Moneme

W językoznawstwie , A moneme jest najmniejszą jednostką bilansową sens . Dziś wolimy termin morfem , któremu jest on bliski znaczeniowo w rozwoju francuskiego językoznawcy André Martineta (1908-1999). Według tego ostatniego termin moneme zostałby wprowadzony przez Henri Frei .

Jest to więc abstrakcyjny byt opracowany przez Martineta, aby wyjaśnić jego pojęcie podwójnej artykulacji składowych jednostek języka . Monemy to jednostki pierwszej artykulacji, które posiadają formę i znaczenie. Nie zawsze pokrywają się one ze słowem.

Na przykład w mangeais możemy znaleźć dwie odrębne jednostki znaczeniowe: czynność jedzenia i wskazanie doczesności. Dlatego rozróżniamy w tym słowie dwa monemy: świerzb i ais . Martinet nazywa drugie jednostki artykulacyjne fonemami , które oznaczają najmniejsze jednostki dźwiękowe tworzące monemy.

Morfem czy monem?

W swojej pracy Syntaxe générale Martinet przyznaje, że nie jest „bez obaw i bez długiego wahania”, że ostatecznie wolał termin moneme od tego, o wiele bardziej powszechnego, morfemu na określenie „podstawowych jednostek składni takich, jakie widzimy tutaj ”. Przedstawia dwa główne argumenty przemawiające za używaniem monemu:

• Morfem byłby używany przez długi czas tylko w znaczeniu gramatycznego „znaku minimum”, podczas gdy minimalne jednostki leksykalne, uważane za jedyne nośniki znaczenia, nazywano semantemami . Sam Martinet początkowo używał terminu morfem , ale raczej w opozycji do leksemu . Później tego żałował, ponieważ według niego:
  • morfem # leksem sprzeciw , jeżeli dopuszczalna morfemy pokrycie werbalne przypadki i zakończeń , staje się źródłem nieporozumień, jeśli weźmiemy pod uwagę składzie surowcowym elementów gramatycznych, takich jak przyimków lub artykułów  ;
  • Określenie morfemem instynktownie dotyczy morfologii , więc z modeli z zgięcie  ; Otóż funkcjonalizm Martineta sprzeciwia się wszelkiemu rozróżnieniu a priori między faktem gramatycznym a faktem leksykalnym .

• Morfem w Bloomfield w sensie byłoby przede wszystkim „segment wypowiedzi”, znajduje się gdzieś pomiędzy fonem i zdaniu . Moneme niekoniecznie jest odrębny odcinek od wypowiedzi, ale ona odpowiada, w wypowiedzi, do formalnej różnicy. Dawny:
  • w języku francuskim w wyrażeniu au moulin (/ o mulɛ̃ /) nie można rozgraniczać w / o / dwóch odrębnych segmentów, z których jeden odpowiada rodzajowi określonemu, a drugi monemowi do  ;
  • po łacinie nie można arbitralnie podzielić formy takiej jak rosarum na segmenty ros- ("róża"), -ar- (dopełniacz) i -um (liczba mnoga): -arum realizuje zarówno dopełniacz, jak i liczbę mnogą , ale to już nie jest kwestia minimalnej jednostki.
  • Martinet używa w takich przypadkach terminu „amalgamat”, precyzując, że termin ten nie dotyczy jednostek takich jak „klacz” (co obejmuje cechy semantyczne koń + samica , bez możliwości ich formalnego wyodrębnienia), ani w przypadku kombinacji wspólne monemy ( syntemy ), takie jak osioł lub dziewczyna .

Glossematyka

W swojej pracy na glossematyka , Louis Trolle Hjelmslev używa terminu glosseme do wyznaczenia moneme lub morfemu.

Uwagi i odniesienia

1. André Martinet , General Syntax , Armand Colin , 1985 ( ISBN  2-200-31211-3 ) .