Manuel Zelaya

Manuel Zelaya
Rysunek.
Manuel Zelaya w 2007 roku.
Funkcje
Prezydent Republiki Hondurasu
27 stycznia 2006 - 27 stycznia 2010
( 4 lata )
Wybór 27 listopada 2005 r.
Wiceprezydent Elvin Santos Ordóñez
Arístides Mejía
Poprzednik Ricardo Maduro
Następca Roberto Micheletti ( de facto )
Porfirio Lobo Sosa
Zastępca Departamentu Olancho
25 stycznia 2014 - 25 stycznia 2018
( 4 lata )
25 stycznia 1986 - 25 stycznia 1998
( 12 lat )
Biografia
Imię i nazwisko José Manuel Zelaya Rosales
Data urodzenia 20 września 1952
Miejsce urodzenia Katakamy ( Honduras )
Narodowość Honduras
Partia polityczna Liberalna Partia Hondurasu (do 2011)
Wolna (od 2011)
Małżonka Xiomara Castro
Dzieci Zoe Zelaya Castro
Héctor Manuel Zelaya Castro
Xiomara Hortensia Zelaya Castro
José Manuel Zelaya Castro
Ukończyć Honduraski Uniwersytet Narodowy
Zawód Kontrahent
Religia katolicyzm
Manuel Zelaya
Prezydenci Republiki Hondurasu

José Manuel Zelaya Rosales , ur.20 września 1952w Catacamas ( Departament Olancho ), jest mężem stanu Hondurasu .

Wybrany Prezydent Rzeczypospolitej z Hondurasem na27 listopada 2005 r., podejmuje swoje obowiązki w dniu 27 stycznia 2006. Został aresztowany dnia28 czerwca 2009przez wojsko i deportowany do Kostaryki na dwie godziny przed rozpoczęciem powszechnych konsultacji, które Sąd Najwyższy uznał za nielegalne. Ta prawnie niewiążąca konsultacja dotyczyła dodania urny wyborczej podczas listopadowych wyborów w celu zagłosowania za zwołaniem zgromadzenia założycielskiego lub nie . Zamach został potępiony przez społeczność międzynarodową, w której domagał się przywrócenia Zelaya w biurze. Bezskutecznie próbował wrócić do Tegucigalpy w niedzielę5 lipca. Pomimo wydalenia Zelaya nadal sprawował szereg funkcji prezydenckich, w szczególności reprezentował Honduras przed organami międzynarodowymi (nowy rząd nie został uznany przez żadne państwo) oraz mianował ambasadorów. 27 stycznia 2010, Porfirio Lobo zastępuje go na stanowisku prezydenta Hondurasu.

Biografia

Manuel Zelaya, powszechnie znany jako „Mel”, jest synem jednego z czołowych przedsiębiorców leśnych w kraju i nauczyciela w szkole podstawowej. Studiował na Honduraskim Uniwersytecie Narodowym (UNAH), ale nie ukończył studiów. Uczył się na inżyniera budownictwa lądowego , ale mimo to większość swojej pracy poświęcił zarządzaniu swoimi posiadłościami ziemskimi i stadami. Na początku lat 70. wstąpił do Partii Liberalnej (centroprawica). W 1987 roku został prezesem Asociación de Industriales de la Madera (Stowarzyszenia Przemysłowców Drzewnych), członka związku pracodawców Honduraskiej Rady Przedsiębiorstw Prywatnych ( Consejo Hondureño de la Empresa Privada ), największej konfederacji pracodawców w kraju .

Fakt, że pochodził z rodziny wielodzietnych, skłonił jego głównego przeciwnika w wyborach prezydenckich, Porfirio Lobo , do oskarżenia go podczas kampanii o udział w 1975 r. w zabójstwie 14 osób, w tym dwóch zakonnic i księdza, podczas demonstracja bezrolnych chłopów ( peonów ) w buncie przeciwko wielkim właścicielom Latyfundii . Ojciec Zelaya był również podejrzany o zlecenie masakry Los Horcones  (w) i został do tego czasu osadzony w więzieniu, ciało zostało znalezione na jego ziemi.

Ożenił się z Xiomarą Castro w 1976 roku .

Wybrany na posła Olancho w 1985 r. , od 1987 r. objął ważne funkcje w Izbie Poselskiej. Potępia wykorzystanie przez Stany Zjednoczone terytorium Hondurasu jako tylnej bazy dla Contras (co jest oficjalnie odrzucone). Uciekł przed zamachem w 1987 roku.

Został ponownie wybrany posłem w 1989 r. , zasiadając w szeregach opozycji wobec Rafaela Leonardo Callejasa Romero z Partii Narodowej (z prawej). Wybrany ponownie na posła Olancho w 1993 roku, zbliżył się do najbardziej postępowej i centrowej frakcji Partii Liberalnej, kierowanej przez Carlosa Roberto Reinę Idiáqueza . Po zrezygnowaniu z funkcji kierowniczych od 1998 roku piastował stanowisko Ministra Honduraskiego Funduszu Inwestycji Społecznych (FHIS) pod rządami prezydenta Carlosa Floresa . Po huraganie Mitch d 'Październik 1998został również powołany na odpowiedzialne stanowisko w specjalnym gabinecie odbudowy narodowej, gdzie został przychylnie zauważony. Rezygnuje ze swoich obowiązków wCzerwiec 1999aby poświęcić się prawyborom, z myślą o wyborach w 2001 r. Następnie stworzył w Partii Liberalnej sekcję o nazwie Movimiento Esperanza Liberal (MEL, zbieżne z jego inicjałami). Ale traci3 października 2000prawybory, które wygrał prezydent Kongresu Rafael Pineda Ponce , który sam przegra wybory prezydenckie z kandydatem Partii Narodowej Ricardo Rodolfo Maduro Joestem .

Kampania prezydencka i wybory w 2005 r.

Manuel Zelaya, wspierany przez Partię Liberalną Hondurasu (PLH, centroprawica), skoncentrował swoją kampanię prezydencką na kilku punktach:

W 8 grudnia 2005 r.88,38% głosów dało 49,90% Manuelowi Zelayi, wyprzedzając Porfirio Lobo Sosę, popieranego przez Partię Narodową . Ten ostatni, po zakwestionowaniu wyników, przyznał się do porażki. Partia Liberalna prawie zdobyła absolutną większość w Kongresie w tych wyborach, zdobywając 62 z 128 mandatów. Pozostałe partie, zwłaszcza te lewicowe ( Unificación Democrática (PUD), Partido Demócrata Cristiano de Honduras (PDCH)) i Partido de Innovación y Unidad-Social Demócrata , PI-USD) uzyskały łącznie mniej niż 4%. Jednak frekwencja wyniosła tylko 46%.

Rząd Zelayi

Polityka ekonomiczna

Podczas swojej inwestytury w styczeń 2006, pogratulował posłom uchwalenia ustawy o partycypacji obywatelskiej i poparł ALÉAC (Umową o wolnym handlu Ameryki Środkowej), która weszła w życie wkwiecień 2006. Jednak donosi Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ , wwrzesień 2006, umowy o wolnym handlu jako „bezwzględną, niewrażliwą i protekcjonistyczną politykę gospodarczą dla wielu sektorów”. Nie przeszkodziło mu to w podpisaniu umów o wolnym handlu w 2007 roku z Tajwanem , Panamą i Kolumbią .

Zelaya musiała zmierzyć się z dwoma głównymi problemami, dotyczącymi energii i zadłużenia zagranicznego . Empresa Nacional de Energía Eléctrica (ENEE) był rzeczywiście na skraju bankructwa. Ogłosił „stan zagrożenia energetycznego” na31 stycznia 2006. KoniecLuty 2006ogłosił też „stan wyjątkowy w służbie zdrowia” w celu uwolnienia równowartości ośmiu milionów dolarów na natychmiastowy zakup leków. Jednocześnie MFW opowiadał się za prywatyzacją , w tym publicznego operatora telekomunikacyjnego Hondutel .

Na froncie energetycznym Zelaya przeprowadziła międzynarodowe zaproszenie do składania ofert w celu wyłonienia firm oferujących najlepsze ceny, czemu sprzeciwiały się firmy Esso , Texaco i Shell , obecne w Hondurasie od dziesięcioleci. Zyskują poparcie Departamentu Stanu USA, grożą zorganizowaniem niedoborów benzyny i zaczynają ograniczać dostawy. WListopad 2006władze wybrały ConocoPhillips na olej napędowy i benzynę oraz Gas del Caribe na gaz płynny, podpisując umowy wstyczeń 2007. To pozwoliło Zelayi obniżyć cenę przy dystrybutorze. Oskarżając firmy Esso, Texaco i Shell o „szantaż”, „bojkot”, „sabotaż” i „terroryzm energetyczny”, nakazał udostępnienie ich obiektów amerykańskiej firmie ConocoPhillips, ale kilka dni później uchylił tę decyzję. po protestach ambasadora USA.

Po pierwszych sukcesach gospodarczych Zelaya spełnia swoją drugą obietnicę, zmniejszenie ubóstwa i wzmacnia swój zwrot społeczny na przełomie 2007 i 2008 roku, podnosząc w bezprecedensowy sposób płacę minimalną i promulgując, pomimo pochodzenia rodzinnego, prawo ochrona lasów. Uruchomił program @prende, który pozwoli milionowi uczniów korzystać z komputerów w szkołach publicznych. Wczerwiec 2009, przyznaje chłopom ziemię, którą zajmują od ponad trzech lat, a właścicielom odszkodowanie. W wywiadzie opublikowanym w El Pais w dniu przewrotu Zelaya powiedział: „Myślałem o wprowadzeniu zmian w ramach neoliberalnego schematu. Ale bogaci nie oddają ani grosza. Bogaci nie chcą rezygnować ze swoich pieniędzy. Chcą zachować wszystko dla siebie. Tak więc, logicznie rzecz biorąc, aby wprowadzić zmiany, musisz włączyć ludzi ”.

Za jego kadencji dług publiczny został zmniejszony o 10 punktów. Nierówności nieznacznie się zmniejszyły, udział dochodów najbogatszych 10% populacji wzrósł z 44% do 41% bogactwa narodowego, podczas gdy wydatki na zdrowie wzrosły o mniej niż jeden punkt procentowy PKB .

Polityka wewnętrzna

Pierwsze dwa lata mandatu Zelayi były naznaczone demonstracjami lokalnych organizacji koordynacyjnych i Bloque Popular przeciwko traktatowi o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi, podpisanemu przez poprzednika Zelayi i wchodzącemu w życie na początku jego mandatu. Demonstranci domagali się także przepisów ograniczających działalność międzynarodowych koncernów wydobywczych i naftowych , a także walki z wylesianiem i rozpoczęcia procesu redystrybucji bogactwa. W obliczu strajku nauczycieli zaakceptował wsierpień 2006 zwiększyć swoje zarobki.

Zelaya początkowo zaproponował również członkom Mara Salvatrucha i Mara 18 alternatywę między więzieniem a rozbrojeniem , ale w obliczu niepowodzenia tej propozycji, ostatecznie zdecydował się odesłać na bok armię funkcjonariuszy policji. Organizacje praw człowieka skrytykowały brak walki z szwadronami śmierci mordującymi dzieci w biednych dzielnicach.

Sprawy zagraniczne

Zaraz po inauguracji ambasador Stanów Zjednoczonych Charles Ford przekazał mu listę ministrów rekomendowanych przez jego rząd. Ministerstwo proponuje trzy nazwiska, aby prezydent mógł wybrać między nimi. Charles Ford prosi go również o udzielenie azylu Luisowi Posadzie Carrilesowi , odpowiedzialnemu za kilka ataków na Kubę, w tym w szczególności zniszczenie lotu 455 Cubana, w którym zginęły 73 osoby; jego obecność w Stanach Zjednoczonych została uznana za kłopotliwą. Manuel Zelaya odrzuca te prośby. W odpowiedzi Stany Zjednoczone odmawiają wizy Jorge Arturo Reinie , który ma być przyszłym ministrem spraw zagranicznych.

Udaje mu się kwiecień 2006uzyskać porozumienie ze swoim odpowiednikiem w Salwadorze , Antonio Saca , w sprawie wspólnych granic, o które toczyło się od „  wojny piłkarskiej  ” w 1969 roku. Rozważano również projekt dwunarodowej elektrowni wodnej. On również regulował, wMarzec 2007spór graniczny z Nikaraguą , który trafił do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości .

W październik 2007, jest pierwszym honduraskim głową państwa, który odwiedził Kubę od 1959 roku i publicznie przeprasza Fidela Castro, że jego kraj służył jako zaplecze dla wojny antypartyzanckiej prowadzonej przez Stany Zjednoczone. Kontynuuje normalizację dyplomatyczną rozpoczętą na Kubie przez swojego poprzednika Floresa Facussé w 2002 roku, mianując ambasadora w Hawanie. Podpisuje umowę na dostawy generycznych leków kubańskich po bardzo niskich kosztach.

Następnie zbliżył się do Nikaragui dowodzonej przez Daniela Ortegę ( FSLN ) i nakłaniając swój kraj do przyłączenia się najpierw do Petrocaribe (Marzec 2007, co pozwala Hondurasowi otrzymywać wenezuelską ropę po cenie o 50% niższej niż rynkowa), a następnie w lipiec 2007, do Boliwariańskiej Alternatywy dla Ameryk (organizacji gospodarczej zainicjowanej przez Wenezuelę ). Wwrzesień 2007w proteście przeciwko zaangażowaniu Stanów Zjednoczonych w destabilizację Boliwii odroczył przyjęcie listów uwierzytelniających nowego ambasadora amerykańskiego i w tym samym miesiącu stwierdził na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, że kapitalizm „pożera istoty ludzkie” .

W sierpień 2007Zelaya podpisuje umowę z prezydentem Lulą o pomocy technicznej Brazylii przy produkcji w Hondurasie etanolu z trzciny cukrowej . Zelaya ogłasza wgrudzień 2007bliskie członkostwo Hondurasu w PetroCaribe , inicjatywie wenezuelskiej. Wcześniej zadbał o uzyskanie na to wyraźnej zgody, wczerwiec 2006Prezydenta George'a W. Busha . Prasa konserwatywna i biznesowa, chociaż obawiała się socjalistycznych planów Chaveza , argumentowała, że ​​warunki umowy są zbyt korzystne dla Hondurasu, by można je było odrzucić. WMarzec 2008Kongres zatwierdził to porozumienie zwykłą większością głosów, Partia Narodowa wstrzymała się od głosu, PDCH (Chrześcijańscy Demokraci) głosowali przeciw, a inne partie (Partia Liberalna i partie lewicowe) głosowały za.

Wreszcie Zelayi udało się renegocjować 4 miliardy dolarów zadłużenia zagranicznego z organizacjami międzynarodowymi, a także z G8 i Klubem Paryskim . Jednak w walce z korupcją osiągnięto niewielkie postępy i chociaż ubóstwo zmniejszyło się, przestępstwa z użyciem przemocy nadal były częste.

Mimo wszystkich problemów, z jakimi musiał się zmierzyć w pierwszym roku prezydentury, Manuel Zelaya był zadowolony z postępów swojej administracji w sektorze gospodarczym. „Kończymy rok 2006 z lepszymi wskaźnikami niż w latach 2005, 2004 i 2003” – powiedział dziennikarzom prezydent. I dodać: „Istnieje stabilność cen, która pozwala nam zakończyć rok z najniższym poziomem inflacji od 16 lat”. CEPAL (Comisión Económica para América Latina y el Caribe) umieścił Honduras wśród miejsc o najsilniejszym wzroście gospodarczym w Ameryce Środkowej.

Bunt

Zelaya planował zorganizowanie powszechnej konsultacji w celu zwołania zgromadzenia ustawodawczego w celu opracowania nowej konstytucji. Opozycja zarzuciła mu chęć usunięcia klauzuli zakazującej prezydentowi kandydowania na drugą kadencję. Konstytucja wyraźnie zakazuje reformy tej klauzuli. Sam Zelaya oświadczył, że zwoła Zgromadzenie Ustawodawcze tylko w przypadku powszechnej aprobaty i że zakończy swoją kadencję w wyznaczonym terminie, w dniu28 stycznia 2010. Konsultacje odbywające się w tym samym dniu co wybory parlamentarne, w tym prezydenckie, nie pozwoliły mu tam stanąć w celu nielegalnego utrwalenia się u władzy.

Ale Zelaya spotkał się w tym projekcie ze sprzeciwem Kongresu, Sądu Najwyższego – który zakazał konsultacji – i wojska, które odmówiło zorganizowania konsultacji. Jako głównodowodzący armii prezydent Zelaya nazwał tę reakcję aktem niesubordynacji i zmusił generała Romeo Vásqueza do rezygnacji, ponieważ armia opuściła koszary25 czerwca 2009.

Niedługo potem, w wywiadzie dla El Pais , Zelaya twierdzi, że ledwo uniknęła zamachu stanu, w szczególności dzięki wsparciu Waszyngtonu. Sąd Najwyższy zażądał jednak, aby generał Romeo Vásquez pozostał na stanowisku. W niedzielę28 czerwca 2009, kiedy miała się odbyć konsultacja, Zelaya została aresztowana między 5 rano a 6 rano (czasu lokalnego) przez wojsko, a następnie deportowana do Kostaryki . Tego samego dnia Kongres zatwierdził zamach stanu, a jego prezydent Roberto Micheletti (Partia Narodowo-Liberalna) został mianowany prezydentem republiki. Natychmiast ogłosił godzinę policyjną . Represje są również stosowane wobec dziennikarzy, związków nauczycieli i uczniów oraz osób LGBT.

Szefowie państw USA jednogłośnie potępili zamach stanu, od Baracka Obamy do Hugo Cháveza , Cristiny Kirchner , Evo Moralesa , Álvaro Uribe i sekretarza generalnego OAS José Miguela Insulzy . Po zamachu Zelaya nadal oficjalnie reprezentuje Honduras przed organami międzynarodowymi (ONZ, OAS itp.). Żadne państwo nie uznało rządu Roberto Michelettiego  : Zelaya pozostał więc de iure prezydentem Hondurasu. W związku z tym mianował ambasadorów, aby zastąpić tych, którzy stanęli po stronie spiskowców zamachu stanu, w szczególności zastępując ambasadora w Stanach Zjednoczonych Roberto Floresa Bermúdeza swoim prywatnym sekretarzem, Eduardo Enrique Reina. Popierając decyzję Zelayi, Departament Stanu USA cofnął Roberto Floresowi jego dyplomy dyplomatyczne. Wręcz przeciwnie, ambasador przy ONZ Jorge Arturo Reina odmawia uznania nowego rządu i nadal pracuje w Nowym Jorku, chociaż jego budżet został obcięty.

30 października 2009, zostaje zawarte porozumienie z rządem Roberto Michelettiego w celu przejściowego powrotu Zelayi do władzy, do następnych wyborów prezydenckich. 14 listopada 2009 r.jednak Zelaya wyrzeka się tego powrotu, ponieważ według niego warunki nie są spełnione.

Porfirio Lobo Sosa zostaje wybrany na prezydenta w dniu29 listopada 2009. 28 maja 2011Zelaya wraca do swojego kraju po porozumieniu z prezydentem Lobo i wycofaniu przeciwko niemu zarzutów korupcyjnych. Umowa pozwala Zelayi na prowadzenie działalności politycznej w kraju.

Po prezydencji

W 2011 roku , wkrótce po powrocie do kraju założył Zelaya, z jego zwolenników, nowej lewo skrzydło partii politycznej , z Partii Wolności i Refoundation , który dwa lata później stała się główną siłą opozycji, wywrócenia tradycyjne Hondurasu bipartisanship pomiędzy Liberal Partia i Partia Narodowa.

Jego żona, Xiomara Castro , jest kandydatką na prezydenta tej nowej partii w wyborach powszechnych w 2013 roku . Przegrywa z Juanem Orlando Hernándezem, ale wybrany deputowany Manuel Zelaya nie uznaje wyników ogłoszonych przez Najwyższy Trybunał Wyborczy i wzywa do demonstracji.

W wyborach powszechnych w 2017 r. Zelaya koordynował kampanię wyborczą Sojuszu Opozycji Przeciw Dyktaturze, koalicji między jego partią a Partią Innowacji i Jedności, która przedstawia Salvadora Nasrallę jako kandydata na prezydenta. Ten ostatni zostaje minimalnie pokonany przez ustępującego prezydenta, który wyprzedza go z zaledwie 1,5% głosów.

Uwagi i referencje

Uwagi

  1. Obalony przez zamach stanu28 czerwca 2009pozostaje uznawany przez społeczność międzynarodową do końca swojej kadencji.

Bibliografia

  1. https://www.lemonde.fr/web/depeches/0,14-0,39-39714251@7-37,0.html
  2. (en) Honduras: Usunięty prezydent Manuel Zelaya powraca , BBC, 29 maja 2011; Q&A: Kryzys polityczny w Hondurasie , BBC, 13 lipca 2011
  3. Sylvain Biville, Nieodebrany powrót Manuela Zelayi , RFI , 6 lipca 2009
  4. Zelaya dice que no estará en el poder menos de lo que le korespondent , La Vanguardia , 7 lipca 2009 r.
  5. Mark Lacey , Coup Puts Honduras Diplomats, Friends and Colleagues, on Opposing Sides , New York Times , 7 lipca 2009
  6. María Laura Carpineta, La metamorfosis de Mel , Pagina 12 , 3 lipca 2009
  7. Biografia Manuela Zelayi opracowana przez Fundację CIDOB  (w) z siedzibą w Barcelonie
  8. Maurice Lemoine, Ukryte dzieci generała Pinocheta. Szczegóły współczesnych zamachów stanu i innych prób destabilizacji , Don Kichot,2015, s.  433-487
  9. (pl) Manuel Zelaya z Hondurasu wybrany na prezydenta po spornym sondażu - Le Monde (przeszukaj archiwum)
  10. W języku hiszpańskim: "  Mire, myślałeś hacer los cambios desde dentro del esquema neoliberal." Pero los ricos no ceden un pique. Los ricos no ceden nada de su plata. Todo lo quieren para ellos. Entonces, lógicamente, para hacer cambios hay, które zawierały al pueblo.  „Pablo Ordaz, „El jefe del Ejército desobedeció a su comandante, que soy yo” , El Pais , 28 czerwca 2009 r.
  11. „  Zadłużenie rządu Hondurasu do PKB | 2002-2018 Dane | Prognoza 2019-2020 | Historyczne  ” , na tradingeconomics.com (dostęp 20 kwietnia 2020 r. )
  12. „  Honduras – udział w dochodach najlepszych 10% – 2016  ” , na fr.actualitix.com (dostęp 20 kwietnia 2020 r. )
  13. „  Honduras – Wydatki na zdrowie (% PKB) – 2016  ” , na fr.actualitix.com (dostęp 20 kwietnia 2020 r. )
  14. Profil Hondurasu w BBC (w)
  15. Pablo Ordaz, „El jefe del Ejército desobedeció a su comandante, que soy yo” , El Pais , 28 czerwca 2009 r.
  16. „  W Hondurasie przewrót permanentny  ” , na www.medelu.org ,5 grudnia 2017 r.
  17. „Prezydent Hondurasu aresztowany przez wojsko” , Le Monde
  18. El nuevo Presidente de Honduras decreta el toque de queda , El Pais , 29 czerwca 2009
  19. ABN - Congreso avala golpe de Estado y nombra a Micheletti de facto prezydent ( Kongres zatwierdza zamach stanu i de facto wyznacza Micheletti na prezydenta)
  20. „  Honduras winny zabójstwa 26-letniego aktywisty transpłciowego  ” , na www.20minutes.fr ,5 lipca 2021
  21. La comunidad internacional pide que se restablezca el orden constitucional , El Mundo , 28 czerwca 2009
  22. „Honduras: Zelaya rezygnuje z powrotu do władzy” , NouvelObs.com , opublikowany 15 listopada 2009
  23. (es) La Tribuna, „  „ Pepe ”Lobo espera una nueva etapa para Honduras  ” , na stronie web.archive.org ,17 sierpnia 2011(dostęp 27 marca 2021 )
  24. (es) Infobae, „  Zelaya quiere un Frente Amplio a la uruguaya  ” , na infobae.com ,30 maja 2011(dostęp 27 marca 2021 )
  25. Wybory prezydenckie w Hondurasie: kandydat prawicy uznany za zwycięzcę , Liberation , 28 listopada 2013

Zobacz również

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne