Mitologia łotewska
Mitologia łotewski jest mitologia z Łotyszy przed chrystianizacji XIII th wieku . Zawiera panteon złożony z bogów , bogiń , demonów , ale także „matek”. Dwa główne bóstwa to Dievs i Laima . Mitologia łotewska jest szeroko przywoływana przez tradycyjne pieśni, dainy .
Główne sezony i festiwale
Łotysze podzielili swoje lata na osiem sezonów. Przejście z jednego sezonu do drugiego upłynęło pod znakiem uroczystości.
Łotewski kalendarz mitologiczny
Sezon nowoczesny
|
Odpowiednik łotewski
|
Święta: początek - koniec
|
---|
Zimowy
|
Zimna pogoda („ Ziemas laiks ”)
|
Ziemassvētki - Meteņi
|
Zimowy
|
Czas lodowy („ Sērsnu laiks ”)
|
Meteņi - Lieldienas
|
Wiosna
|
Czas odnowienia („ Pavasara laiks ”)
|
Lieldienas - Jurgi
|
Wiosna
|
Czas siewu („ Sējas laiks ”)
|
Jursi - Jāņi
|
Lato
|
Czas omłotu („ Siena laiks ”)
|
Jāņi - Māras
|
Lato
|
Czas jesieni („ Rudens laiks ”)
|
Māras - Miķeļi
|
spadek
|
Czas duchowy („ Veļu laiks ”)
|
Miķeļi - Mārtiņi
|
spadek
|
Frost Time („ Ledus laiks ”)
|
Mārtiņi - Ziemassvētki
|
Inne mniejsze festiwale
- „ Barbes Diena ” lub „ Barbanas Diena ” - 1 st grudnia : Obchody płodności jagniąt i owiec. Używanie igieł lub innych ostrych przedmiotów było tego dnia zabronione. Jedliśmy pierogi. Różne rytuały miały na celu zapewnienie zdrowia i płodności owiec .
- „ Zvaigznes diena ” ( Dzień gwiazdy ) lub „ Pagānu Svētdiena ” (Pogańska Niedziela) - 6 stycznia
- „ Teņa diena ” ( Dzień Dżentelmenów ) lub „ Zirgu Diena ” ( Dzień Konia ) - obchodzony 17 stycznia nadal nazywany: „ Tuņņa diena ” lub „ Tanis diena ” lub „ Tenīša diena ” lub „ Cūkaušu diena ” lub „ Kunga diena ” był święty dzień ku czci świń . Chrześcijaństwo odzyskał ten festiwal pod osłoną Świętego Antoniego . Głowę świni umieszczono na skale, aby chronić ludzi przed piorunami i błyskawicami. W porze lunchu jedliśmy głowę i nogi świni; szczątki spalono tam, gdzie świnie miały być hodowane w następnym roku. W ciągu dnia mieszczanie śpiewali o płodności świni. Zakazano siania i robótek ręcznych, a także picia w domu. mglisty dzień był zwiastunem powodzi, a słoneczny dzień zwiastował dobre zbiory, a suchy dzień zwiastował suszę.
- „ Vēja diena ” ( Dzień wiatru ) mówi również według regionów „ Sveču diena ”, „ Svecaine ”, „ Grabenīca ”, „ Groninica ”, „ Govju diena ”, „ Murkšķu diena ”, „ Ziemas Māras diena ” - luty 2 : nie planowano żadnych uroczystości, ale rytuały miały na celu uspokojenie upału wiatru podczas nadchodzącego lata. Kobietom nie zaleca się czesania włosów, gotowania kapusty i obsługi igieł. Kto chce szczęśliwego roku, musi dużo jeść i dużo się śmiać.
- " Biezputras Diena " ( Dzień płatków owsianych ) - 4 lutego : obchodzony w niedzielę przed Meteni . Niezjedzoną owsiankę przywożono na wzgórza, aby karmić pasterzy przez całe lato. W rzeczywistości płatki owsiane są zastępowane wodą. Nowy pasterz jest inicjowany przez noszenie dzbana z wodą na wzgórza, a następnie moczy się w wodzie.
- „ Agatas diena ” ( Dzień Agaty ) - 5 lutego . Nie powinieneś pracować rękami. Pobłogosławiono chleb, wodę i sól. Pod dachem zawieszono poświęconą torbę soli, aby chronić dom przed pożarem. Wierzono, że chlebem pobłogosławionym w dzień Agaty można było rozpalić ogień, okrążając dom trzykrotnie i wrzucając kawałek chleba w płomienie.
- „ Pelnu diena ” lub „ pelnu trešdiena ” ( Dzień popiołów ) - (między4 lutego i 10 marca) siódma środa przed Wielkanocą . Ten dzień jest powiązany z przeprowadzkami. Kiedy młoda para przenosi się gdzie indziej, zabierają ze sobą popiół z kominka domu rodziców. W bardziej prozaicznym sensie zwierzęta gospodarskie posypywano popiołem, aby odstraszyć szkodniki.
- „ Jurģu Diena ” ( Gregory Day ), mniejszy festiwal obchodzony 12 marca , będący odpowiednikiem Dnia Świstaka . Jeśli lis wyszedł z nory, wskazywał na początek wiosny , w przeciwnym razie trzeba było czekać jeszcze dwa tygodnie.
- 17 marca obchodzono „ Kustoņu diena ” ( Dzień skowronków ) . Aby uchronić się przed owadami i gadami, ten dzień musiał być wolny od działań związanych z plantacjami. Młyn musiał obracać się dziewięć razy rano, a latem sprowadzano skowronki z domów, aby chronić się przed owadami. Rozprzestrzenianie sieci było zabronione, ponieważ miało przyciągać wilki. Hafty i szycie również były zabronione, w przeciwnym razie robaki mogłyby zaatakować uprawy, a krety kopać swoje doły. Uroczystość ta miała inne nazwy, w tym spóźniony „ Ģertrūdes diena ” ( Dzień Gertrudy ).
- „ Bindus Diena ” ( Dzień stworzeń ), mniejszy festiwal obchodzony 18 marca , został później przemianowany na „ Bindus Diena ”, na cześć św. Benedykta z Nursji . Po raz pierwszy święto to było związane z owadami, po obchodzonym dzień wcześniej „ Kustoņu diena ” ( Dzień skowronków ). Potem wyróżniła: Wszyscy musieli się obudzić przed wschodem słońca; do stodół nie wolno wlewać wody. Trzeba było umyć grzbiety krów i piwnice. Niedźwiedzie mają się tego dnia obudzić, a następnie ponownie zasnąć. Wchodząc tego dnia do lasu, węże wchodzą do domu. Prysznice, gałązki i słoma również przyciągają węże. W tym dniu nie należy sadzić ziemniaków i kapusty. Inne nazwy tego festiwalu to Binduļa diena , Benedikta diena , Bimbuļu diena .
- „ Pavasara māra ” - 25 marca
- „ Urbanas diena ” to święto obchodzone 25 maja , najbardziej pomyślny dzień dla siewu owsa , jęczmienia , lnu i ogórków . Do ziemniaków , jednakże nie zostały posadzone tego dnia. Według miejscowych przekonań słoneczny dzień oznaczał zdrowe zbiory.
- „ Septiņu gulētāju diena ” ( Dzień Siedmiu Śpiących ) - 27 czerwca Jeśli będzie padać, będzie padać przez kolejne siedem dni z rzędu. Jeśli siedem dni później nie przestanie padać, będzie padał przez kolejne siedem tygodni.
- „ Pētera diena ” lub „ Lapu diena ”, „ Pērkona diena ”, „ Zibens diena ” - 29 czerwca Jeśli będzie padać, będzie padać do Dnia Anny 26 lipca . Ale jeśli kukułka przestanie śpiewać przed tym dniem, jesień będzie słoneczna.
- „ Septiņu brāļu diena ” ( Dzień Siedmiu Braci ) - 10 lipca . Jeśli pada, będzie padać przez siedem tygodni z rzędu.
- „ Labrenča diena ” (?), 10 sierpnia .
- Uroczystość „ Bērtuļa Diena ” obchodzona 24 sierpnia służyła upamiętnieniu zasiewu żyta i pierwszego dnia sezonu grzybowego . Tego dnia wlewanie wody do obór było pechem, a deszcz zaczynał pożary .
Uwagi i odniesienia
-
(lv) „ Šodien - cūku aizbildņa Teņa diena / NTZ ” , w NTZ ,17 stycznia 2008(dostęp 12 października 2020 ) .
-
(lv) " 2. februāris - Sveču diena / NTZ " , w NTZ ,2 lutego 2008(dostęp 12 października 2020 ) .
-
http://www.folklorasbiedriba.lv/tradicijas/
-
(lv) „ 5. Februārī vārda diena: Agate, Selga, Silga, Sinilga ” , on Apsveicam.lv - Svētki katru dienu (dostęp 12 października 2020 ) .
-
(lv) „ Šodien pēc tautas ticējuma - Septiņu gulētāju diena ” w Ciklons ,27 czerwca 2008(dostęp 12 października 2020 ) .
-
http://valoda.ailab.lv/folklora/ticejumi/septinub.htm
Załączniki
Powiązane artykuły
Link zewnętrzny
Bibliografia
-
Michel Jonval , Łotewskie pieśni mitologiczne , Ryga, 1929 i Librairie Picart, Paryż, 1929
- Philippe Jouet, Religia i mitologia Bałtów , Paryż, 1989
- Nissendorf, łotawskie legendy mitologiczne, 1892-1893