Wojna francusko-chińska

Wojna francusko-chińska Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Bitwy kampanii 1884-1885. Ogólne informacje
Przestarzały z Wrzesień 1881
w Czerwiec 1885
Lokalizacja Chiny , Tajwan i Wietnam
Wynik Zwycięstwo Francji
Traktat z Tianjin  :
Chiny rezygnują z zwierzchnictwa nad Annam (dzisiejszy Wietnam), którego kolonizację Francja zakończyła.
Wojujący
 Francja Czarne flagi Imperium Chińskiego
Flaga Armii Czarnej Flagi.jpg
Osobista flaga cesarza Minha Mang.svg  Imperium Annam
Dowódcy
Amédée Courbet Sébastien Lespès Louis Brière de l'Isle Oscar de Negrier Laurent Giovanninelli



 Zhang Peilun Pan Dingxin (en) Wang Debang Feng Zicai Tang Ching-sung Liu Mingchuan Sun Kaihua (en) Liu Yongfu Hoàng Kế Viêm (en)
 




 
Flaga Armii Czarnej Flagi.jpg
 
Zaangażowane siły
15 000 - 20 000 mężczyzn 25 000 - 35 000 mężczyzn
Straty
2100 zabitych lub rannych 10 000 zabitych lub rannych

Bitwy

Francusko-chińska wojna przeciwieństwie do Francji w III RP do Chin z dynastii Qing w okresie od września 1881 do czerwca 1885 roku . Wybuchł, ponieważ Francuzi próbowali przejąć kontrolę nad rzeką Czerwoną, która łączyła Hanoi z prowincją Yunnan w Chinach.

Ten epizod wojskowy w kontekście powolnego rozwoju w Chinach kurateli przez mocarstwa europejskie w drugiej połowie XIX -go  wieku. Jest to główny problem francuskiej polityki kolonialnej, która chciała zdobyć silną pozycję w południowych Chinach.

Zwycięstwo Francji pozwala na uznanie jej protektoratu nad Annamem i Tonkinem , dołączając do okupowanej już dziesięć lat wcześniej Cochinchiny i Kambodży , prowadząc w ten sposób do powstania francuskich Indochin .

Początki wojny

Francuski podbój Indochin

Początki francuskiego podboju na Półwyspie Indochińskim sięgają osadnictwa francuskiego za Ludwika XVI w 1785 roku . Został naprawdę uruchomiony przez Napoleona III za Drugiego Cesarstwa i usystematyzowany przez Julesa Ferry'ego za III RP. Pierwsze próby okupacji miały miejsce w delcie Mekongu . Francja od 1860 roku prowadziła aktywną politykę kolonizacji na Dalekim Wschodzie . Od 1862 roku pierwszy traktat Sajgonu podpisany z cesarzem Annam uznał zwierzchnictwo Francuzów nad południowymi prowincjami, które utworzyły kolonię Cochinchina .

Wybuch konfliktu

Chociaż drugi traktat sajgoński podpisany w 1874 r. otworzył rzekę Czerwoną dla swobodnego przepływu, Pavillons Noirs nękały francuskie statki handlowe na początku lat 80. XIX wieku . Ta milicja powołana przez Liu Yongfu (chińskiego żuanga pochodzącego z Guangxi ( w ówczesnej pisowni francuskiej Kouang-Si ) znacznie utrudniła francuski handel.

Również rząd francuski w osobie Jauréguiberry'ego , ministra marynarki wojennej, wysłał do Tonkinu ​​niewielki oddział ekspedycyjny w celu oczyszczenia doliny Czerwonej Rzeki z Czarnych Pawilonów. Dwór cesarza Qing postrzegał przybycie tej europejskiej armii jako zagrożenie dla jej granic, protestował i przygotowywał się do wojny.

Zdobycie Tonkina

Kapitan Henri Rivière , dowodzący trzema kanonierkami i siedmiuset ludźmi, zajął cytadelę Hanoi , stolicę Tonkinu , na25 kwietnia 1882 r.tak jak Francis Garnier w 1873 roku . 27 marca 1883 r., wziął Nam Định , ale słabość siły roboczej , jaką miał do dyspozycji, doprowadziła do powtórki wydarzeń z 1873 roku.

W maju 1883 r. Czarne Pawilony otoczyły Hanoi. Rivière dokonał 16 -tego wypadu, a następnie 19-tego , podczas którego zginął. Śmierć Rivière'a rozpętała podżegaczy wojennych z Izby Deputowanych w Paryżu . Jules Ferry następnie powierzył dwie dywizje morskie Dalekiego Wschodu kontradmirałowi Courbetowi, który przybył dalej18 sierpnia 1883 r.niespodziewanie przed Thuan-an  (in) , portem Hue , który zbombardował.

25 sierpnia 1883 r.na mocy traktatu z Hue cesarz Annam zgodził się umieścić Annam i Tonkin pod protektoratem francuskim . Chiny odrzuciły traktat i najechały prowincję Tonkin. Chociaż żaden z dwóch krajów oficjalnie nie wypowiedział wojny, operacje wojskowe rozpoczęły się jesienią 1883 r. Podczas kampanii Bac Ninh , siły francuskie zdobyły cytadele Sân Tay , Bắc Ninh nad rzeką. 2 th Regiment zagraniczny był oblegany przez cztery miesiące (23 listopada 1884 - 28 lutego 1885) przy Czarnych Pawilonach w cytadeli Tuyên Quang .

Wojna

11 maja 1884 r, Chiny przyjęły konwencję Tianjin (Tien-Cin), a następnie, 9 czerwca , traktat w Hue , który zapewnił francuski protektorat nad Annam i Tonkin , zorganizowano ten protektorat wraz z utworzeniem szwadronu „Dalekiego Wschodu i Korpusu Tonkińskiego”. .

Jednakże 23 czerwca 1884 rchińskie siły zaatakowały z zaskoczenia francuską kolumnę w Bac-Lé . Ta kolumna została wysłana do okupacji kraju, zgodnie z Traktatem Hue. Doprowadziło to do przedłużenia wojny, zwłaszcza gdy okazało się, że Chińczycy nie mają zamiaru płacić odszkodowań wojennych.

Chociaż dowódcy francuskich sił lądowych i morskich usilnie domagali się bezpośredniego ataku ze strony Pekinu , stolicy Qing, przewodniczący Rady Jules Ferry ograniczył operacje do Półwyspu Indochińskiego i południowego Morza Południowochińskiego , obawiając się, że taka agresja wywoła reakcję innych Mocarstwa europejskie, a zwłaszcza z Wielkiej Brytanii i Imperium Rosyjskiego . Francuska marynarka wojenna utworzyła eskadrę Dalekiego Wschodu na czas trwania tego konfliktu. Brytyjczycy będą przeciwstawiać się francuskiemu podbojowi wyspy Hainan.W tym momencie wyspa Hainan nie zostanie ostatecznie podbita przez Francuzów, którzy w związku z tym się wycofają.

Bitwa pod Fuzhou (sierpień 1884)

Francuski granatowy , pod dowództwem wiceadmirała Amédée Courbeta , zablokowane porty Kilung i Tamsui na wyspie Formosa , przed próbą lądowania przed wojsk cesarskich (w którym Joseph Joffre , przyszły marszałek Francji , uczestniczył jako jako inżynier Kapitan ), kto zawali6 sierpnia 1884 r.

Bitwa Fuzhou jest sercem operacji prowadzonych pod dowództwem admirała Courbeta na rzece Min pomiędzy 23 a29 sierpnia 1884 r. Widziała zniszczenie w ciągu pół godziny chińskiej marynarki wojennej zakotwiczonej w tym porcie, niedawno wybudowanym pod nadzorem Francuza Prospera Giquela . Courbet następnie zbombardował arsenał Fuzhou , zmiażdżył baterie przełęczy Mengam i zniszczył forty przełęczy Kimpaï. To zwycięstwo, ostatnie zwycięstwo francuskiej marynarki z XIX th  wieku, został wyceniony na tylko dziesięciu zabitych i czterdzieści dziewięć rannych. 1 st październik , 1884, Courbet powrócił po raz drugi przed Kilung i zajęli miasto, a następnie29 marca 1885 r.okupował Wyspy Pescadores (lub Penghu, przemianowane na „wyspy rybaków”), łańcuch wysp kontrolujący Cieśninę Fou-Kien między Formozą a lądem stałym.

W Tonkin monsun położył kres ofensywie francuskiej, pozwalając Chińczykom posuwać się naprzód w delcie. Zajęli się oblężeniem fortecy Tuyên Quang , której przez 36 dni bronił batalion Legii Cudzoziemskiej . Ta bitwa jest zawsze celebrowana w oficjalnym marszu Legionu.

Bitwa pod przełęczą Zhennan i odwrót Lạng Sơn (luty 1885)

Francuskie siły ekspedycyjne złożone z dwóch brygad wkroczyły na Tonkin i zdobyły Lạng Sạn w lutym 1885 roku . Jedna z dwóch brygad opuściła miasto, aby przyjść z pomocą oblężonym Tuyên Quang . Dowódca pozostałej brygady, chcąc odeprzeć ofensywę Chińczyków, rozpoczął atak po drugiej stronie granicy i został pokonany w bitwie pod Zhennan Pass  (w) (lub w bitwie pod Bang Bo  (w) ). Wycofując się do Lạng-Sơn, Francuzi zatrzymali kontratak w bitwie pod Kỳ Lừa . Jednak jego dowódca, generał de Négrier, który został ranny w akcji, jego zastępca nakazał, być może pod wpływem paniki, aby Lạng-Sơn został szybko porzucony na28 marca 1885.

Brygada uciekła w nieładzie w kierunku delty Rzeki Czerwonej, porzucając główną część zdobyczy z kampanii 1885 roku.

Upadek rządu Ferry

Ta militarna porażka doprowadziła dowódcę sił ekspedycyjnych, Louisa Brière de l'Isle , do przekonania, że ​​sama delta jest zagrożona. Jego alarmistyczne doniesienia w Paryżu doprowadziły do ​​upadku ministerstwa promowego w dniu30 marca 1885 r., pod przerażającymi politycznymi gwarami.

W następnych dniach Brière de l'Isle zdał sobie sprawę, że sytuacja była mniej zagrożona, niż sądził. Jednak nowy rząd próbował położyć kres operacjom.

Klęska, którą Francuzi nazwali aferą Tonkina , była wielkim politycznym skandalem dla zwolenników ekspansji kolonialnej. Dopiero w latach 90. XIX wieku partia kolonialna odzyskała przewagę w opinii publicznej.

Francuskie Indochiny

Pomimo tego odwrotu, operacje lądowe odniosły sukces Francuzów w Tonkin, podczas gdy francuskie zwycięstwa morskie zmusiły Chiny do przyznania się do porażki.

Traktat o pokoju, przyjaźni i handlu, czyli traktat z Tianjin , kończący wojnę, został podpisany w dniu9 czerwca 1885Chiny uznają traktat w Hue i rezygnują z zwierzchnictwa nad Annamem i Tonkinem .

Francja była już obecna w Cochinchina i Kambodży . Wraz z Annamem (i Laosem ) kontroluje całą wschodnią część Półwyspu Indochińskiego. W 1887 roku powstały Indochiny Francuskie , skupiające Kambodżę i trzy podmioty z terytorium Wietnamu.

Literatura

Pierre Loti wyrusza na pokład w miesiącumaj 1883na L'Atalante do udziału w kampanii Tonkina. Opublikował, godzina po godzinie, historię schwytania Hue w Trzy dni wojny w Annam , tekst, który pojawił się na łamach Le Figaro . Napisze także epitafium admirała Courbeta, który zmarł w dniu11 czerwca 1885 r.w zatoce Ma-Kung .

Powiązane artykuły

Uwagi i referencje

  1. Édouard Guillon, op. cyt. str.  15 i następne.
  2. Étienne Taillemite , Słownik francuskich żeglarzy , wydania morskie i zamorskie, subverbo Henri Rivière.
  3. Ewidencja operacji na rzece min.
  4. Charles-Robert Ageron , Kolonialna Francja lub Kolonialna Partia , Paryż, 1978.
  5. Patrice Morlat, indochińskie lata dwudzieste: balkon Francji nad Pacyfikiem , uczone Indie,2001, s.  124.

Bibliografia