Śmieszna wojna

Śmieszna wojna Opis tego obrazu, również skomentowany poniżej Angielscy i francuscy żołnierze z lotniska 28 listopada 1939 r. Dla Niemców nieparzystą wojną jest Sitzkrieg (wojna siedząca). Ogólne informacje
Przestarzały 3 września 1939 - 10 maja 1940
( 8 miesięcy i 7 dni )
Lokalizacja Maginot ,
Linia Zygfryda
Wynik Wybuch otwartej wojny, bitwa o Francję
Wojujący
 Francja Wielka Brytania
  Rzesza Niemiecka

II wojna światowa ,
bitwa o Francję

Bitwy

Bitwa o Francję i kampania 18-dniowa
Dla frontu holenderskiego, patrz Bitwa o Holandię .
Preludium i niemieckie przejście przez Ardeny

Przełomy w Mozie i zerwanie frontu belgijskiego:

Próby kontrataku aliantów:

Obrona portów Kanału La Manche i ponowne zaokrętowanie Brytyjczyków w Dunkierce:

Upadek Weygand Linii , niemieckim góry nad Sekwaną i ewakuacji wojsk alianckich:

Front włoski i przełom niemiecki na południu:

„  Funny war ” (po angielsku  : phoney war , „false war”; po niemiecku  : Sitzkrieg , „seated war”; po polsku  : dziwna wojna , „astonishing war”) to okres wybuchu II wojny światowej, który leży pomiędzy wypowiedzeniem wojny przez Wielkiej Brytanii i Francji (alianci) na hitlerowskich Niemiec na3 września 1939 i niemiecka ofensywa 10 maja 1940w europejskim teatrze konfliktu. Okres ten charakteryzuje się:

O pochodzeniu wyrażenia „śmieszna wojna” twierdzi dziennikarz Roland Dorgelès , ale może ono wynikać z niezrozumienia wyrażenia fałszywa wojna , mylonego z zabawną wojną , użytego w reportażu o armii francuskiej. Dotyczy to frontu zachodniego, gdzie działania wojenne zostały zredukowane do kilku potyczek po skromnej ofensywie na Saarę .

Proces

Pierwsze miesiące

Po podpisaniu niemiecko-radzieckiego paktu , Hitler rozpoczął swe wojska przeciwko Polsce na1 st Wrzesień 1.939, bez wypowiedzenia wojny (patrz: incydent gleiwitz ). Na mocy sojuszu Francja i Wielka Brytania wypowiadają wojnę Niemcom. W szczególności Francja zagwarantowała po 1918 r. traktatami o wzajemnej pomocy istnienie większości nowo powstałych państw w Europie Środkowej (z myślą o utworzeniu kordonu sanitarnego wokół Niemiec). Polska i Francja podpisały w maju 1939 r. protokół zobowiązujący Francję do rozpoczęcia generalnej ofensywy z dniem piętnastego dnia mobilizacji , we wrześniu 1939 r. Polacy daremnie czekają na pomoc francuską, licząc na wypełnienie przez Francję zobowiązań sojuszniczych. Od pierwszych dni armia francuska rozpoczęła jedynie ofensywę na Saar, po czym wycofała się za linię Maginota .

Niemcy zastosowali po raz pierwszy w polskim teatrze taktykę Blitzkriegu („wojny błyskawicznej”), która zapewniła Wehrmachtowi szybkie zwycięstwo pomimo polskiej kontrofensywy nad Bzurą . Po ataku na Polskę 17 września ZSRR uczestniczył w rozbiorze pokonanego kraju, następnie anektował państwa bałtyckie . Po fiasku negocjacji z Finlandią w sprawie cofnięcia granicy sowieckiej poza Leningrad, ZSRR atakuje Finlandię ( wojna zimowa ) i anektuje przygraniczny region Karelii . Rozejm sowiecko-fiński spowodował upadek rządu Daladiera we Francji 21 marca 1940 r. i zastąpienie go przez Paula Reynauda .

Po swojej pierwszej udanej kampanii Hitler zwrócił się na Zachód, ale musiał kilkakrotnie odkładać swoją ofensywę, a front pozostawał spokojny przez kilka miesięcy. Okopani za Linią Maginota , alianci czekają na atak sił niemieckich, okopanych za Zachodnim Murem lub Linią Zygfryda . To konflikt bez większych walk, tylko kilka potyczek między patrolami rozpoznawczymi. Jest to „śmieszna wojna”, zgodnie z określeniem przypisywanym pisarzowi Rolandowi Dorgelèsowi .

„Zabawna wojna” z ofensywą na Saar spowodowałaby śmierć około 3000 osób w trzech armiach francuskich (ląd-powietrze-morze). . Niemcy odnotują stratę 196 żołnierzy zabitych i 114 zaginionych po lekkiej kontrofensywie Pierwszej Armii Niemieckiej Erwina von Witzlebena w dniach 16-24 października, która nastąpiła dopiero10 maja 1940, data rozpoczęcia niemieckiego Blitzkriegu . Ta kontrofensywa była jedyną walką na pewną skalę na granicy podczas „dziwnej wojny”.

Na morzu niemiecka łódź podwodna zatopiła brytyjski liniowiec Athenia 3 września 1939 r. , zabijając 117 osób. 14 października innemu U-Bootowi udało się wpłynąć do portu Scapa Flow i zatopić pancernik Royal Oak , powodując śmierć 833 brytyjskich marynarzy.

Dowództwo francuskie

We Francji struktura dowodzenia stała się bardziej złożona wraz z utworzeniem pod koniec 1939 r . francuskiej kwatery głównej w Doumenc, w połowie drogi między Gamelin i Georges . Dlatego znajdujemy się w kluczowym sektorze operacji z nie mniej niż czterema poziomami dowodzenia:

Nie wspominając o oddzielnym łańcuchu „Air”.

Pierwsze trzy "dzielące" główne usługi personelu, którego podziemna część PC jest zainstalowana w lesie zamku Vincennes , ewidentnie tracą sprawność i nikt nie ma w ręku wszystkich narzędzi niezbędnych do prowadzenia bitwy. „ Naczelne dowództwo lat 30., analizuje Jean-Louis Crémieux-Brilhac , nie wiedziało, jak uniknąć stwardnienia intelektualnego i biurokratycznego, ani przyznać, że mogą istnieć inne formy wojny niż ta z lat 14-18, ani wybrać spójnej broni system ”. Ponadto należy zauważyć, że dwa pierwsze krążą, jeden w cieniu Reynauda , drugi w cieniu Daladiera .

Działalność w Norwegii

W ramach strategii blokady alianci chcą odciąć niemieckie dostawy rudy żelaza; ten ostatni otrzymuje większość dostaw ze Szwecji . Jeśli port Luléa jest zamarznięty przez większą część zimy, port w Narwiku (Norwegia) znajduje się na otwartej wodzie. Alianci postanawiają zatem zorganizować operację przejęcia kontroli nad kopalniami Gällivare z Narwiku (oba punkty łączy linia kolejowa). Ale Niemcy wyprzedzili aliantów: 9 kwietnia zaatakowali Danię i Norwegię (8 kwietnia alianci podłożyli miny na norweskich wodach terytorialnych, co można porównać do aktu wrogiego, ponieważ Norwegia stale potwierdzała chęć zachowania neutralności). Interwencja niemiecka zakończyła się sukcesem; Alianci przegrywali wszędzie, z wyjątkiem Narwiku, gdzie Polacy i Francuzi zdołali zdobyć przyczółek w mieście, ale na bardzo krótki czas. Po katastrofalnym początku kampanii francuskiej wojska Narwiku zostały odwołane, a operacja zakończyła się bez wykorzystania.

Niemiecka ofensywa na Zachodzie

Śmieszna wojna na pewno się kończy 10 maja 1940 rkiedy armie niemieckie rozpoczęły Fall Gelb , ogromną ofensywę na Holandię , Belgię , Luksemburg łamiąc neutralność tych państw, a następnie przez Ardeny ( przełom Sedan ) w celu przejęcia od tyłu linii Maginota. Naczelny wódz Francji, generał Gamelin , został jednak ostrzeżony w styczniu 1940 r. przez tajne kontakty wojskowe z Belgami, których schwytali, na samolocie, który dokonał przymusowego lądowania w Belgii ( incydent w Mechelen ). instrukcje wojskowe wskazujące, że Niemcy zamierzają zaatakować Ardeny. 8 marca wiadomość potwierdzająca od samego króla Leopolda III ponownie dotarła do generała Gamelina. Ale francuski personel zignorował to. I to był atak na Sedan, gdzie armia francuska, zdziwiona, nie mogła przeciwstawić się niemieckiemu przełomowi zagrażającemu tyłom armii alianckich. Jednak elitarne oddziały armii belgijskiej, Ardennes Chasseurs , przez dwa dni powstrzymywały Niemców, co powinno było pozwolić Francuzom na lepsze przygotowanie się. Już w kwietniu raport francuskiego posła Pierre'a Taittingera wskazywał na słabości sektora sedanów. Ale nic nie pomogło. Spowodowało to gwałtowny odwrót wszystkich armii francuskich na Wschodzie. W tym czasie główny korpus armii belgijskiej został zaatakowany przez północną Belgię i Holandię, której armia miała się poddać w ciągu pięciu dni. Armie francusko-angielsko-belgijskie, niezdolne do zreformowania się, by powstrzymać natarcie niemieckie, stopniowo rozpadły się po zatrzymaniu przez armię belgijską na Dendre i efemerycznym i bezużytecznym zwycięstwie taktycznym pod Gembloux , przez francuskie czołgi w towarzystwie piechoty. Ostateczną konsekwencją było rozbicie armii belgijskiej, która skapitulowała 28 maja, dochodząc do wyczerpania zapasów amunicji. Ponadto armia angielska bez ostrzeżenia zrezygnowała z prawa armii belgijskiej 25-go, co potwierdza lord Keyes w swoich pamiętnikach. Belgowie od 23 do 28 maja tylko kontynuowali armię niemiecką w bitwie pod Lys , podczas gdy okrążenie większości sił alianckich uniemożliwiło jakiekolwiek zaopatrzenie. Brytyjczycy pospiesznie przygotowywali operację Dynamo do ponownego zaokrętowania sił brytyjskich. Można było również zebrać dużą część wojsk francuskich, pod osłoną kurtyny wojsk francuskich, które powstrzymywały armię niemiecką przed ostatecznym zdobyciem, podczas gdy ciężki sprzęt ginął. Ta porażka doprowadziła również do opuszczenia Skandynawii przez siły alianckie.

Propaganda i gospodarka wojenna

Propaganda prowadzona jest w Niemczech przez Josepha Goebbelsa i Francji przez Jean Giraudoux , mianowanego Komisarza Generalnego do publicznej wiadomości dnia 29 lipca 1939 roku przez rząd Daladier. Pieśni patriotyczne z „  der des ders  ”, takie jak La Madelon, są używane w nostalgicznej, słodko-gorzkiej wersji.

Przeciwnicy oddali gospodarkę wojenną na usługi swoich armii. Stany Zjednoczone sprzedaje swój sprzęt wojskowy za gotówkę tylko do aliantów, natomiast ZSRR handluje swoje zasoby z Niemiec. Dostęp do szwedzkiej rudy żelaza wywołał starcie w Norwegii i inwazję nazistów . Alianci rozpoczęli blokadę, a Niemcy kilka ataków swoich okrętów podwodnych .

Literatura i kultura popularna

Wyrażenie „śmieszna wojna”, o którym pisze korespondent wojenny Rolanda Dorgelès, jest używane z styczeń 1940przez gazetę Le Figaro . Wyrażenie to może być tłumaczeniem fałszywej wojny, szyderczego wyrażenia przypisywanego senatorowi USA Williamowi Borahowi i oznaczającego „fałszywą wojnę, fałszywą wojnę”.

Funny War jest kontekst dla wielu dzieł literackich, takich jak Un Balcon en forêt przez Julien Gracq opublikowanej w 1958 roku, gdzie autor czerpie z jego doświadczeń jako żołnierz w Ardenach na początku II wojny światowej. Pisarz Lucien Rebatet , również zaangażowany, ubolewa ze swojej strony nad stagnacją spowodowaną zabawną wojną w swoim dziele Les Décombres (1942), opisującym armię źle wyszkoloną, źle prowadzoną i ostatecznie niezdolną do walki, w obliczu niemieckiego zagrożenia.

To właśnie podczas wycieczki po Linii Maginota w 1939 roku Pierre Dac wprowadził słowo „  chleuh  ” na określenie niemieckich żołnierzy.

Piosenka z tej okazji, bardzo popularna w Wielkiej Brytanii i we Francji, brzmiała On powiesi naszą bieliznę na linii Zygfryda .

Na plakacie przedstawiającym mapę świata i geograficzne dysproporcje między aliantami a krajami Osi użyto sformułowania Paula Reynauda „Wygramy, bo jesteśmy najsilniejsi”.

Bibliografia

  1. „  Funny war  ” , na Encyclopædia Universalis (dostęp 31 sierpnia 2017 )
  2. Raport Dorgelès na czele, opublikowany w Gringoire w październiku 1939 r., według François Bédarida „Od śmiesznej wojny do śmiesznego pokoju”, we Francji w mrocznych latach , tom 1, ed. du Seuil, zbiór Punkty – Historia, 1993, 2000, s.  46 .
  3. "  Śmieszna wojna 1939-1940  " , na chemindememoire.gouv.fr
  4. Cochet 2004 , s.  237.
  5. „Kroniki” Październik 1939 w czasopiśmie historie ostatniej wojny , n o  1.
  6. Jean-Louis Crémieux-Brilhac, Francuzi roku 40, tom II, Robotnicy i żołnierze , Gallimard, 1990, s.  709 .
  7. Karl-Heinz Friezer, Mit wojny z piorunami , s.  101 , „Incydent w Mechelen-sur-Meuse”, wyd. Belin, Paryż 1995.
  8. William Shirer, Lata koszmaru , s.  331 , wyd. Texto-Talladier, Paryż 2009.
  9. Lord Keyes, A Shattered Reign , s.  322 , 323, 324, oświadczenie generałów Pownalla i Gorta do pułkownika Davy'ego „nie obchodzi nas, co stanie się z Belgami”.
  10. Christian Delporte, w: Michèle i Jean-Paul Cointet (red.), Słownik historyczny Francji pod okupacją , Paryż, Tallandier,2000, s.  348.
  11. "  W linii Maginota | Historia i analiza obrazów i dzieł  ” , na stronie www.histoire-image.org (dostęp 19 marca 2020 r. )
  12. Encyclopædia Universalis , „  DRÔLE DE GUERRE  ” , o Encyclopædia Universalis (dostęp 19 marca 2020 r. )
  13. Lucien Rebatet , Les Décombres , Omnia Veritas Limited,28 lutego 2018, 534  s. ( ISBN  978-1-912452-35-4 , czytaj online )
  14. Będę chleuh , tekst piosenki Pierre Dac, na stronie France 2 .
  15. http://rosalielebel75.franceserv.com/citations-sur-l-autre-grande-guerre.html

Bibliografia

Referencje, opowiadania, eseje

Studia historyczne

Artykuły

Załączniki

Powiązane artykuły

Linki zewnętrzne