Péter Eötvös

Péter Eötvös Opis obrazu Eötvös Péter.PNG.

Kluczowe dane
Narodziny 2 stycznia 1944 Królestwo Węgier
Székelyudvarhely
 
Podstawowa działalność Kompozytor , dyrygent
Trening Akademia Muzyczna im. Franciszka Liszta
Nagrody Nagroda Kossutha (2002)
Honorowe wyróżnienia Commander of Arts and Letters
Member of the Berlin Academy of the Arts (1997)
Order Świętego Stefana Węgier (2015)

Péter Eötvös ( [ˈøtvøʃ] ) to węgierski kompozytor i dyrygent , urodzony2 stycznia 1944w Székelyudvarhely, małym wówczas węgierskim mieście Transylwanii (obecnie Odorheiu Secuiesc w Rumunii ).

Biografia

Jego wczesne dzieciństwo naznaczone jest podróżami; w 1945 r. jego rodzina uciekła przed Rosjanami przez środkowe Węgry i Austrię do Niemiec. Po powrocie na Węgry jego rodzina dała mu wczesne studia muzyczne. Bogata literatura edukacyjna Bartóka stanowi pierwszy kontakt z muzyką wszystkich małych Madziarów. Eötvös czuje, że uczył się języka węgierskiego w tym samym czasie, co muzyka Bartóka („Ona jest naszym językiem ojczystym”). Twierdzi też, że „węgierskie” interpretacje Bartóka i Kodály'ego ( Szell , Fricsay , Ormandy , Solti , Reiner i jego własne) są specyficzne ze względu na subtelność akcentów i rytmów języka węgierskiego .

Jego matka, pianistka , uczestniczyła w życiu muzycznym i intelektualnym Budapesztu, zabierała syna na liczne przedstawienia lub próby operowe , operetkowe i teatralne. Możemy w ten sposób wyjaśnić, że po czterdziestu latach kompozytor nie dokonuje rozróżnienia między muzyką rozrywkową a muzyką poważną i że znajdujemy, szczególnie w Le Balcon , wokalne „tiki” operetki, a nawet pieśń zmieszaną z językiem harmonicznym. opracować z największą naturalnością (pozorną). Jego muzyczne szkolenie odbywa się zarówno na fortepianie, jak i poprzez utwory, które pisze od najmłodszych lat. W wieku jedenastu lat zdobył nagrodę kompozytorską, co sprawiło, że stał się zauważonym chłopcem. Następnie spotyka Ligetiego , starszego o dwadzieścia jeden lat od niego, który zaleca mu wystąpienie w Akademii Muzycznej im. Franza-Liszta przed Kodály'm. Było to wtedy według Ligetiego jako „Boga na ziemi i każde z jego słów było ewangelią”.

Studia

Został znakomicie przyjęty w akademii, gdzie studiował kompozycję u Jánosa Viskiego za radą Kodály'ego. To typowo „akademickie” nauczanie ( kontrapunkt , fuga , sonata …) połączone jest z wczesnym wejściem w życie zawodowe, które zaznaczy młodego kompozytora poprzez wyszkolenie go lepiej niż jakakolwiek instytucja. Już w 1958 roku wezwano go do towarzyszenia pokazom filmowym, improwizując na fortepianie lub organach Hammonda , potem poproszono go o muzykę do teatru i kina. Do 1970 roku skomponował bardzo dużą liczbę partytur „użytkowych”. Tam dowiaduje się, jak ważny jest czas, dzięki przymusowi interwencji po skończeniu sztuki lub filmu; muzyka z dziesięciosekundowego utworu nie może przenieść się do jedenastej. Uczy się też radzić sobie z hałasem jako dźwiękiem, dla niego to cement jedności spektaklu, łączy mowę z dźwiękiem. W zero punktów w szczególności będzie pamiętał to doświadczenie; praca rozpoczyna się od przywołania odliczania mającego na celu zsynchronizowanie dźwięku i obrazu na początku filmu, po którym następuje basowy efekt dźwiękowy na górze pasma imitujący trzask starej taśmy magnetycznej lub czarnej płyty.

W przypadku swojej muzyki scenicznej lub kinowej Eötvös cieszył się dużą swobodą zasobów, zwłaszcza dla personelu, ale często był zmuszony robić to, co mu oferowano i być z tego zadowolonym. Można argumentować, że z tego okresu wywodzi się wzorowy pragmatyzm dat Eötvösa, który zawsze będzie komponował się z troską wykonawców, ale także techników i teatrów operowych, które będą gościć jego dzieła; może być jednym z kluczy do sukcesu jego dzieł lirycznych.

W tym kilkunastoletnim okresie ciekawość doprowadziła go do odkrycia, co stanowiło jego osobiste muzeum dźwięku: Gesualdo (idea madrygału pojawia się kilkakrotnie w jego twórczości: Drei Madrigalkomödien , Trois Sœurs ) Amerykański jazz lat 1960, muzyka elektroniczna z których postać Stockhausen był wówczas nierozłączne, Boulez ... nieprzerwany przepływ zleceń pozwala mu jednocześnie przyswoić i zastosować nową muzykę on wchłaniany. Szybko stał się enfant terrible w akademii dzięki swoim awangardowym kompozycjom, zbyt zachodnim, by uchwycić go oficjalnie. Świadczą o tym jego słowa zaczerpnięte z wywiadu z Alainem Galliarim:

„Szybko zrozumiałem też, jakie problemy mogą prowadzić do tego niewinnego apetytu na innowacje a priori, skoro można powiedzieć, że János Viski zmarł na zawał po brutalnym ataku dyrektora akademii, ponieważ pisałem muzykę„ kapitalistyczną ”( …) Jeśli chcę dziś przypomnieć sobie, co było dla mnie gwałtownym szokiem, to jest to miara klimatu, który wówczas panował na Węgrzech. "

Następnie złożył wniosek o stypendium uniwersyteckie, aby wyjechać z rodzinnego kraju na studia za granicą. Historyczne jasnowidzenie Eötvösa sprawiło, że pomyślał, że to właśnie w Kolonii niedaleko Karlheinz Stockhausen powinien być.

Wyjechał do Niemiec w 1970 r., Tak jak to już zrobili jego starsi Kurtág i Ligeti. Hochschule für Musik i studio Westdeutscher Rundfunk następnie pracując razem, umożliwiając studentom być w kontakcie z najbardziej zaawansowanych technologii w jednej z najbardziej zaawansowanych studiach w Europie. Studiował kompozycję u Bernda Aloisa Zimmermanna oraz dyrygentury i przedstawił się w Stockhausen, gdzie znał już wszystkie utwory. Eötvös będzie z kolei jego inżynierem, kopistą (partytura Telemusika jest ręką), jego instrumentalistą i dyrygentem. Należy pamiętać, że Stockhausen zawsze miał swoich interpretatorów, posiadaczy pewnej interpretacyjnej ortodoksji i prawdziwych nośników słów mistrza. Eötvös zawsze pozostaje jednym z jego uprzywilejowanych tłumaczy, w szczególności zapewni utworzenie Donnerstag aus Licht . Wraz z „oddziałem” Eötvös odbędzie wiele podróży, w tym sześciomiesięczną podróż do Japonii, która pozostawi niezatarte wrażenie. Ten pobyt z okazji Wystawy Powszechnej w Osace będzie dla niego szokiem, odkryciem kultury, która wciąż go fascynuje.

Poświęcenie

W tym żywiole wokół bardzo charyzmatycznej postaci młody muzyk po trzydziestce ma poczucie, że znajduje się w decydującym momencie historycznym, w którym powstaje muzyka przyszłości. Powielał swoją działalność i nie miał czasu na komponowanie, a jego sława jako dyrygenta zaczęła przekraczać jedyny krąg wtajemniczonych Stockhausena.

W 1978 roku Pierre Boulez wezwał go do poprowadzenia inauguracyjnego koncertu IRCAM w Paryżu . Wkrótce zostanie mianowany dyrektorem muzycznym Ensemble intercontemporain , które będzie piastować do 1991 roku. Odkąd prowadzi „Studniówki”, jest coraz bardziej rozpoznawany jako dyrygent i to nie tylko przez specjalistów w dziedzinie muzyki współczesnej . W 1980 roku został głównym dyrygentem gościnnym. Orkiestry Symfonicznej BBC od 1985 do 1988. Okres ten to także jego pierwszy sukces jako kompozytor w 1986 roku. Chińska Opera , pisana przez dziesięć lat Ensemble Intercontemporary, jest refleksją nad teatralnością samego dźwięku, dramaturgię zapewnia sam dźwięk bez tekstu i argumentów. Trochę tę samą troskę odnajdujemy u Sir Harrisona Birtwistle'a w jego pragnieniu wystawiania muzyki w bardziej abstrakcyjny sposób. W tym utworze kompozytor chciał oddać efekt większej pięciolinii i do tego zastosował w szczególności technikę inspirowaną stereo, rozprowadzając instrumenty w przestrzeni (podobne procesy znajdziemy w Trois Sœurs ). Ruchy są hołdem dla reżyserów, których podziwia: Boba Wilsona , Klausa Michaela Grübera , Luca Bondy , Patrice Chéreau , Jacquesa Tati i Petera Brooka . Na przykład Eötvös był szczególnie wrażliwy na sposób, w jaki Peter Brook rozpoczynał swoje przedstawienia, co skłania go do zastanowienia się szczególnie nad początkiem swoich dzieł.

Kompozytor, który może pobierać lekcje kompozycji muzycznej od reżysera, może zainteresować tylko Jean-Pierre'a Brossmanna, ówczesnego dyrektora Opery Narodowej w Lyonie  ; Za radą Kenta Nagano w 1986 roku zamówił u niego operę. Będzie to Trois Sœurs po Tchekhovie . W 2008 roku stworzył także dwie inne opery Lady Sarashina oraz Miłość i inne demony .

Nagrody

Sam jest członkiem jury konkursu Tōru Takemitsu Composition Prize w 2014 roku.

Pracuje

Sceniczne prace

Utwory orkiestrowe

Razem

Muzyka wokalna

Muzyka kameralna i solowa

Elektroniczny

Muzyka teatralna i filmowa

Film portretowy i dokumentalny

Uwagi i odniesienia

  1. (de) Péter Eötvös - Seit 1997 Mitglied der Akademie der Künste, Berlin, Sektion Musik na stronie internetowej Akademie der Künste

Linki zewnętrzne