Pańszczyzny (od łacińskiego corrogare „prosić”) jest nieodpłatna praca nałożone przez suwerena, lorda lub master na swoich poddanych i utrzymaniu, czy są one wolnego stanu, czy nie. Jest niezbędnym trybikiem średniowiecznego systemu polityczno-gospodarczego i wywodzi swoje istnienie z ówczesnego niedostatku pieniądza . Jest to podatek pobierany w sposób niepieniężny.
Rozróżnia się harówkę prywatną i publiczną . Pierwsza składa się z dni roboczych (zwanych w niektórych prowincjach Francji arban ) poświęconych pars dominica (ziemi zarezerwowanej dla pana ). Konkretnie jest to pomoc podczas orki, zbioru lub zbioru . Dla osoby uzależnionej może to wiązać się z wykorzystaniem własnych zwierząt roboczych.
W ogóle, prywatne chore spadła do użycia z XI -tego wieku, kiedy waluta staje się bardziej powszechne zastosowanie - przynajmniej w południowej Europie. Od tej pory dotyczy tylko jednego lub dwóch dni w roku i staje się łatwe do wykupienia. Tylko chłopi pańszczyźniani i ludzie, którzy są wolni, ale zbyt biedni, pozostają „robotnikami przymusowymi”. W Europie Północnej i Anglii prywatna harówka pozostawała ważna przez całe średniowiecze.
We Francji, zgodnie z Ancien Régime , rozróżnia się harówkę osobistą związaną z miejscem zamieszkania, nawet jeśli ktoś nie posiada własności, od rzeczywistej harówki należnej za grunty podlegające temu podatkowi, nawet jeśli nie posiada się żadnego majątku. w seigneury. Obowiązek ten trwa średnio około 3 dni w roku. Jest to podatek niepieniężny. Seigneurial corvée został zniesiony 4 sierpnia 1789 roku .
Królewski pańszczyzna jest nałożona dzieło utrzymania dróg i robót publicznych sztuki: dróg, mostów, rowów, palisad itp Uogólnienie królewskiej pańszczyzny zainicjowanego w 1738 roku przez środki z Kontrolera Generalnego Finance Philibert Orry stało się możliwe, aby powiększyć i modernizacji sieci drogowej we Francji.
Ostateczna likwidacja znoju głównych dróg pod CalonneZnojenie autostrad zostało zniesione pod koniec starego reżimu . Do zmian na Turgota (na podstawie pomysłu przez fizjokrata Pierre Samuel du Pont de Nemours ), uchylonej w 1776 roku zniósł znoju ale były częściowe niepowodzenie. Charles-Alexandre de Calonne odnosi sukces tam, gdzie zawiódł Turgot: w 1785 roku jest tylko 9 ogólników (w tym Bretania), gdzie pozostaje stary obowiązek, dzielony „z powodu sił” (i w większości stewardów chodzi o pozbycie się tego to); w 11 ogólnikach harówka jest rozdzielona „ze względu na wydziały”, a wreszcie w pewnej liczbie prowincji ustanowiono przedstawiciela podatkowego harówki. Komisja złożona z generalnych włodarzy (6 głosów przeciw 4) decyduje o zniesieniu dawnej harówki, o zastąpieniu jej pracą za pieniądze, wreszcie o ustanowieniu podatku terytorialnego lub, w przeciwnym razie, podatku od funt na funt wielkości. Rozporządzenie z dnia 27 czerwca 1787 deklaruje pańszczyzny w naturze zastąpiony wkładem rozdzielone między parafiami przy znaku za funt wielkości, a których odbiorniki ogóle przejść do wykonawców. Mimo sprzeciwu parlamentów, Zgromadzenia Prowincjonalne mogły definitywnie przeprowadzić reformę, która miała miejsce nieco później w Bretanii, gdzie państewką rządziły stany prowincji.
Znoju chłopów w ramach dzierżawyPrzed wprowadzeniem ustawy najmu z 1946 r. rolnicy „byli zdani na łaskę presji właścicieli ziemskich. Nie bali się go nadużywać, co tłumaczyło [...], że co roku 29 września odbywa się istna procesja wozów i bydła. [...] W Saint-Michel faktycznie dzierżawy dobiegły końca. [...] Oprócz wysokości czynszu [...] [rolnik był też winien] właścicielowi pewną ilość dni wolnej pracy, [np.] trzy dni pługa (człowiek, koń i sprzęt), człowiek codziennie przez cały czas siana ”. Mogą istnieć inne obowiązki, takie jak zrywka drewna, a nawet karmienie psa właściciela. Ten ostatni mógł swobodnie polować na ziemi swojego rolnika, nie zwracając uwagi na plony, które nosili, a stosunki między rolnikiem a jego dzierżawcą były quasi-feudalne . Pojawienie się ustawy najmu z inicjatywy Tanguy-Prigent ustanowiło automatyczne przedłużanie umów najmu i ograniczone klauzule wypowiedzenia z inicjatywy wynajmującego.
Obowiązki publiczne jako podatki lokalneDo lat pięćdziesiątych chłopi byli również związani systemem harówki, jako lokalny podatek płacony w służbach pracy, co ilustruje to zeznanie chłopa z Taulé :
„Do około 1955 roku byliśmy winni miastu około dwóch dni robót drogowych . Czas trwania usługi skrócił się, gdy dostarczyliśmy konie i sprzęt, np. wywrotki. Był to sposób płacenia podatków lokalnych w naturze, a obowiązek ten wykonywano zwykle w okresie zimowym, ponieważ był to okres wolnej pracy w gospodarstwie rolnym. W zasadzie chodziło o oczyszczanie rowów lub ukamienowanie lokalnych dróg . [...] Wszyscy chłopi z sektora gminy pracowali przy tej okazji razem, pod kierunkiem pracownika komunalnego, który mógł wykonać stosunkowo ważne obiekty. "
W francuskiej Afryki Zachodniej , pracy przymusowej został zniesiony przez prawo Houphouët-Boigny kwietnia 1946 r.
W Rosji zjawisko to jest bardzo obecne, w dużej mierze przekazywane przez bojarów wobec poddanych (tzw. barchtchina ).
W dzisiejszej wyobraźni pańszczyzna pozostaje symbolem dominacji panów i monarchii, podobnie jak dziesięcina czy podatek od soli .
W kilku krajach wciąż mówi się o harówce za pracę wykonywaną przez mieszkańców danego terytorium nieodpłatnie dla dobra wspólnego: odśnieżanie, budowa stodoły dla sąsiada itp.
We Francji w 2004 r. ustawa rządu Jean-Pierre Raffarina ustanowiła pierwsze bezpłatne dni wolne od pracy, oficjalnie ogłoszone jako dzień solidarności z osobami starszymi .
Rząd Birmy narzuca swoim obywatelom obowiązkową, nieodpłatną pracę.
Obecnie wiele krajów ograniczyło harówkę do poboru do wojska i pracy przymusowej .