Edykt tolerancji jest oświadczenie złożone przez rząd lub głowy państwa , że członkowie danej religii nie będą prześladowani za ich zaangażowanie w praktyki i tradycji tej religii. Edykt zwykle formalizuje przyjęcie religii przez państwo, ale nie uznaje jej za oficjalną religię, i nie zawsze zawiera klauzulę gwarantującą jej wyznawcom takie same prawa obywatelskie, jak prawom obowiązującej religii oficjalnej.
Plik 30 kwietnia 311, Galeriusz , wielki prześladowca chrześcijan na całym jego życiu, opublikowane w dniu jego śmierci edykt tolerancji uznając istnienie religii chrześcijańskiej. Ten edykt, zwany edyktem sardyńskim , kładzie kres wszelkim antychrześcijańskim działaniom, które wciąż obowiązują na terytorium Cesarstwa. Galeriusz, dotknięty bolesną chorobą i obawiając się zemsty ze strony Boga chrześcijan, przyznaje się do znanych wniosków Konstantyna, uznając niepowodzenie polityki prześladowań tej religii od czasów Nerona. Wezwana przez jego koniec, Galeriusza, przyzwyczajony do ataków siłowych, publikuje i ogłasza jego edykt bez konsultacji rówieśników w tetrarchii, nie tylko we własnym imieniu, ale także na tym, że z jego trzech Tetrarchą kolegów - mianowicie Constantine , Licyniusz i Maximin Daia . Edykt mediolański z 313 czerwca sformalizuje zgodę udzieloną przez tetrarchów Licyniusza i Konstantyna - z którymi nie konsultowano się w 311 roku - edykt Galeriusza i doda istotne postanowienie: obywatele Cesarstwa są odtąd zwolnieni z boska cześć cesarza rzymskiego.
Jest to edykt, na mocy którego wszystkie religie, w tym religia chrześcijańska, są przyjmowane do Cesarstwa Rzymskiego .
Stając się panem Cesarstwa Rzymskiego, Julien zatwierdza wszystkie religie i uchyla środki podjęte nie tylko przeciwko pogaństwu, ale także przeciwko Żydom i chrześcijanom, którzy nie wyznają wyznania inspirowanego Arianami, sprzyjającego jego poprzedniczce, Konstancji .
W Siedmiogrodzie , ówczesnym państwie węgierskim z populacją wieloetniczną ( Madziarowie, w tym Sycylijczycy , Rumuni i Sasi ) i wieloreligijni ( katolicy , prawosławni i protestanci, zwłaszcza kalwiniści ), dieta wydaje tym ostatnim edykt tolerancji przyjęty przez wojewodę. Jean-Sigismond Szapolyai : edykt l Turdy , który nigdy nie został odwołany, a wręcz przeciwnie, rozciągnięty przez Habsburgów na całe ich imperium w 1781 r. (Patrz poniżej).
To edykt proponujący politykę łagodzenia konfliktów religijnych we Francji z inicjatywy króla, ale odrzucony przez parlament paryski .
Jest to edykt, którym Henryk IV, Francuz, nakazał zaakceptować zreformowaną religię we Francji.
Konfederacji Warszawskiej równości instytutów między katolikami a protestantami w całej Rzeczypospolitej Obojga Narodów ; edykt ten nie dotyczy prawosławnych i Żydów .
Parlament angielski wydaje edykt tolerancji dla różnych wyznań protestanckich, który nie dotyczy ani katolików, ani Żydów.
Cesarz Kangxi , drugi władca dynastii Qing w Chinach , akceptuje żądanie francuskiego jezuickich misjonarzy i ogłasza w 1692 roku edykt tolerancji zezwalająca na religię katolicką w jego imperium:
„ Ludzie z Zachodu, którzy byli na moim dworze, od dawna przewodniczyli matematyce. Podczas wojen domowych oddali mi istotną służbę za pomocą topionych armat. Ich roztropność i wyjątkowy adres, wraz z dużą gorliwością i niestrudzoną pracą, nadal zobowiązują mnie do rozważenia ich. Dołożyli wszelkich starań, aby napisać przydatne i ciekawe książki. (…) Poza tym w religii katolickiej nie ma nic złego, nie w porządku; jego prawo nie jest buntownicze. Ponieważ Europejczycy nie są winni żadnego naruszenia prawa, zakazanie ich religii wydaje się niesprawiedliwe. Jej członkowie mogą nadal praktykować ją na wolności, ci, którzy chcą ją przyjąć, będą mogli swobodnie wchodzić do kościołów i tam publicznie wyznawać kult, który jest tam oddawany Wszechwładnemu Panu Nieba. Nakazujemy przywołać dawne wspomnienia i rozważania przeciwko tej religii. "
Jezuickim misjonarzom piła w tym edykcie zwiastunem nawrócenia cesarza do chrześcijaństwa ... To się nie stało. Ale edykt uczynił katolicyzm szanowaną religią tubylczą. Chiny zaakceptowały kulturowe i religijne „przystosowanie” Matteo Ricciego . To chrześcijańska Europa odmówi tego.
Dnia ogłoszono edykt tolerancji 12 listopada 1781cesarza Józefa II . Szerszy niż później Ludwik XVI, gwarantuje wolność wyznania wszystkim katolickim i protestanckim poddanym imperium Habsburgów (w tym austriackiej Holandii ) i równy dostęp do życia publicznego (zatrudnienie publiczne, uniwersytet, rzemiosło itp.). Nie dotyczy to jeszcze ortodoksów czy Żydów , którym kolejny edykt zezwoli na wykonywanie zawodów ręcznych, uczęszczanie na uniwersytety, dostęp do przedsiębiorstw przemysłowych, ale nadal nie wejdzie do administracji cesarskiej. Edykt ten spotkał się z silnym oporem ze strony hierarchii katolickiej.
„ Drodzy i umiłowani, chociaż Cesarz ma zdecydowany zamiar niezmiennie chronić i wspierać naszą świętą katolicką religię, niemniej jednak Jego Królewska Mość uznał, że jego dobroczynnością jest objęcie tymi, którzy należą do wyznania protestanckiego, skutki tolerancji obywatelskiej, która: nie badając wiary, weź pod uwagę w człowieku tylko cechę obywatela; i aby dodać nowe ułatwienia do tej tolerancji w wybranych przez sędziów lub prawników miejscach, Jego Królewska Mość rozwiązał następujące punkty i artykuły:
1. Religia katolicka pozostanie religią dominującą, a jej kult będzie mógł być sprawowany publicznie tylko na nogach, co jest praktykowane i które ma miejsce obecnie.
2. We wszystkich miastach, wioskach i innych miejscach, w których będzie wystarczająca liczba poddanych, aby kosztem kultu jednej z dwóch religii, znanych pod nazwą protestantów, ich prywatne ćwiczenia były bezpłatne.
3. W związku z tym protestanci mogą budować kościoły w wybranych przez siebie miejscach, na które wyrazili zgodę sędziowie lub prawnicy, pod warunkiem jednak, że budynki te nie mają zewnętrznego wyglądu kościoła…. I nie ma wieży, żadnych dzwonków, żadnego dzwonienia w żaden sposób ...
4. Protestanci będą w tych budynkach po cichu cieszyć się swoim kultem, a ich ministrowie będą mogli swobodnie udawać się do chorych komunii, pocieszać ich i pomagać w chorobie.
5. Protestanci będą odtąd przyjmowani do burżuazji wszystkich miast, a także do organów handlowych; i wreszcie do stopni akademickich w dziedzinie sztuki, prawa i medycyny na Uniwersytecie w Louvain, na takich samych zasadach jak inne przedmioty Jego Królewskiej Mości, na mocy których sędziowie, jak również różne wydziały Uniwersytetu są upoważnione do przyznać wymagane zwolnienia w każdym przypadku.
6. We wszystkich przypadkach, o których mowa w poprzednim artykule, protestanci nie będą związani żadną inną formą przysięgi niż ta, którą można pogodzić z podstawowymi zasadami ich komunii.
7. Nie będą musieli uczestniczyć w żadnej procesji ani żadnych innych uroczystościach kościelnych, które również mogą być niezgodne z praktykami ich komunii.
8. Wreszcie, cesarz zastrzega sobie prawo do dopuszczenia, w drodze dyspensy, do posiadania cywilnej pracy poddanych jego protestanckich poddanych, u których uznano chrześcijańskie i moralne postępowanie, jak również zdolności, uzdolnienia i zdolności. cechy wymagane do spełniania jego funkcji.
Informując was o tych postanowieniach Jego Królewskiej Mości, które bezpośrednio służą ogólnie dobru publicznemu, w szczególności na korzyść handlu, a przede wszystkim poszerzają granice chrześcijańskiego miłosierdzia; upewniamy się, że przyczynisz się do ich spełnienia wszelkimi środkami, które będą w twojej mocy, i że we wszystkich tematach Jego Królewskiej Mości, zarówno kościelnych, jak i świeckich, będziemy widzieć tylko jednogłośną rywalizację o poparcie Jego zamiarów. Z Brukseli, 12 listopada 1781 r. ”
Ten edykt przygotowany przez Malesherbes zapewnia wolność wyznania protestantom i Żydom w południowo-zachodniej Francji .