Artysta | Leonardo DeVinci |
---|---|
Przestarzały | Między 1507 a 1513 rokiem |
Rodzaj | Czarna kreda , węgiel i czerwona kreda z pewnymi śladami białej kredy na papierze |
Wymiary (wys. × szer.) | 20,3 × 15,6 centymetra |
Kolekcja | Muzeum Sztuki Metropolitan |
Numer inwentarzowy | 1951 51,90, przód |
Lokalizacja | Metropolitan Museum of Art , Nowy Jork ( Stany Zjednoczone ) |
Głowa Dziewicy o trzy czwarte w prawo to rysunek na papierze wykonany z czarnego kamienia i kredy, przypisywany malarzowi Florentinowi Leonardo da Vinci i przechowywany w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku .
Rysunek ten, którego wymiary zostały zmniejszone z pewnością przez usunięcie niektórych części istniejących w chwili jego powstania, jest portret na głowę z kobietą . Stanowi studium przygotowawcze nad głową Marii Panny obecną na obrazie Święta Anna, Dziewica i Dzieciątko Jezus bawiąca się barankiem przechowywanym w muzeum w Luwrze .
Powstały prawdopodobnie między 1507 a 1513 rokiem , należy do serii badań w dużej mierze późniejszych niż początek powstania obrazu w latach 1502-1503 i każdy zainteresowany szczegółem. Wzór warkocza jest znacznie inny, ale można go znaleźć na egzemplarzach warsztatowych; badacze traktują tę pracę jako jeden z argumentów przemawiających za teorią, zgodnie z którą kopie te stanowią tyle samo naturalnej wielkości prototypów obrazu w Luwrze.
W tej pracy ujawniają się wszystkie cechy Leonarda da Vinci jako projektanta, w szczególności mistrzostwo w korzystaniu z materiałów graficznych i renderowaniu sfumato dla urzeczywistnienia niezrównanej poetyki i piękna.
Rysunek Głowy Dziewicy w trzech czwartych po prawej stronie podtrzymywany jest przez prostokątną kartkę papieru o wymiarach 20,3 × 15,6 cm . Wydaje się, że kilka lat po powstaniu został amputowany dużymi opaskami z czterech stron, o czym świadczą kopie naśladowców, takie jak ta przechowywana w Muzeum Albertina w Wiedniu (datowana na lata 1508-1513 i wymiary 22,7 × 26 cm ): w ten sposób ukazuje szyję i włosy kobiety, nieobecne na rysunku, który jest obecnie widoczny.
Na preparacie krwi ( czerwona kreda ) rysunek jest wykonany czarną kredą , pastelą i ponownie czerwoną kredą. Ma ślady białych kredowych pasemek. Ponadto w prawym górnym rogu przedstawia pozostałości po konturach wykonanych piórem i atramentem , które nie są ręką mistrza. Wreszcie na arkuszu znajduje się napis w lewym górnym rogu, który pozostaje nieczytelny w oczach badaczy.
Rysunek to portret młodej kobiety, której widzimy tylko głowę . Pochylony w dół, jego twarz jest widoczna z trzech czwartych w górę po jego prawej stronie. Jej włosy są splecione w dwa warkocze spięte zasłoną na czubku głowy, a pasmo zwisa z jej lewego policzka.
W chwili powstania rysunku Głowy Dziewicy w trzech czwartych po prawej stronie w latach 1508-1510 Leonardo da Vinci miał ponad pięćdziesiąt pięć lat. Rozpoczął w 1508 roku tak zwany „drugi okres mediolański”, który potrwa doWrzesień 1513. Jest już na tyle sławny, że potężni włoscy sponsorzy i inni Europejczycy walczą o jego usługi jako inżynier lub artysta: tak jest w przypadku Isabelle d'Este i Césara Borgii na początku wieku, wówczas króla. Francja Ludwik XII i jego podwładni, tacy jak jego sekretarz stanu Florimond Robertet i gubernator, którego wysłał do Mediolanu , Charles d'Amboise . Vinci, który mimo wszystko uciekł przed Francuzami podczas inwazji na księstwo Mediolanu w 1499 r., Ostatecznie wstąpił do służby u króla Ludwika XII w 1507 r.
Chociaż chętnie deklaruje, że jest daleki od malarstwa, Leonardo da Vinci stworzył w tym okresie kilka dzieł: Salvator Mundi (po 1507), La Scapigliata (1508), Léda et le Cygne (1508) czy Święty Jan Chrzciciel w Bachusie (1510- 1515). Co więcej, minęło już kilka lat, odkąd pracował nad stworzeniem „ trynitarnej świętej Anny ”, nie ustalając jednak, kto jest dokładnie komisarzem: prace obecnie w Luwrze rozpoczęły się tak szybko, jak to możliwe. -1503, z pewnością nadal pozostaje w wersji roboczej około 1507-1508, zwłaszcza że malarz najprawdopodobniej porzucił go między 1504 a 1507.
Bezpośrednio z tym obrazem odnoszą się dwa rodzaje studiów : te, które pozwalają na tworzenie kartonu oraz te, które stanowią „ostateczne zmiany zadecydowane przez nauczyciela”, a więc są najbardziej odległe w czasie. Rysunek Głowy Dziewicy ze swoją charakterystyczną „bardzo złożoną i oryginalną techniką” , trzy czwarte z prawej strony, należy do tej drugiej grupy. W tym czasie obraz jest już na tyle zaawansowany, że Leonardo da Vinci nie może już modyfikować całej kompozycji. Jego praca polegała więc na wykonaniu i dopracowaniu detali, w tym fryzur bohaterów: wykonał w ten sposób kilkanaście badań mających na celu uszlachetnienie wyjściowego kartonu, w tym trzy czwarte Głowy Dziewicy po prawej stronie .
Powstanie tego studium jest stosunkowo późne w porównaniu z początkiem malarstwa datowanego na 1503 rok. Vincent Delieuvin umieszcza go „około 1507-1510” , Sarah Taglialagamba i Carlo Pedretti podają „około 1510 roku” , kiedy Carmen C. Bambach i siedziba właściciela muzeum cofają go do „1510–13” .
Inne rysunki przygotowawcze św.Anny, Dziewicy z Dzieciątkiem Jezus bawiących się barankiem
i rówieśników Głowy Dziewicy w trzech czwartych po prawej
Studium chusty Marii Panny , ok. 1507-1510, Paryż , wydział grafiki Luwru , INV 2257 , recto.
Badanie dla prawego ramienia NMP , około 1510-1515, zamek Windsor , n ° Inv. RCIN 912532.
Jeśli jest już uważany, przypisanie do Leonarda da Vinci jest bardzo dyskutowane w środowisku naukowym przed początkiem XXI E wieku. W szczególności zbyt doskonały charakter pracy zawstydza wielu badaczy, co Carmen C. Bambach tłumaczy jako: „jej magiczne piękno budzi podejrzenia”. Uważają więc, że jest to dzieło zręcznego naśladowcy: tak więc niemiecki historyk sztuki Walter Vitzthum w 1966 roku szacuje, że „rysunek przypomina raczej ducha Waltera Patera niż dłoni. Leonarda”.
Jednak nowe elementy pojawiły się na początku XXI -go wieku. Tak więc prosta obserwacja dzieła gołym okiem pozwala Carmen C. Bambach odkryć wKwiecień 2002 równoległe wyklucie specyficzne dla dłoni leworęcznej, szczególnie w okolicy prawego policzka, w pobliżu nosa - potwierdzone analizą mikrograficzną . Ponadto uważa, że wcześniejsze badania nie mogły dotrzeć do tych obserwacji, ponieważ naukowcy do tej pory badali dzieło jedynie za pomocą klisz fotograficznych, które w związku z tym nie oddają subtelności twórczości artysty. Ponadto w 2005 r. Plik „.T. »Odsłonięty szaro-brązowy atrament na odwrocie arkusza. Jest to jednak ślad na rysunkach i rękopisach Leonarda da Vinci, które należały do „kolekcji Melzi-Leoni”.
Dlatego odkrycie to potwierdza hipotezę o przypisywaniu Leonardo da Vinci. Stylistyczne i techniczne argumenty zwolenników tej hipotezy pojawiają się wzmocnione: po pierwsze, zastosowana tam technika jest podobna do studium dla szefa dwóch żołnierzy w bitwie pod Anghiari, która jest jej współczesna (1504-1505) i która czerpie korzyści z preparat identyczny z czerwoną kredą. Wydaje się ponadto, że dzieło to stanowi podsumowanie badań malarza nad zjawiskami optycznymi, które przyczyniają się do oddania bardzo jednorodnego sfumato i bardzo dużej płynności.
Odtąd większość historyków sztuki zgadza się co do przypisywania Głowy Dziewicy w trzech czwartych prawa Leonardo da Vinci: Carlo Pedrettiemu , a po nim Sarah Taglialagamba, Carmen C. Bambach, Pietro C Marani czy Vincent Delieuvin . Jednak niektórzy nadal kwestionują jego autentyczność, jak Frank Zöllner, który zaznacza swój sceptycyzm, nie wspominając o nim w swoich katalogach malarskich i graficznych prac malarza. Wreszcie praca przedstawia pewne interwencje, które analiza naukowa określa jako nieautografy: powtórzenia tuszu wykonane piórem, a także drobne próby odtworzenia wyjaśniające ciemne przejścia w prawej części policzka, nosa i ust.
Postęp dzieła po jego powstaniu znany jest dopiero z niedawnego okresu. W zbiorze rysunków Charlesa Greville'a (1763-1832) figuruje jego bratanek, 4.hrabia Warwick, George Guy Greville (1818-1893), który dziedziczy. Następnie jest sprzedawany w Christie's w Londynie podczas wyprzedaży 20 i21 maja 1896i jest kupowany przez chemika i kolekcjonera dzieł sztuki Ludwiga Monda (1839-1909), wciąż w Londynie. Przeszedł na własność Lady Gwen Melchett z Landford, a następnie w jej rodzinie, w której pozostała aż do jego nabycia przez Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku w 1951 roku podczas sprzedaży 23 i24 maja 1951w Sotheby's .
Rysunek Głowy Dziewicy w trzech czwartych po prawej stronie jest jednomyślnie uznawany przez zwolenników przypisania Leonardo da Vinci jako studium przygotowawcze dla Głowy Dziewicy z obrazu św.Anny, Dziewicy i Dzieciątka Jezus zabawa z barankiem trzymanym w Luwrze . Wszyscy jednak zgadzają się, uznając, że nie może on być częścią oryginalnego kartonu, ponieważ nie nosi on charakterystycznych znaków charakterystycznych dla takiej produkcji.
W niniejszym opracowaniu skupiono się w szczególności na ułożeniu fryzury: w rzeczywistości rysunek przedstawia na tym poziomie nałożenie linii, odpowiadające tylu propozycjom, które sprawiają, że rysunek jest nieco mglisty. Jednak tego układu nie można znaleźć w kartonie użytym do stworzenia obrazu Luwru ani tak jak jest w obrazie Luwru, ale w kilku wersjach studyjnych, które w ten sposób uzyskują status prototypów naturalnej wielkości oraz w malarstwie św. Anny., Dziewica i Dzieciątko Jezus bawiące się barankiem : wydaje się więc, że studium stanowi refleksję, która rozpoczęła się po stworzeniu kartonowego pudełka. Jest więc umiejscowiona w trakcie powstawania obrazu, a artysta - który nie potrafi już wtedy modyfikować całości kompozycji, zbyt zaawansowany - znajduje się w fazie poszukiwań, dojrzewania i udoskonalania komponujących go detali (draperii, fryzur i gestów). bohaterowie).
Porównanie badania i jego realizacji w tabeli.Rysunek Głowy Dziewicy, o trzy czwarte w prawo , różni się od poprzednich studiów mistrza nad głowami „bardziej obrazowym i bardziej naturalnym charakterem” : malarz rzeczywiście posługuje się niezrównaną techniką, aby ukazać poetyckie i niezwykłe piękno, które zwolennicy malarza nie osiągają.
Aby skomponować dzieło z bardzo delikatną i miękką grą światła, Leonardo da Vinci najpierw stworzył preparat, cieniując czerwoną kredą. Następnie zarysowuje kontury swojej twarzy czarną kredą w szarym tonie, które podkreśla liniami czerwoną kredą: jest to zatem szczególnie widoczne na powiece i kanale łzowym. Elementy ożywiające welon i włosy są wykonane z ciemniejszego kamienia. Następnie artysta tworzy cienie „dzięki godnej podziwu fuzji wyblakłego czarnego kamienia i cienkich równoległych czerwonych linii, co tworzy bardzo subtelne przejścia świetlne” . Taka komplementarność obu kred jest jednym z pierwszych przykładów zastosowania „techniki bliźniaczej kredy”, która będzie stosowana przez manierystycznych malarzy dwa pokolenia później. Wreszcie, praca zyskuje dzięki rozjaśnieniom bieli widocznym w świetlistych obszarach grzbietu nosa i obrzeża prawego oka. I odwrotnie, odbicia w oku wynikają z rezerwy materiału na papierze.
Artysta używa charakterystycznego dla swojej twórczości sfumato : jest to technika malarska, którą teoretyzuje w swoich pismach w następujący sposób:
„Upewnij się, że światła i cienie zlewają się ze sobą bez linii lub linii, jak dym. "
Technika ta polega na stworzeniu iluzji atmosferycznego rozpuszczenia reliefowych kształtów za pomocą kreskowania oraz zacierania wszystkich linii rysunku, co pozwala ujednolicić i ujednolicić przejścia cieni i świateł.
Chociaż jest również stosowany na włosach, technika ta jest szczególnie widoczna na twarzy, gdzie łączą się pasma i kikuty, ale także czerwona kreda i czarny kamień. Paradoksalnie sfumato jest tak dobrze opanowane, że utrudnia analizę składowych cech rysunku, a tym samym pewne przypisanie Leonardo da Vinci.
Rysunek Głowy Dziewicy w trzech czwartych po prawej stronie stanowi studium pod kątem malowania. Jednak mniej u Świętej Anny, Dziewicy i Dzieciątka Jezus bawiących się barankiem, niż w warsztatowych kopiach kompozycji mistrza, znajduje się, na co wskazuje układ fryzury - czyli warkocz. i zasłony, które ją zakrywają - nieobecne na obrazie przechowywanym w Luwrze. Tak więc fryzurę tę można znaleźć na przykład w egzemplarzu z lat 1514-1515 i przechowywanym w Galerii Uffizi we Florencji .
Rysunek jest przedmiotem kopiowania przez zwolenników, w tym szczególnie jednego, który czasami był nawet przypisywany mistrzowi, aw każdym razie jest mu współczesny. Ten rysunek jest obecnie przypisywany z dużymi zastrzeżeniami Salai . Jego zainteresowanie polega na tym, że ma większy format niż oryginał, co skłania badaczy do myślenia, że odpowiada formatowi oryginalnemu tego ostatniego.
Podobnie, również współczesnych kopia malarza jest aktualnie przechowywane w Mediolan , z biblioteki Ambrosiana (zgodnie z n O inv inf L F 263 76 ...) nie jest dokładną kopię, w tym układzie oplotu, potwierdzając w ten sposób trudności czytania oryginalnego rysunku, będącego wynikiem kolejnych dopisań wierszy Leonarda da Vinci. W szczególności technika „czerwony na czerwonym” zachęca badaczy do przypisywania rysunku kręgowi najbliższych zwolenników malarza.
Rysunek nadal inspiruje artystów kilka wieków później, takich jak Odilon Redon , zagorzały wielbiciel florenckiego geniusza, który wykonał kopię około 1867-1868. Ale robi to na podstawie zdjęcia rysunku przechowywanego w Muzeum Albertina - stąd odpowiedni format. Kilka lat później, około 1914 roku, użył tego motywu w swoim obrazie Hommage à Léonard de Vinci : „Tutaj zinterpretowano Dziewicę jako postać przewodniczącą odradzaniu się natury, panteizm. Léonard, który zawsze był źródłem inspiracji dla Redona, jest artystą, który po zanurzeniu się w tajemnicy natury potrafił odtworzyć jej harmonię ” .