Ferenc Fejtő | |
![]() Popiersie François Fejtő w parku Szent István w Budapeszcie , dłuta András Sándor Kocsis | |
Imię urodzenia | Ferenc Fischel (Fischel Ferenc w języku węgierskim ) |
---|---|
Narodziny |
31 sierpnia 1909 Nagykanizsa , Austro-Węgry |
Śmierć |
2 czerwca 2008 Paryż , Francja |
Narodowość | Francuski |
Zawód | Dziennikarz , historyk |
Inne zajęcia | Wykładowca w paryskim Instytucie Studiów Politycznych |
Głoska bezdźwięczna | |
Kraj | Francja |
Głoska bezdźwięczna | Prasa pisemna |
Prasa pisemna |
Świat Le Figaro La Croix |
François Fejtő , ur. Ferenc Fischel , ur.31 sierpnia 1909w Nagykanizsa ( Austro-Węgry ) i zmarł dnia2 czerwca 2008w Paryżu jest francuskim dziennikarzem i historykiem pochodzenia węgierskiego , specjalizującym się w Europie Wschodniej i historii komunizmu .
Jego miejsce urodzenia, Nagykanizsa , zostało następnie włączone do Kraju Korony Świętego Szczepana .
Jest synem liberalnego politycznie zorientowanego prowincjonalnego księgarza i drukarza: zadedykuje jedną ze swoich książek „Pamięci mojego ojca, który był liberałem, masonem i lojalnym obywatelem monarchii austro-węgierskiej”. Jego ojciec jest wyznania mojżeszowego, ale wychowuje go chrześcijańska przybrana matka. Jest więc pod wpływem zarówno judaizmu, jak i chrześcijaństwa.
Po rozpadzie Cesarstwa Austro-Węgierskiego w 1918 roku jego rodzina została rozproszona w kilku krajach: miał rodziców w Zagrzebiu (Jugosławia), w Trieście (Włochy), w Pradze (Czechosłowacja). Uważa się za Węgra, nie negując żydowskiej tożsamości swoich przodków ani katolickiego chrześcijaństwa, na które się nawróci, jednocześnie twierdząc, że jest częścią dziedzictwa kulturowego wielonarodowej i wielowyznaniowej Europy Środkowej.
Studiował literaturę na Uniwersytecie w Peczu , a następnie na Uniwersytecie w Budapeszcie , gdzie ocierał się o Słowian, Niemców i Włochów. Rozpoczął akcję polityczną: w 1932 został skazany na rok więzienia za zorganizowanie koła uniwersyteckiego dla studiów marksistowskich ; następnie wstąpił w 1934 roku do Socjaldemokratycznej Partii Węgier i stał się aktywnym współpracownikiem dziennika Népszava i recenzją partii Szocializmus . Jest ojcem dwójki dzieci, Charlesa i Andréi. Jego wnukiem jest aktor-ilustrator Raphaël Fejtö .
Rok później, w 1935, założył wraz z poetą Attilą Józsefem i pisarzem Pálem Ignotusem antyfaszystowski i antystalinowski przegląd literacki Szép Szó . Tam publikował teksty Jean-Paula Sartre'a , Emmanuela Mouniera , Jacques'a Maritaina . Jego zaangażowanie polityczne i publikacje sprawiają, że słabo widzi władzę na Węgrzech, faszystowski reżim Horthy'ego : zostaje skazany na sześć miesięcy więzienia za artykuł potępiający proniemiecką politykę rządu. Aby uniknąć więzienia, w 1938 r. wybrał emigrację do Francji .
W czasie II wojny światowej brał udział w ruchu oporu .
W 1945 r. François Fejtő kierował biurem prasowym ambasady węgierskiej w Paryżu, zrezygnował po skazaniu w 1949 r. znajomego z młodości László Rajka . Następnie zerwał wszelkie więzi z Węgrami. Dopiero w 1989 r. powrócił do ojczyzny na narodowy pogrzeb Imre Nagya , jednego z nieszczęsnych bohaterów powstania 1956 r .
W okresie powojennym uczestniczył w „Kongresie Intelektualistów na rzecz Wolności” u boku Raymonda Arona , François Bondy (en) , Davida Rousseta . Jest również blisko związany z Albertem Camusem i André Malraux .
W 1949 roku Francja przyznała mu status uchodźcy politycznego i wstąpił do Agence France-Presse , gdzie pracował do 1979 roku jako komentator wydarzeń w Europie Wschodniej.
Opublikowanie w 1952 roku książki The History of Popular Democracies , przetłumaczonej na siedemnaście języków i wielokrotnie wznawianej, przyniosło mu gwałtowne ataki ze strony prawicowych emigrantów, ale także (mniej brutalne) ataki intelektualistów bliskich PCF . Jego książka jest powszechnie chwalona przez niezależnych analityków, takich jak Jean Boulouis czy Bernard Carantino.
W 1955 uzyskał obywatelstwo francuskie przez naturalizację.
Od 1972 do 1984 wykładał w Instytucie Studiów Politycznych w Paryżu . W 1973 roku jury pod przewodnictwem Raymonda Arona przyznało mu tytuł Doctor of Letters za całą jego pracę.
Od 1978 był członkiem Komitetu Intelektualistów na rzecz Europy Wolności .
François Fejtő poświęcił większość swojej dziennikarskiej kariery na badanie reżimów wschodnioeuropejskich, których był świadkiem narodzin, postępu, upadku i upadku.
Współpracował także z wieloma francuskimi i zagranicznymi gazetami i magazynami, m.in. Esprit , Arguments , Contre-Point , Commento , Le Monde , Le Figaro , La Croix , Il Giornale , La Vanguardia , Magyar Hírlap .
Ferenc Fejtő jest głównym europejskim intelektualny XX -tego wieku: jest blisko Paul Nizan , od Emmanuel Mounier i Camus , krytycznego rozmówcy z Malraux i Sartre , potarł ramiona z wielkimi postaciami Kominternu i komunistycznego ruchu w dialogu z mistrzami Kremla , z Tito , Fidelem Castro i Willym Brandtem , podziwiali i krytykowali generała de Gaulle'a i François Mitterranda . Jest przyjacielem Edgara Morina .
Już w latach pięćdziesiątych próbował wyrwać francuskich intelektualistów z „dogmatycznego snu” potępiając zbrodnie stalinizmu w czasie wielkich procesów moskiewskich : „Prawdę mówiąc, nigdy nie rozumiałem, dlaczego tak wielu pisarzy Francuzów upiera się w zajmowaniu stanowisk politycznych, bez wcześniejszego zapoznania się z faktami. "
Zamek Fehérvárcsurgó w pobliżu Székesfehérvár mieści swoje archiwa (książki, artykuły, wycinki prasowe, dokumenty osobiste) w kilku językach. Od dziesięciu lat studenci, głównie francuscy, przyjeżdżają każdego lata, aby klasyfikować część.