Xanthe (Licja)

Ksantos - Letoon  * Logo światowego dziedzictwa Światowe dziedzictwo UNESCO
Obraz poglądowy artykułu Xanthe (Lycia)
Groby licyjskie i rzymski teatr w Xanthe.
Informacje kontaktowe 36°21′24″ północ, 29°19′05″ wschód
Kraj indyk
Rodzaj Kulturalny
Kryteria (ii) (iii)
Powierzchnia 1662
Numer
identyfikacyjny 		484
Obszar geograficzny Europa i Ameryka Północna  **
Rok rejestracji 1988 ( 12 p sesji )

Xanthe lub Ksantos (w starożytnych greckich Ξάνθος / Ksantos , w licyjskiego Arñna ) to starożytne greckie miasto-państwo z Licji , który dominuje nad rzeką o tej samej nazwie (dziś ESEN Çayı ). Słynie z pomników nagrobnych i dwujęzycznego filaru z inskrypcją grecko-licyjską. Stanowisko archeologiczne notowana od 1988 roku na Listę Światowego Dziedzictwa z UNESCO . Szereg jego pomników i rzeźb można również znaleźć w British Museum w Londynie, dokąd przywieźli je Charles Fellows .

Historia

Xanthe jest jednym z głównych miast-państw Licji. Zostało założone przez greckich kolonistów w VIII th  wieku  pne. AD . Około 540 pne. AD , miasto jest oblegane i zajmowane przez Mede Harpage . Herodot opowiada, że ​​Ksantyjczycy, pokonani na równinie, zebrali na swoim Akropolu swoje żony, dzieci i niewolników, i podpalili ich; mężczyźni przysięgają walczyć na śmierć i są zmasakrowani przez większą liczbę Persów. Ocalało tylko 80 rodzin, które wówczas były nieobecne w mieście. Przywracają miasto, które jest ponownie zaludniane przez mieszaną imigrację, licyjską i perską.

Następnie Xanthe nie jest rządzone przez satrapę , ale przez lokalną dynastię, której pierwszym znanym członkiem jest Kybernis , która uderza około 520 rpne. Monety AD z napisem ΚΥΒ pisanym greckimi literami . Stał na czele kontyngentu licyjskiego podczas inwazji Kserksesa na Grecję w latach 480 - 479 p.n.e. Pne Kiedy grecka ofensywa przeciwko pożarowi zniszczyła akropol Ksanthus, prawdopodobnie podczas kampanii ateńskiego Cymona . Następca Kybernisa , Kuprlli , wybił pierwsze monety licyjskie . Jego wnuk Kheriga następnie wstępuje na tron; przymusowy członek Ligi Delos , prowadził politykę properską i ostatecznie otwarcie przeciwstawił się Atenom. Jego następcą był jego brat Kherẽi , a następnie syn Erbinna .

Kiedy zmarł Erbinna, około 370 pne. AD , Perykles z Limyry wstępuje na tron; był ostatnim z dynastii Ksant, który wybijał monety z licyjską inskrypcją. Buntuje się przeciwko perskim rządom, wypędzając Arttum̃parę, gubernatora zachodniej Licji, i prawdopodobnie bierze udział w buncie satrapów. Interwencja Mausole , Dynast z Caria , kładzie kres wywrotową. Autopradates, satrapa Licji, mianuje gubernatora miasta Payava .

Ksantus pozostawał pod panowaniem perskim aż do podboju Azji Mniejszej przez Aleksandra Wielkiego . Lycia zostaje wtedy całkowicie zhellenizowana. Miasto zostaje następnie zniszczone przez Brutusa podczas rzymskiej wojny domowej  : oblężeni, Ksantianie ponownie wybierają zbiorowe samobójstwo, a nie poddanie się.

Archeologia

Wykopaliska w Ksantos były prowadzone przez archeologa Henri Metzgera . Wśród głównych zabytków miasta możemy wymienić:

Miasto Xanthe wydaje się być zamieszkane już w VIII wieku p.n.e. JC. Zajęty obszar to nazwany przez uczonych Akropol licyjski, wzniesienie położone w południowo-zachodniej części miasta. W tym czasie narodził się pałac, związany z neohetyckimi budowlami tego samego typu znanymi w północnej Syrii.

Ceramika prezentuje, oprócz wyrobów lokalnej produkcji, niezwykłą ilość wyrobów importowanych, w szczególności z Rodos . Obok pałacu, a może w jego skrzydle, musiało znajdować się miejsce kultu, hipoteza poparta odkryciem starożytnych przedmiotów w złożu z nowszej epoki.

Ta pierwsza okupacja tego miejsca została nagle przerwana w tym samym momencie, kiedy Xanthe dokonał oficjalnego wejścia do historii, czyli kiedy wydarzenia w mieście zostały po raz pierwszy zapisane w źródle pisanym.

W VI wieku p.n.e. JC, akropol został otoczony fortyfikacjami, a nowy pałac został wybudowany w tym samym miejscu co poprzedni. Obok odnowiono także miejsce kultu, budując trójcementową świątynię , której układ sugeruje, że była poświęcona Leto i jego dzieciom, Artemisie i Apollinowi.

Poziom zajętości odpowiadający tej fazie okazał się szczególnie bogaty w importowaną ceramikę grecką, zwłaszcza z Attyki, której najważniejszym pod względem ilościowym i jakościowym depozytem w całej Azji jest Ksantus.

Obszar na północ od akropolu był używany jako miejsce pochówku, a około 540 pne. JC. pojawia się pierwszy z pomników nagrobnych, który rozsławił miasto w dziejach wielkimi odkryciami archeologicznymi. Jest to duży filar podtrzymujący grobowiec, który ze względu na swoją dekorację nazywany jest „Grobem Lwa”. Przeznaczony dla nieznanej osoby, ale niewątpliwie związany z królewskim domem Xanthe, ten monolityczny filar prezentuje w górnej części dekorację stanowiącą zamknięcie komory grobowej. Na płytach wyrzeźbiono postać lwa powalającego byka, lwicę z młodymi oraz scenę walki człowieka z lwem.

Wpisany filar

Między 430 a 410 pne. JC wzniesiono na północ od akropolu Słup Wpisany, którego znaczenie ma nie tylko charakter historyczno-artystyczny, ale także epigraficzny.

Na steli widnieje bardzo długa, jeszcze nie do końca rozszyfrowana inskrypcja licyjska, do której dodano dwanaście greckich wersetów, przypominających o zwycięstwach króla Ksantusa, prawdopodobnie Khaei, znanego z wybijanych w tym samym czasie monet. Wspomniane w inskrypcji zwycięstwa odniesiono w wojnie peloponeskiej , w której Ksantus był sojusznikiem Aten.

Scena wojenna przedstawia monarchę wędrującego po polu bitwy i zabijającego swoich wrogów. Nad sceną wyrwane z pokonanych tarcze tworzą długi fryz. Na szczycie kolumny król siedział na tronie z lwami u boku. Odwzorowano je w narożach wystających korpusów kolumny, wspartych w perskim wzorze wywodzącym się z klęczącego byka.

Pomnik Nereidów

W południowo-zachodniej części miasta wzniesiono między 410 a 400 rokiem p.n.e. JC., Najsłynniejszy pomnik Xanthe, pomnik Nereidów.

Wykopaliska i badania francuskiej misji archeologicznej pozwoliły zrekonstruować architekturę tego grobowca, który należał do nieznanego księcia licyjskiego i został zbudowany przez artystów z greckiej Ionii.

Położenie pomnika Nereidy w stosunku do ogólnej topografii miasta wskazuje na zasięg, jaki osiągnął Ksantos w V wieku p.n.e.

Grobowiec Harpii

Wśród grobowców filarowych z okresu archaicznego wyróżnia się duży i skomplikowany pomnik Harpii .

Współczesna nazwa odnosi się do czterech rzeźbionych postaci, początkowo identyfikowanych jako Harpie , ale później okazało się, że to Syreny .

Grobowiec Payava

Na początku IV wieku p.n.e. JC., Strefa grobowa rozciągała się w kierunku północnym, gdzie ustawione były fasady grobowców skalnych, niektóre w formie świątyń.

Niektóre nagrobki w kształcie sarkofagów, wytwarzane w lokalnych warsztatach, należą do tego okresu, który przyjął greckie formy stylistyczne, np. Grobowiec Payava  (w) .

Uwagi i referencje

  1. Strabon , Geografia [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] (XIV, 3, 6).
  2. Herodot , Histoires [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] (I, 176).
  3. Jenkins, s.  154.
  4. Jenkins, s.  155.
  5. Jenkins, s. 156.
  6. Jenkins, s.  159.
  7. Plutarch , Parallel Lives [ szczegóły wydań ] [ czytaj online ] ( Brutus , XXX-XXXI).
  8. Jean Richer , Sacred Geography of the Greek World , redaktor Guy Trédaniel, 1983, s.  158 do 160.

Załączniki

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne

Bibliografia