Imię i nazwisko | Siergiej Michajłowicz Jezzenitejn |
---|---|
Narodziny |
22 stycznia 1898 r. Ryga , rząd Inflant , Imperium Rosyjskie Russian |
Narodowość | radziecki |
Śmierć |
11 lutego 1948 Moskwa , RFSRR , ZSRR |
Zawód | Dyrektor |
Wybitne filmy |
Pancernik uderzeniowy Potiomkin Październik: dziesięć dni, które wstrząsnęły światem Generał Linia Aleksander Newski Iwan Groźny |
Sergei Mikhailovich Eisenstein (po rosyjsku : Сергей МилайловиЭ Эйзенштейн ), czasami określany lub przypisywany w formach Sergei Eisenstein , Sergei M. Eisenstein lub SM Eisenstein , jest filmowcem i teoretykiem kina radzieckiego urodzonym 10 stycznia 1898 roku (22 styczniaw kalendarzu gregoriańskim ) w Rydze ( rząd Inflant w Imperium Rosyjskim , obecnie Łotwa ) i zmarł dnia11 lutego 1948w Moskwie .
Jest często uważany za jednego z „ojców montażu” wraz z DW Griffith i Abel Gance .
Eisenstein urodził się w mieszczańskiej rodzinie w Rydze , na terenie dzisiejszej Łotwy (która w tamtym czasie była częścią Imperium Rosyjskiego i była pod rządami Inflant ), ale jego rodzina poruszała się dalej. musiał robić całe swoje życie. Jego ojciec, słynny architekt Michaił Osipowicz Eisenstein (1867-1920), urodził się w rejonie Kijowa , w rodzinie żydowskich kupców, którzy pochodzili z Wassylkowa i przeszli na rosyjską ortodoksję. Inżynier miejski miasta Ryga, później pełnił tę samą funkcję w Piotrogrodzie . Wyprodukował niezwykłe zespoły architektoniczne w stylu Art Nouveau , zwłaszcza w Rydze. Jej matka, Julia Ivanovna Konetskaya, pochodziła z rosyjskiej rodziny prawosławnej i była córką bogatego kupca. Wyjechała z Rygi do Petersburga w tym samym roku, w którym wybuchła rosyjska rewolucja 1905 , zabierając ze sobą Siergieja. Jej syn czasami wracał do ojca, który dołączył do nich około 1910 roku. Nastąpił rozwód i Julia opuściła rodzinę w 1910 roku i zamieszkała w Paryżu . Eisenstein wychował się w prawosławiu, ale później został ateistą.
W 1915 wstąpił do Instytutu Inżynierów Budownictwa w Piotrogrodzie. W 1917 porzucił studia i wstąpił do Armii Czerwonej . Eisenstein nie angażuje się politycznie wPaździernik 1917podczas Rewolucji Październikowej , ale na początku wojny domowej . Służył w Armii Czerwonej jako inżynier.
Zdemobilizowany w 1920 roku, stał się Eisenstein dekorator teatralny, a nawet udział w produkcji spektaklu Le Mexicain - adaptacja stanowi Dla meksykańskiej rewolucji przez Jacka Londona . Miał decydujące spotkanie z Meyerholdem , reżyserem Teatru Proletkult w Moskwie . Jego wpływ będzie ogromny na innowacje wprowadzone przez Eisensteina do montażu – w szczególności na jego koncepcję montażu intelektualnego. Zadebiutował w 1923 roku krótkim burleskowym filmem Le Journal de Gloumov wstawionym do spektaklu teatralnego iw tym samym roku opublikował pierwsze prace teoretyczne na temat „montażu-atrakcji”. Nowa Rosja potrzebuje propagandystów. Artyści, zwłaszcza rysownicy, mogą zmobilizować niepiśmienne masy do walki z bolszewikami . Więc Eisenstein maluje sztandary, szydercze, sarkastyczne plakaty, w dobrym nastroju.
Jest pionierem w wykorzystaniu kilku technik filmowych, w tym montażu atrakcji , które wyjaśnia w swoich pismach teoretycznych i które wywarły ogromny wpływ na historię kina.
W swoich pierwszych filmach nie posługuje się zawodowymi aktorami. Jego historie unikają pojedynczych postaci, aby koncentrować się na kwestiach społecznych, w tym konfliktach klasowych. Postacie są stereotypowe. Eisenstein jest wierny ideałom komunizmu propagowanym przez Związek Radziecki Józefa Stalina i Kominternu . Ten ostatni bardzo dobrze rozumie siłę filmu jako narzędzia propagandy , a Eisensteina uważa za postać kontrowersyjną . Popularność i wpływy Eisensteina zmieniają się w zależności od sukcesu jego filmów. W 1925 nakręcił pancernik Potiomkine . Nakręcono słynną scenę spacerowicza schodzącego po schodach22 wrześniaw Odessie . Jest to komisja, wyznaczona przez Komitet Centralny Partii Komunistycznej do zorganizowania jubileuszu nieudanej rewolucji 1905 r., i która obejmuje w swoich szeregach Ludowego Komisarza Oświaty Publicznej Łunaczarskiego i malarza Malewicza , który wyznaczył Eisensteinowi na upamiętnienie film. Z braku czasu reżyser nie będzie w stanie poradzić sobie ze wszystkimi wydarzeniami, a tylko z jednym z nich, buntem, który miał miejsce na pancerniku. Czasami nie zdobywa uznania za swoją twórczość, na przykład za film Październik: Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem z okazji dziesiątej rocznicy przejęcia władzy przez bolszewików.
Cała twórczość Siergieja Eisensteina wyraża się w jego wyjątkowych montażach i użyciu tego, co krytycy nazywają „kino-pięścią”, formy wypowiedzi przeciwstawnej „ kinowemu okowi ” Dzigi Wiertowa . Sekwencja obrazów tworzy samoistne znaczenie, w szczególności poprzez użycie dominant. Montaż, rytm, kolorystyka, ale przede wszystkim ścisły dobór świetlistości tworzą nowy język kinematografii. Eisenstein będzie teoretyzować przez całe życie na temat kina, jego technik, jego możliwości. Tak więc, podczas gdy prawie wszystkie swoje filmy nakręcił w trybie niemym, wraz z Aleksandrowem i Poudovkinem opublikował w 1928 roku artykuł o kinie dźwiękowym, jego pierwszy film mówiący z 1938 roku.
Strajk (1925).
Październik (1927).
Linia ogólna (1929).
W towarzystwie swojego operatora Édouarda Tissé i jego asystenta Grigorija Aleksandrowa , opuścił ZSRR, oficjalnie w służbie swojego kraju, aby odkryć techniki kina dźwiękowego, a przed wyjazdem do Stanów Zjednoczonych przemierzył Europę. Między innymi bierze udział w kongresie niezależnych filmowców w La Sarraz w Szwajcarii, prowadzi kontrowersyjną konferencję, mimo zakazu filmu La Ligne Générale , na Sorbonie, podróżuje po południu Francji itp. W tym czasie Alexandrov i Tissé, aby zarobić trochę pieniędzy, pracując trochę nad częścią dźwiękową, zgadzają się nakręcić to, co będzie Romance sentymentalizm , średniometrażowy film, w którym trudno znaleźć dotyk Eisensteina.
W 1930 roku Paramount Pictures zaprosiło Eisensteina do Hollywood z kontraktem na 100 000 dolarów . Przybywa do Nowego Jorku w dniu20 maja. Paramount chce go wyreżyserować filmową wersję z Theodore Dreiser w The American Tragedy , ale głębokie nieporozumienia pojawiają się wypowiedzi filmu i tematu, co doprowadziło go do opuszczenia w październiku. Josef von Sternberg kończy film.
Charlie Chaplin przedstawia go Uptonowi Sinclairowi, któremu udaje się zebrać fundusze na nakręcenie filmu o Meksyku . Eisenstein jedzie do Meksyku z Édouardem Tissé i Grigori Alexandrovem, gdzie próbują wyprodukować częściowo dramatyczny dokument zatytułowany Que Viva Mexico! . Przed zakończeniem Upton Sinclair wstrzymuje produkcję, a Stalin jednocześnie domaga się powrotu Eisensteina do Związku Radzieckiego. Ten ostatni, zanim opuścił amerykańską ziemię, szybko zmontował kilka rushów, aby pokazać je małej publiczności. Upton Sinclair musi wysłać mu szpule do Moskwy . Ale nigdy nie zostały wysłane. W 1933 roku w Nowym Jorku pierwsze cięcie zostało wykonane przez Sol Lessera , bez ingerencji Eisensteina, i eksploatowane pod tytułem Tonnerre sur le Mexico . Od tego czasu powstało kilka wersji, mniej lub bardziej zbliżonych do początkowych intencji Eisensteina. Niż Viva Meksyk! uważany jest za przeklęty film, choć sam przyznał, że był koncepcyjnie jego ulubionym.
Wtargnięcie na Zachód uczyniło Stalina bardziej podejrzliwym wobec Eisensteina, nieufność, która zyskała nomenklaturę . Jego film Le Pré de Béjine zbiera fatalne recenzje, m.in. Borisa Choumiatskiego , a reżyser zmuszony jest publicznie przeprosić za nadmiar symboliki i formalizmu jego pracy. Biurokracja narzuciła anulowanie dwóch kolejnych projektów i podczas tworzenia Aleksandra Newskiego w 1938 r. wyznaczono „oficjalnego” opiekuna . Po zrealizowaniu tego filmu został odznaczony Orderem Lenina w 1939 r., a następnie mianowany dyrektorem artystycznym największe studio w ZSRR, Mosfilm , w 1941 roku. Był wysoko ceniony przez Stalina.
Kolejny film, nakręcony w latach 1942-1944, Iwan Groźny , uzyskał aprobatę Stalina dla pierwszej części, do tego stopnia, że Eisenstein otrzymał Nagrodę Stalina w 1945 roku. W drugiej części, ukończonej w 1946 roku, car Iwan n jest opisany bardziej jako bohater, ale jako paranoidalny tyran. Trzecia część, rozpoczęta w 1946 r. i pozostała niedokończona, została skonfiskowana i częściowo zniszczona. Druga część to kolorowe sceny (impreza finałowa), dzięki odzyskaniu niemieckiego filmu Agfacolor po upadku Stalingradu . Kiedy Stalin odkrywa drugą część Iwana, natychmiast postanawia ją zakazać. Eisenstein jest krytykowany za sposób, w jaki przedstawił osobistą straż Ivana. W rzeczywistości film jest postrzegany jako krytyka Stalina i kultu jednostki. Film kończy karierę Eisensteina. W Związku Radzieckim nie był dopuszczony do 1958 roku.
Ten, który napisał, że „kino, oczywiście, jest najbardziej międzynarodową ze sztuk”, umiera samotnie, porzucony przez wszystkich, po krwotoku związanym z zawałem mięśnia sercowego 10 lub11 lutego 1948. Został pochowany na cmentarzu Nowodziewiczy . Jego żona zmarła w 1965 roku.
Eisenstein był także wielkim teoretykiem, którego pisma pozostają słabo znane ze względu na ich w dużej mierze niepublikowany charakter i brak tłumaczenia wielu z nich na język francuski.
Jeśli Eisenstein słynie ze swojej teorii redakcji, to jest mniej znany z pozostałych, w szczególności z pism pozakinematograficznych i metod nauczania, w których ćwiczenia i przykłady opierały się na tłumaczeniach literackich, takich jak O. Goriot d. ' Honoré de Balzac , Crime et Châtiment przez Fiodora Dostojewskiego i wielu innych ważnych pisarzy.
Eisenstein teoretyzuje „prawa ruchu” wynikające z biomechaniki Meyerholda.
Osoba w kolosalnych i kultury wieloaspektowy, Eisenstein theorizes na obu chińskich matematyki kognitywistyki, sztuce Wanderers rosyjskim niż w XIX th century francuskiej na tańcu jako o literaturze francuskiej, na meksykańskiej antropologii, jak w japońskich ideogramów ...
Pisma teoretyczne przetłumaczone na język francuskiEisenstein był bardzo płodnym rysownikiem, choć ten aspekt jego działalności jest wciąż mało znany. Od dziesiątego roku życia poświęcał się rysowaniu, aż do śmierci, z wyjątkiem lat 1924-1930, kiedy praktycznie przestał rysować. Jej dorobek graficzny szacowany jest na około 10 000 rysunków, z których tylko kilkaset zostało opublikowanych. Reszta jest przechowywana w Państwowym Archiwum Literackim i Artystycznym (RGALI) w Moskwie .
Publikacje rysunków