Sakya trizin | |
---|---|
Jetsün Dragpa Gyaltsen Drogön Chögyal Phagpa |
Narodziny |
1182 Xian z Sa'gya |
---|---|
Śmierć | 1251 |
Czynność | Polityk |
Rodzina | Klan Khön |
Tata | Palchen Opo ( d ) |
Rodzeństwo | Sangtsa Sonam Gyaltsen ( d ) |
Pokrewieństwo | Drogön Chögyal Phagpa (siostrzeniec) |
Religia | Sakjapa |
---|---|
Mistrzowie | Jetsün Dragpa Gyaltsen , Śākyaśrībhadra ( d ) |
Sakja Pandita Kunga Gjalcena ( mongolski : Саж Бандид Гунгаажалцан , transliteracja: Saj bandid Gungaajaltsan , Bandi sens początkujący w mongolski) lub Kunga Gylatshan Pal Zangpo ( 1182 - 1251 ) był tybetański buddyjski uczony i przywódca duchowy . Było to 4 th pięciu mistrzów założycieli szkoły Sakjapa z Tybetu i 6 th Sakya Trizin . Od 1247 roku został buddyjskim doradcą księcia Godana, rozpoczynając sojusz między Sakjapą a mongolską potęgą dynastii Yuan, który miał trwać sto lat.
Kunga Gyeltsen jest ogólnie określany po prostu jako Sakya Pandita, tytuł nadany mu w uznaniu jego stypendium i znajomości sanskrytu . Jest on uważany za emanację Bodhisattwy Manjusri , uosobienie mądrości wszystkich Buddów.
Był znany ze stypendium w Indiach , Chinach , Mongolii i Tybecie oraz biegle posługiwał się pięcioma głównymi naukami, w tym medycyną, gramatyką, dialektyką i świętą literaturą sanskrycką, a także drobnymi naukami retoryki, synonimii, poezji, tańca i astrologii. Jest uważany za 4 th pięciu mistrzów założycieli szkoły Sakjapa z Tybetu i 6 th Sakya Trizin , a jednym z najważniejszych osobistości rodu Sakya.
Urodził się w Sakja w szlachetnej rodzinie Jam-yan-gon. Jego ojcem był Palchen de Öpochey. Sakya Pandita był bratankiem i został głównym uczniem Jetsun Dakpa Gyeltsen lub Drakpa Gyaltsen (1147-1216).
Sakya Pandita był także wielkim logikiem i wielkim filozofem: skomponował w szczególności Skarb logiki na temat ważnej wiedzy (Tsod-ma rigs-gter) i Dyskryminację trzech życzeń (sDom-gsum rab-dbye), które wielki wpływ na Gorampę i całą tradycję sakjapy . Napisał także wierszowany zbiór wskazań moralnych, naśladowanych przez innych i tłumaczonych na język mongolski . Skupił się na nauce i logice „na podstawie Pramanavarttika z Dharmakirtiego ” i był bardzo zainteresowany w retoryce.
Po śmierci Czyngis-chana w 1227 roku Tybetańczycy przestali wysyłać hołd Mongołom. W rezultacie w latach 1239-1240 książę Godan , wnuk Czyngis-chana i drugi syn Ögödei-chana , poprowadził najazd na region Lhasy, zabijając około 500 mnichów i plądrując klasztory, wioski i miasta. Dwa klasztory Kadampa zostały zniszczone. Kontynuując mongolską politykę kontrolowania podbitych regionów za pośrednictwem lokalnych potentatów i naśladując Tangutów, którzy nawiązali relacje religijno- doradcze z lamami tybetańskimi , Godan poprosił swoich dowódców o znalezienie niezwykłego lamy. W końcu do Sakja Pandity, uważanego za lamę, Godan wysłał list z „zaproszeniem” i prezentami.
W 1244 roku Sakya Pandita został wezwany przez Godana i wyruszył w podróż do obozu królewskiego wraz z dwoma swoimi młodymi siostrzeńcami , dziesięcioletnim Drogön Chögyal Phagpą i sześcioletnią Chhaną, którzy następnie opublikowali zbiór pism Sakya Pandity.
Po drodze zatrzymali się w Lhasie , gdzie Phagpa złożył śluby buddyjskiego mnicha nowicjusza przed posągiem Jowo zainstalowanym w Jokhangu i podarowanym przez księżniczkę Wencheng , chińską żonę Songstena Gampo . Sakya Pandita dołączył do obozu Godana w Liangzhou w 1247 roku na terenie obecnej prowincji Gansu , gdzie wojska mongolskie eksterminowały Chińczyków Han, wrzucając ich do rzeki. Sakja Pandita, przerażony, udzielił instrukcji religijnych, w tym, że zabicie istoty jest jednym z najgorszych czynów zgodnie z Dharmą Buddy. Następnie napisał list do przywódców Tybetu i poprosił ich o poddanie się władzy mongolskiej. Sakya Pandita wywarła wrażenie na bliskich księciu swoją osobowością i potężnymi naukami; wyleczyłby także Godana z upartej choroby skóry. Z pomocą Phagpy dostosował pismo ujgurskie, tak aby pisma buddyjskie mogły być tłumaczone i przepisywane na język mongolski, który do tej pory był tylko językiem ustnym. W zamian otrzymał władzę doczesną nad trzynastoma Myriarchies [ Trikor Chuksum ] Centralnego Tybetu i został mianowany wicekrólem Tybetu Centralnego, a tybetańskie prowincje Kham i Amdo były pod kontrolą Mongołów.
Sakya Pandita spędził 4 lata z księciem Godanem. W 1251 r., Tuż przed śmiercią, napisał ostatni list do Tybetu, czyniąc swoim spadkobiercą swojego siostrzeńca Chogyala Phagpę: „Książę powiedział mi, że jeśli Tybetańczycy w sprawach religii pomogą Mongołom, otrzymają w zamian doczesne wsparcie . W ten sposób będziemy mogli szerzyć naszą religię daleko i szeroko. Książę dopiero zaczyna rozumieć naszą religię. Jeśli zostanę dłużej, jestem pewien, że będę mógł szerzyć religię Buddy poza Tybet, a tym samym pomóc mojemu krajowi. Książę powiedział mi, że to od niego zależy czynić dobro w Tybecie, a ja powinienem czynić mu dobro. Starzeję się i nie będę żył długo. Nie bój się tego, bo wszystko, co wiem, przekazałem mojemu siostrzeńcowi, Phagpie. Przed śmiercią przekazał swój autorytet religijny Phagpie, dając mu swoją konchę i miskę żebraka.
Sakya Pandita zmarł w 1251 roku, w wieku 70 lat, w Białej Pagody (白塔寺, ) w Liangzhou ( Gyu-ma ), gdzie przechowywano jego szczątki . Książę Godan zmarł wkrótce po tym samym roku. Po jego śmierci Phagpa pozostał w obozie Zhibi Timura, syna Godana. Nauczył się mówić mongolska, a pięć lat później przeszedł do służby Kubilai Khan , który poprosił go w szczególności do opracowania nowego Pisma ujednolicenie wielojęzyczny pisanie o imperium mongolskiego . W odpowiedzi Chogjal Phagpa zmodyfikował tradycyjny tybetański skrypt i stworzył nową serię znaków zwaną Skryptem Phagspa, która została ukończona w 1268 roku .
W ten sposób rozpoczął się silny sojusz i Sakja Dansa, siedziba klasztoru Sakya , stała się stolicą Tybetu. Taka sytuacja trwała do połowy XIV -tego wieku . Podczas panowania 14 -go Sakya Trizin Sonam Gylatsen, prowincja Central tybetański U autorstwa myriarche Changchub Gyaltsena , oznakowanie „począwszy od końca okresu potęgi Sakja w centralnym Tybecie.”
Uważa się, że w rodowodzie Panczenlamy z Tybetu istniały 4 indyjskie i 3 tybetańskie inkarnacje Buddy Amitabhy przed Khedrup Gelek Pelzangiem , który został uznany za pierwszego Panczenlamę. Linia zaczyna się od Subhuti , jednego z pierwszych uczniów Gautamy Buddy . Sakja Pandita jest uważany za 2 e tybetański wcielenie Buddy Amitabha w tej linii.