Azji Nieszpory (znany również jako azjatycka Nieszpory Nieszpory Efeskiego lub Nieszporów 88 pne. ) Odnoszą się do brudnej odcinku poprzedzającym pierwsze wojny rzymu z mitrydatesem , służąc jako casus belli , lub bezpośrednią przyczynę wojny.
Rzym został wezwany do rozstrzygnięcia długotrwałych sporów między Królestwem Bitynii a Królestwem Pont Euxin , które znajdowały się obok siebie na południowym brzegu Morza Czarnego. Rządzące rodziny każdego z tych królestw wywodziły się od perskich satrapii, które nie zostały włączone do imperium Aleksandra Wielkiego . Wojska rzymskie zostały zaproszone do Anatolii jako sojusznicy Republiki Rodos, która miała tam swoje ziemie. Teraz, gdy tam byli, obaj królowie postanowili zwrócić się do rzymskiego Senatu o rozstrzygnięcie sporu.
Senat po naradzie zdecydował o poparciu dla Bitynii . Król Pont Euxin, Mitrydates VI , do tej pory przyjaciel Rzymu, którego przodkowie wysyłali statki na pomoc podczas III wojny punickiej , był gotów przyjąć tę decyzję. Jednak kontrola Senatu nad wojskami w terenie była słaba. Za namową żołnierzy rzymscy oficerowie w Anatolii zaczęli wzywać Bityńczyków do zniszczenia Pont Euxin, fałszywie twierdząc, że dekret Senatu ogłosił konflikt zbrojny. Senat faktycznie nakazał armii, aby w przypadku wojny między Bitynią a Mostem Euxin pomagała armii Bitynii . W związku z tym mieliby udział w łupach wojennych powstałych w wyniku grabieży bogatych miast Anatolii.
Chcąc zadowolić swoich rzymskich doradców, Bitynianie zaczęli pustoszyć Le Pont Euxin z pomocą najemnych rzymskich żołnierzy. Mitrydates bezskutecznie próbował przeciwstawić się mu kanałami dyplomatycznymi. Rozczarowany tą porażką, zwrócił się do swoich niezdecydowanych przyjaciół i sojuszników w Anatolii, oferując im prezenty i obietnice. Więc od razu pozbędą się wszystkich Rzymian. Przekonał ich do zaaranżowania zabójstwa wszystkich obywateli rzymskich i włoskich w Azji Mniejszej (Anatolii). Masakra została starannie zaplanowana odbędzie się tego samego dnia w wielu miastach rozsianych Azji Mniejszej: Efez , Pergamon , Adramyttion, Caunus , Tralles , Nysie i wyspy Chios .
Szacunkowa liczba zabitych mężczyzn, kobiet i dzieci waha się od 80 000 do 150 000. Ocalono niewolników, którzy pomagali zabijać swoich rzymskich panów oraz tych, którzy mówili językami innymi niż łacina . Chociaż operacja ta zakończyła się sukcesem w krótkim okresie, nie udało się jej wydostać Rzymian z Anatolii. Każdy, kto mógł uciec przez Morze Egejskie, by schronić się w porcie Rodos , sojuszniku Rzymu, stał się teraz śmiertelnym wrogiem Mitrydatesa. Kiedy wieści o masakrze dotarły do Rzymu, irytacja ludu osiągnęła swój szczyt, a Senat na nadzwyczajnej sesji wypowiedział wojnę Mitrydatesowi, ogłaszając mandat, który ma zostać przyznany konsulom roku.
Deklaracja była natychmiastowa, ale realizacja mandatu została opóźniona przez wojnę domową w Rzymie. Sylla otrzymała go jako pierwsza od Senatu. Po tym, jak Sylla objął dowództwo nad legionami w Noli, rzymskie zgromadzenie uchwaliło ustawę pozbawiającą go władzy na rzecz Gajusza Mariusza . Pod dowództwem swoich ludzi Sylla maszeruje na Rzym, aby potwierdzić autorytet Senatu. Zapewniony o swojej władzy, po roku bezczynności na froncie wschodnim przekroczył Adriatyk z minimalną liczbą żołnierzy i bez dużych okrętów wojennych. W tym czasie Mitrydates stworzył wielką flotę, która oczyściła Morze Egejskie od Rzymian. Obalił Ateny, odwołując się do swoich zwolenników, w tym filozofów Perypatetyckich. Pomimo jego wysiłków nie mógł jednak zająć portu Rodos, ponieważ Rodowie byli wielkimi żeglarzami, posiadającymi statki, z których Rzymianie inspirowali się do przeprojektowania swoich statków. Kiedy ludzie Sylli w końcu przybyli do Aten, aby je oblegać, cała Grecja kontynentalna zebrała się w sprawie rzymskiej. Nastąpił szereg konfliktów znanych jako wojny z mitrydatesem .
Data masakry jest kwestionowana przez współczesnych historyków, którzy obszernie opisali tę kwestię. Sherwin-White umieszcza wydarzenie pod koniec 89 lub na początku 88 pne. AD Badian, twierdząc, że „precyzja wydaje się niemożliwa”, umieszcza ją w pierwszej połowie 88 rpne. AD, nie później niż w połowie tego roku. Nazwa „Nieszpory Efeskie” została ukuta w 1890 r. Przez historyka Theodore'a Reinacha, aby opisać masakrę, dokonując retrospektywnej analogii z nieszporami sycylijskimi z 1282 r. Następujący historycy przyjęli wariant tego wyrażenia, używając nieszporów jako eufemizmu dla „masakry”.