Ogólne zasady prawa francuskiego

W Francji , że ogólne zasady prawa (lub PGD) są ogólne zasady, które muszą spełniać trzy kryteria:

• mają zastosowanie nawet w przypadku braku tekstu;
• są rozliczane zgodnie z orzecznictwem  ;
• nie są tworzone przez sędziego od zera, lecz przez niego „odkrywane” na podstawie stanu prawa i społeczeństwa w danym momencie: de facto w prawie francuskim sędziowie nie mają do tego prawa. do tworzenia standardów (na mocy zasady znanej jako „zakaz orzeczeń ugodowych”, zapisanej w art. 5 francuskiego kodeksu cywilnego ): „Sędziom zabrania się na mocy przepisów ogólnych i wykonawczych wypowiadać się w przedłożonych im przyczynach”. Mają jedynie moc podkreślania i interpretowania istniejących standardów; ogólna zasada prawa leży zatem u podstaw istniejącego stanu prawnego i sędzia po prostu by ją ujawnił.

W prawie wspólnotowym , Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznaje również ogólne zasady prawa.

W prawie międzynarodowym publicznym „ogólne zasady prawa uznawane przez narody cywilizowane” są uważane za źródło prawa , zgodnie z art. 38 ust. 1 lit. c) Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości .

Tradycyjnie miejsce ogólnych zasad prawa jest bardzo małe w prawie cywilnym , które jest w istocie skodyfikowane, a znacznie szersze w prawie administracyjnym , które ma w dużej mierze charakter orzeczniczy, ponieważ przez bardzo długi czas stosowano bardzo niewiele tekstów o zasięgu ogólnym. do wszystkich czynności administracji lub do znacznej ich części.

Status tych ogólnych zasad, aw szczególności interpretacji prawnej , jest przedmiotem debaty w teorii prawa , a niektórzy realistyczni autorzy twierdzą, że służą one jedynie ukryciu twórczej władzy normatywnej sędziów. Jeśli przyjrzymy się obecnej interpretacji tych zasad za dobrą monetę, rzeczywiście stajemy przed paradoksem: jeśli te normy istnieją wcześniej, dlaczego sąd musi je „odkrywać”? Co w kategoriach prawnych oznacza norma, która istniałaby tylko w utajeniu?

Wyrażenie „ogólne zasady prawa” zostało konsekrowane po wyzwoleniu słynnym wyrokiem: CE, Ass, 26 października 1945, Aramu i in. (na zasadzie prawa do obrony). Konflikt Trybunał był po raz pierwszy użył go w swoim wyroku z dnia8 lutego 1873 r.Dugave i Bransiet .

Wartość prawna ogólnych zasad prawa

Jeśli wszyscy autorzy zgodzą się nadać PGD wartość ponadregulacyjną, to ich wartość prawna w stosunku do prawa, czyli ich miejsce w hierarchii norm , jest przedmiotem kontrowersji doktrynalnych.

Przede wszystkim należy zauważyć, że wszystkie niepisane zasady i reguły nie mają tej samej wartości prawnej. Jak zauważył komisarz rządowy Fournier w swoich wnioskach dotyczących wyroku26 czerwca 1959General Union of Consulting Engineers , istnieją dwie kategorie niepisanych zasad:

• niektóre mają wartość czysto interpretacyjną lub uzupełniającą: są to zasady, które „  mają zastosowanie tylko w przypadku braku odmiennych zapisów pisemnych… w zależności od sprawy, której dotyczą, uginają się przed prawem lub przepisami. Takimi są np. ogólne zasady postępowania obowiązujące nawet bez tekstu przed wszystkimi sądami administracyjnymi  ”, wśród których można przytoczyć obowiązek wymieniania nazwisk sędziów czy zakaz bycia sędzią i stroną (WE, art.2 marca 1973, Demoiselle Arbousset ). Zasady te mogą, w zależności od przypadku, zostać uchylone przez ustawodawcę lub przez władzę regulacyjną.
• niektóre stanowią reguły materialne, które nie mają charakteru jedynie interpretacyjnego lub uzupełniającego: ściśle mówiąc, są to zasady , które same dzielą się na zasady kompetencyjne i zasady materialne. Te pierwsze straciły niemal cały zakres od czasu wejścia w życie Konstytucji z 4 października 1958 r. , która ograniczyła odpowiednie kompetencje prawa i przepisów (można zaobserwować sporadyczne jej wystąpienia, np. gdy Rada Państwa uzna, że exequatur jest w istocie domeną prawa, nawet jeśli nie dotyczy żadnej ze spraw określonych jako prawodawcze w art. 34 Konstytucji: w wyroku Serigne Bamba Dieng ). Te ostatnie, które właściwie stanowią ogólne zasady prawa, są „  zasadami podstawowymi, na których opiera się nasz system polityczny  ”.

Jaka jest wartość tych zasad?

Zgodnie z pierwszą tezą porzuconą przez doktrynę, ogólne zasady prawa mają wartość ustawodawczą: co prawda wiążą władzę regulacyjną ( Rada Stanu może unieważnić dekret lub zarządzenie sprzeczne z ogólną zasadą prawa), ale mogą być wyłączone z mocy prawa.

Zgodnie z drugą tezą, postawioną przez prof. René Chapusa , ogólne zasady prawa mają wartość „  infralegislacyjną i ponaddekretalną  ”. Rzeczywiście, ich autor, sędzia, zajmuje rangę wyższą niż władza wykonawcza - którą kontroluje - i niższą niż władza ustawodawcza, której prawa go obowiązują.
Natomiast sędzia administracyjny zobowiązuje administrację do przestrzegania PGD, w tym do jej dekretów (najwyższych aktów administracyjnych).

Wreszcie, zgodnie z trzecią tezą bronioną przez Fourniera, PGD mają wartość tekstu, z którego zostały wydedukowane. Zatem ogólna zasada prawa do równości, wywiedziona z Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, miałaby wartość konstytucyjną.

Wszystkie ogólne zasady prawa wiążą autonomiczną władzę regulacyjną na podstawie art. 37 Konstytucji (WE, art. 28 października 1960, z Laboulaye ).

Niektóre z tych zasad mają przynajmniej wartość konstytucyjną i sam ustawodawca nie może od nich odstępować: tak jest np. w przypadku zasady równego dostępu do zatrudnienia publicznego. Nie upoważnia to jednak zwykłego sędziego administracyjnego do uchylenia ustawy, która lekceważy ogólną zasadę wartości konstytucyjnej; z drugiej strony, to właśnie konstytucyjna wartość tych zasad pozwoliła Radzie Stanu narzucić je ustawodawcy kolonialnemu (CE, ust.26 czerwca 1959, „Generalny Syndykat Inżynierów Konsultantów”, prec.) Jak również zarządzenia wydane na podstawie artykułu 38 Konstytucji (CE, doc., 24 listopada 1961, Krajowa Federacja Związków Policyjnych , Leb. str. 658).

Rada Stanu dostrzegła również możliwość wyprowadzenia się z fundamentalnych zasad uznanych przez prawa Rzeczypospolitej , o wartości konstytucyjnej, równolegle z Radą Konstytucyjną (CE, doc.,3 lipca 1996 r., Koné , Łeb. str. 255).

Lista ogólnych zasad prawa

Lista ogólnych zasad prawa jest coraz częściej publikowana od czasu wyzwolenia. Poniższe listy są podane jako przykłady i nie twierdzą, że są wyczerpujące. Z początku stosunkowo ogólne zasady te z czasem stały się bardziej precyzyjne.

Ogólne zasady prawa dotyczące praw obywatelskich

Zasady merytoryczne Zasady oparte na wolności

• Wolność handlu i przemysłu  : CE, doc. (Rada Stanu w Zgromadzeniu),22 czerwca 1951, Daudignac  ; CE Sekcja. (Rada Stanu w sekcji ),13 maja 1994, przewodniczący Zgromadzenia Terytorialnego Polinezji Francuskiej (patrz też: Loi d'Allarde )

Zasady oparte na równości

• Równość użytkowników wobec służby publicznej  : CE ( Rada Stanu ) , Sekta,9 marca 1951, Société des Concerts du Conservatoire , Recueil Lebon. str. 151, GAJA (Najważniejsze wyroki w orzecznictwie administracyjnym) nr 67; CE, doc.,25 czerwca 1948, Société du Journal l'Aurore , Leb. str. 289, GAJA nr 62; CE, 1974, Denître i Chorques.
• Równość przed opodatkowaniem: CE 22 lutego 1974Stowarzyszenie Burmistrzów Francji  : Dalloz 1974 s. 520
• Równość przed urzędem publicznym: CE 7 lutego 1958Związek Właścicieli Algierskiego Dębu  Korkowego : AJDA 1958 II s. 130
• Równy dostęp obywateli do zatrudnienia publicznego: CE, Ass, 28 maja 1954, Barel i in. , Rec. {Zbiór orzeczeń Rady Stanu} s. 308 zaw. Letourneur, GAJA {główne decyzje orzecznictwa administracyjnego} nr 77; TO,9 listopada 1966, Gmina Clohars-Carnoët
• Równe traktowanie urzędników tego samego organu: Rada Stanu, doc., 21 lipca 1972 r, Międzyfederacyjny Związek Związków Zawodowych Prefektury Policji i Bezpieczeństwa Narodowego (m.in.); Rada Konstytucyjna, decyzja nr 76-67 DC z15 lipca 1976 r., decyzja nr 82-153 DC z14 stycznia 1983, decyzja nr 84-179 DC z12 września 1984, decyzja nr 87-229 DC z22 lipca 1987 r..
• Równość przed instytucją sądowniczą: Rada Konstytucyjna, decyzja nr 75-56 DC of 23 lipca 1975 r..

Zasady dotyczące prawa ekstradycji

Rada Stanu ujawniła w tej kwestii pewną liczbę zasad:

• Zakaz ekstradycji uchodźcy politycznego: CE doc. 1 st kwiecień 1988, Bereciartua-Echarri
• Zakaz ekstradycji cudzoziemca z powodów politycznych: CE Ass., 3 lipca 1996 r.Koné ; Rada Stanu nie uznaje tu ogólnej zasady prawa, ale fundamentalną zasadę uznawaną przez prawo Rzeczypospolitej”
• Zakaz ekstradycji cudzoziemca w przypadku poważnych konsekwencji, w szczególności ze względu na wiek i stan zdrowia: WE 13 października 2000Kozirew
• Zakaz ekstradycji cudzoziemca, jeżeli w państwie wzywającym obowiązuje system nieszanujący podstawowych praw i wolności: WE, 26 września 1984, Lujambio Galdeano
• Zakaz ekstradycji cudzoziemca, jeżeli państwo wzywające może nałożyć karę śmierci i nie udzieliło gwarancji: WE, 27 lutego 1987 r., Fidan

Zasady procedury Zasady postępowania sądowego

• Prawo do obrony w sprawach administracyjnych: CE, Sect., 5 maja 1944 r, Dame Veuve Trompier Gravier , Leb. str. 133, GAJA nr 58; Tyłek.,26 października 1945, Aramu , Łeb . str. 213; w sprawach karnych: CE, doc.,19 października 1962, Kanał, Robin i Godot , Łeb. str. 552, GAJA nr 88. Zasada ta została uznana przez Radę Konstytucyjną za podstawową zasadę uznaną przez prawo Rzeczypospolitej w sprawach karnych: CC, dec. nr 76-70 DC z2 grudnia 1976, Zalec. str. 39; jak w sprawach administracyjnych: KK, dec. nr 77-83 DC z20 lipca 1977 r, Zalec. str. 39.
• Możliwość zaskarżenia wszelkich aktów administracyjnych przekraczających moc  : CE, Ass,17 lutego 1950, Minister Rolnictwa v. Dama Lamotte , Łeb. str. 110, GAJA nr 67
• Jawność postępowań przed sądami orzeczniczymi  : CE, doc.,4 października 1974 r, Dama Dawida , Leb. str. 464 zaw. Pan Gentot

Zasady niespornego postępowania administracyjnego

• Obowiązek zapewnienia publikacji przepisów dla organu administracji: CE, 12 grudnia 2003 r., Związek Komisarzy i Wyższych Urzędników Policji Krajowej
• Zasada niedziałania prawa wstecz aktów administracyjnych: CE, Ass,25 czerwca 1948, Société du Journal l'Aurore , Leb. str. 289, GAJA nr 64

Ogólne zasady prawa dotyczące organizacji i funkcjonowania usług publicznych”

• Zasada ciągłości świadczenia usług publicznych: CE, doc., 7 lipca 1950, Dehaene, Łeb. str. 426
• Zasada zmienności służby publicznej: CE, Sek.,27 stycznia 1961, Basket maker, Leb. str. 60 zaw. Kahna; CE, Sekcja,18 marca 1977, Izba Handlowa w La Rochelle , Leb. str. 153 zaw. Massot (usługa publiczna zawsze może zostać odwołana)
• Zasada wyłączenia spod zajęcia mienia należącego do podmiotów publicznych: Cass. cywilizacja 121 grudnia 1987 r. BRGM i TC, 9 grudnia 1899, Association syndicale du canal de Gignac, które wydało tę zasadę, nie czyniąc z niej ogólnej zasady prawa.

Ogólne zasady prawa socjalnego

• Prawo do prowadzenia normalnego życia rodzinnego: CE, doc., 8 grudnia 1978, GISTI i wsp. , Leb. str. 493
• Zakaz zwalniania pracownic w ciąży: CE, Ass, 8 czerwca 1973 r., Dame Peynet , Łeb. str. 406 zaw. Suzanne Grevisse
• Wszyscy urzędnicy publiczni muszą otrzymywać wynagrodzenie co najmniej równe płacy minimalnej: CE, Sect., 23 kwietnia 1982, miasto Tuluza ok. pani Aragnou , leb . str. 152 zaw. Labetoulle
• Zakaz nakładania przez pracodawcę kar finansowych na swoich pracowników: CE, Ass., 1 st lipca 1988, Bilard i Volle , Łb. str. 268
• Zakaz rozwiązywania umowy o pracę ze względu na sytuację rodzinną pracownika: CE, 27 marca 2000 r., pani Brodbeck
• Podporządkowanie wszelkich zmian istotnych elementów umowy o pracę porozumieniu stron: CE, Ass., 29 czerwca 2001, Berton
• Niezależność inspektorów pracy: CE, 9 października 1996, CGT Krajowy Związek Spraw Społecznych , Leb. str. 383

Zobacz również

Powiązane artykuły

• Rada Stanu (Francja)
• Najważniejsze decyzje Rady Stanu

Bibliografia

1. „  OGÓLNE ZASADY PRAWA  ” , na www.lexinter.net (dostęp 23 listopada 2017 )
2. Rada Stanu, 5 i 7 podsekcje połączone, z 12 grudnia 2003 r., 243430, opublikowane w zbiorach Lebon ( czytaj online )

Linki zewnętrzne

• Te ogólne zasady prawa na Jurispedia