Centryzm jest terminem używanym w politologii wyznaczyć pozycję broniącą równowagi lub kompromisu pomiędzy ideałem egalitaryzmu i potrzebę hierarchii społecznej , prowadząc w efekcie do moderacji pomiędzy interwencji i leseferyzmu na ekonomicznie, a także społeczne i progresywizm kulturowy i konserwatyzm .
Sięga on samego początku historii parlamentu, kiedy po rewolucji francuskiej powstało centrum polityczne . Na Zgromadzeniu w 1791 r. główna siła (ponad 300 posłów), niezorganizowana, składała się z posłów przywiązanych do zasad i podbojów z 1789 r., którzy obawiali się przelicytowania bliskich królowi tak samo, jak ekstremistycznych rewolucjonistów. . Są oni reprezentowani od czasu ukonstytuowania się zgromadzenia narodowego, owoc spotkania zakonów (kler, szlachta i państwo trzecie) przez tendencję żyrondyńską oraz przez dwóch mówców Mirabeau i Barnave , zwolenników monarchii konstytucyjnej bez supremacji władzy ustawodawczej.
W 1793 r. zostaną ochrzczeni na równinie . Termin ten pochodzi od opozycji między nimi a Montagnardami, którzy są ekstremistycznymi rewolucjonistami i którzy postanowili umieścić się na szczycie i na lewo od Zgromadzenia. Tak rodzi się walka między Górą a Równiną.
W XIX th wieku, w centrum jest zrealizowany przez umiarkowanych, którzy zawierają kilka trendów: orleanistów , liberałów i katolików społecznych w II Rzeczypospolitej ( François Arago ), którzy przeciwstawiają się rojalistów następnie do bonapartyzmu , jednocześnie odmawiając powrotu do planu Starego lub z nadejściem autorytarnego Rzeczypospolitej tak jak ja st Republika lub nawet później przywiązanie do teorii socjalistycznych. W Republikanie będą rozpatrywane w lewo w pierwszej połowie XIX -go wieku , a następnie przesuń w prawo pod wpływem Adolphe Thiers , biorąc konserwatywne republikanizmu strażnika porządku publicznego i własności prywatnej, a następnie podjęte przez radykalizmu , który będzie dodać świecką antyklerykalizm do niego.
W XX -go wieku, w centrum jest napędzany przez dwa główne wydarzenia. Przede wszystkim ostateczne zjednoczenie orleanistycznej prawicy z republiką, które postawi chrześcijańską demokrację w centrum politycznego spektrum, zwłaszcza że szybko konkuruje ona na swojej prawicy poprzez pojawienie się bardziej konserwatywnych sił . Po drugie, umiar części socjalistów, porzucając odniesienia do marksizmu i przyjmując ich wierność socjaldemokracji i społecznej gospodarce rynkowej , zarówno wolnego dostępu, jak i regulowanej.
Zentrum jest XIX- th century, „centrum katolicki”, którego doktryna opiera się na katolickiej nauce społecznej .
Partie Chrześcijańsko-Demokratyczne ( Humanist Democratic Center i Christen-Democratisch en Vlaams ) są ogólnie uważane za centrystów, ponieważ znajdują się w centrum spektrum politycznego, pomiędzy nurtem liberalnym a socjalistycznym . Są zagorzałymi obrońcami społecznej gospodarki rynkowej .
Różnice między tymi dwiema partiami stały się jasne po wyborach federalnych w 2007 roku i nieutworzeniu rządu Pomarańczowo Niebieskiego . Tak więc Centrum Humanistyczno-Demokratyczne jest obecnie uważane za partię centrolewicową sprzymierzoną z PS, podczas gdy Christen-Democratisch en Vlaams za centroprawicę z flamandzką tendencją nacjonalistyczną , biorąc pod uwagę jej sojusz z flamandzkimi separatystami z N-VA . Jednak Christen-Democratisch en Vlaams i N-VA rozeszły się.
W frankofońskich Federalist Demokraci (FDF, teraz niezależny Federalist demokrata , Defi), historycznie rzecz biorąc partii francuskojęzycznych w Brukseli, a także wyraźnie umieszczony się w centrum jako socjal-liberałów podczas kongresu w dniu 28 kwietnia 2013 r.
Partie liberalne w Kanadzie i jej prowincjach są postrzegane w centrum politycznego spektrum. Podobnie jak Liberalna Partia Kanady , niektóre prowincjonalne partie liberalne, takie jak Liberalna Partia Quebecu, mogą znaleźć się blisko prawicy pod przywództwem jej lidera, jak to było w przypadku Jeana Charesta . Toczy się również debata na temat stanowiska Koalicji futur Quebec .
Centryzm to nurt polityczny i filozoficzny o charakterystycznym zachowaniu, własnych strukturach i specyficznej kulturze. Ten nurt może formować się w partiach lewicowych lub prawicowych lub przeciwnie bronić niezależnego stanowiska ponad tradycyjnymi podziałami.
We Francji centryzm można podzielić na trzy główne rodziny polityczne: umiarkowanych, demokratów i chrześcijańskich demokratów , radykałów i socjaldemokratów , socjalliberałów i socjalnych chrześcijan. Niedawno dodano wkład ruchów ekologicznych, takich jak Écologie bleue.
Związek centrystów jest centrowej partii politycznych w Grecji, bez reprezentacji parlamentarnej. Partia została założona przez inżyniera Vassilisa Leventisa w 1992 roku pod nazwą „Związek centrystów i ekologów”. Niedługo potem zmieniono nazwę. Związek Centrystów twierdzi, że jest ideologiczną kontynuacją dawnego Związku Partii Centrum. Partia dąży do „utrzymania centrowej ekspresji politycznej w Grecji”. Leventis miał być częścią spuścizny Venizelist niektórych wielkich polityków z przeszłości, takich jak Eleftherios Venizelos , George Papandreou i Alexandros Papanastasiou .
Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna , której nazwa została zmieniona w 2021 r. na Centrum , jest dawniej partią chrześcijańsko - konserwatywną, która dziś obejmuje centroprawicę i centrolewicę . Tę rolę można również przypisać wertoliberałom , którzy niedawno pojawili się na szwajcarskiej scenie politycznej. Christian Partia Socjaldemokratyczna jest rozłożone pomiędzy umiarkowanym lewej i centrum w lewo .
Badacz David Adler wskazuje w 2018 r., że według spektrum podzielonego na skrajną lewicę, centryzm i skrajną prawicę, centryści z Europy i Ameryki Północnej reprezentują tendencję najmniej wspierającą demokrację i jej instytucje, a najbardziej autorytaryzm . Jej kolega Elli Palaiologou uważa, że teoria ta opiera się na błędnym założeniu, zgodnie z którym wszystkie osoby znajdujące się między lewicą a prawicą można uznać za „centrystowskie” i uważa, że ta „centrystyczna” grupa obejmuje dużą liczbę osób, które są w rzeczywistości mniej skłonni do zajmowania mocnych stanowisk politycznych, zwłaszcza w kwestii wartości demokracji.
W trockiści użyć centryzmu termin oznaczający ruch lub partię polityczną oscylując pomiędzy reformizmem i rewolucji .