Lex Romana Curiensis , znany również jako lex romana raetica , Lex Romana Utinensis lub uosobieniem Sancti Galli , jest prawnym traktat łaciński z VIII th wieku region Churraetia. Nie był to aktualny kodeks prawny, ale podręcznik do wykorzystania w edukacji prawniczej. Niemniej jednak mogło to być podstawą lex et consuetudo (prawo i zwyczaj ) Raetian, które Karol Wielki potwierdził na początku lat siedemdziesiątych.
Lex romana Curiensis jest zredukowaną formą brewiarz Alaryk (506). Jest podzielony na 27 ksiąg. Nie obejmuje całego materiału z Brewiarza , być może dlatego, że samo jego źródłem była wersja skrócona. Nie zawiera sekcje na niektóre z tak zwanych zwrotów Paul The Codex Gregorianus Codex Hermogenianus lub responsów z Papinian . Ze względu na ogólną koncepcję i treść tekst jawi się w istocie jako wznowienie Lex romana Visigothorum, ogłoszonego przez Alaryka II w 506 r. Różnice między Lex Romana Curiensis a Brewiarzem Alaryka nie wynikają z retorycznych wyborów twórca tego ostatniego, jednak braki w jego przygotowaniu prawniczym wyraźnie wskazują na spadek znajomości prawa rzymskiego . Kopista nie w pełni zrozumieć prawa rzymskiego . Lex Romana Curiensis jest zatem ogólnie przedstawiona jako literackiej wersji wulgarnej prawa rzymskiego na Zachodzie .
Cytuje na przykład rzymskie prawo cytowań z 426 r., ale podczas gdy prawo pierwotne mówi, że sędziowie powinni kierować się większością interpretacji prawa, a tam, gdzie nie było lex Papianus, redaktor mówi, że opinia większości obrońców w sądzie przeważa i że wyroki powinny być rozstrzygane na korzyść każdego, kto mógłby powołać się na Lex Papianus , czyli Lex Romana Burgundionum . W innych miejscach tekst nosi ślady germańskiego wpływu prawnego .
Data i miejsce składu lex Romana Curiensis są kwestionowane, choć większość badaczy sprzyja dzisiaj na pochodzenie VIII th wieku w regionie Churraetia ( prąd Gryzonii ). Wcześniej jej skład został umieszczony pomiędzy środkiem VIII p wieku i środku IX TH z Lombardii , w Istrii i południowych Niemczech . Według Paula Vinogradoffa jest to „deklaracja zwyczaju prawnego, sporządzona dla romańskiej ludności wschodniej Szwajcarii , stosowana także w Tyrolu i północnych Włoszech”. Historyk Chorwacki Lujo Margetić mówi, że został wyprodukowany pod Charlemagne do 803 jako „podręcznika prawnej” dla ziem byłego Kaganat Awarów .
Lex Romana Curiensis jest całkowicie zachowana w trzech rękopisów, a także dwa fragmenty. Dwa z tych rękopisów zostały wykonane w Churraetia i są dzisiaj w archiwum opactwa w Pfäfers i Opactwo św . Drugi jest od Verona , chociaż to było dobrze prowadzone w Akwilei , a następnie do Udine , gdzie Gustav Friedrich Haenel zabrał go do Niemiec w XIX -tego wieku. Od tego czasu mieszka w Lipsku . Kopia rękopisu Veronese została powiązana z panowaniem Lamberta we Włoszech. Oba fragmentaryczne teksty pochodzą z Mediolanu .
W princeps Editio (pierwsze wydanie) z Lex romana Curiensis opublikował Paolo Canciani 1789 z rękopis Verona. Ponieważ dzieło nie miało tytułu w rękopisie, nadał mu nazwę Lex Romana, pod którą jest znane do dziś. Zaliczył go do leges barbarorum (praw barbarzyńskich).