Muzyka na smyczki, perkusję i czelestę
Muzyka na smyczki, perkusję i czelestę przez Béla Bartók to utwór skomponowany w 1936 roku , a premiera21 stycznia 1937w Bazylei przez Basel Chamber Orchestra pod dyrekcją Paula Sachera , który jest również sponsorem.
Ten utwór orkiestrowy jest nowatorski w swojej kompozycji. Strukturę części pierwszej można budować (podobnie jak wiele innych utworów kompozytora) na proporcjach związanych ze złotym podziałem . Jednak inni uczeni Bartóka krytykowali tę interpretację. Znajduje się tam również rytmiczny wynalazek, chromatyczny język esencji modalnej (nuta służąca zawsze jako polaryzacja mowy) oraz źródła folklorystyczne i impresjonistyczne.
Analiza pracy
Cztery części następują po sobie: pulsująca fuga , skaczące allegro , zawrotny nocny i radośnie „chłopski” finał:
Rygorystyczna i napięta fuga w A-dur, w której sekcje smyczkowe wchodzą sekwencyjnie i crescendo z częstymi zmianami metrum na 5/8, 7/8, 8/8, 9/8, 10/8, 12/8, najpierw wyciszono pierwszą 8/8 altówek, potem pierwsze skrzypce, potem drugie skrzypce, potem pierwsze wiolonczele, potem pierwsze kontrabasy i tak dalej, aż do wejścia crescendo timpani roll , po którym następuje crescendo cymbal tremolo ; wreszcie czelesta, która w szesnastkach gra falujący, senny i obsesyjny motyw chromatyczny, powtórzony 17 razy. Koniec ustępuje po toniku „la”, diminuendo . Sojusz strun z czelestą i kotłami tworzy wyjątkową tonalną atmosferę.
Część druga, błyskotliwa i rytmiczna, zbudowana jest według formy sonatowej i obraca się wokół tonacji C.
Jest to niewątpliwie najbardziej oryginalna część, w kształcie łuku, wypełniona nocnymi i tajemniczymi dźwiękami na manierze „muzyki nocnej”. We wstępie następuje powtórzenie w trzech taktach wysokiego F, pianissimo, na ksylofonie ; następnie wejdź na kotły i wiolonczele oraz kontrabasy z głębokimi tremolami; altówki ukazują fragmentaryczny temat. Znaczki mają tu absolutną przewagę.
Ostatnia część, rodzaj zjadliwego ronda, jest najbardziej ognista, ale też najbardziej tonalna i konwencjonalna, Bartók powraca do inspiracji folklorem. Ale oferuje również wznowienie tematu pierwszej części, uproszczonej, przed pospiesznym zakończeniem.
To jedno z najbardziej wyrazistych dzieł Bartóka, w którym kompozytor odnajduje swój osobisty sposób wyrazu, jako rodzaj transpozycji swojego wewnętrznego świata.
Oprzyrządowanie
Instrumenty muzyczne na smyczki, perkusję i czelestę
|
Struny I
|
pierwsze skrzypce , drugie skrzypce , altówki ,
wiolonczele , kontrabasy ,
|
Smyczki II
|
pierwsze skrzypce , drugie skrzypce , altówki ,
wiolonczele , kontrabasy ,
|
Klawiatury
|
1 harfa , 1 fortepian , 1 czelesta ,
|
Perkusja
|
kotły , bęben basowy , talerz , tam-tam , 2 bębny piccolo , 1 ksylofon ,
|
Dyskografia
-
Herbert von Karajan and the Philharmonia Orchestra , 1949.
-
Leonard Bernstein and the New York Philharmonic , 1950 (na żywo Carnegie Hall).
-
Rafael Kubelík i Chicago Symphony Orchestra , 1951.
-
Ferenc Fricsay i Berlińska Orkiestra Symfoniczna RIAS , 1954.
-
Guido Cantelli and the Boston Symphony Orchestra , 1954 (na żywo).
-
Georg Solti and the London Philharmonic Orchestra , 1955.
-
Adrian Boult and the London Philharmonic Orchestra , 1955.
-
Eduard van Beinum and the Amsterdam Concertgebouw Orchestra , 1955.
-
Ernest Ansermet i Orchestre de la Suisse romande , 1957.
-
Leopold Stokowski and Stokowsky Symphony Orchestra, 1957.
-
Fritz Reiner and the Chicago Symphony Orchestra , 1958.
-
Antal Doráti i Philharmonia Hungarica , 1958.
-
Antal Doráti and the London Symphony Orchestra , 1960.
-
Herbert von Karajan and the Berlin Philharmonic Orchestra , 1961.
-
Leonard Bernstein and the New York Philharmonic Orchestra , 1961.
-
Georg Solti and the London Symphony Orchestra , 1963.
-
Jewgienij Mravinsky and the Leningrad Philharmonic Orchestra , 1965.
-
Jewgienij Mravinsky and the Leningrad Philharmonic Orchestra , 1967.
-
Pierre Boulez i BBC Symphony Orchestra , 1967.
-
György Lehel i Budapest Symphony Orchestra, 1967.
-
Herbert von Karajan and the Berlin Philharmonic Orchestra , 1969.
-
Neville Marriner i Academy of St Martin in the Fields , 1969.
-
Bernard Haitink and the Amsterdam Concertgebouw Orchestra , 1970.
-
Jewgienij Mravinsky and the Leningrad Philharmonic Orchestra , 1967.
-
Hans Schmidt-Isserstedt and the Hamburg NDR Radio Orchestra, 1971.
-
Daniel Barenboim and the English Chamber Orchestra , 1972.
-
Kirill Kondrachin and the Moscow Philharmonic Orchestra , 1974.
-
Seiji Ozawa and the Boston Symphony Orchestra , 1976.
-
Eugene Ormandy and the Philadelphia Orchestra , 1978.
-
Leonard Bernstein i Bavarian Broadcasting Symphony Orchestra , 1983.
-
Antal Doráti i Detroit Symphony Orchestra , 1983.
-
Iván Fischer i Budapest Festival Orchestra, 1985.
-
Charles Dutoit i Montreal Symphony Orchestra , 1987.
-
Michael Gielen i SWR Symphony Orchestra , 1988.
-
Zoltán Peskó and the Südwestfunk Orchestra, 1988.
-
James Levine and the Chicago Symphony Orchestra , 1989.
-
Georg Solti and the Chicago Symphony Orchestra , 1989.
-
Mariss Jansons and the Oslo Philharmonic Orchestra , 1990.
- Alexander Rahbari and the Brussels Radio-Television Philharmonic Orchestra, 1990.
-
Christoph von Dohnányi and the Cleveland Orchestra , 1992.
-
Ádám Fischer i Orkiestra Węgierskiej Filharmonii Narodowej , 1993.
-
Pierre Boulez and the Chicago Symphony Orchestra , 1994.
-
Neville Marriner and the Stuttgart Radio Symphony Orchestra , 1994.
-
Jean-Jacques Kantorow i Tapiola Sinfonieta z Espoo (Finlandia), 1995.
-
Esa-Pekka Salonen and the Los Angeles Philharmonic Orchestra , 1996.
-
Charles Mackerras and the Scottish Chamber Orchestra, 2004.
Wykorzystanie pracy w innych dziedzinach
Muzyka na smyczki, perkusję i czelestę została wykorzystana w wielu filmach i serialach telewizyjnych. Trzecia część została wykorzystana w szczególności przez Stanleya Kubricka w kilku scenach jego filmu Shining ( 1980 ), a także przez Spike'a Jonze w filmie W skórze Johna Malkovitcha .
Fragmenty pracy można również usłyszeć w odcinkach Doctor Who : The Enemy of the World i The Web of Fear
Uwagi i odniesienia
-
Według analizy (in) Ernő Lendvaï , Béla Bartók: An Analysis of His Music - With an Introduction autorstwa Alana Busha , Kahna i Averilla,1971( ISBN 978-0-90070781-0 )oraz (en) Larry J. Solomon, Symmetry as a Compositional Determinant ,2002( 1 st ed. 1973) ( linia odczytu ) , rozdz. VII.
-
Na przykład, zobacz (w) Kontrowersje Bartóka .