Machina oblężnicza to urządzenie zaprojektowane do przełamywania murów lub omijania fortyfikacji podczas wojny oblężniczej w celu najechania na twierdzę.
Wśród ludów śródziemnomorskich pierwszymi, którzy szeroko wykorzystali machiny oblężnicze, byli Kartagińczycy, którzy użyli wieży oblężniczej i taranów przeciwko greckim koloniom na Sycylii . Urządzenia te odegrały pewną rolę za panowania Dionizego , tyrana Syrakuz .
Dwóch watażków, którzy jako pierwsi szeroko wykorzystali machiny oblężnicze, to Filip II Macedoński i Aleksander Wielki . Ich duży sprzęt dał pierwszy impuls do rozwoju, który doprowadził do powstania imponujących maszyn, takich jak helepolis (lub „ zbieracz miast”) , jakich używał Demetrius I st Poliorcetes podczas oblężenia Rodos w 304 rpne. AD Jest to dziewięciopiętrowa wieża ze szczeciny, o wysokości 40 m (125 stóp) i szerokości 21 m (60 stóp), ważąca 180 ton. Najczęściej używanymi urządzeniami były proste tarany lub żółwie , poruszane za pomocą kilku pomysłowych technik pozwalających atakującym dotrzeć do ścian lub rowów we względnym bezpieczeństwie. Do bitew morskich lub blokad morskich używano urządzeń takich jak przechylane mosty ( sambykē lub Sambuca ). Były to gigantyczne drabiny, montowane na obrotowym mechanizmie i służące do przenoszenia marynarzy na statki lub mury nadmorskich miasteczek. Zwykle były montowane na dwóch lub więcej statkach połączonych ze sobą, a niektóre sambykē były zwieńczone tarczą chroniącą atakujących przed ostrzałem strzał. Inne urządzenia przechylające służyły do chwytania wrogich statków lub nawet umożliwiania abordażu żołnierzy przez urządzenia pomocnicze, które prawdopodobnie są przodkami rzymskiego kruka , lub do wystrzeliwania na nie pocisków.
W Rzymianie woleli ścian burza wroga budynku ziemnych ramp ( Agger ) lub po prostu skalowanie ściany, jak podczas pierwszego oblężenia Samnite miasta z Silvium ( 306 pne ). Żołnierzy pracujących na rampach chroniły schrony zwane vineae , które ułożono w długi korytarz. Tarcze wiklinowe ( plutei ) zostały użyte do ochrony frontu korytarza podczas jego budowy. Inna rzymska machina oblężnicza , przypominająca żółwia greckiego, była czasami używana do wypełniania rowów, zwana musculus („mała myszka”). Bardzo pospolite były również barany. W rzymskie legiony pierwszy zastosowano wież oblężniczych około 200 pne. J.-C.
Najstarszym elementem starożytnej artylerii oblężniczej, który został udokumentowany w użyciu w Europie, jest gastrofet ("łuk brzucha"), rodzaj miotacza strzał, który nie używa mechanizmu obrotowego. Został zamontowany na drewnianej ramie. Większe maszyny wymagały zainstalowania do ładowania pocisków systemu krążków, który został zmodyfikowany tak, aby umożliwiał również rzucanie kamieniami. Układy skrętne działające ze sprężynami ścięgnistymi wydają się pojawiać później. Wiesiołka był główny rzymski wynalazek w tej dziedzinie.
Najstarszy fragment starożytnego oblężenia artylerii udokumentowane do wykorzystania w Chinach jest katapulta działający na zasadzie dźwigni ciągnąć i 8-metrowego oblężenie kusza , o których mowa w Mohist tekst napisany po IV. E - III rd wieków pne. AD przez wyznawców Mo Zi (Mo Jing), który założył Mohiste szkoły myślenia podczas okresie wiosny i jesieni , a na początku Walczących okres Zjednoczonych . Większość obecnej wiedzy na temat technik oblężniczych w tamtych czasach pochodzi z ksiąg wojennych Lu Jinga 14 i 15 (rozdziały 52-71). Napisana i trzymana na bambusowych listwach, większość tekstu jest niestety nieczytelna. Jednak pomimo tego wysokiego stopnia rozdrobnienia, zainteresowanie i uwaga, jaką mohiści przywiązywali do szczegółów opisanych w dziele Mo Zi, pozwala odróżnić je od wszystkich innych prac, poprzez dokładność opisu funkcjonowania prac. urządzenia, takie jak niebiańskie drabiny, wirujące kusze i katapulty, techniki oblężnicze i broń oblężnicza, które można znaleźć do dziś .
Wbrew temu, co widzimy w wielu rekonstrukcjach, katapulta nie jest już używana w średniowieczu . Nie nadaje się do stosowania w deszczową pogodę (wiosna odpręża), jest też mniej skuteczny niż mangonel czy trebusz , co tłumaczy jego porzucenie we wczesnym średniowieczu . W XIX -tego wieku , architekt Viollet-le-Duc , na podstawie dzieł renesansu reprezentujących starożytnych katapulty, uważa, że jest nadal używany w średniowieczu . Od tego czasu ten błąd trwa. Z tych samych powodów porzucono także starożytną balistę , przeznaczoną do rzucania kamieniami, a także wiesiołka .
Trebuchet trakcji (pierwszy zaprojektowany w Chinach III th century BC. I został przywieziony do Europy w IV th century AD. ) I trebuchet przeciwwaga (opisany po raz pierwszy wtorek ibn Ali al-Tarsusi XII th century ). Maszyny te wykorzystywały energię mechaniczną do wystrzeliwania dużych pocisków, które miały niszczyć kamienne ściany. Używali również tarana i wieży oblężniczej , drewnianej wieży zamontowanej na kołach, która pozwalała atakującym wspinać się po murach zamku, będąc jednocześnie nieco chronioną przed strzałami wroga.
Typowy wojskowy konfrontacja z średniowiecznych czasach było położyć oblężenie do przeciwnika Umocnionego Zamek; tak długo, jak prawidłowo bronił, to wysokiej murem fortyfikacje były praktycznie nieprzepuszczalna dla piechoty i kawalerii, czyniąc żadnego bezpośredniego szturmowy próbę. Atakujący mieli wtedy wybór między próbą zagłodzenia oblężonych przez blokowanie dostaw żywności lub zastosowaniem bardziej aktywnych metod walki z maszynami specjalnie zaprojektowanymi do niszczenia lub omijania obrony zamku.
Pojawiła się wówczas alternatywa użycia pierwszej broni palnej przeciwko szańcom zamku, w celu rozbicia cementu, który zapewniał spoistość kamieni, dzięki czemu mury można było łatwo zburzyć.
Inną taktyką była praktyka podkopywania : pod ścianami wykopywano tunele, aby osłabić ich fundamenty i spowodować ich upadek. Innym pośrednim sposobem było użycie soku do podpalenia pod murami zamku w celu osłabienia zaprawy wiążącej kamienie, a tym samym łatwiejszego obalenia murów. Później użyli miny, urządzenia wybuchowego zaprojektowanego specjalnie do wyważania drzwi i ścian. Kopalnia miała być postawiona bezpośrednio przy murach twierdzy.
Ostatnią taktyką było katapultowanie chorych zwierząt lub zwłok ludzkich przez mury w celu przeniesienia chorób zmuszających obrońców do poddania się, prymitywnej formy wojny bakteriologicznej .
Replika Trebusza
Rekonstrukcja kamiennego muru zamku Castelnaud .
Replika Couillard
Nadejście prochu , broni palnej, takiej jak arkebuzy i armaty , a następnie moździerzy , artylerii i haubic oznaczało koniec fortyfikacji miejskich. Broń ta, podobnie jak wielka turecka bombarda podczas oblężenia Konstantynopola , okazała się na tyle skuteczna, że fortyfikacje , podobnie jak mury , musiały być budowane z niższych i grubszych murów, co ilustrują rysunki Vaubana .
Rozwój wyspecjalizowanej artylerii do oblężenia osiągnął szczyt podczas I i II wojny światowej . Podczas I wojny światowej ogromne działa oblężnicze, takie jak Big Bertha, zostały zaprojektowane do użycia przeciwko nowoczesnym fortecom tamtych czasów. Punktem kulminacyjnym artylerii oblężniczej było niemieckie działo Dora , ogromne działo szynowe kalibru 800 mm , zbudowane na początku II wojny światowej. Dora była pierwotnie przeznaczona do niszczenia fortyfikacji Linii Maginota , ale jej budowa nie została ukończona na czas i (jak na znak czasu) Linia Maginota została ominięta przez szybki ruch sił zmechanizowanych i nie została przebita przez frontalny atak. Nadmiernie długie opóźnienie wymagane do rozmieszczenia i przemieszczania nowoczesnych dział oblężniczych czyniło je podatnymi na ataki z powietrza, a także czyniło je nieodpowiednimi do szybkich ruchów wojsk w ramach nowoczesnej wojny.
Broń oblężnicza jest obecnie uważana za przestarzałą ze względu na skuteczność bomb zrzucanych z samolotów i pocisków manewrujących , które sprawiły, że fortyfikacje obronne stały się przestarzałe . Jedyne statyczne konstrukcje obronne, które nadal istnieją, to głęboko zakopane bunkry , wykorzystywane jako wojskowe centra dowodzenia i kontroli. Nawet te obiekty mają wątpliwą wartość Wątpliwe , ponieważ wydaje się, że większość centrów dowodzenia i kontroli mobilnych sił obronnych (takich jak samoloty nowoczesnych sił taktycznych i strategicznych, kawaleria i piechota ) jest zdecentralizowana poprzez dowodzenie i użycie mobilnych centrów dowodzenia w celu zmniejszenia podatności .