossen, gdzie mieszkała jedna z jej ciotek, spotkała Johannesa Cocceiusa, który później nawiązał z nią korespondencję i który zadedykował jej swój komentarz do Pieśni nad Pieśniami . Poprowadził go do studiowania Biblii.

W 1667 roku stała ksieni protestanckich z opactwa Herford , gdzie została wyróżniona za dokładność wypełniać swoje obowiązki, przez swoją skromność i filantropii, a zwłaszcza jego gościnność prześladowanych ze względów sumienia. W 1670 przyjęła Jana de Labadie i jego uczniów , których pobożność ją pociągała. Zasmucona odejściem kongregacji w 1672 r. zachowała pod swoją opieką niewielką grupę sympatyków.

Za labadystami poszli kwakrzy . W 1677 sam William Penn przebywał tam przez trzy dni z Robertem Barclayem , przewodnicząc spotkaniom, które wywarły silne wrażenie na umyśle Elżbiety. Jego przyjaźń z Pennem trwała aż do jego śmierci, a pamięć o nim uczcił w drugim wydaniu swojej książki Bez Krzyża, Bez Korony ( Bez Krzyża, Bez Korony , 1682), wychwalając jego pobożność i cnoty, jego prostotę, jego uczciwość, jego pokorę. i jego miłosierdzie. Leibniz odwiedził go w 1678 roku .

Kartezjusz

Już w 1639 r. prowadziła korespondencję z Anne Marie de Schurman , uczoną nazywaną „holenderską Minerwą”. Niedługo potem nawiązała kontakt z Kartezjuszem, który na jej prośbę został jej profesorem filozofii i moralności i doradzał jej, jak wyleczyć jej melancholię. W 1644 zadedykował mu swoje Zasady filozofii . Kontynuowali korespondencję, gdy Kartezjusz wyjechał na zaproszenie królowej Szwecji Krystyny do Sztokholmu, gdzie zmarł w 1650 r . Elisabeth zadała Kartezjuszowi pytanie o relację między duszą a ciałem, które postrzegał jako dwa odrębne byty, ale których związek jest trudny do uchwycenia.

Wkład w feministyczną historię filozofii

Elisabeth z Czech jest ważną postacią w feministycznej historii filozofii. Zwróciła uwagę swoją pracą filozoficzną i wsparciem, jakiego udzielała innym XVII-wiecznym intelektualistom. Niektórzy badacze interesują się jego korespondencją i jego życiem, aby zrozumieć ograniczenia nałożone na ówczesnych intelektualistów. Inni używają jej korespondencji z Kartezjuszem jako przykładu wartości włączenia kobiet do kanonu filozoficznego, chociaż ich wkład może przybierać różne formy. Badania te są również zainteresowane sposobem, w jaki płeć Elisabeth wpłynęła na jej podejście do filozofii.

Ponadto wykorzystała swój sąd emigracyjny w Hadze do stworzenia sieci sprzyjającej kobietom akademickim. Jej sieć była przestrzenią, w której kobiety mogły prowadzić korespondencyjne badania filozoficzne. Oprócz Elisabeth w sieci znalazły się Anna Maria van Schurman , Marie de Gournay i Lady Ranelagh .

Pochodzenie

Pochodzenie Elżbiety Czeskiej (1618-1680)
                                 
  16. Fryderyk III Palatynat
 
         
  8. Ludwik VI Palatynatu  
 
               
  17. Marie z Brandenburgii-Culmbach
 
         
  4. Fryderyk IV Palatynat  
 
                     
  18. Filip I st Hesse
 
         
  9. Elżbieta z Hesji  
 
               
  19. Krystyna Saksonii
 
         
  2. Fryderyk V Palatynat  
 
                           
  20. Wilhelm z Nassau-Dillenbourg
 
         
  10. Wilhelm I st of Orange-Nassau  
 
               
  21. Juliana de Stolberg
 
         
  5. Louise-Juliana z Orange-Nassau  
 
                     
  22. Ludwik III Montpensier
 
         
  11. Charlotte de Montpensier  
 
               
  23. Jacqueline de Longwy
 
         
  1. Elżbieta Czeska  
 
                                 
  24. Mateusz Stewart
 
         
  12. Henri Stuart  
 
               
  25. Margaret Douglas
 
         
  6. Jacques VI Szkocji i I st Anglii  
 
                     
  26. Jakub V ze Szkocji
 
         
  13. Maria Stuart  
 
               
  27. Marie de Guise
 
         
  3. Elisabeth Stuart  
 
                           
  28. Christian III Danii
 
         
  14. Fryderyk II z Danii  
 
               
  29. Dorothée de Saxe-Lauenbourg
 
         
  7. Anna z Danii  
 
                     
  30. Ulrich z Meklemburgii-Güstrow
 
         
  15. Sophie z Meklemburgii-Güstrow  
 
               
  31. Elisabeth z Danii
 
         
 

Uwagi i referencje

  1. Annie Bitbol-Hespériès, „Descartes twarz do melancholii księżniczki Elżbiety”, w „Filozofia w historii”, hołd dla Raymonda Klibansky'ego , pod redakcją B. Melkevika i J.-M. Narbonne, Presses de l'Université de Laval, ( Kanada), s. 229-250.
  2. René Descartes, Korespondencja z Elisabeth i innymi listami , Wstęp, bibliografia i chronologia Jean-Marie Beyssade i Michelle Beyssade, Garnier-Flammarion, 1989.
  3. (w) Eileen O'Neill , „HISTORIA FILOZOFII Znikający atrament: wczesne współczesne filozofki i ich los w historii” , w „ Filozofia głosem feministycznym” , Princeton University Press ( ISBN  9781400822324 , DOI  10.1515 / 9781400822324.17 , czytaj online )

Załączniki

Linki zewnętrzne

Bibliografia