Liber Pontificalis ( „ Papieska Book ”) jest chronologiczna Katalog wszystkich papieży i biskupów w Rzymie , zebranych w Rzymie w kręgach blisko do kurii z VI th wieku i który zatrzymuje się na IX th wieku . Jest źródłem historii wczesnego średniowiecza ; jej dane należy przyjmować z ostrożnością, zwłaszcza w okresie przed ich pierwszym opracowaniem, co przede wszystkim odzwierciedla stan wiedzy autorów.
Dzieło nosi tytuł Liber Pontificalis autorstwa Giovanniego Vignoli, prefekta Biblioteki Watykańskiej , w 1724 r. W najstarszych rękopisach nie nosi żadnego tytułu lub nosi tytuł Episcopale lub Liber episcopalis in quo coninuentur acta beatorum pontificum Urbis Romae . W nowszych rękopisach nosi tytuł Gesta pontificum lub Chronica pontificum . W starych katalogach iw Gratien nosi tytuł Gesta pontificum romanorum . Bede , Nicolas I er i Hincmar miareczkują Gesta pontificalia . Marcina z Polski , który jest źródłem przypisania dzieła Damasusowi , tytuł Damasus de Gestis pontificum lub Chronica Damasi de gestis romanorum pontificum . Pod wpływem Onofrio Panvinio dzieło przypisywane jest bibliotekarzowi Anastazjuszowi i nosi tytuł Anastasius Bibliothecatius de vitis romanorum pontificum . Tytuł Liber pontificalis staje się klasykiem od wydania Vignoli, zatytułowanego Liber pontificalis seu de Gestis romanorum pontificum .
Wchodzi on w wyniku instrukcji biograficzne różnych papieży, w porządku chronologicznym, od początków do końca IX th wieku . Dla każdego papieża znajdujemy liczbę lat jego biskupstwa, jego pochodzenie geograficzne, imię jego ojca, cesarzy, którzy panowali podczas jego biskupstwa, budowle, które zarządził (zwłaszcza kościoły rzymskie ), święcenia, które ogłosił, jego major decyzje, okoliczności śmierci, miejsce pochówku, czas trwania wakatu Stolicy Apostolskiej do wyświęcenia kolejnego papieża.
Wydaje się, że dzieło zostało opracowane przez duchownych drugiej rangi dworu papieskiego, którzy legendarne dane dotyczące pierwszych papieży spisywali długo po ich czasach, więc dostrzegamy szereg błędów, które jednak nie umniejszają zainteresowania ten dokument jako źródło historyczne. Wszystko o pierwszych trzech wieków jest wskaźnikiem tego, co uważa się wiedzieć V th century na wczesnym kościele , na podstawie ustnej tradycji jeszcze pływającego, Kościół rzymski jest nadal niezdolny do scentralizowania różnych źródeł od lokalnych kościołów (sprzeczności między tekstami od Tertuliana i Ireneusza Lyons ujawniają w tym zakresie). Od IV -go wieku , kompilatory posiadał bezpieczniejszego dokumentacji, nawet jeśli są błędy i nieścisłości.
Analiza tekstu sugeruje istnienie dwóch wczesnych wersji tej książki, przed oblężeniem Rzymu w 546 roku . Następnie książka pozostała niezmieniona. Od początku VII th wieku (około pontyfikatu Honoriusza I st ) do tego z Adrian II , odniesienia są współcześni papieże zainteresowane, napisane wkrótce po ich śmierci, a może być uznane za wiarygodne.
Późniejsze kronikarze kontynuował pracę od 1100 do około połowy XV XX wieku , wraz z informacją o zmiennej jakości.
Wielość autorów i bardzo długi okres powstawania książki utrudniały przygotowanie krytycznych wydań piśmiennictwa. Prałat Louis Duchesne i Theodor Mommsen w opublikowanym w końcu XIX -tego wieku . W XX th century , przekłady i komentarze skupiły się na poziomie historycznych zapisów dokładności. Wydanie referencyjne pochodzi od biskupa Louisa Duchesne, z komentarzami i aktualizacjami w trzecim tomie autorstwa Cyrila Vogela. Duchesne próbuje odtworzyć jeden krytyczny tekst, podczas gdy Mommsen zdecydował się dostarczyć tekst każdej z głównych znanych wersji.