Rtęć | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciekła rtęć w temperaturze pokojowej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozycja w układzie okresowym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Symbol | Hg | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwisko | Rtęć | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Liczba atomowa | 80 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa | 12 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kropka | 6- ty okres | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blok | Zablokuj d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rodzina elementów | Słaby metal lub metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroniczna Konfiguracja | [ Xe ] 4 f 14 5 d 10 6 s 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektrony według poziomu energii | 2, 8, 18, 32, 18, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomowe właściwości pierwiastka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 200,59 ± 0,02 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obliczony) | 150 pm ( 171 pm ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 132 ± 17:00 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień Van der Waalsa | 155 po południu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan utlenienia | 2 , 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemności ( Paulinga ) | 2.00 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tlenek | Słaba baza | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Energie jonizacji | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 Re : 10,4375 eV | 2 E : 18,7568 eV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 e : 34,2 eV | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Proste właściwości fizyczne ciała | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo zwykłe | Ciekły | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa objętościowa | 13,546 g · cm -3 ( 20 ° C ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kryształowy system | Trigonal-romboedry | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Twardość | 1,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | Srebrno-biały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punkt fuzji | -38.842 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 356,62 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Energia termojądrowa | 2295 kJ · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Energia parowania | 59,11 kJ · mol -1 ( 1 atm , 356,62 ° C ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura krytyczna | 1477 ° C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Potrójny punkt | -38,8344 ° C , 1,65 × 10 -4 Pa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 14,09 × 10 -6 m 3 · mol -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary |
0,00163 mbar ( 20 °C ) 0,00373 mbar ( 30 ° C ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 1407 m · s -1 do 20 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogromne ciepło | 138,8 J · kg -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodnictwo elektryczne | 1,04 x 10 6 S · m -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 8,34 W · m -1 · K -1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rozpuszczalność | ziemia. w HNO 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Różnorodny | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O ECHA | 100 028 278 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N O WE | 231-106-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Środki ostrożności | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SGH | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Niebezpieczeństwo H330, H360D, H372, H410, P201, P273, P304 + P340, P308 + P310, H330 : Wdychanie grozi śmiercią H360D : Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki . H372 : Wykazane ryzyko poważnego uszkodzenia narządów (wskazać wszystkie dotknięte narządy, jeśli są znane) po powtarzającym się lub przedłużonym narażeniu (wskazać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że żadna inna droga narażenia nie prowadzi do tego samego zagrożenia) H410 : Bardzo toksyczny dla organizmów wodnych z długotrwałymi skutkami P201 : Przed użyciem zapoznać się z instrukcją. P273 : Unikać uwolnienia do środowiska. P304 + P340 : Po narażeniu drogą oddechową: Wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej oddychanie. P308 + P310 : W przypadku udowodnionego lub podejrzewanego narażenia: skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
WHMIS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
D1A, D2A, E, D1A : Bardzo toksyczny materiał powodujący poważne skutki natychmiastowe Ostra śmiertelność: LC50 wdychanie / 4 godziny (szczur) < 19 mg · m -3 D2A : Bardzo toksyczny materiał powodujący inne efekty toksyczne Chroniczna toksyczność u ludzi: hydrargyryzm; upośledzenie rozwoju pourodzeniowego zwierząt E : Substancje żrące Transport towarów niebezpiecznych: klasa 8 Ujawnienie na poziomie 0,1% zgodnie z wykazem składników |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Transport | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
86 : żrący lub wykazujący niewielki stopień korozyjności i toksyczności Numer UN : 2809 : RTĘĆ Klasa: 8 Etykiety: 8 : Substancje żrące 6.1 : Substancje toksyczne Pakowanie: Grupa pakowania III : substancje lekko niebezpieczne. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jednostki SI i STP, chyba że zaznaczono inaczej. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rtęć jest pierwiastkiem o liczbie atomowej do 80, o symbolu Hg.
Prosty rtęci korpus jest metalowy , płynne i nie jest bardzo lepka w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia . Nazwano rtęć aż do początku XIX -go wieku.
Rtęć (metaliczna) była od dawna używana w termometrach i bateriach , zanim została zakazana we Francji w 1999 roku.
Merkury jest elementem grupy 12 i okresu 6 . Ściśle mówiąc , to jest słabe metalu , która nie odpowiada definicji elementów przejściowych przez Międzynarodową Unię Czystej i Stosowanej Chemistry (IUPAC); w praktyce jednak jest bardzo często przyrównywany do metali przejściowych w podręcznikach i wielu innych pracach. Grupa 12 jest również nazywana „grupą cynkową” lub grupą II B i obejmuje, poprzez zwiększenie liczby atomowej, 30 Zn, 48 Cd i 80 Hg, pierwiastki charakteryzujące się dwoma elektronami na podpowłoce s poza kompletnym podkładem d . Konfiguracja elektronowa rtęci to [Xe] 4f 14 5d 10 6s 2 . W tej uporządkowanej grupie reaktywność maleje, bardziej zaznacza się charakter szlachetny i/lub kowalencyjny. Prosty, prawie szlachetny korpus rtęciowy można rozdzielić.
Ciało prosty Rtęć jest metalem srebro, tylko w postaci ciekłej , w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia , bez zjawiska przechłodzeniu , warunków, w których ma niepomijalny ciśnienie pary, ponieważ nie tylko, że dość łatwo odparowuje.
Rtęć ma silne działanie neurotoksyczne i reprotoksyczne w postaciach metaloorganicznych ( monometylortęć i dimetylortęć ), solach ( kalomel , cynober itp.) oraz w postaci płynnej. Zatrucie rtęcią jest nazywany „hydrargisme” (patrz także choroby Minamata ). Podejrzewa się również, że jest przyczyną choroby Alzheimera , zespołu przewlekłego zmęczenia , fibromialgii i innych chorób przewlekłych. W 2009 r. Rada Zarządzająca Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) postanowiła opracować prawnie wiążący instrument dotyczący rtęci; Międzyrządowy Komitet Negocjacyjny odpowiedzialny za opracowanie tego instrumentu prawnego spotkał się w styczniu 2011 r. w Japonii, a następnie w Nairobi pod koniec października 2011 r.
Projekt traktatu międzynarodowego mającego na celu ograniczenie stosowania rtęci i jego szkodliwych skutków dla środowiska i zdrowia jest negocjowany od czerwca 2010 r. (w Sztokholmie), zaplanowany na 2013 r. w Japonii. Ponad 100 krajów zostały zebrane przez UNEP w Nairobi (Kenia), od 31 października do 4 listopada 2011 roku na 3 -go sesji (INC3 dla międzyrządowej komisji negocjacyjnej).
Aż do XIX p wieku dwóch synonimicznych, rtęć i rtęci , były stosowane równocześnie przed standaryzacją nomenklatury narzuca chemicznych trwają od 1787 roku.
Symbol rtęci, Hg, nawiązuje do jego łacińskiej nazwy , hydrargyrus .
Nazwa tego chemicznego ciała, gęstej i niezwykle ruchliwej cieczy w staro- i środkowofrancuskim to rtęć .
Rtęć występuje w przyrodzie głównie w postaci rudy siarczku rtęci (α-HgS), zwanego cynobrem . Pozyskuje się z niego cynoberowo-czerwony proszek, który był używany jako pigment do wyrobu ceramiki , fresków ściennych, tatuaży oraz podczas ceremonii religijnych. Najstarsze dowody archeologiczne znajdują się w Turcji (Çatalhöyük, -7000, -8000), w Hiszpanii (kopalnia Casa Montero i grobowce La Pijota i Montelirio, -5300), następnie w Chinach (kultura Yangshao -4000, -3500).
W Grecji Teofrast (-371, -288) napisał pierwszą pracę naukową o minerałach De Lapidus, w której opisuje wydobycie cynobru (gr: κιναβαρι, kinnabari ) poprzez kolejne płukania i produkcję rtęci ( χυτὸν ἄργυρον, chyton árgyron ) mieląc mosiężnym tłuczkiem cynober z octem. W pierwszym wieku Dioscorides opisał technikę kalcynowania łyżki cynobru umieszczonej pod pojemnikiem, na którym osadzają się pary rtęci ( De materia medica , V, 95). Dioscorides, który pisze w starożytnej grece , nazywa otrzymaną w ten sposób rtęć ὑδράργυρος, hydrárgyros , „gotówka” ze względu na jej wygląd.
W tym samym czasie Romain Pliniusz opisuje tę samą technikę sublimacji rudy w celu uzyskania hydrargyrus (termin łaciński wywodzący się ze starożytnej greki), wyrażenie, które we francuskim stanie się hydrargyre . W 1813-1814, Berzelius wybrał chemiczną symbol Hg, to skrót składa się z liter dwóch morfemami Hydrar i Gyrus do wyznaczenia elementów rtęć. Pliniusz odróżnia hydrargyrus od rodzimej formy metalu, którą nazywa vicem argenti, która po francusku daje rtęć (Pliniusz, HN, XXXIII, 123). W języku francuskim termin „vive-argent” pojawia się w chanson de geste napisanym około 1160 roku, Le Charroi de Nîmes . Nazwa ta będzie używana do początku XIX -go wieku.
Od starożytności filozofowie neoplatońscy i astrolodzy grecko-rzymscy kojarzyli siedem metali z kolorami, bóstwami i gwiazdami: złoto ze Słońcem, srebro z Księżycem, miedź z Wenus, żelazo z Marsem itd. Po odkryciu techniki wydobywania rtęci, przypisali ten ekstrawagancki, półpłynny, półstały metal androgynicznemu Merkuremu .
Europejskie alchemicy z XIII -tego wieku równocześnie używać obu nazw w języku łacińskim. Pseudo-Geber w swoim dziele Summa perfectionis mówi argento vivo lub Mercurio . To podwójne zastosowanie będzie utrwalane wśród chemików w następnych stuleciach, aż do wielkiej reformy nomenklatury zaproponowanej przez Guytona de Morveau , Lavoisiera i in. w Method of chemical nomenclature z 1787 r. Wybiorą rtęć jako termin prosty (nieskomponowany na poziomie morfologicznym ) związany z prostym ciałem (nierozkładalnym na poziomie chemicznym).
Merkury ma 40 znanych izotopów, w tym kilka stabilnych izotopów, które można wykorzystać do analiz izotopów lub śledzenia izotopów .
Ma również niestabilne izotopy promieniotwórcze (31 z 40 izotopów, z których tylko 4 mają okres półtrwania dłuższy niż jeden dzień). Tylko 203 Hg ma, według IRSN, praktyczne zastosowanie jako znacznik izotopowy.
Rtęć 203 ( 203 Hg) jest wytwarzana w elektrowniach jądrowych lub w procesie ponownego przetwarzania odpadów jądrowych ; jest poszukiwany i określany za pomocą spektrometrii gamma . Jego okres półtrwania wynosi 46,59 dni, przy aktywności właściwej 5,11 × 10 14 Bq.g -1 . Jego główna emisja rozpadu wynosi 491 keV (przy 100% sprawności emisyjnej) (Nuclides 2000, 1999).
Rtęć radioaktywna została oceniona w ściekach gazowych z zakładu La Hague (od 1966 do 1979) przy 2 MBq.rok -1 do 4 GBq.rok -1 . Został również zmierzony w atmosferze reaktorów badawczych w CEA .
Według IRSN „uwalnianie radioizotopów rtęci nie prowadzi do ich wykrycia w środowisku” . Wobec braku danych dotyczących kinetyki i wpływu 203 Hg na środowisko, ogólnie uważa się, że zachowuje się ona jak stabilna rtęć elementarna (wiedząc, że stabilna rtęć elementarna jest szeroko stosowana w przemyśle jądrowym, w szczególności do produkcji broń nuklearna, zwłaszcza od lat 50. do 1963 w Stanach Zjednoczonych, gdzie występuje w glebie i wodzie, którą zanieczyszcza.
Rtęć jest dość rzadkim pierwiastkiem: jej klarowność wynosi od 0,05 do 0,08 g / t .
Rtęć występuje w postaci pojedynczego ciała, jak rtęć natywna , jony i związki w stanie utlenionym , częściej w postaci siarczków, takich jak czerwony siarczek rtęci (HgS), zwany w mineralogii cynobrem , a rzadziej w postaci tlenków lub chlorków. Cynober jest głównym rudy.
Rtęć występuje naturalnie w środowisku, ale głównie w skałach w piwnicy. Głównymi naturalnymi źródłami emisji do środowiska są wulkany, a następnie działalność przemysłowa.
Obecnie duża część rtęci wykorzystywanej legalnie (lub nielegalnie do nielegalnego płukania złota) pochodzi z odzysku rtęci zakazanej do niektórych zastosowań lub z produkcji wtórnej (kondensaty z siatek złożonych minerałów, w tym cynku) ( blendy lub zapalenie sphaleritis ). W Europie Avilés ( Asturias , Hiszpania) jest jednym z głównych obszarów produkcyjnych, z roczną produkcją kilkuset butelek rocznie (przemysł rtęciowy nazywa butlę ze stali zawierającej 34,5 kg rtęci).
Prosty korpus rtęciowy jest bardzo błyszczącym białym metalem, płynnym w temperaturze pokojowej. Ta ciecz, wysoce ruchliwa (niska lepkość) i bardzo gęsta ( gęstość nasypowa : 13,6 g/cm 3 ), krzepnie w temperaturze -39 °C .
W normalnych warunkach temperatury i ciśnienia jest jedynym metalem w stanie ciekłym bez zjawiska przechłodzenia (jedynym innym prostym ciałem w stanie ciekłym w warunkach atmosferycznych ciśnienia i temperatury jest brom , halogen ). Należy również zauważyć, że jest to jedyny metal, którego temperatura wrzenia jest niższa niż 650 °C . Punkt potrójny rtęci, przy -38,8344 ° C , jest punktem stałym w międzynarodowej skali temperatur (ITS-90).
Opary rtęci są szkodliwe. Rtęć jest jedynym pierwiastkiem oprócz rzadkich gazów, który istnieje w postaci pary jednoatomowej . Dobre przybliżenie prężności par nasyconych p * rtęci podaje się w kilopaskalach za pomocą następujących wzorów:
Rtęć nie jest rozpuszczalna w kwasach wodnych, zwłaszcza kwasach utleniających.
Rtęć łatwo tworzy stopy z prawie wszystkimi powszechnymi metalami z wyjątkiem żelaza , niklu i kobaltu . Stopowanie jest również trudne w przypadku miedzi , platyny i antymonu .
Stopy te są powszechnie nazywane amalgamatami . Ta właściwość rtęci ma wiele zastosowań.
Tak zwana „pierwotna” rtęć (czystość 99,9%) reaguje z wieloma metalami rozpuszczając je , nawet wytwarzając płomień lub wydzielając silne ciepło (w przypadku metali alkalicznych ).
Niektóre metale są bardziej odporne na rozpuszczanie i łączenie, są to wanad , żelazo , niob , molibden , tantal i wolfram . Rtęć może również atakować tworzywa sztuczne , tworząc związki rtęci organicznej . Ponadto jest bardzo ciężki.
Dlatego należy obchodzić się z nim ostrożnie i przechowywać z zachowaniem pewnych środków ostrożności; zwykle w specjalnych mocnych pojemnikach (tzw. kolbach lub kolbach) z żelaza lub stali. Niewielkie ilości są czasami przechowywane w specjalnych szklanych butelkach, chronionych plastikową lub metalową osłoną.
Bardzo czysta rtęć (znana jako „elektroniczna rtęć”; czystość 99,99999%) musi być pakowana w szczelne ampułki z neutralnego białego szkła znanego jako „chemiczne”.
W grupie cynku rtęć wyróżnia się pewną szlachetnością lub bezwładnością chemiczną. Jonizacja jest mało zauważalna i rzadsza. Sole rtęci są często bezwodne.
Rtęć istnieje w różnych stopniach utlenienia:
Rtęć metaliczna nie utlenia się w suchym powietrzu. Jednak w obecności wilgoci rtęć ulega utlenianiu . Powstające tlenki to Hg 2 O w temperaturze pokojowej, HgO między 573 K ( 300 °C ) a 749 K ( 476 °C ). Kwas solny (HCl) i kwas siarkowy (H 2 SO 4 ) rozcieńczonego nie atakować elementarnej rtęci. W przeciwieństwie do tego, działanie kwasu azotowego (HNO 3 ) na rtęć Hg wytwarza HgNO 3 . Aqua regia również ataki rtęci: korozję rtęci HgCl 2 , a następnie jest wytwarzany.
Rtęć ma tendencję do tworzenia wiązań kowalencyjnych ze związkami siarki. Ponadto tiole (związki zawierające grupę -SH połączoną z atomem węgla C) były wcześniej nazywane merkaptanami , od łacińskiego „mercurius captans” . To powinowactwo między rtęcią a siarką można wyjaśnić w ramach zasady HSAB, ponieważ na przykład metylortęć jest bardzo miękkim kwasem , tak jak związki siarki są bardzo „ miękkimi ” zasadami .
Związki rtęciowe są stosowane jako fungicydy i środki bakteriobójcze, w szczególności Thimerosal, który pośredniczy w obecności w szczepionkach lub Panogen, który, jak przypuszczano, był obciążany w przypadku przeklętego chleba z Pont-Saint-Esprit .
Synteza chloru w Europie często wiąże się z użyciem ogniw rtęciowych z katodą.
W zdrowiu / medycynie:
Niektóre baterie zawierają rtęć. Baterie solankowe i alkaliczne od dawna zawierają rtęć do 0,6% w przypadku baterii solnych, 0,025% w przypadku innych. Jeśli chodzi o ogniwa guzikowe, czasami zawierają one pary Zn 2+ / Zn i Hg 2+ / Hg .
Reakcja w działaniu to: Zn + HgO + H 2 O + 2 KOH → Hg + [Zn (OH) 4 ] K 2
Rtęć jest stosowana w wysokociśnieniowych lampach rtęciowych i jodkowych w postaci atomów. Lampy fluorescencyjne z parą rtęci zawierają około 15 mg gazu rtęciowego. Przepisy RoHS nałożyły maksymalną ilość 5 mg od 2005 roku . W 2009 roku kilku producentom udało się obniżyć ilość do 2 mg .
Należy zauważyć, że początkowo rtęć ma postać tlenku. W przypadku baterii „guzikowych” tego modelu 1/3 masy baterii przypada na rtęć. Jednak zdecydowana większość ogniw guzikowych wykorzystuje tlenek srebra zamiast tlenku rtęci; zawierają wtedy od 0,5 do 1% rtęci.
Rtęć od dawna jest używana jako płyn w termometrach ze względu na jego zdolność do rozszerzania się pod wpływem temperatury. To zastosowanie zostało porzucone, a termometry rtęciowe zakazane ze względu na toksyczność rtęci.
Rtęć jest wykorzystywana w kontaktach detektor poziomu (poziom żarówki ) w dołach, które mają pompę podnośnika lub alarmu poziomu (~ 4 g rtęci za kontakt).
Rtęć jest stosowana w układach obrotowych soczewek reflektorów , co pozwala na brak tarcia i dużą regularność ruchu obrotowego tych układów na ich podstawach przy jednoczesnym zapewnieniu zasilania elektrycznego (dwa koncentryczne zbiorniki).
Rtęć jest powszechnie stosowana w płukaniu złota do łączenia złota i łatwiejszego jego ekstrakcji.
Rtęć jest nadal obecna we wrześniu 2015 roku w niektórych ciśnieniomierzach stosowanych w gabinetach lekarskich.
Właściwości rtęci dla chemii jądrowej i przyrządów pomiarowych sprawiają, że jest to jeden z ośmiu strategicznych surowców uznawanych za niezbędne w czasie wojny i pokoju.
Rtęć jest używana w niektórych kopalniach rzemieślniczych.
Ten metal, jeden z najbardziej toksycznych, jest bardzo mobilny w środowisku, ponieważ jest lotny w temperaturze pokojowej (w tym z wody lub zanieczyszczonej gleby). Łatwo integruje się z materią organiczną i procesami metabolicznymi (w formie zmetylowanej). Niektóre źródła (naturalne lub antropogeniczne) rtęci można – do pewnego stopnia – prześledzić za pomocą analiz izotopowych . Poszukujemy rozwiązań pozwalających na lepsze i trwalsze jej utrwalenie i/lub zobojętnienie .
W przeciwieństwie do pierwiastków śladowych rtęć jest toksyczna i ekotoksyczna niezależnie od dawki, we wszystkich formach organicznych i we wszystkich stanach chemicznych.
Jego toksyczność zależy w szczególności od stopnia utlenienia .
W postaci pary, toksyczność jest wyrażana najpierw przez drogi oddechowe, a następnie rozpuszcza się w osoczu, krwi i hemoglobinie. W ten sposób transportowana atakuje nerki, mózg i układ nerwowy. U kobiet w ciąży z łatwością przenika przez łożysko i dociera do płodu. Po urodzeniu ryzyko utrzymuje się, ponieważ mleko matki jest również zanieczyszczone.
Bakterie (z osadu lub z jelita) przekształcają część rozpuszczonej rtęci, głównie w monometylortęć HgCH 3 .
Z tych powodów jego użycie jest regulowane, a wiele jego starożytnych zwyczajów jest obecnie zabronionych, w tym w Unii Europejskiej, gdzie od 2000 roku wytyczne ograniczają coraz większą sprzedaż zawierających je przedmiotów. Przykład: Francja zakazała sprzedaży termometrów rtęciowych od 1998 r. i ich stosowania w placówkach służby zdrowia od 1999 r .
Jest bardzo wysoki w regionach płukania złota ( w szczególności Gujana i Surinam ) oraz w niektórych regionach przemysłowych.
W 2018 r. we Francji „ Komponent okołoporodowy ” krajowego programu biomonitoringu opublikował ocenę impregnacji kobiet w ciąży, w tym rtęci (i 12 innych metali lub metaloidów, a także niektórych zanieczyszczeń organicznych). Ta praca została wykonana poprzez oznaczenie rtęci we włosach matek 1799 ciężarnych kobiet („ Kohorta Elfów ”), test, który ujawnia głównie rtęć organiczną, pochodzącą z rtęci przewlekle spożywanej lub wdychanej. Ten panel obejmował tylko kobiety, które urodziły we Francji w 2011 roku (z wyłączeniem Korsyki i TOM ). Dawkowanie kapilarnej z tych 1,799 kobiet wchodzących na oddziale położniczym potwierdziły niewielki spadek w porównaniu do poprzednich badań francuskich; Średnia geometryczna wynosiła 0,4 ug rtęci na gram włosów. Mniej niż 1% kobiet w panelu badawczym miało więcej niż 2,5 μg rtęci na gram włosów (próg ustalony przez JECFA dla kobiet w ciąży), jednak wskaźnik ten jest znacznie wyższy niż obserwowany w tym samym czasie (w latach 2011-2012 ) gdzie indziej, zwłaszcza w Europie Środkowej i Wschodniej, a nawet w Stanach Zjednoczonych, gdzie poziom rtęci jest często problematyczny. Taką różnicę między Francją a innymi krajami zaobserwowano już w 2007 roku: podobnie jak w przypadku arsenu , ta dodatkowa rtęć mogła pochodzić z większego spożycia owoców morza we Francji, co zdaje się potwierdzać fakt, że większe spożycie owoców morza (zgodnie z literatura naukowa) wiązał się z wyższym poziomem rtęci kapilarnej u kobiet w ciąży.
W 1997 r. Institute for Public Health Surveillance przeprowadził badanie dotyczące narażenia żywieniowego na rtęć 165 Indian Wayana żyjących nad brzegami rzeki Maroni w Gujanie w czterech najważniejszych wioskach Wayana ( Kayodé , Twenké, Taluhen i Antécume). -Pata ); pomiary rtęci całkowitej przeprowadzono dla 235 mieszkańców okolicznych wsi oraz badania antropometryczne 264 innych osób. Niektóre ryby zawierają do 1,62 mg/kg . Ponad 50% badanej populacji przekroczyło zalecaną przez WHO wartość we krwi wynoszącą 10 µg/g całkowitej rtęci we włosach ( średnio 11,4 µg/g , w porównaniu z poziomem referencyjnym równym 2 µg/g ). Ponadto około 90% rtęci znajdowało się w formie organicznej, najbardziej toksycznej i bioprzyswajalnej. Poziomy były wysokie we wszystkich grupach wiekowych, nieco niższe u dzieci poniżej pierwszego roku życia, ale są one znacznie bardziej wrażliwe.
Narażenie było najwyższe w gminie Kayodé, gdzie w czasie pobierania próbek prowadzono wydobycie złota. Na 242 osoby pobrane w Haut-Maroni 14,5% przekroczyło dopuszczalną wartość 0,5 mg/kg . Od tego czasu wydobycie złota znacznie się rozwinęło. Indianie Wayana są zatem narażeni na działanie rtęci znacznie przekraczającej zwykłe dzienne spożycie (około 2,4 µg metylortęci i 6,7 µg rtęci całkowitej), ale również znacznie przekraczającej zalecaną tolerowaną dawkę (300 µg całkowitej rtęci z maksymalnie 200 µg metylortęci). lub około 30 µg / dzień przez WHO w tym czasie). Dorośli spożywają od 40 do 60 µg rtęci ogółem dziennie, osoby starsze około 30 µg dziennie .
Małe dzieci spożywają około 3 µg/dzień (w tym karmienie piersią), dzieci w wieku od 1 do 3 lat spożywają około 7 µg/dzień , dzieci w wieku od 3 do 6 lat około 15 µg/dzień, a dzieci w wieku od 10 do 15 lat od 28 do 40 µg/ dzień .
Dawki te są zaniżone, ponieważ nie uwzględniają spożycia przez zwierzynę, powietrze i wodę.
W Gujanie wykryto wskaźniki odpowiadające wskaźnikom mierzonym w Japonii w Minamaty w czasie katastrofy. AFSSET kontynuował tę pracę.
Rtęć jest odpowiedzialna za choroby zawodowe u korzystających z niej pracowników - patrz Rtęć (choroba zawodowa) . Jest odpowiedzialny u ludzi za choroby takie jak rumień rtęciowy .
Rtęć jest toksyczna dla wszystkich znanych żyjących gatunków. Niektóre z przedstawionych oddziaływań na dziką przyrodę to:
Globalny budżet rtęciowy nadal nie jest w pełni znany, ale wiemy z zapisów osadów i analiz izotopowych, że emisje antropogeniczne gwałtownie wzrosły od początku „ Antropocenu ”. Ilościowe oceny statystyczne zbiegają się w kierunku następujących szacunków:
Biogeochemiczna cykl rtęci wciąż słabo poznane, zwłaszcza w długim okresie czasu. W przypadku metalu rtęć jest bardzo obecna w powietrzu (4,57 Gg rtęci w 2010 r., czyli trzy razy więcej niż w 1850 r. Badanie z 2015 r. wykazało, że w 2017 r. 23% obecnego osadu atmosferycznego pochodzi od człowieka, a 40% zrzuty do wody i gleby przez 4000 lat były zatrzymywane w stabilnym stanie i bardziej w ekosystemie lądowym niż w oceanie.
Rtęć stanowi globalny problem środowiskowy: jej średnie stężenie wzrasta lub utrzymuje się na bardzo niepokojących poziomach w rybach i ssakach we wszystkich oceanach, podczas gdy większość innych metali ciężkich spada. Jednak jej dystrybucja w oceanach, na kontynentach i w krajach jest bardzo zróżnicowana: na przykład według ostatnich badań poziom rtęci wzrasta ze wschodu na zachód w Ameryce Północnej. Zjawisko znane jako „ deszcze rtęciowe ” obserwowano również w Arktyce od kilkudziesięciu lat.
85% obecnego zanieczyszczenia jezior i rzek rtęcią pochodzi z działalności człowieka (elektrownie węglowe, eksploatacja lub spalanie gazu lub ropy). Ta rtęć pochodzi głównie z wymywania powietrza i zanieczyszczonych gleb oraz z terygenicznych napływów na morze lub na tereny podmokłe.
Źródłami byłyby, w porządku malejącym według ważności:
Rtęć emitowana w postaci pary jest bardzo ruchliwa w powietrzu, częściowo pozostaje ruchliwa w glebie i osadach . Dzieje się tak mniej więcej w zależności od temperatury i rodzaju gleby (mniej jest w obecności kompleksów gliniasto-humusowych, a bardziej w glebach kwaśnych i wypłukiwanych). Dlatego czasami mówi się, że zwykłe ogniwo rtęciowe może zanieczyścić 1 m3 przeciętnej europejskiej gleby na 500 lat lub 500 m3 na rok. Transportują go również zwierzęta ( bioturbacja ). Jednak rtęć nie ulega biodegradacji ani degradacji. Pozostanie zanieczyszczeniem, dopóki jest dostępny dla żywych istot.
Jest to tak zwane zanieczyszczenie transgraniczne, na przykład wiele jezior w Quebecu jest zanieczyszczonych z powodu transportu cząstek z północno-zachodniego regionu Ameryki Północnej, takiego jak południowe Ontario, a także północne Stany Zjednoczone. Mówi się, że zawartość Hg podwoiła się w ciągu ostatnich 100 lat, więc rybacy sportowi w tej prowincji muszą mierzyć spożycie ryb z tego regionu.
Wiele osób uważało, że deszcze rozrzedzają zanieczyszczenia i przynoszą czystą wodę do regeneracji ekosystemów . Teraz wiemy, że wypłukują zanieczyszczenia emitowane do atmosfery, w szczególności pestycydy i metale ciężkie , w tym rtęć, które mogą działać w synergii . Rtęć, która jest bardzo lotna, zanieczyszcza przedział atmosferyczny, który jest wypłukiwany przez deszcz i mgłę, które zanieczyszczają wody powierzchniowe i osady. Może następnie odgazować lub zostać wyemitowany przez pożary i ponownie zanieczyścić powietrze.
Analizy deszczu i śniegu przeprowadzone przez Agencję Ochrony Środowiska (EPA) i amerykańskie uniwersytety wykazały, że wiele obszarów jest zanieczyszczonych rtęcią: zawartość rtęci jest do 65 razy wyższa od progu zdefiniowanego jako bezpieczna przez „EPA wokół Detroit” , 41 razy więcej próg w Chicago , 73 razy w Kenosha ( Wisconsin , w pobliżu granicy z Illinois ) i prawie 6-krotny próg dla średniej sześcioletniej oceny w Duluth . Nawet najmniej zanieczyszczone deszcze często przekraczają próg bezpieczeństwa. Czasami dotyczy to również mniej obszarów miejskich: 35-krotność progu EPA w Michigan i 23-krotność dla obszaru Devil's Lake w Wisconsin .
W 12 wschodnich stanach ( Alabama , Floryda , Georgia , Indiana , Luizjana , Maryland , Mississippi , Nowy Jork , Karolina Północna , Karolina Południowa , Pensylwania i Teksas ) pod koniec lat 90. i na początku XXI w. deszcz nadal wykazywał poziom rtęci przekraczający dopuszczalne poziomy EPA progi dla wód powierzchniowych.
Stany Zjednoczone i Chiny są szczególnie narażone ze względu na masowe wykorzystanie węgla. Chiny stały się wiodącym emitentem na świecie.
Powietrze w pomieszczeniachW ciągu kilku lat zawartość rtęci w kompaktowych lampach fluorescencyjnych spadła z 12 mg do 4 mg (a często do mniej niż 2 mg w 2011 r.), ale jednocześnie liczba lamp znacznie wzrosła. We Francji, chociaż „Instytut Nadzoru Zdrowia Publicznego (InVS) nie odnotował żadnego wypadku związanego z rtęcią zawartą w lampach” , dystrybucja tych lamp podniosła kwestię ryzyka związanego z oparami rtęci w przypadku stłuczenia, np. powietrza wewnętrznego oraz poprzez kanały utylizacji lub spalania powietrza zewnętrznego. Gdyby lampy zostały wyrzucone wraz z odpadami komunalnymi i spalone, biorąc pod uwagę, że żarówka zawiera 5 mg rtęci, a jest ich około 30 milionów, 150 kg rtęci zostałoby odrzuconych oprócz 6,7 ton już uwolnionych do powietrza (w 2007) według CITEPA . Jednak przepisy ograniczają poziom rtęci w lampach (do 5 mg ), ale nadal nie stworzyły normy dotyczącej zawartości rtęci w powietrzu wewnątrz lub na zewnątrz, zarówno w przypadku krótkotrwałego narażenia, jak i długotrwałego narażenia.
Dlatego odwołujemy się do wartości wytycznych WHO (1 µg/m 3 rtęci nieorganicznej w postaci pary, nieprzekraczającej w ciągu roku). We Francji Komisja ds. Bezpieczeństwa Konsumentów poprosiła w 2011 roku, aby rząd określił „maksymalne wartości narażenia na opary rtęci dopuszczalne w otaczającym powietrzu” i zaleca obecnie rewizję europejskiej dyrektywy w sprawie stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym obowiązujące (2002/95 / WE z27 stycznia 2003 r.), aby „uwzględnić postęp technologiczny dokonany w ostatnich latach i obniżyć maksymalny poziom zawartości rtęci z 5 do mniej niż 2 mg na lampę” .
Jedynie francuski kodeks pracy określa maksymalną tolerowaną zawartość rtęci w powietrzu dla pracowników (20 µg/m 3 powietrza).
Europa, uważając rtęć za bardzo toksyczną, w swojej dyrektywie z 2004 r. dotyczącej arsenu, kadmu, rtęci, niklu i WWA w powietrzu nie określiła docelowej wartości zawartości rtęci w powietrzu (chociaż istnieje ona dla innych pierwiastków i dyrektywy wyraźnie uznaje rtęć jako substancję bardzo niebezpieczną dla zdrowia i środowiska.W przypadku rtęci nie ma maksymalnych wartości narażenia ani krótkoterminowych (które istnieją dla innych neurotoksycznych).
W przypadku pęknięcia żarówki rtęciowej zalecane są pewne środki ostrożności: przedłużona wentylacja pomieszczenia, używanie rękawic do zbierania gruzu i nieużywanie odkurzacza (ryzyko rozproszenia)
Bardzo mało rtęci wystarcza, aby zanieczyścić ogromne zbiorniki wodne (i ryby do poziomów niebezpiecznych dla spożycia przez ludzi).
Przypadek znacznego zanieczyszczenia rtęcią występuje w pobliżu Bergen w Norwegii . 9 lutego 1945, U-864 , niemiecki okręt podwodny typu U-Boot , został zatopiony w pobliżu wyspy Fedje . Oprócz konwencjonalnego uzbrojenia (torped, granatów i innej amunicji) okręt podwodny zawierał 65 ton rtęci rozmieszczonych w 1875 stalowych kołnierzach, przeznaczonych do wsparcia działań wojennych Japonii . Od 1945 r. butelki stalowe bardzo słabo opierały się połączonemu wpływowi czasu i wody morskiej, zaczęły wyciekać, a następnie uwalniać swoją zawartość do osadów, a także zanieczyszczać ryby. Wrak odkryto dopiero dnia22 lutego 2003 r.i od tego czasu rybołówstwo jest zabronione na powierzchni 30 000 m 2 . Norweska Administracja Wybrzeża (Kystverket) przeprowadziła różne badania i projekty , ale pod koniec 2015 r . dekontaminacja wraku i miejsca nie została jeszcze rozpoczęta .
Zanieczyszczenie organizmów i ekosystemówPonieważ rtęć jest bardzo lotna, przechodzi przez powietrze i zanieczyszcza deszcze i można ją znaleźć w śniegu i płaskiej wodzie (z roztopów), a następnie w jeziorach górskich.
Osady : zbierają część rtęci, która nie została ponownie odparowana lub wchłonięta przez rośliny lub przechowywana (mniej lub bardziej trwale) w glebie. Tam bakterie mogą metylować rtęć i czynić ją bardzo bioprzyswajalną , w szczególności dla ryb i skorupiaków lub ptaków wodnych. Skażone rośliny i zwierzęta z kolei zanieczyszczają łańcuch pokarmowy ).
Na morzu najbardziej dotknięte są rybożerne i stare ryby ( tuńczyk , miecznik itp.); Prawie zawsze są powyżej standardów, gdy są dorośli. Wiele ryb z dużych funduszy jest również zanieczyszczonych (szabla, grenadier, cesarz...) w bardzo różnym tempie, w zależności od ich wieku (niektóre żyją do 130 lat) i pochodzenia.
Drapieżne ptaki morskie i walenie są również ofiarami bioakumulacji rtęci w sieci pokarmowej . Na przykład na Morzu Północnym na początku lat 90. średni poziom rtęci w wątrobie i mięśniach niektórych ptaków morskich z Morza Północnego wynosił 8,5 µg/g w wątrobie Guillemot Troïl (dla 3,4 µg/g w mięśniach), 5,6 µg/g u kotów czarnonogich dla 1,9 µg/g w mięśniach, 2,6 µg/g u mewy śmieszki dla 0,9 µg/g w mięśniach i 9,5 µg/g w uhlece dla 2,1 µg/g w mięśniach), w µg/g suchej masy. U morświnów ( Phocoena phocoena z tego samego regionu średni poziom rtęci wynosił 65,2 µg/g w wątrobie, 4,1 µg/g w mięśniach i 7,7 µg/g w nerkach (w suchej masie). Są to bardzo wysokie poziomy i W tej partii zmierzono 17,5 µg/g suchej masy u kociaków i 456 µg/g suchej masy u morświnów. Dwa główne czynniki ryzyka okazały się być siedliskiem i dietą.
Stwierdzono, że poziom rtęci wzrasta wraz z wiekiem u morświnów, ale proporcja metylortęci zmniejsza się wraz z wiekiem na korzyść rtęci związanej z selenem, co sugeruje istnienie procesu detoksykacji u tego ssaka (może to być w lizosomie wątroby komórki).
Z tych powodów 44 stany USA ustanowiły limity spożycia produktów rybnych w kilku tysiącach jezior i rzek. Populacje tubylcze są szczególnie objęte tymi środkami.
W glebach : w glebach zanieczyszczonych lub gdy rosną na zanieczyszczonym rozkładającym się drewnie, rtęć ulega bioakumulacji przez grzyby. Na przykład, olbrzymi mniszek ( Calvatia gigantea ) jadalne , kiedy jest jeszcze białe ciało silnie biologicznie gromadzi rtęć i trochę metylortęć ), o stopniu już osiągnięcie 19,7 ppm (w przeliczeniu na suchą masę) na ziemi a priori nie zanieczyszczone . Na lądzie niektóre rośliny, porosty i grzyby mogą gromadzić znaczne ilości.
W kilku krajach i przy kilku okazjach oficjalne publikacje ostrzegały osoby o możliwości zatrucia metalami ciężkimi w grzybach, zwłaszcza pobranych ze środowiska naturalnego.
Zdrowie reprodukcyjneGatunki znajdujące się na szczycie łańcucha pokarmowego są najbardziej zaniepokojone, oprócz ryb , rekinów , kaszalotów , fok , orek itp. w środowiskach kontynentalnych wydry , norki , nury , rybitwy , ptaki brzegowe , kaczki , itp., może być również bardzo naruszony. Człowiek, ze względu na swoją pozycję w łańcuchu pokarmowym, jest jednym z dotkniętych gatunków.
Zakres zjawiska u ludzi
Według amerykańskiego CDC (Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom):
Zdrowie: Rtęć jest obecna w szczepionkach jako aktywny składnik Thiomersal od 1930 roku.
Globalnie Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska wdrożył „Plan Merkury”.
19 stycznia 2013, po tygodniu negocjacji 140 państw przyjęło w Genewie konwencję z Minamaty , której celem jest ograniczenie emisji rtęci na całym świecie. Niniejsza umowa została podpisana dnia10 października 2013 r., przez przedstawicieli 140 stanów w Minamaty w Japonii , w hołdzie dla mieszkańców tego miasta, dotkniętego od dziesięcioleci bardzo poważnym zanieczyszczeniem rtęcią, mówi się nawet o chorobie Minamata . Konwencja ta musi teraz zostać ratyfikowana przez 50 państw, aby mogła wejść w życie. Konwencja przewiduje zakaz stosowania rtęci do 2020 roku w termometrach, przyrządach do pomiaru napięcia, bateriach, przełącznikach, kremach i balsamach kosmetycznych oraz niektórych rodzajach lamp fluorescencyjnych. Rozwiązuje również kwestię składowania i przetwarzania odpadów. Niemniej jednak organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska żałują, że konwencja ta nie dotyczy małych kopalń złota i elektrowni węglowych. Konwencja ta nie dotyczy również niektórych szczepionek i amalgamatów dentystycznych . Achim Steiner , zastępca sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Programu Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych , podkreślił, że jest to dość „niesamowite, jak powszechne rtęć jest [...] Wyjeżdżamy straszne dziedzictwo”, który wpływa na „ludzi”. Eskimosów z Kanady jako robotnicy w małych kopalniach złota w RPA ”.
W USAMichigan The Ohio i Indiana posiada regulacje ustanowił (stan) na temat spożycia ryb.
Wisconsin i Minnesota dokonały zakazanie lub ograniczenie zużycia aresztowano setki jezior.
Agencja Ochrony Środowiska regularnie aktualizuje informacje dla kobiet w ciąży, dzieci i słabych ludzi, zalecając w szczególności ograniczenie konsumpcji niektórych ryb ( tuńczyka , miecznika w szczególności) i owoce morza .
W KanadzieKanada zaleca również ograniczenie spożycia niektórych ryb morskich i ryb z dużych jezior.
W EuropieRtęć jest ograniczona lub zabroniona do niektórych zastosowań.
Jest jednym z metali, które należy kontrolować w wodzie pitnej i żywności.
Unia Europejska przyjęła w 2005 roku „Strategia Wspólnoty w zakresie rtęci” w 6 goli w podziale na konkretne działania, co wynika z raportu na temat „zagrożeń dla zdrowia i środowiska związanego z użyciem rtęci w produktach” 2003 oraz raportu od Komisji do Rady z dnia 6 września 2002 r. w sprawie rtęci z przemysłu chloru i wodorotlenku sodu w następstwie dyrektywy (22 marca 1982 r.) w sprawie rtęci z sektora elektrolizy chlorków alkalicznych . Komisja Europejska powierzyła Francji sporządzenie argumentu w celu ewentualnego zrewidowania klasyfikacji rtęci w ramach dyrektywy 67/548/EWG (w sprawie klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych). AFSSET ograniczył badanie do jednolitego klasyfikacji jako CMR ( rakotwórcze, mutagenne, działające szkodliwie na rozrodczość ), która może przynieść sprzedaż zakazu rtęci w Europie do ogólnego użytku publicznego oraz zwiększenie monitoringu w miejscu pracy. Opinia AFSSET została przedłożona osobom odpowiedzialnym za klasyfikację i oznakowanie w Europie w listopadzie 2005 r., które zwróciły się o więcej szczegółów na temat toksykologii rtęci oraz jej rakotwórczego i mutagennego charakteru (praca wykonana przez INRS i INERIS). Procedura powinna skutkować zmianą statusu rtęci.
1 st lipca 2006 r Dyrektywa RoHS ogranicza jej zastosowanie w niektórych produktów sprzedawanych w Europie; użycie ograniczone do 0,1% masy jednorodnego materiału (niniejsza dyrektywa może zostać rozszerzona na inne produkty i inne substancje toksyczne).
W czerwcu 2007 r. Parlament w Strasburgu uchwalił rozporządzenie zakazujące eksportu i importu rtęci oraz regulujące warunki przechowywania.
W połowie 2007 roku posłowie zagłosowali za zakazem stosowania nieelektrycznych termometrów rtęciowych (sprzęt elektryczny i zawierający rtęć był już objęty dyrektywą) oraz innych powszechnie stosowanych przyrządów pomiarowych zawierających rtęć, bez zmiany wspólnego stanowiska Rady, tj. bez zaakceptowania wniosku PE o „stałe odstępstwo dla producentów barometrów”, ale akceptując „dwuletnie odstępstwo”. (Bateria rtęciowa jest nadal dozwolona w termometrze);
Parlament szacuje, że 80 do 90% rtęci w narzędziach pomiarowych i kontrolnych znajduje się w termometrach medycznych i domowych (często 2/3 importowanych z Dalekiego Wschodu), a produkty zastępcze istnieją i są jeszcze tańsze dla jednostki. Więcej przyrządów technicznych lub naukowych ( manometry , barometry , sfigmomanometry lub termometry niemedyczne) jest produkowanych w Europie, a ich zamienniki mogą być droższe. Niektóre zwolnienia są planowane na wniosek parlamentu, podczas gdy rada rozważała całkowity zakaz. Dotyczą one antyków (stare termometry rtęciowe) oraz medycyny (np. sfigmomanometry rtęciowe, które najlepiej mierzą ciśnienie krwi ). Zakaz, który nie ma mocy wstecznej, będzie dotyczył tylko nowych instrumentów, autoryzowana odsprzedaż istniejącego sprzętu utrudni kontrolowanie oszustw, zwłaszcza że instrumenty mające ponad 50 lat, uważane za antyki, nadal mogą być importowane zawierające złoto.
Każde państwo członkowskie musi przełożyć dyrektywę na swoje prawo krajowe w ciągu jednego roku od jej wejścia w życie, a jej skuteczne stosowanie nie może zająć więcej niż 18 miesięcy od transpozycji (z wyjątkiem barometrów, dla których termin jest przedłużony do 24 miesięcy);
Pod koniec 2007 roku Komisja Europejska planuje zakazać stosowania rtęci we wszystkich preparatach do użytku terapeutycznego. Musi również rozstrzygać o przyszłości rtęci w stomatologii (50% zawartej w wypełnieniach dentystycznych lub amalgamatach ).
Od 1 st stycznia 2008 The Norwegia , która nie jest częścią Unii Europejskiej zakaz stosowania rtęci do wszystkich zastosowań.
W połowie stycznia 2008 r. europejski komitet naukowy, upoważniony przez Wspólnotę i składający się w połowie z dentystów, opublikował sprawozdanie, w którym stwierdził, że amalgamat dentystyczny jest materiałem zdrowym, pozbawionym jakiegokolwiek zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Dokument jest edytowany tylko w języku angielskim.
W dniu 22 lutego 2008 roku; Według Komisji UE, „największy światowy eksporter rtęci, musi być liderem w ograniczaniu zużycia tego metalu”. W tym celu komisja zaproponowała, po szerokich konsultacjach, zakazanie całego europejskiego eksportu rtęci . UE bada rozwiązania pozwalające na zarządzanie „ ogromną nadwyżką ” (12 000 ton) oczekiwaną do 2020 r. poprzez stopniowe porzucanie rtęci przez przemysł chloru i sody. W szczególności badane jest magazynowanie w specjalnie przystosowanych byłych kopalniach soli.
26 lutego 2008 r. Dz.U. UE opublikował Wspólne Stanowisko Rady (WE) nr 1/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. w celu przyjęcia rozporządzenia (w sprawie zakazu eksportu rtęci metalicznej i bezpiecznego składowania rtęci) .
We FrancjiDyrekcja ds . Żywności opublikowała zalecenia dotyczące ewolucji konsumpcji w 2008 r., ale nie posiada planu monitorowania zanieczyszczeń, takich jak rtęć.
Szczególnym przypadkiem są skutki płukania złota w Gujanie, gdzie ilość nielegalnie wykorzystywanej i rozproszonej w środowisku rtęci nie jest dobrze znana.
W 2017 roku europejskie rozporządzenie dotyczące rtęci, włączające Unię Europejską do Konwencji z Minamaty (10 października 2013) zostało przetłumaczone na prawo francuskie. Ma ona wypełnić luki prawne UE poprzez określenie „środków i warunków mających zastosowanie do stosowania, przechowywania i handlu rtęcią, związkami rtęci i mieszaninami na bazie rtęci oraz do wytwarzania,” stosowania i handlu produktami z dodatkiem rtęci a także gospodarowanie odpadami rtęciowymi w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed antropogenicznymi emisjami i uwolnieniami rtęci i związków rtęci . Zidentyfikowano sześć niedociągnięć:
Fizyczne i chemiczne właściwości rtęci wpłynęły na jej obecność w kilku produktach konsumenckich, na przykład termometrach, manometrach, amalgamatach stomatologicznych, lampach fluorescencyjnych i innych. Są to źródła emitujące, które dodają do środowiska.
Wspomniane rozwiązania obejmują interwencje na różnych poziomach. Dyfuzję rtęci do środowiska można ograniczyć za pomocą następujących środków:
Baterie rtęciowe są częściowo zastępowane innymi. Baterie guzikowe należy zbierać i poddawać recyklingowi. Narażenie ludzi na metylortęć można również zmniejszyć za pomocą następujących środków:
Między innymi musimy sprostać wyzwaniu, jakim jest leczenie deszczu, co podsumowuje raport i kampania uświadamiająca w Stanach Zjednoczonych, której autorzy i NWF wzywają przemysłowców i kierowników spalarni do znacznego ograniczenia emisji rtęci. Zachęcają również obywateli do oszczędzania energii w celu ograniczenia emisji rtęci z paliw oraz do zaprzestania kupowania baterii lub produktów zawierających rtęć, a jeśli już je kupują, do właściwego ich usuwania. Kampania wzywa również rząd federalny i stany do dokładniejszego monitorowania poziomu rtęci w opadach... Wraz z naukowcami z uniwersytetów stanu Michigan w Minnesocie, NWF ogłasza, że przeprowadzi własne pobieranie próbek i analizę opadów deszczu, jeśli odpowiedzialne władze tego nie zrobią. . Pierwszymi miastami objętymi specjalnym nadzorem były Chicago , Cleveland , Detroit , Duluth i Gary (Indiana). Ponownie, w kwestii wody deszczowej, a dokładniej w systemach zbierania wody deszczowej do konsumpcji, podlewania warzyw lub konsumpcji zwierząt, zasugerowano buforowanie kwasowości deszczu i filtrowanie go przez węgiel aktywny. Węgiel ten powinien być następnie spalany w spalarniach wyposażonych w odpowiednie filtry.
Niedawne badanie oparte na monitorowaniu diety kobiet w amazońskiej wiosce (przez rok nad brzegiem rzeki Tapajós) sugeruje, że spożywanie owoców zmniejsza wchłanianie rtęci przez organizm. Czas pokaże, czy zjawisko to jest związane z konkretnym owocem dostępnym lokalnie, czy z owocami w ogóle.
Psy zostały z powodzeniem wyszkolone w wykrywaniu kropli rtęci, na przykład uwięzionych w dywanie lub w pęknięciach w podłodze, skażonych narzędziach, studniach, kanałach itp., aby odzyskać je przed zatonięciem. (na przykład proszek na bazie cynku). W Szwecji zebrano w ten sposób 1,3 tony rtęci po wykryciu jej przez dwa Labradory "wąchające" rtęć w 1000 szkół, które uczestniczyły w projekcie "Mercurius 98". W Stanach Zjednoczonych pies wyszkolony do wykrywania zapachu oparów rtęci umożliwił odzyskanie 2 ton rtęci w szkołach w Minnesocie . Naukowcy planują również modyfikowanie genetycznie roślin w celu zwiększenia plonów fitoremediacji.
Najpopularniejszą metodą analizy rtęci jest spektroskopia absorpcji atomowej . Jest to dobra technika dozowania wody pitnej, powierzchniowej, gruntowej i ścieków. Stężenie rtęci w wodzie mierzy się z różnych powodów, m.in.: przepisów dotyczących wody pitnej, kontroli miejskich kanalizacji, przepisów o materiałach niebezpiecznych oraz ustawy o ochronie gleb i rekultywacji skażonych gruntów. Przygotowanie próbki do testu można podzielić na dwa etapy: po pierwsze wszystkie formy Hg są utleniane przez trawienie kwasem, po drugie jony są redukowane do pierwiastkowej Hg, która jest lotna. Próbka gazu kierowana jest do celi spektrometru atomowego.
Obecność rtęci w wodzie występuje w rybach oraz w osadach w postaci organicznej, ze względu na jej powinowactwo do lipidów tkanki tłuszczowej organizmów żywych oraz przez wytrącanie osadów morskich również zawierających to zanieczyszczenie. Analiza osadów morskich jest równie przydatna do określania wieku zanieczyszczenia rtęcią, a tym samym do odtworzenia przeszłości zanieczyszczenia przemysłowego lub naturalnego.
W przypadku próbek stałych, podobną metodę analityczną można zastosować do oznaczenia metalu śladowego. Próbki stałe są najpierw poddawane obróbce cieplnej (spalaniu) w zamkniętym piecu, w którym temperatura jest kontrolowana iw obecności tlenu. Powstałe w ten sposób gazy są następnie kierowane do rury katalitycznej w wysokiej temperaturze w celu zredukowania rtęci organicznej do rtęci. Rtęć wytworzona w ten sposób przez spalanie lub poddana obróbce w rurze katalitycznej jest połączona przy użyciu nośnika zawierającego złoto. Ten amalgamat jest następnie gwałtownie podgrzewany (około 950 ° C ) w celu uwolnienia rtęci w „wiązkach”. Następnie mierzy się rtęć metodą spektroskopii absorpcji atomowej z zimną parą przy 253,95 nm i określa ilościowo przez porównanie z międzynarodowym standardem (zwanym MRC (Certified Reference Material) lub CRM (Certified Reference Material)). Nazywa się to tak, ponieważ temperatura pomiaru jest „stosunkowo niska” (około 115 ° C ) w stosunku do konwencjonalnej absorpcji atomowej, która wykorzystuje albo płomień, albo piec grafitowy. Zalety tej techniki pozwalają uniknąć przygotowywania próbek, które często wykorzystują kwasy lub inne chemikalia. Próbka jest po prostu ważona i analizowana, co również oszczędza czas. Umożliwiają również uzyskanie współczynnika odzysku na poziomie około 100% i wreszcie zmniejszenie granic oznaczalności poprzez powtórzenie połączenia przed pomiarem. Tak więc w pewnych warunkach (czyste pomieszczenie, amalgamacja) te granice ilościowe mogą spaść do 0,005 ng rtęci na 1 g próbki, tj. 0,005 ppb lub 5 ppt. Granica oznaczalności w normalnych warunkach (1 prosta analiza) przy zastosowaniu tej techniki pozostaje jednak około 0,5 ppb (0,5 µg/kg ) lub 500 ppt. Granice wykrywalności są mierzone w wartościach bezwzględnych i mogą osiągnąć 0,003 ng bezwzględnej rtęci.
W ramach spektroskopii absorpcji atomowej lampę z katodą wnękową ustawia się na 253,7 nm, która jest długością fali absorbancji dla Hg, zmierzoną absorbancję porównuje się z absorbancją przygotowanych roztworów wzorcowych. Kalibracja w terenie wynosi od 0,1 mg/L do 1,5 g/L . Istnieje granica oznaczalności 0,12 g/l wynikająca z granicy wykrywalności około 0,04 g/l . Według analiz Centre d'Expertise en Analysis Environnementale du Québec, współczynnik odzysku tej metody wynosi 101% z matrycy wodnej, 97,2% dla mediów biologicznych i 90,1% dla osadów.
Znane od starożytności , przez alchemików i zawodu medycznego XVI TH do XIX th century oznaczonego go pod nazwą „ Quicksilver ” i reprezentowane przez symbol Merkurego , stąd jego obecna nazwa.
Metal ten, pomimo swojej wcześniej zaniedbywanej wysokiej toksyczności , zawsze miał wiele zastosowań:
„5. Cynk, kadm, rtęć; 20.1. Stopy metali; 20.2. Stopy metali (ciąg dalszy); 20.3 Stopy metali (ciąg dalszy)”
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||
1 | H | Hej | |||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Być | b | VS | NIE | O | fa | Urodzony | |||||||||||||||||||||||||
3 | nie dotyczy | Mg | Glin | tak | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||
4 | K | To | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Współ | Lub | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Tak | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Płyta CD | W | Sn | Sb | ty | ja | Xe | |||||||||||||||
6 | Cs | Ba | To | Pr | Nd | Po południu | Sm | Miał | Bóg | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Czytać | Hf | Twój | W | Re | Kość | Ir | Pt | W | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | W | Rn | ||
7 | Fr | Ra | Ac | Cz | Rocznie | U | Np | Mógłby | Jestem | Cm | Bk | cf | Jest | Fm | Md | Nie | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |
8 | 119 | 120 | * | ||||||||||||||||||||||||||||||
* | 121 | 122 | 123 | 124 | 125 | 126 | 127 | 128 | 129 | 130 | 131 | 132 | 133 | 134 | 135 | 136 | 137 | 138 | 139 | 140 | 141 | 142 |
Metale alkaliczne |
Ziemia alkaliczna |
Lantanowce |
Metale przejściowe |
Słabe metale |
metalem loids |
Długoterminowe metale |
geny halo |
Gazy szlachetne |
Przedmioty niesklasyfikowane |
aktynowce | |||||||||
Superaktynowce |